Amarantowa wstążka

Amarantowa Wstążka lub Amarantowa Wstążeczka – polskie zastępcze (prowizoryczne) odznaczenie bojowe[1].

Amarantowa Wstążka
Awers
Awers
Ustanowiono

17 lutego 1918

Wielkość

30 × 10 mm

Odznaczenie zostało ustanowione rozkazem nr 120 dowódcy I Korpusu Polskiego w Rosji, generała porucznika Józefa Dowbor-Muśnickiego z 17 lutego 1918 roku „dla okazania wspaniałych czynów bojowych swoich żołnierzy i tym, którzy na nią zasłużyli”[2].

W okresie początkowym wstążki w barwie narodowej (amarant) miały szerokości 2 cm, następnie wstążki miały, długości 3 cm i szerokości 1 cm. Wstążeczki noszone były na lewej piersi w połowie wysokości między pierwszym i drugim guzikiem munduru lub płaszcza. Każdy czyn bohaterski ma być odznaczony jedną wstążeczką. Wstążeczki winny być noszone jedna pod drugą w odległości 0,5 cm[2].

„Oficerowie i żołnierze, którzy zasłużą na odznakę, będą wymienieni w rozkazie do korpusu i nazwiska ich przedstawione Rządowi Narodowemu”[2].

27 lutego 1918 roku w twierdzy Bobrujsk, w obecności niemieckiej delegacji z majorem Wulffenem na czele, odbyła się pierwsza dekoracja żołnierzy zasłużonych w bojach z bolszewikami.

Lista wyróżnionych obejmowała 565 oficerów, podoficerów i szeregowców. Większość odznaczonych uhonorowano za męstwo wykazane w bitwie pod Osipowiczami w dniu 19 lutego 1918 r.

Ogółem w I Korpusie Polskim nadano w ciągu 4 miesięcy około 900 wstążek amarantowych, które później w latach 1921-1922[3] zamieniono na Krzyż Walecznych. Posiadacze amarantowej wstążki otrzymali go w sposób automatyczny[4][5].

Baretka amarantowa o długości 35 – 40 mm i szerokości 1 cm[6].

Z dniem 1 lipca 1921 roku Minister Spraw Wojskowych zezwolił na noszenie wstążeczki amarantowej „do czasu zamiany na uchwalone przez władze prawodawcze odznaczenia”. Wstążkę należało nosić za Krzyżem Walecznych, a za nią także drugą i trzecią[7].

W lipcu 1922 roku Minister Spraw Wojskowych gen. dyw. Kazimierz Sosnkowski, w zamian za Amarantowe Wstążki[8], nadał żołnierzom byłego I Korpusu Krzyże Walecznych[9][10]

W październiku 1935 roku Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych wydało „Listę odznaczonych Krzyżem Walecznych o nieznanych adresach”. Na liście figuruje ponad 1200 żołnierzy, którym Krzyż Walecznych został nadany za czyny dokonane w szeregach I Korpusu Polskiego i formacjach, które weszły w jego skład: Legion Puławski, Brygada Strzelców Polskich i Dywizja Strzelców Polskich oraz Naczpol. Wśród odznaczonych żołnierzy, których adresów Biuro Personalne MSWojsk nie było w stanie ustalić, znaleźli się między innymi: gen. bryg. Józef Porzecki, ks. dziekan Andrzej Gawędzki, ppłk Stanisław Bobiatyński, płk Stanisław Wrzaliński, ppłk dypl. Witold Radecki-Mikulicz i mjr dypl. Ziemowit Grabowski[11][12].

Redakcja „Placówki”, organu prasowego Dowborczyków, apelowała do swoich czytelników – odznaczonych „Amarantową Wstążeczką” by sprawdzili, czy nie figurują na wspomnianej wyżej liście[13].

Odznaczeni

edytuj
Zobacz też kategorię: Odznaczeni Amarantową Wstążką.

Przypisy

edytuj
  1. Mieczysław Wrzosek: Polskie korpusy wojskowe w Rosji w latach 1917-1918. Książka i Wiedza, 1969, s. 229
  2. a b c Henryk Bagiński, Wojsko Polskie na Wschodzie 1914-1920, Warszawa 1921 (reprint, Warszawa 1990), s. 242–243.
  3. 1588 szt - "Krzyż Walecznych...s. 122
  4. Puchalski 2000 ↓, s. 164.
  5. W 1921 r. zostały wysunięte postulaty, by Krzyżem Walecznych naradzać czyny odwagi dostrzeżone już przed jego ustanowieniem przez odpowiednie dowództwa. W wielu wypadkach chodziło tu również o zasługi nie bojowe. Dokonano tego drogą zamiany na KW „tymczasowych” odznaczeń istniejących w formacjach ochotniczych z lat I wojny światowej oraz lokalnie w WP. Były to wstążki amarantowe z I Korpusu Polskiego w Rosji oraz biało-amarantowe z armii gen. Hallera, „Krzyż za Obronę Śląska” II klasy, Uznanie za Waleczność oraz odznaczenie „Za męstwo” Dywizji Podlaskiej - "Krzyż Walecznych...s. 30
  6. Polskie ordery, odznaczenia i niektóre... s. 122-123
  7. Dz. Rozk. MSWojsk. nr 24 z 21 czerwca 1921 roku, poz. 478.
  8. Zapewne w rezultacie postanowień komisji odznaczeniowej dla formacji z Rosji w 1922 r.zamieniono wstążeczki na KW (a niektórych odznaczonych przedstawiono do Orderu Virtuti Militari). Wówczas to wstążeczki zniknęły z mundurów żołnierzy czynnej służby - "Krzyż Walecznych...s. 212
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 21 z 15 lipca 1922 roku, s. 506-532.
  10. Bończa-Tomaszewski 1939 ↓, s. 186.
  11. Placówka ↓, 1 z 1936 roku, s. 13.
  12. Lista odznaczonych 1935 ↓.
  13. Placówka ↓, 3 z 1936 roku, s. 42.

Bibliografia

edytuj