Skrzydło (lotnictwo)

Skrzydło samolotu (płat nośny) – zespół płatowca, jeden z głównych elementów konstrukcyjnych stałopłatów (samolotów, szybowców) służący do wytwarzania siły nośnej. W przekroju skrzydło ma kształt profilu lotniczego. Na krawędzi skrzydła umieszczone są lotki i często urządzenia do zwiększenia siły nośnej (sloty, klapy). Skrzydło tworzy często zespół konstrukcyjny w skład którego mogą wchodzić gondole silnikowe, podwozie, zbiorniki paliwa oraz pomieszczenia na ładunek użytkowy.

W zależności od posiadania lub braku zewnętrznych elementów wzmacniających skrzydła można podzielić na:

  • podparte (zwane zastrzałowymi),
  • wolnonośne (pozbawione wzmocnień zewnętrznych).

Skrzydła są połączone z kadłubem okuciami nośnymi. W dwupłatach skrzydła są połączone ze sobą stójkami i usztywnione taśmami lub cięgnami.

Skrzydła (podobnie, jak inne części płatowca) mogą być drewniane, metalowe, kompozytowe lub o konstrukcji mieszanej.

Skrzydła używane są też w niektórych pojazdach poruszających się w wodzie (np. wodoloty, okręty podwodne). Z uwagi na większe siły działające na skrzydło w wodzie, mogą być one znacznie mniejsze.

Parametry wpływające na własności skrzydła

edytuj
Parametr Oznaczenie Zwiększenie parametru Rząd wielkości
zalety wady
Obciążenie powierzchni nośnej   • wzrost prędkości maksymalnej

• zmniejszenie obciążeń w burzliwej atmosferze

• wzrost masy jednostkowej konstrukcji skrzydła

• wzrost prędkości lądowania
• zmniejszenie pułapu
• większa utrata wysokości po przeciągnięciu

• 586–5860 N/m²

• samoloty doświadczalne 9800 N/m²

Wydłużenie   • zmniejszenie oporu indukowanego

• zwiększenie pułapu i zasięgu

• wzrost momentu gnącego i masy skrzydła

• pogorszenie zwrotności
• zmniejszenie   i wzrost   przy  

• w myśliwcach 3–5

• w bombowcach 6–9
• w komunikacyjnych do 12

Zbieżność>   • zmniejszenie momentu gnącego

• zmniejszenie masy skrzydła
• bardziej równomierny rozkład kryzysu falowego

• wzrost tendencji do oderwania strug na końcach skrzydła

• pogorszenie sterowności poprzecznej

1,5–3,5
Kąt skosu   • wzrost  

• wzrost stateczności poprzecznej
• złagodzenie przyrostu oporu falowego przy  

• wzrost masy skrzydła

• wzrost tendencji do oderwania:

przy   na końcach
przy   u nasady skrzydła

• zmniejszenie  
• zmniejszenie doskonałości maksymalnej

35–60°
Kąt wzniosu   • wzrost stateczności poprzecznej • pogorszenie sterowności poprzecznej bez skosu 0–6°

Zobacz też

edytuj

Bibliografia

edytuj
  • Szymon Pilecki: Lotnictwo i kosmonautyka. Zarys encyklopedyczny. Warszawa: WKŁ, 1984, s. 151.