Telewizja kablowa (pot. nazywana „kablówką”) – sieć telekomunikacyjna, która pozwala na oferowanie abonentom pakietu programów radia i telewizji oraz szerokiego asortymentu interaktywnych usług multimedialnych (tj. Internet, telefon), realizowana za pomocą techniki hybrid fibre-coaxial (HFC) lub anteny zbiorczej (starsze rozwiązanie, stosowane często w np. blokach mieszkalnych). Telewizje kablowe wykorzystują do transmisji pasmo od ≈50 do ≈900 MHz. Każdy program zajmuje 8 MHz (w standardzie PAL D/K, D1), więc przez kabel koncentryczny można przesłać do 94 programów[1] stacji telewizyjnych.

Schemat sieci telewizji kablowej

edytuj

Zanim sygnał dotrze do telewizorów abonentów musi przebyć drogę, zilustrowaną na schemacie:

 
Schemat struktury systemu telewizji kablowej

Główna stacja czołowa

edytuj
 
Przykład głównej stacji czołowej

Główna stacja czołowa jest podstawowym elementem nowoczesnej sieci szerokopasmowej.

Jej zadaniem jest:

  • wprowadzanie szerokiego pakietu programowo-usługowego, składającego się z programów radia i telewizji, odbieranych drogą satelitarną, naziemną oraz wprowadzanych miejscowo;
  • wprowadzanie, w zależności od aktualnej penetracji sieci, interaktywnych usług multimedialnych takich jak NVOD i transmisja danych (wraz ze wzrostem wymaganej przepustowości usługi te powinny być przenoszone do regionalnej stacji czołowej);
  • transmisja pakietów programowych oraz usług do sieci szkieletowej w celu dotarcia z nimi do odbiorców końcowych (abonentów).

Zgodnie z powyższym, zadaniem głównej stacji czołowej jest zbudowanie podstawowej informacji programowo-usługowej, która następnie rozsyłana jest poprzez sieci szkieletowe do regionalnych stacji czołowych.

Regionalna stacja czołowa

edytuj

Zadaniem regionalnej stacji czołowej jest odbiór programów i pakietów danych, odebranych z szerokopasmowej sieci szkieletowej, tworzenie indywidualnego pakietu programów i usług, modulacja sygnału analogowego sygnałem cyfrowym (QAM), a następnie dystrybucja zmodulowanego sygnału do sieci dostępowej HFC.

Regionalna stacja czołowa umożliwia uzupełnienie podstawowej oferty programowej o kanały telewizyjne i radiowe odbierane lokalnie, wzbogacając ją i dostosowując do oczekiwań abonentów danej sieci. Na poziomie Regionalnej Stacji Czołowej wprowadzane są również usługi typu NVOD, transmisja danych, a także wideo na życzenie (wyłącznie w przypadku niewielkiej penetracji sieci tą usługą – wraz ze wzrostem ilości korzystających z niej abonentów, usługa wideo na życzenie powinna być przeniesiona do koncentratora). Następnie sygnał przechodzi przez koncentrator.

Zadaniem koncentratora w nowoczesnej sieci szerokopasmowej HFC jest:

  • odbiór pakietu programów radia i telewizji oraz usług dodatkowych wprowadzanych w stacji czołowej i przesyłanych do sieci szkieletowej;
  • obsługa systemów umożliwiających świadczenie interaktywnych usług multimedialnych, przeznaczonych dla odbiorców lokalnych;
  • zarządzanie ruchem telekomunikacyjnym w kierunku dosyłowym do abonenta oraz zwrotnym od abonenta w rejonie, w którym występuje kilkanaście-kilkadziesiąt węzłów optycznych;
  • retransmisja pakietu programów i usług przeznaczonych do segmentów sieci dostępowej;
  • retransmisja informacji zwrotnej do sieci szkieletowej związanej z usługami wprowadzanymi na poziomie regionalnej stacji czołowej lub głównej stacji czołowej.

