Okręg brzeski – okręg administracyjny utworzony pod Zarządem Cywilnym Ziem Wschodnich 7 czerwca 1919 r.[2]

brzeski
Okręg
Państwo

 Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (II RP)

Siedziba

Brześć Litewski

Zarządzający

Władysław Jeśman[1]

Powierzchnia

57 758 km²

Populacja (1919)
• liczba ludności


1 121 978

• gęstość

19,4 os./km²

Szczegółowy podział administracyjny
Liczba powiatów

8

Położenie na mapie
Położenie na mapie

W skład Okręgu Brzeskiego weszły powiaty: brzesko-litewski, wołkowyski, prużański, słonimski, kobryński i piński.

1 sierpnia 1919 r. z części powiatów nowogródzkiego i słuckiego utworzono powiat baranowicki, który wszedł w skład Okręgu Brzeskiego[3].

6 listopada 1919 r. do Okręgu Brzeskiego przyłączono powiat mozyrski (z tymczasową siedzibą w Żytkowiczach)[4].

10 kwietnia 1920 r. do powiatu mozyrskiego przyłączono tymczasowo zajętą przez wojska polskie część powiatu rzeczyckiego[5].

Demografia

edytuj

W grudniu 1919 roku okręg zamieszkiwało 1 121 978 osób. Największymi jego miastami były: Pińsk (21 436 mieszk.), Brześć Litewski (14 005 mieszk.) i Baranowicze (10 373 mieszk.). Na terytorium okręgu znajdowało się też 5544 innych miejscowości, z których 10 miało 5–10 tys. mieszkańców, a 43 miało 1–5 tys. mieszkańców[6].

Oświata

edytuj

W okręgu brzeskim w roku szkolnym 1919/1920 działało 347 szkół powszechnych, 18 szkół średnich, 14 szkół zawodowych, 2 seminaria nauczycielskie i 1 kurs. Ogółem w szkołach uczyło się 28 427 dzieci i pracowało 727 nauczycieli. W marcu 1920 roku istniało 340 szkół nauczających w języku polskim i 379 szkół nauczających w innych językach[7].

Szczegółowy podział administracyjny

edytuj
Powiat Pow. [km²] Mieszk. Miasto powiatowe Mieszk.
Okręg brzeski
baranowicki ¹ 4495 178.212   Baranowicze 10.373
brzeski 4881 81.497   Brześć Litewski 14.005
kobryński 5257 107.814   Kobryń 8.835
mozyrski ² 16155 240.142   Żytkowicze ?
piński 11867 222.018   Pińsk 21.436
prużański 4164 67.343   Prużana 6.173
słonimski 7126 127.737   Słonim 9.719
wołkowyski 3813 97.215   Wołkowysk 8.472
¹ Utworzony 1 sierpnia 1919 r. z części powiatów nowogródzkiego i słuckiego (Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 19, poz. 172)
² Przyłączony 6 listopada 1919 r., z tymczasową siedzibą w Żytkowiczach (Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 26, poz. 275). 10 kwietnia 1920 r. do powiatu mozyrskiego przyłączono tymczasowo zajętą przez wojska polskie część powiatu rzeczyckiego (Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 34, poz. 845).

Przypisy

edytuj
  1. Od 8 listopada 1919 r. (Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 27), wcześniej Maciej Jamont.
  2. Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 5, poz. 41.
  3. Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 19, poz. 172.
  4. Dz. Urz. ZCZW z 1919 r. Nr 26, poz. 275.
  5. Dz. Urz. ZCZW z 1920 r. Nr 34, poz. 845.
  6. I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 25, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
  7. Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 243. ISBN 83-88973-60-6. (pol.).

Bibliografia

edytuj
  • Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
  • Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.