Alicia Amanda Vikander (wym. [aˈliːsɪa vɪˈkandɛr]; ur. 3 października 1988 w Göteborgu) – szwedzka aktorka. Laureatka Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej za rolę w Dziewczynie z portretu (2015) Toma Hoopera.

Alicia Vikander
Ilustracja
Alicia Vikander (2019)
Imię i nazwisko

Alicia Amanda Vikander

Data i miejsce urodzenia

3 października 1988
Göteborg

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Michael Fassbender

Lata aktywności

od 2002

Życiorys

edytuj

Rodzina i edukacja

edytuj

Urodziła się w Göteborgu. Jej rodzicami są: aktorka Maria Fahl Vikander i psychiatra Svante Vikander[1], którzy rozstali się, kiedy ich córka miała zaledwie pięć miesięcy[2]. Ma przyrodnie rodzeństwo od strony ojca – dwie siostry i trzech braci[3].

Zanim rozpoczęła karierę aktorską, przez dziewięć lat uczyła się tańca w Royal Swedish Ballet School[4]. W wieku 15 lat przeprowadziła się do Sztokholmu, mając nadzieję, że zostanie pierwszą solistką[5], ale z powodu kontuzji była zmuszona porzucić karierę baletnicy[6]. Po ukończeniu szkoły baletowej postanowiła spróbować sił w aktorstwie, grając w szwedzkich serialach. Trzykrotnie próbowała dostać się do szkoły teatralnej, jednak ani razu się nie udało[7]. Została przyjęta do szkoły prawniczej, jednak przed rozpoczęciem roku szkolnego, otrzymała główną rolę w filmie Till det som är vackert, co z czasem przesądziło o porzuceniu studiów[8].

Pierwsze kroki w aktorstwie

edytuj

Karierę aktorską rozpoczęła w 2002 występem w filmie Min balsamerade mor[9]. Przez niemal kolejną dekadę pojawiała się wyłącznie w produkcjach szwedzkich[10]. Rozpoznawalność w Szwecji przyniosła jej rola Jossan Tegebrandt Björn w serialu Andra Avenyn[11]. Na wielkim ekranie zadebiutowała rolą w filmie Lisy Langseth Till det som är vackert (2010)[12][13]. Za występ w tym filmie otrzymała Złotego Żuka dla najlepszej aktorki[14] i nagrody „wschodzącej gwiazdy” podczas Berlinale[14] i Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Sztokholmie[14]. Następnie wystąpiła w dramacie Klejnoty Koronne (2011).

 
Vikander (2013)

Zagrała drugoplanową rolę Kitty w kasowym melodramacie Anna Karenina (2012), będącym ekranizacją powieści Lwa Tołstoja pod tym samym tytułem[15], który zyskał przychylność krytyków[16][17]. W tym samym roku zagrała główną kobiecą rolę w melodramacie historycznym – Kochanek królowej, który był nominowany do Oscara dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego[18].

We wrześniu 2013 w kinach odbyła się premiera dramatu biograficznego Piąta władza, w którym Vikander zagrała drugoplanową rolę Anke Domscheit-Berg[19][20]. W tym samym roku zagrała kobietę popadającą w depresję poporodową po urodzeniu chorego syna w dramacie Lisy Langseth Hotel[21]. W 2014 roku w kinach pojawiły się trzy produkcje z udziałem Vikander: Son of a Gun, Testament młodości i Siódmy syn.

Przełom w karierze

edytuj
 
Vikander (2015)

W styczniu 2015 odbyła się premiera filmu Ex Machina, w którym Vikander zagrała sztuczną inteligencję pod postacią androida[22][23][24]. Za rolę w tym filmie otrzymała swoją pierwszą w karierze nominację do Złotego Globu dla najlepszej aktorki drugoplanowej[14]. Film zebrał wiele pozytywnych recenzji wśród krytyków[25], a Vikander została uznana przez brytyjski The Telegraph „gwiazdą filmu”[26].

W 2015 premierę miały trzy kinowe produkcje z udziałem Vikander: film akcji Kryptonim U.N.C.L.E.[27], komediodramat Ugotowany[28][29] i dramat biograficzny Dziewczyna z portretu[30]. W trzecim z filmów wcieliła się w postać Gerdy Wegener, żony malarza Einara Mogensa Wegenera, których małżeństwo zostaje poddane próbie, gdy mężczyzna zmienia płeć[31], a za występ w produkcji została nominowana do wielu nagród, m.in. do BAFTY, Złotego Globu i Oscara[32]. Wokół tej ostatniej nominacji pojawiły się kontrowersje, ponieważ Vikander pojawia się na ekranie przez połowę filmu, co kwalifikuje ją do nagród dla aktorek pierwszoplanowych, jednak zdobyty przez nią Oscar dotyczył kategorii aktorek drugoplanowych – co odbiło się szerokim echem w krytyce Akademii[33]. Była to decyzja dystrybutora filmu – Focus Features – który uznał, że aktorka będzie miała większe szanse na zdobycie nagrody w kategoriach drugoplanowych, niż pierwszoplanowych[34].

