Tomasz Wyżyński

polski tłumacz i leksykograf

Tomasz Wyżyński (ur. 31 października 1958 w Kielcach[1]) – polski tłumacz anglojęzycznej literatury pięknej i leksykograf.

Tomasz Wyżyński
Data i miejsce urodzenia

31 października 1958
Kielce

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski (1982)

Dziedzina sztuki

przekład literacki, leksykografia

Absolwent VI Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Reytana w Warszawie (1977)[2] i Instytutu Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego (1982)[3].

Działalność

edytuj

Zadebiutował jako tłumacz w 1987 roku[4]. Od 1994 roku autor słowników angielsko-polskich i polsko-angielskich publikowanych w formie książkowej m.in. przez Świat Książki, Klub dla Ciebie i Wydawnictwo WNT[3]. Oprócz prozy literackiej (przeszło sześćdziesiąt powieści)[4] przekładał na język polski wiersze Williama Butlera Yeatsa[5], a na język angielski polskie wiersze dla dzieci (w tym Lokomotywę Juliana Tuwima i W pamiętniku Zofii Bobrówny Juliusza Słowackiego)[6][7] oraz wiersze polskich poetów współczesnych[8].

Współpracował m.in. z wydawnictwami Iskry, Książka i Wiedza, Czytelnik, Albatros, Świat Książki, Czarna Owca[4]. Przełożył cykl dwunastu powieści historyczno-obyczajowych Dziedzictwo rodu Poldarków brytyjskiego pisarza Winstona Grahama[9]. Polski przekład powieści Światło, którego nie widać amerykańskiego autora Anthony’ego Doerra został nagrodzony tytułem Książki Roku 2015 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii powieść historyczna[10]. Mieszka w Warszawie, ma córkę[11].

Publikacje książkowe

edytuj

Słowniki angielsko-polskie i polsko-angielskie

edytuj

Słowniki tematyczne

edytuj

Słowniki ogólne

edytuj
  • 1999 – Podręczny słownik angielsko-polski (The Compact English-Polish Dictionary), Podręczny słownik polsko-angielski (The Compact Polish-English Dictionary), Świat Książki, 2 tomy, ISBN 83-7227-423-1, ISBN 83-7227-344-8; przedruk Wydawnictwo Horyzont, 2001, 1 tom, pod tytułem Słownik angielsko-polski i polsko-angielski, ISBN 83-7227-987-X
  • 2002 – Współczesny słownik angielsko-polski (The Contemporary English-Polish Dictionary), Współczesny słownik polsko-angielski (The Contemporary Polish-English Dictionary), Klub dla Ciebie, 2 tomy, ISBN 83-89076-76-4, ISBN 83-88729-91-8
  • 2004 – Nowy praktyczny słownik angielsko-polski i polsko-angielski (The New Practical English-Polish and Polish-English Dictionary), Świat Książki, 1 tom, ISBN 83-247-0266-0
  • 2008 – Wielki uniwersalny słownik angielsko-polski (The Great Universal English-Polish Dictionary), Wielki uniwersalny słownik polsko-angielski (The Great Universal Polish-English Dictionary), Klub dla Ciebie, 2 tomy, ISBN 978-83-7404-900-9, ISBN 978-83-7404-901-6; wznowienie Wydawnictwo WNT, 2013, ISBN 978-83-7926-114-7, ISBN 978-83-7926-115-4

Przekłady

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Esensjopedia, Tomasz Wyżyński: notka biograficzna [online], esensja.pl [dostęp 2021-03-18] [zarchiwizowane z adresu 2021-03-16].
  2. Wojciech Rylski, Absolwenci Reytana 1977 [online], wne.uw.edu.pl [dostęp 2020-07-08] [zarchiwizowane z adresu 2010-04-23].
  3. a b Tomasz Wyżyński, „Wielki słownik idiomów angielskich”, wydanie elektroniczne, dział: „Informacje wydawcy o twórcach słownika”, LexLand s.c., Knurów 2013 [zarchiwizowane z adresu 2020-08-19].
  4. a b c Tomasz Wyżyński, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2021-07-10]. [archiwum]
  5. William Butler Yeats: Wiersze wybrane. Wybór tekstów Wanda Rulewicz, Tomasz Wyżyński. Wrocław – Warszawa – Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997, s. 17, 20, 47, 86, 87, 164, 167, 182, 218, 229, 230. ISBN 83-04-04370-X.
  6. The Flying Cow and Other Polish Verses for Children. Warszawa: Interperess Publishers, 1988, s. 12, 15, 18, 25, 28, 36, 56, 59, 60. ISBN 83-223-2267-4.
  7. Halina Gacowa: Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut. Literatura Romantyzmu. Juliusz Słowacki. T. 11. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2000, s. 79. ISBN 83-04-04555-9. Opracowanie naukowe: Zofia Barciś, Język poezji w przekładzie i oryginale („Don't ask for poems”, „Niechaj mnie Zośka o wiersze nie prosi...”). Porównywanie przekładu z oryginałem wiersza Juliusza Słowackiego „W pamiętniku Zofii Bobrówny” w tłumaczeniu Tomasza Wyżyńskiego, „Warsztaty Polonistyczne”, 2001, nr 4, s. 46–50, ISSN 1230-6657.
  8. „Equivalencias 20: revista internacional de poesía. Antología de la poesía polaca contemporánea”, s. 33–35, 95–103, 107–117, 1990. Warszawa: Fundacja Kultury Polskiej. ISSN 0211-8181. 
  9. Wydawnictwo Czarna Owca, Dzisiaj premiera „Belli Poldark”, ostatniej część uwielbianej przez czytelników sagi Winstona Grahama „Dziedzictwo Rodu Poldarków” [online], Centrum Prasowe PAP, 30 stycznia 2019 [dostęp 2020-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-05-24].
  10. Anthony Doerr, „Światło, którego nie widać” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2020-05-11] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-20].
  11. Tomasz Wyżyński [online], echa.com.pl [dostęp 2023-04-12] [zarchiwizowane z adresu 2024-02-25].
  12. Przekład książki Karol i fabryka czekolady Roalda Dahla stał się tematem dwóch studiów translatorycznych: w pierwszym z nich, Communicative and semantic translation of „Charlie and the Chocolate Factory” by Roald Dahl (Joanna Czogała-Kiełboń, „Linguistica Silesiana”, Vol. 30, 2009, s. 213–222, ISSN 0208-4228), tłumaczenie Tomasza Wyżyńskiego porównano z przekładem Jerzego Łozińskiego, a w drugim, Humour and its functions in Wyżyński’s and Heydel’s translations of Roald Dahl’s „Charlie and the Chocolate Factory” (Agata Kochanek, praca magisterska, Uniwersytet Jagielloński, 2018), z tłumaczeniem Magdaleny Heydel.
  13. Nominacja do nagrody Książka Roku 2015 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii science fiction, Claire North, „Pierwszych piętnaście żywotów Harry’ego Augusta” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-12-02].
  14. Nominacja do nagrody Książka Roku 2015 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii literatura faktu, Maryanne Vollers, Yeonmi Park, „Przeżyć. Droga dziewczyny z Korei Północnej do wolności” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-10].
  15. Nominacja do nagrody Książka Roku 2016 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii kryminał, sensacja, thriller, Gilly Macmillan, „Dziewięć dni” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-30].
  16. Nominacja do nagrody Książka Roku 2017 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii powieść historyczna, Winston Graham, „Czarny księżyc” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-19].
  17. Nominacja do nagrody Książka Roku 2019 portalu Lubimyczytać.pl w kategorii powieść historyczna, Winston Graham, „Bella Poldark” [online], lubimyczytac.pl [dostęp 2020-08-22] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-19].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj