Runy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
||
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|pisma staronordyckiego|[[runy (pieśni)|runy – pieśni fińskie]], [[Agencja Wydawnicza Runa]]}}
'''Runy''' (alfabet runiczny) – [[alfabet]] używany do zapisu przez ludy [[Germanie|germańskie]] zwane przez nich [[fuþark]]. Niekiedy nazwę „runy” odnosi się także do systemów piśmienniczych stosowanych przez [[ludy tureckie]], takich jak [[Pismo orchońskie|alfabet orchoński]]
[[Plik:Futhark24.svg|thumb|300px|Fuþark starszy – transliteracja]]
Linia 58:
== Pseudonauka ==
Według zwolenników [[New Age]] runy są symbolami działającymi na zasadzie „promieniowania kształtów”. Każdy symbol przywołuje subtelne energie ze świata ducha i z kosmosu. Według innych runy wywierają wpływ na podświadomość, aktywując siły psychiczne, które są ukryte pod progiem świadomości. Ponadto współcześnie runy są używane przez niektóre osoby m.in. do kształtowania osobowości (tzn. wzmacniania pewnych cech adepta i eliminowania innych, jak lęk, strach itp.). Takie działanie nie zostało to jednak w żaden sposób potwierdzone przez naukę.
== Magiczne zastosowanie run ==
Społeczeństwa skandynawskie wierzyły, że runy mogą mieć magiczną moc. W norweskich opowieściach występują ludzie, którzy dzięki magicznej mocy runów chcą wygrać bitwę, wpłynąć na pogodę czy wzbudzić miłość. Wg jednej z opowieści runy są w stanie przywrócić do życia powieszonego człowieka. W [[Saga o Egilu| sadze o Egilu]] pojawia się wątek chorej kobiety, którą leczyć mają runy wyryte na kości wieloryba. Runy są jednak niewłaściwe, więc Egil musi je poprawić.
Zachowały się przedmioty, z inskrypcjami runicznymi, których treść inskrypcji może wskazywać na zastosowanie magiczne. Takim przykładem jest amulet z rybiej ości z miejscowości [[Lindholm]] w [[Szwecja|Szwecji]]. Inskrypcja zawiera powtórzenia znaków wskazujące na funkcje magiczne. Tego typu inskrypcje mogą znajdować też na miejscach pochówków, gdzie przykładowo miały zapewnić ochronę przed umarłym{{odn|Kieckhefer|2001|s=80-81}}.
== Zobacz też ==
Linia 74 ⟶ 79:
== Bibliografia ==
* {{cytuj książkę|autor=Leon D. Wild|tytuł=The Runes Workbook: A Step-by-Step Guide to Learning the Wisdom of the Staves|miejsce=New York|wydawca=Metro Books|rok=2008|isbn=978-1-4351-0814-1}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko=Kieckhefer |imię=Richard |tytuł=Magia w średniowieczu |data=2001 |wydawca=Universitas |miejsce=Kraków |isbn= 83-7052-546-6 |język=pl |odn= tak}}
== Linki zewnętrzne ==
| |||