Od 2016

edytuj

W 2016 dołączyła do obsady filmu Jason Bourne, w którym wcieliła się w Heather Lee, szefową Wywiadu Cybernetycznego CIA[35]. Film okazał się sukcesem finansowym, zarabiając na całym świecie 415 mln dol[36]. Pod koniec roku odbyła się premiera dramatu Światło między oceanami, w którym Vikander zagrała postać Isabel Graysmark[37]. Film przyjął mieszane recenzje, chwaląc dobrą grę aktorską, a negując sposób przedstawienia historii[38]. W 2018 premierę miał film Tomb Raider, w którym Vikander zagrała Larę Croft, bohaterkę gier komputerowych z serii Tomb Raider[39].

Życie prywatne

edytuj

Uważa się za osobę bezwyznaniową[40]. Mieszka w Londynie[41]. W grudniu 2014 związała się z Michaelem Fassbenderem, którego poznała na planie filmu Światło między oceanami[42] i za którego wyszła w październiku 2017[43]. W 2021 urodziła syna.

Filmografia

edytuj
Filmy[44]
Rok Film Reżyser Rola
2010 Till det som är vackert Lisa Langseth Katarina
2011 Klejnoty koronne Ella Lemhagen Fragancia Fernandez
2012 Anna Karenina Joe Wright Kitty
2012 Kochanek królowej Nikolaj Arcel Caroline Mathilde
2013 Piąta władza Bill Condon Anke Domscheit
2013 Hotel Lisa Langseth Erika
2014 Testament młodości James Kent Vera Brittain
2014 Son of a Gun Julius Avery Tasha
2014 Siódmy syn Siergiej Bodrow starszy Alice
2015 Ex Machina Alex Garland Ava
2015 Kryptonim U.N.C.L.E. Guy Ritchie Gaby
2015 Dziewczyna z portretu Tom Hooper Gerda Wegener
2015 Ugotowany John Wells Anne Marie
2016 Jason Bourne Paul Greengrass Heather Lee
2016 Światło między oceanami Derek Cianfrance Isabel Graysmark
2017 Tulipanowa gorączka Justin Chadwick Sophia
2017 Zanurzeni Wim Wenders Danielle Flinders
2017 Birds Like Us Faruk Sabanovic, Amela Cuhara Huppu
2017 Euphoria Lisa Langseth Ines
2018 Tomb Raider Roar Uthaug Lara Croft
2019 Ptak, który zwiastował trzęsienie ziemi[45] Wash Westmoreland Lucy Fly
2020 The Glorias Julie Taymor młoda Gloria Steinem
2021 Blue Bayou Justin Chon Kathy LeBlanc
2021 Zielony Rycerz. Green Knight David Lowery Essel / The Lady
2021 Beckett Ferdinando Cito Filomarino April
2023 Firebrand Karim Aïnouz Catherine Parr
2024 The Assessment[46] Fleur Fortuné Asesor
Seriale, filmy krótkometrażowe, głosy[44]
Rok Film Rola Uwagi
2002 Min balsamerade mor Ebba Du Rietz film telewizyjny
2003 De drabbade Drabbad Mörker serial (1 odc.)
2005 En decemberdröm Tony serial (13 odc.)
2006 Standing Outside Doors Alicia krótkometrażowy
2007 Darkness of Truth Sandra Svensson krótkometrażowy
2007 The Rain Tancerka krótkometrażowy
2007 Levande föda Linda serial (3 odc.)
2007–2008 Andra Avenyn Jossan Tegebrandt Björn serial (39 odc.)
2008 Höök Katarina serial (2 odc.)
2008 Mam na imię Love Fredrika krótkometrażowy
2009 Susans längtan Dziewczyna w mieszkaniu krótkometrażowy
2011 Jeu de chiennes Alicia Vikander krótkometrażowy
2015 The Magic Diner Alicia Vikander krótkometrażowy
2015 Ingrid Bergman: własnymi słowami Ingrid Bergman głos
2022 Irma Vep Mira miniserial (8 odc.)

Nagrody i nominacje

edytuj
Nagrody[14]
Nagroda Rok Kategoria Film
Alliance of Women Film Journalists 2016 Best Breakthrough Performance Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Testament młodości
Austin Film Critics Association 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Awards Circuit Community Awards 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Berlinale 2011 Shooting Stars całokształt
Chicago Film Critics Association 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
COFCA Award 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Aktor roku Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Kryptonim U.N.C.L.E.
Siódmy syn
Testament młodości
Ugotowany
Critics’ Choice Movie Awards 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Denver Film Critics Society 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Detroit Film Critics Society 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Breakthrough Artist Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Dorian Awards 2016 Wschodząca gwiazda całokształt
Empire Awards 2016 Najlepsza aktorka Dziewczyna z portretu
GFCA Award 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Breakthrough Award Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Kryptonim U.N.C.L.E.
Siódmy syn
Testament młodości
Ugotowany
Gold Derby Awards 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Breakthrough Performer całokształt
Golden Schmoes Awards 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Best T&A of the Year Ex Machina
Guldbagge Awards 2011 Najlepsza aktorka Till det som är vackert
Hamptons International Film Festival 2012 Variety’s Ten Actors to Watch całokształt
Hollywood Film Awards 2015 Breakout Actress Dziewczyna z portretu
International Filmfestival Mannheim-Heidelberg 2010 Special Mention Till det som är vackert
Ischia Film Festival 2015 Breakout Actress of the Year całokształt
KCFCC Award 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Los Angeles Film Critics Association 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Mannheim-Heidelberg International Film Festival 2010 International Competition Till det som är vackert
Marrakech International Film Festival 2013 Najlepsza aktorka Hotel
Molodist International Film Festival 2011 Najlepsza aktorka młodego pokolenia Till det som är vackert
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Nevada Film Critics Society 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
New York Film Critics Online 2015 Best Breakthrough Performance Dziewczyna z portretu
Ex Machina
North Carolina Film Critics Association 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Oklahoma Film Critics Circle Awards 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Best Body of Work Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Testament młodości
Ugotowany
Online Film & Television Association 2016 Best Breakthrough Performance: Female Ex Machina
Oscar 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Palm Springs International Film Festival 2016 Wschodząca Gwiazda Dziewczyna z portretu
Phoenix Critics Circle 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Phoenix Film Critics Society Awards 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Breakthrough Performance Ex Machina
San Diego Film Critics Society 2015 Best Body of Work Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Kryptonim U.N.C.L.E.
Ugotowany
San Diego Film Critics Society 2016 Virtuoso Award całokształt
Satelita 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Southeastern Film Critics Association Awards 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
St. Louis Gateway Film Critics Association 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Stockholm International Film Festival 2010 Wschodząca gwiazda całokształt
Toronto Film Critics Association 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Vancouver Film Critics Circle 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Washington D.C. Area Film Critics Association 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Women Film Critics Circle 2015 The Invisible Woman Award Dziewczyna z portretu
Nominacje[14]
Nagroda Rok Kategoria Film
AACTA 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa (zagraniczna) Dziewczyna z portretu
Alliance of Women Film Journalists 2013 Best Breakthrough Performance Kochanek królowej
2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Austin Film Critics Association 2015 Best Breakthrough Artist Ex Machina
BAFTA 2013 Wschodząca Gwiazda całokształt
2016 Najlepsza aktorka Dziewczyna z portretu
2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Bodil 2013 Najlepsza aktorka Kochanek królowej
Boston Society of Film Critics 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
CinEuphoria Awards 2017 Najlepsza aktorka drugoplanowa (zagraniczna) Światło między oceanami
COFCA Award 2016 Najlepsza aktorka Dziewczyna z portretu
Dallas–Fort Worth Film Critics Association 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Denver Film Critics Society 2016 Najlepsza aktorka Dziewczyna z portretu
Detroit Film Critics Society 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Empire Awards 2013 Best Female Newcomer Anna Karenina
2015 Najlepsza aktorka Ex Machina
Europejska Nagroda Filmowa 2015 Najlepsza aktorka Ex Machina
Florida Film Critics Circle 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
2015 Pauline Kael Breakout Award Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Gold Derby Awards 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Golden Schmoes Awards 2015 Breakthrough Performance of the Year Ex Machina
Houston Film Critics Society 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Ex Machina
ICP Award 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
IFC Award 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Jupiter Award 2017 Najlepsza aktorka (zagraniczna) Dziewczyna z portretu
London Film Critics’ Circle 2016 Drugoplanowa aktorka roku Ex Machina
MTV Movie Awards 2016 Najlepsza aktorka Ex Machina
Nagrody Niezależnego Kina Brytyjskiego 2014 Najlepsza aktorka Testament młodości
2015 Najlepsza aktorka Dziewczyna z portretu
National Society of Film Critics 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Online Film & Television Association 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Online Film Critics Society 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Phoenix Critics Circle 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Robert Award 2013 Najlepsza aktorka Kochanek królowej
San Diego Film Critics Society 2015 Najlepsza aktorka Ex Machina
2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
2015 Breakthrough Artist Dziewczyna z portretu
Ex Machina
San Francisco Film Critics Circle 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Ex Machina
Saturn Awards 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Seattle Film Critics Awards 2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
St. Louis Gateway Film Critics Association 2015 Najlepsza aktorka Dziewczyna z portretu
Teen Choice Awards 2016 Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym Dziewczyna z portretu
2016 Choice AnTEENcipated Movie Actress Jason Bourne
Utah Film Critics Association Awards 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Vancouver Film Critics Circle 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Village Voice Film Poll 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina
Washington D.C. Area Film Critics Association 2015 Najlepsza aktorka drugoplanowa Dziewczyna z portretu
Złoty Glob 2016 Najlepsza aktorka w filmie dramatycznym Dziewczyna z portretu
2016 Najlepsza aktorka drugoplanowa Ex Machina