Magistrala optyczna

edytuj
 
Przykład węzła optycznego stosowanego w telewizjach kablowych

Magistrale optyczne w telewizji kablowej służą do transmisji sygnałów łączami światłowodowymi na duże odległości. W węźle optycznym sygnał jest zamieniany z optycznego na elektryczny i dalej jest już przekazywany przez kabel koncentryczny, a nie, jak to miało miejsce wcześniej, światłowód.

Systemy zasilania

edytuj
 
Przykład wzmacniacza budynkowego
 
Przykład wzmacniacza dystrybucyjnego

Wysokie wymagania, związane z niezawodnością szerokopasmowych sieci HFC, wiążą się z koniecznością posiadania niezawodnego systemu zasilania urządzeń pracujących w stacji czołowej i koncentratorach, jak również systemów zasilających węzły optyczne oraz wzmacniacze w sieci koncentrycznej.

Nowoczesna architektura systemów zasilania sieci HFC oraz instalacja urządzeń zasilających w węzłach optycznych pozwala na centralne wprowadzenie zdalnego zasilania i dostarczanie go za pomocą kabla koncentrycznego do urządzeń pracujących w sieci rozprowadzającej oraz budynkowej.

Sieć koncentryczna

edytuj

Koncentryczna część sieci umożliwia transmisję do abonentów kilkudziesięciu programów telewizyjnych i radiowych oraz wprowadzanie usług interaktywnych wykorzystujących transmisję w kierunku zwrotnym: telewizja interaktywna, transmisja danych, telefonia IP oraz monitoring.

Można wyróżnić dwa obszary sieci koncentrycznej:

  • sieć dystrybucyjną, która umożliwia rozprowadzenie sygnału do podległych sieci budynkowych przy zapewnieniu optymalnych parametrów transmisji;
  • sieć budynkową, odpowiedzialną za dystrybucję sygnałów do poszczególnych abonentów.

Sygnał

edytuj
 
Przykład skrzynki z zamontowanym filtrem dolnoprzepustowym

Telewizja kablowa wysyła do wszystkich abonentów ten sam sygnał. Firmy zajmujące się telewizją kablową oferują jednak różne pakiety programów za różną cenę. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu różnego rodzaju filtrów. Jeśli więc abonent ma mieć możliwość odbierania wyłącznie podstawowych programów, konstrukcja wygląda następująco: do skrzynki (box) w budynku dociera pełny sygnał wysyłany przez telewizję kablową. W skrzynce, gdzie znajduje się splitter (rozgałęźnik), montowany jest filtr dolnoprzepustowy, który przepuszcza tylko sygnał na niskiej częstotliwości, przez co można oglądać tylko programy nadawane na tych częstotliwościach.


