Aleksander Kazimierz Sapieha

Aleksander Kazimierz Sapieha herbu Lis (ur. 13 maja 1624 w Maciejowie, zm. 22 maja 1671 w Wilnie) – biskup wileński i żmudzki, duchowny referendarz wielki litewski w 1657 roku, sekretarz Jego Królewskiej Mości, kanonik wileński i warszawski[4], kanclerz Akademii i Uniwersytetu Wileńskiego Towarzystwa Jezusowego od 1667 roku[5].

Aleksander Kazimierz Sapieha
Ilustracja
Herb duchownego
Kraj działania

I Rzeczpospolita

Data i miejsce urodzenia

13 maja 1624
Maciejów

Data i miejsce śmierci

22 maja 1671[1]
Wilno

Miejsce pochówku

Bazylika archikatedralna św. Stanisława Biskupa i św. Władysława w Wilnie

Biskup wileński
Okres sprawowania

1667–1671

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

17 lipca 1650

Nominacja biskupia

2 sierpnia 1655[2],
12 stycznia 1660[3],
18 lipca 1667[1]

Sakra biskupia

22 lipca 1657

Sukcesja apostolska
Data konsekracji

22 lipca 1657

Konsekrator

Jan Krzysztof Zawisza

Współkonsekratorzy

Jan Stefan Wydżga
Aleksander Krzysztof Chodkiewicz

Życiorys

edytuj

Był synem Fryderyka, bratem Jana Fryderyka, Tomasza Kazimierza i Krzysztofa Franciszka.

Uczył się w kolegium jezuitów w Lublinie, studiował na Akademii Wileńskiej, uczęszczał do Kolegium Nowodworskiego w Krakowie. W 1638 rozpoczął studia w Akademii Krakowskiej. Jako sekretarz królewski kontynuował studia w zakresie prawa kanonicznego w Padwie (1647), Bolonii (1648), Rzymie (1649) i Paryżu.

Po powrocie do kraju 14 maja 1650 został prepozytem kapituły wileńskiej. 17 lipca tegoż roku otrzymuje święcenia kapłańskie. W październiku 1650 wyznaczony do sądów biskupich. W 1655 został biskupem pomocniczym wileńskim i biskupem tytularnym Methone na Peloponezie[2]. 4 kwietnia 1659 otrzymał biskupstwo żmudzkie.

Latem 1659 działając jako wysłannik królewski załagodził bunt żołnierzy w wojsku litewskim. Na sejmie 1662 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[6], wyznaczony do komisji wojskowo-skarbowej, w czasie obrad której próbował pogodzić zwaśnionych hetmanów Pawła Sapiehę i Wincentego Gosiewskiego. W 1666 otrzymał list przypowiedni na wakującą po bracie Krzysztofie chorągiew dragońską w wojsku litewskim. Przez kilkanaście lat brał czynny udział w obradach sejmiku wileńskiego.

Po abdykacji Jana II Kazimierza w 1668 roku, popierał do polskiej korony kandydaturę palatyna reńskiego Filipa Wilhelma[7]. Był członkiem konfederacji generalnej zawiązanej 5 listopada 1668 roku na sejmie konwokacyjnym[8]. Był elektorem Michała Korybuta Wiśniowieckiego w 1669 roku z województwa wileńskiego[9], podpisał jego pacta conventa[10].

W sierpniu 1668 został biskupem wileńskim. Na sejmie zwyczajnym 1670 roku wyznaczony z Senatu komisarzem do zapłaty wojsku Wielkiego Księstwa Litewskiego[11]. 12 kwietnia 1671 przeniósł obraz Matki Bożej Ostrobramskiej do nowej kaplicy, w której znajduje się do dzisiaj.

Zmarł 22 maja 1671 w Wilnie, został pochowany w tamtejszej Katedrze.

Przypisy

edytuj
  1. a b Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. IV, Monasteri 1935, s. 370. (łac.)
  2. a b Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. IV, Monasteri 1935, s. 240. (łac.)
  3. Hierarchia Catholica medii et recentioris aevi, t. IV, Monasteri 1935, s. 304. (łac.)
  4. Urzędnicy centralni i dygnitarze Wielkiego Księstwa Litewskiego XIV-XVIII wieku. Spisy. Oprac. Henryk Lulewicz i Andrzej Rachuba. Kórnik 1994, s. 237.
  5. Józef Bieliński, Uniwersytet Wileński (1579-1831) T. 3, Kraków 1899-1900, s. 3.
  6. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 416.
  7. Wacław Uruszczak, Fakcje senatorskie w sierpniu 1668 roku, w: Parlament, prawo, ludzie, studia ofiarowane profesorowi Juliuszowi Bardachowi w sześćiesięciolecie pracy twórczej, Warszawa 1996, s. 317.
  8. Volumina Legum, t. IV, Petersburg 1860, s. 497.
  9. Porządek na seymie Walnym Electiey. Między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu Elekcyey należące uchwalony y postanowiony, roku [...] 1669 [słow.] dnia wtorego [...] maia, [b.n.s.]
  10. Porzadek na seymie walnym electiey między Warszawą a Wolą przez opisane artykuły do samego tylko aktu elekcyey należące vchwalony y postanowiony, Roku Pańskiego tysiąc sześćset sześćdziesiąt dziewiątego dnia wtorego miesiąca maia. [b.n.s]
  11. Volumina Legum, t. V, Petersburg 1860, s. 46.

Linki zewnętrzne

edytuj