Zamach stanu w Brazylii (1964): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
 
(Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez 2 użytkowników)
Linia 24:
'''Zamach stanu w Brazylii w 1964 roku''' – [[Zamach stanu|przewrót zbrojny]], do którego doszło w dniach 31 marca – 1 kwietnia 1964 roku i w wyniku którego pozbawiono władzy prezydenta [[João Goulart|João Goularta]], a na czele państwa stanęło wojsko.
 
Przyczynami zamachu były stale pogarszająca się sytuacja ekonomiczna państwa (m.in. wysoka inflacja), zacofanie technologiczne, [[korupcja]], szereg niepopularnych reform (nacjonalizacja przemysłu naftowego, reforma rolna), silna opozycja w kręgach [[kościół katolicki|Kościoła katolickiego]] i [[Siły zbrojne|sił zbrojnych]], a przede wszystkim obawa zamachowców przed wprowadzeniem ustroju [[komunizm|komunistycznego]], do którego ich zdaniem miała prowadzić polityka Goularta.
 
Tymczasowym prezydentem kraju został [[Pascoal Ranieri Mazzilli]], którego zaprzysiężono 2 kwietnia i który 15 kwietnia oddał władzę w ręce [[Humberto de Alencar Castelo Branco]]. João Goulart zbiegł 4 kwietnia do [[Urugwaj]]u.
 
System rządów wojskowych miał być przejściowy<ref>Gaspari, A Ditadura Envergonhada, s. 141–142.</ref> jednak szybko zmienił się w dyktaturę<ref>Gaspari, A Ditadura Envergonhada, s. 35.</ref>. [[Reżim]] szeroko stosował represje polityczne względem swoich przeciwników, w tym artystów i dziennikarzy. W opozycji przeciw rządom wojskowym doszło do powstania zbrojnych ruchów partyzanckich<ref>Richard Young, Odile Cisneros „Historical Dictionary of Latin American Literature and Theater” Scare Crow Press 2011, s.224</ref><ref>Crocitti, John J. „Brazil Today; an Encyclopedia of Life in the Republic” ABC-Clio 2012 {{ISBN|9780313346729}} s. 395</ref>. Rząd Brazylii zobowiązał się w ramach [[operacja Kondor|operacji Kondor]] wyeliminować także opozycję na emigracji<ref>Laurence Burgorgue-Larsen & Amaya Úbeda de Torres „The Inter-American Court of Human Rights: Case Law and Commentary” Oxford University Press 2011 {{ISBN|9780199588787}} s.29</ref>. W 1967 roku w regionie Goiás rozpoczęła się regularna rebelia zorganizowana przez [[maoizm|maoistowską]] [[Komunistyczna Partia Brazylii|KPB]]. Trwała ona do 1972 roku<ref>Marcelo Ridenti , O fantasma da revolução brasileira, São Paulo: UNESP, 1993, s.232</ref>. W większych miastach z kolei działalność rozpoczęły miejskie guerille w tym m.in. Armia Wyzwolenia Narodowego<ref>Rose, R. S. (2005). The unpast: elite violence and social control in Brazil, 1954-2000. Ohio University Press. s. 170–178. {{ISBN|978-0-89680-243-8}}.</ref>. Pomimo brutalności i metod zbliżonych do [[totalitaryzm]]u, system na początku lat 70. zdobył poparcie sporego grona Brazylijczyków ze względu na ówczesny boom gospodarczy<ref>Crocitti 2012, s. 395-397</ref>. W 1973 r. Brazylia osiągnęła najwyższą na świecie stopę wzrostu dochodu narodowego w ciągu roku, który wyniósł 14%. W 1980 r. nadmiernie rozdmuchana gospodarka przeżyła załamanie, w wyniku którego stała się najbardziej zadłużonym krajem świata. Lata dyktatorskiej władzy skutecznie zniechęciły społeczeństwo. Mimo rozbicia wojsk partyzanckich, rząd kontynuował politykę represji (która wcześniej była argumentowana walką z rebelią)<ref>Bradford Burns 1993, s. 457</ref>.
 
W obliczu narastającego kryzysu społecznego i serii porażek gospodarczych rządu generał [[Ernesto Geisel]] zgodził się na pewną liberalizację życia publicznego<ref>Fausto 1999, Rozdział 6 „The military government and the transition to democracy (1964-1984)</ref>, w 1979 roku wprowadził on ustawę o amnestii która zapoczątkowała mozolny powrót do demokracji w okresie dekady lat 80. [[Dyktatura]] wojskowa rządziła [[Brazylia|Brazylią]] do 1985 roku, gdy prezydentem został [[Tancredo Neves]], a w wyniku jego choroby i śmierci przed objęciem urzędu – [[José Sarney]]. W 1988 roku przyjęto nową konstytucję, która zlikwidowała pozostałości poprzedniego systemu.
 
== Przypisy ==
Linia 36:
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj stronę|url=http://educacao.uol.com.br/disciplinas/historia-brasil/golpe-militar-de-1964-1-elites-e-militares-derrubaram-o-governo-de-jango.htm|tytuł=Golpe militar de 1964 (1): elites e militares derrubaram o governo de Jango|opublikowany=educacao.uol.com.br|data dostępu=25 stycznia 2013-01-25|język=pt}}
* {{cytuj stronę|url=http://www.igeduca.com.br/biblioteca/que-dia-e-hoje/golpe-derruba-o-presidente-joao-goulart-e-instaura-a-ditadura-militar-no-brasil.html|tytuł=Que dia é hoje? - Golpe derruba o Presidente João Goulart e instaura a ditadura militar no Brasil|opublikowany=igeduca.com.br|data dostępu=25 stycznia 2013-01-25|język=pt}}
 
{{Zimna wojna}}
Linia 43:
{{kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:1964 w Ameryce PołudniowejBrazylii]]
[[Kategoria:Brazylia w XX wieku]]
[[Kategoria:Polityka Brazylii]]
[[Kategoria:Zamachy stanu w XX wieku|Brazylia]]