Żelazny Wilk: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Pilot Pirx (dyskusja | edycje)
legendy o założeniu Wilna
jest infobox
 
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 5 użytkowników)
Linia 1:
{{Dopracować|źródła=2012-03|styl}}
{{Partia polityczna infobox
'''Żelazny Wilk''' ([[język litewski|lit.]] Geležinis Vilkas), pełna nazwa Związek Żelazny Wilk – litewska paramilitarna organizacja [[faszyzm|faszystowska]] działająca w latach 30.
|nazwa =
|nazwa oryginalna =
|logo =
|opis logo =
|alt logo =
|państwo =
|skrót =
|lider = [[Augustinas Voldemaras]]
|przewodniczący =
|prezes =
|data założenia = [[1927]]
|data rozwiązania = [[1930]] (delegalizacja)
|adres siedziby =
|partie członkowskie =
|ideologia polityczna = [[faszyzm]], [[antysemityzm]], [[polonofobia]]
|poglądy gospodarcze =
|liczba członków =
|członkostwo międzynarodowe =
|organizacja młodzieżowa =
|barwy =
|posłowie =
|senatorowie =
|commons =
|www =
}}
'''Żelazny Wilk''' ([[język litewski|lit.]] Geležinis Vilkas), pełna nazwa Związek Żelazny Wilk – [[skrajna prawica|skrajnie prawicowa]] litewska paramilitarna organizacja [[faszyzm|faszystowska]] działająca w latach 30.<ref name="MB">M. Blinkhorn, ''Fascism and the Right in Europe 1919-1945'', 2014, s. 53</ref><ref>R. Griffin, ‎ M. Feldman, ''Fascism: The nature of fascism'', 2004, s. 266</ref>.
 
Związek został założony w [[1927]] r. przez [[Augustinas Voldemaras|Augustinasa Voldemarasa]], b.byłego przywódcę chrześcijańskich demokratów i premiera [[Litwa|Litwy]] od [[1926]] r.<ref name="MB">M. Blinkhorn, ''Fascism and the Right in Europe 1919-1945'', 2014, s. 53</ref>. Jego nazwa wzięła się z legendy o śnie [[Giedymin]]a<ref>[http://ja.gram.pl/blog_wpis.asp?id=660183&n=114 ''Legendy o założeniu Wilna'']</ref>, spopularyzowanej przez [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]] w '[[Pan Tadeusz|"Panu Tadeuszu"]]. Funkcję honorowego przewodniczącego związku pełnił prezydent [[Antanas Smetona]]. W krótkim czasie jednak drogi obu polityków rozeszły się głównie z powodu zaangażowania się A. Voldemarasa w działalność radykalnej organizacji. Żelazny Wilk był używany przez A. Voldemarasa do walk z jego politycznymi wrogami. Rekrutował się w dużej części spośród młodych oficerów litewskiej armii, którzy byli zafascynowani hasłami faszyzmu. Uważali oni, że A. Smetona prowadzi zbyt umiarkowaną politykę. Działalność ruchu została zakazana w [[1930]] r., po czym kontynuowano ją nielegalnie w podziemiu. Nawiązano wówczas bliższe kontakty z Niemcami. W kwietniu [[1934]] r. członkowie Żelaznego Wilka dokonali nieudanej próby [[Zamach stanu|zamachu stanu]], stłumionej przez oddziały wierne prezydentowi A. Smetonie; A. Voldemaras został uwięziony. W [[1938]] r. wyszedł na wolność i wyemigrował.
 
== Poglądy ==
Żelazny Wilk głosił poglądy [[antysemityzm|antysemickie]], [[polonofobia|antypolskie]] i [[rusofobia|antyrosyjskie]]. Dążył do stworzenia „Wielkiej Litwy” i aneksji [[Wilno|Wilna]]<ref name="MB">M. Blinkhorn, ''Fascism and the Right in Europe 1919-1945'', 2014, s. 53</ref>.
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
[[Kategoria:Historia Litwy]]
[[Kategoria:Partie i ugrupowania na Litwie]]
[[Kategoria:Faszystowskie partie i ugrupowania]]
[[Kategoria:Organizacje paramilitarne]]
[[Kategoria:Wojsko litewskie (1918-19401918–1940)]]
[[Kategoria:Nacjonalizm litewski]]
[[Kategoria:Skrajna prawica na Litwie]]