Wykaz częstotliwości kanałów telewizyjnych obowiązujących w Polsce
Pasmo Kanał Częstotliwość (MHz) Częstotliwość nośnej wizji (MHz) Częstotliwość nośnej fonii (MHz)
I 1 48,5...56,5 49,75 56,25
2 58...66 59,25 65,75
II 3 76...84 77,25 83,75
4 84...92 85,25 91,75
5 92...100 93,25 99,75
Pasmo kablowe 1 S1 110...118 111,25 117,75
S2 118...126 119,25 125,75
S3 126...134 127,25 133,75
S4 134...142 135,25 141,75
S5 142...150 143,25 149,75
S6 150...158 151,25 157,75
S7 158...166 159,25 165,75
S8 166...174 167,25 173,75
III 6 174...182 175,25 181,75
7 182...190 183,25 189,75
8 190...198 191,25 197,75
9 198...206 199,25 205,75
10 206...214 207,25 213,75
11 214...222 215,25 221,75
12 222...230 223,25 229,75
Pasmo kablowe 2 S9 230...238 231,25 237,75
S10 238...246 239,25 245,75
S11 246...254 247,25 253,75
S12 254...262 255,25 261,75
S13 262...270 263,25 269,75
S14 270...278 271,25 277,75
S15 278...286 279,25 285,75
S16 286...294 287,25 293,75
S17 294...302 295,25 301,75
S18 302...310 303,25 309,75
S19 310...318 311,25 317,75
S20 318...326 319,25 325,75
S21 326...334 327,25 333,75
S22 334...342 335,25 341,75
S23 342...350 343,25 349,75
S24 350...358 351,25 357,75
S25 358...366 359,25 365,75
S26 366...374 367,25 373,75
S27 374...382 375,25 381,75
S28 382...390 383,25 389,75
S29 390...398 391,25 379,75
S30 398...406 399,25 405,75
S31 406...414 407,25 413,75
S32 414...422 415,25 421,75
S33 422...430 423,25 429,75
S34 430...438 431,25 437,75
S35 438...446 439,25 445,75
S36 446...454 447,25 453,75
S37 454...462 455,25 461,75
S38 462...470 463,25 469,75
IV 21 470...478 471,25 477,75
22 478...486 479,25 485,75
23 486...494 487,25 493,75
24 494...502 495,25 501,75
25 502...510 503,25 509,75
26 510...518 511,25 517,75
27 518...526 519,25 525,75
28 526...534 527,25 533,75
29 534...542 535,25 541,75
30 542...550 543,25 549,75
31 550...558 551,25 557,75
32 558...566 559,25 565,75
33 566...574 567,25 573,75
34 574...582 575,25 581,75
35 582...590 583,25 589,75
36 590...598 591,25 597,75
37 598...606 599,25 605,75
V 38 606...614 607,25 613,75
39 614...622 615,25 621,75
40 622...630 623,25 629,75
41 630...638 631,25 637,75
42 638...646 639,25 645,75
43 646...654 647,25 653,75
44 654...662 655,25 661,75
45 662...670 663,25 669,75
46 670...678 671,25 677,75
47 678...686 679,25 685,75
48 686...694 687,25 693,75
49 694...702 695,25 701,75
50 702...710 703,25 709,75
51 710...718 711,25 717,75
52 718...726 719,25 725,75
53 726...734 727,25 733,75
54 734...742 735,25 741,75
55 742...750 743,25 749,75
56 750...758 751,25 757,75
57 758...766 759,25 765,75
58 766...774 767,25 773,75
59 774...782 775,25 781,75
60 782...790 783,25 789,75
61 790...798 791,25 797,75
62 798...806 799,25 805,75
63 806...814 807,25 813,75
64 814...822 815,25 821,75
65 822...830 823,25 829,75
66 830...838 831,25 837,75
67 838...846 839,25 845,75
68 846...854 847,25 853,75
69 854...862 855,25 861,75

Szybka transmisja danych

edytuj

Systemy szybkiej transmisji danych (HSD – High Speed Data) umożliwiają świadczenie w sieciach telewizji kablowej nowoczesnych interaktywnych usług multimedialnych, do których należą:

  • Szybki dostęp do zasobów sieci Internet i Intranet;
  • Usługi transmisji danych o gwarantowanych parametrach;
  • Sieci korporacyjne: VPN (Virtual Private Network), telekonferencje;
  • Usługi telefonii IP – usługi telefoniczne dostępne za pośrednictwem sieci kablowej;
  • Audio i wideo na żądanie – systemy pozwalające na odpłatne korzystanie z pozycji biblioteki filmów i utworów muzycznych w sieci kablowej;
  • Gry on-line – system odpłatnego korzystania z zasobów serwerów gier.

Kluczowym elementem systemu szybkiej transmisji danych w sieci kablowej jest CMTS(inne języki) (Cable Modem Termination System) kontrolujący pracę modemów kablowych, instalowanych u abonentów. Aby realizować usługi dodatkowe w sieci kablowej system transmisji danych musi zapewnić niezawodność pracy oraz odpowiednią jakość transmisji. Technologia transmisji danych i zapewnienia jakości są zdefiniowane przez odpowiedni standard. Najbardziej rozpowszechnionymi standardami są DOCSIS (Data Over Cable Service Interface Specification) oraz jego europejska odmiana – EuroDOCSIS.

Polskie telewizje kablowe

edytuj
Osobny artykuł: Polskie sieci kablowe.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Dodatkowo jest też pasmo 45-110 MHz, gdzie znajduje się 5 kanałów (R1-R5), ale zgodnie z polskimi przepisami nie wolno na nich emitować żadnych programów, gdyż te częstotliwości są zarezerwowane dla radia.