Przypisy

edytuj
  1. Alicia Vikander Ethnicity.
  2. 34 interesting facts about Alicia Vikander!
  3. Alicia Vikander Daily. [dostęp 2017-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-01)].
  4. Alicia Vikander Glamour Magazine.
  5. 37 Things You Don’t Know About Alicia Vikander. [dostęp 2017-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-04-01)].
  6. Alicia Vikander Bio.
  7. Meet Oscar-winner Alicia Vikander.
  8. Alicia Vikander: 'Guy Ritchie terrified me'.
  9. Min balsamerade mor (2002) w bazie IMDb (ang.).
  10. Alicia Vikander Filmography w bazie IMDb (ang.).
  11. Alicia Vikander – famous birthdays.
  12. How Alicia Vikander Unleashed Her Inner Superstar.
  13. Till det som är vackert (2010) w bazie IMDb (ang.).
  14. a b c d e f Alicia Vikander Awards – lista nagród w bazie IMDb (ang.).
  15. Anna Karenina (2012) Box Office Mojo.
  16. Anna Karenina Variety.
  17. Anna Karenina: Joe Wright’s coup de théâtre on Tolstoy’s doomed heroine.
  18. Kochanek królowej (2012) Awards – lista nagród w bazie IMDb (ang.).
  19. Piąta władza (2013) Full Cast & Crew imdb.com.
  20. The Fifth Estate boxofficemojo.com.
  21. Review: Mental Illness Drama ‘Hotell’ Starring Marrakech Best Fest Actress Alicia Vikander.
  22. Ex Machina (2014) w bazie IMDb (ang.).
  23. Ex Machina boxofficemojo.com.
  24. Ex Machina Awards – lista nagród w bazie IMDb (ang.).
  25. EX MACHINA metacritic.com.
  26. Ex Machina: bewitchingly smart sci-fi.
  27. Kryptonim U.N.C.L.E. (2015) Full Cast & Crew.
  28. BURNT FAILS AS A CHARACTER STUDY, BUT THRIVES WHEN BRINGING THE FAST-MOVING WORLD OF PROFESSIONAL CHEFS TO CINEMATIC LIFE.
  29. Burnt rottentomatoes.com.
  30. Dziewczyna z portretu (2015) w bazie IMDb (ang.).
  31. Gerda Wegener (Character) from Dziewczyna z portretu (2015) imdb.com. [dostęp 2017-03-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-16)].
  32. Dziewczyna z portretu (2015) Awards – lista nagród w bazie IMDb (ang.).
  33. Alicia Vikander and Rooney Mara Campaigns Fuel ‘Category Fraud’ Debate.
  34. What Is Category Fraud? A Closer Look at This Year’s Big Oscar Controversy.
  35. Jason Bourne (2016) w bazie IMDb (ang.).
  36. Jason Bourne boxofficemojo.com.
  37. Swiatlo między oceanami (2016) w bazie IMDb (ang.).
  38. Grace shines past the emotional manipulations of 'The Light Between Oceans'.
  39. Alicia Vikander to Star as Lara Croft in 'Tomb Raider'.
  40. Alicia Vikander Religion.
  41. Alicia Vikander won’t live in America.
  42. ‘We’ve never hidden the fact that we’re a couple’: Actress Alicia Vikander talks about her relationship with Michael Fassbender as she graces the cover of Porter magazine.
  43. Michael Fassbender and Alicia Vikander wear WEDDING RINGS in Ibiza, „Mail Online” [dostęp 2017-10-16].
  44. a b Alicia Vikander Filmography w bazie IMDb (ang.).
  45. Netflix zaadaptuje książkę The Earthquake Bird. Alicia Vikander i Riley Keough w obsadzie [online], naEKRANIE.pl [dostęp 2019-04-14] (pol.).
  46. Martin Blaney2023-06-21T15:17:00+01:00, Alicia Vikander, Elizabeth Olsen to star in ‘The Assessment’ for Number 9 Films, augenschein (exclusive) [online], Screen [dostęp 2023-12-01] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj