Wojna chińsko-japońska (1894–1895)

Wojna między Cesarstwem Chin a Cesarstwem Wielkiej Japonii

Wojna chińsko-japońska (1894–1895), w Chinach nazywana wojną jiawu, upr: 甲午战争; trad. 甲午戰爭 (jiǎwǔ zhànzhēng)[a]), a w Japonii wojną Japonia–Qing (日清戦争; nisshin-sensō)[b][1][2] – wojna podjęta przez Japonię w celu uzyskania koncesji terytorialnych i gospodarczych od Chin.

Wojna chińsko-japońska
(1894–1895)
Ilustracja
Mapa bitew podczas pierwszej wojny chińsko-japońskiej
Czas

1 sierpnia 1894 – 17 kwietnia 1895

Miejsce

Korea, Mandżuria, Tajwan i Morze Żółte

Przyczyna

japońskie roszczenia terytorialne

Wynik

zwycięstwo Japończyków

Strony konfliktu
Cesarstwo chińskie Japonia
Dowódcy
Li Hongzhang
Ding Ruchang †
Deng Shichang †
Hirobumi Itō
Aritomo Yamagata
Sukeyuki Itō
Siły
630 000 ludzi 240 000 ludzi
Straty
35 000 zabitych lub rannych 823 zabitych,
3973 rannych
brak współrzędnych
Japońscy żołnierze podczas I wojny chińsko-japońskiej

Historia

edytuj

W drugiej połowie XIX wieku, po otwarciu się Japonii na świat i modernizacji na wzór zachodni, co nastąpiło w wyniku obalenia siogunatu i restauracji Meiji, kraj ten przystąpił do realizowania agresywnej polityki zewnętrznej, polegającej na budowaniu imperium w swoim otoczeniu. Jednym z pierwszych etapów była agresja wobec Chin, a jednym z pierwszych kroków na tej drodze była ekspedycja mająca na celu podporządkowanie Półwyspu Koreańskiego. Pierwszym starciem była potyczka morska pomiędzy flotą japońską a chińskimi transportowcami wiozącymi ludzi i sprzęt do wsparcia oporu króla Korei. Po zakończonej klęską próbie obrony Pjongjangu, armia dynastii Qing musiała wycofać się z półwyspu, a wojna przeniosła się do samych Chin.

W listopadzie 1894 roku Japończycy zajęli miasta Dalian i Lüshunkou, leżące na półwyspie Liaodong. W ciągu kilku dni dokonali masakry ponad 18 tys. mieszkańców Lüshun. Rząd Qing nie miał innego wyjścia, jak prosić o pokój.

Wojna zakończyła się podpisaniem w Shimonoseki w kwietniu 1895 roku traktatu pokojowego. Chiny zobowiązały się do zapłaty 200 mln taeli srebra (co odpowiada 7640 tonom czystego srebra) tytułem odszkodowań wojennych oraz oddania Japonii: półwyspu Liaodong, Tajwanu i Peskadorów (Wyspy Rybackie).

Wkrótce potem pod wpływem nacisków Imperium Rosyjskiego, Japończycy musieli zwrócić Liaodong Chinom za rekompensatę 30 mln taeli srebra.

W Chinach wojna jiawu jest uważana za najgorsze z poniżeń w tzw. stuleciu upokorzeń. W oczach Chińczyków klęska z ręki Japończyków przewyższa bowiem porażki, jakie poniosły Chiny w czasie wojen opiumowych z ręki zachodnich mocarstw. Dzieje się tak dlatego, że Chiny zwykły uważać Japonię za swego „ucznia” czy też „młodszego brata”, który zawdzięcza im cywilizację[3].

Zobacz też

edytuj
  1. 甲午 jiǎwǔ → słowo w języku chińskim określające rok 1894 według cyklu sześćdziesięcioletniego.
  2. shin → słowo w języku japońskim oznaczające chińską dynastię Qing (nazywana również dynastią mandżurską), panującą w latach 1644–1912.


Przypisy

edytuj
  1. 中日辞典. Beijing, Tokyo: Shogakukan, 2001, s. 656. ISBN 4-09-515601-5.
  2. 日中辞典. Beijing, Tokyo: Shogakukan, 2001, s. 1438. ISBN 4-09-515651-1.
  3. Peter Hays Gries, China’s New Nationalism, University of California Press, 2004, ISBN 0-520-23297-6.

Bibliografia

edytuj