Mikrokontynent

zwarty fragment litosfery typu kontynentalnego, mniejszy od Australii

Mikrokontynent – fragment skorupy kontynentalnej[1], czy też szerzej – kontynentalnej litosfery[2], oddzielony od większych kontynentów[3] i nie leżący w obrębie szelfu kontynentalnego. Nie ma fizycznego rozgraniczenia między tym, co nazywamy kontynentem, a co mikrokontynentem. Za mikrokontynenty uważa się te wszystkie lądy, które spełniają powyższą definicję i mają powierzchnię mniejszą niż Australia. Nie są nimi wyspy powstałe nad plamami gorąca, jak Islandia i Hawaje. Prehistoryczne mikrokontynenty, które zostały scalone z większymi kontynentami, są rozpoznawalne w geologii jako terrany.

Mikrokontynent Zelandia, obecnie w większości zanurzony pod wodami Pacyfiku.
Mikrokontynent Jan Mayen i otaczające ryfty.

Czasem stosowana jest także definicja określająca tym mianem każdy fragment litosfery zbudowany w dużym stopniu z granitów, jak kontynent, także wyspy takie jak Nowa Gwinea[4], geologicznie będąca częścią kontynentu australijskiego.

Istniejące mikrokontynenty

edytuj

Wiele takich fragmentów powstało wskutek oderwania od większej masy lądowej – kontynentu lub superkontynentu. W wyniku rozpadu Gondwany utworzyły się dzisiejsze kontynenty półkuli południowej oraz kilka mikrokontynentów:

Innymi istniejącymi współcześnie mikrokontynentami są:

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. microcontinent. Encarta Dictionary. [dostęp 2009-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-15)].
  2. Glossary M. Geologylink.
  3. Glossary Database. Idaho Museum of Natural History. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-28)].
  4. Glossary G-P. Geological Society of Minnesota. [dostęp 2009-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-14)].
  5. Frey, F.A., Coffin, M.F., Wallace, P.J., Weis, D.. Leg 183 synthesis: Kerguelen Plateau-Broken Ridge—a large igneous province. „Proceedings of the Ocean Drilling Program, scientific results”. 183, s. 1-48, 2003. 
  6. Trond H. Torsvik, Hans Amundsen i in.. A Precambrian microcontinent in the Indian Ocean. „Nature Geoscience”, 2013-02-24. DOI: 10.1038/ngeo1736. (ang.). 
  7. Fragments of Continents Hidden Under Lava in Indian Ocean: New Micro-Continent Detected Under Reunion and Mauritius. ScienceDaily, 2013-02-22. [dostęp 2013-02-25]. (ang.).
  8. When Continents Split - the Formation of the Seychelles. Imperial College London, grudzień 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-23)].
  9. Rapid Continental Breakup and Microcontinent Formation in the Western Indian Ocean. „EOS”. 85 (46). 
  10. Zealandia: the New Zealand continent. Te Ara: The Encyclopedia of New Zealand.
  11. Rey, S.S., Eldholm, O., Planke, S.. Formation of the Jan Mayen Microcontinent, the Norwegian Sea. „American Geophysical Union, Fall Meeting 2003”. T31D-0872. Bibcode2003AGUFM.T31D0872R. 
  12. R. Higgs: Caribbean Arc Revised Geological History Affecting Circum-Caribbean Oil Exploration. AAPG Search and Discovery.