Autostrada A6 (Polska)

autostrada w Polsce będąca obwodnicą Szczecina

Autostrada A6autostrada w Polsce o długości 29,2 km, stanowiąca kontynuację niemieckiej autostrady A11 i tworząca z nią połączenie SzczecinBerlin w ciągu międzynarodowego szlaku drogowego E28. Do 14 sierpnia 2009 była jedyną autostradą w kraju połączoną z siecią autostrad europejskich. Od roku 2000[1] jest częścią drogi krajowej nr 6, wcześniej stanowiła odrębną arterię[2].

A6
Długość

29,2 km

Województwa

zachodniopomorskie:
powiat policki,
powiat gryfiński,
miasto Szczecin,
powiat goleniowski

Mapa
Mapa A6
A6

     Odcinki istniejące

Zdjęcie
Estakada w szczecińskim Klęskowie (2022)
Estakada w szczecińskim Klęskowie (2022)
Widok na A6 w kierunku wschodnim, ok. km 10+800.
W tym miejscu wybudowano węzeł Klucz z drogą S3. Zdjęcie z 2006 r.

Biegnie od granicy z Niemcami w Kołbaskowie, południowymi przedmieściami Szczecina przez obszary Parku Krajobrazowego „Dolina Dolnej Odry” i Szczecińskiego Parku Krajobrazowego „Puszcza Bukowa” u podnóża Wzgórz Bukowych do węzła Rzęśnica (z drogą ekspresową S3 w stronę Świnoujścia oraz drogą wojewódzką nr 142).

Droga niemal na całej długości o profilu dwujezdniowym, czteropasowym. Wyjątkiem jest 1-kilometrowy fragment pomiędzy km 5+400 a km 4+400, gdzie dla upłynnienia ruchu na podjeździe pod szczyt Wału Stobniańskiego na jezdni północnej (czyli prowadzącej w kierunku zachodnim) kosztem pasa awaryjnego wytyczono dodatkowy, trzeci pas ruchu.

Węzły z drogami klasy A i S

edytuj
Nazwa Drogi Miejscowość Schemat Typ Wiadukty Otwarto
Kołbaskowo S6 13 Kołbaskowo ? ? ? (węzeł planowany)
Szczecin Klucz S3 Szczecin   trójkąt 2 2010
Szczecin Kijewo 10 S10 Szczecin   koniczynka 2 • 1938
• 2023 (po przebudowie[3])
Rzęśnica S3 S6 142 Rzęśnica ? trąbka 1 • 1938
• 2020 (po przebudowie[4])

Historia

edytuj

Do 1945 roku

edytuj
 
Autostrada A6 (widok z satelity)

Istniejący odcinek A6 został zbudowany przez Niemców jako fragment Reichsautobahn (RAB) 4a Berlin-Stettin (zob. „berlinka”). Budowę autostrady zainaugurowano pod koniec 1933, a prace ruszyły wiosną 1934. Przy realizacji inwestycji wykorzystano bezrobotnych. 27 września 1936 Hermann Göring uroczyście otworzył 113 kilometrów autostrady z Berlina do Szczecina (do ówczesnego węzła Stettin-Süd, obecnie Szczecin Zachód, dawniej Kołbaskowo). W 1938 RAB 4a została wydłużona o południową obwodnicę Szczecina, do węzła Bäderstraße (dziś Rzęśnica). W 1945 podczas II wojny światowej, wycofujące się oddziały wojsk hitlerowskich wysadziły mosty na Odrze Zachodniej i Odrze Wschodniej, by utrudnić Armii Czerwonej atak okrążający na Szczecin.

Po II wojnie światowej

edytuj

Kilka lat po wojnie odbudowano mosty północnych jezdni autostrady nad Odrą Zachodnią i Odrą Wschodnią, umożliwiając tym samym ruch w kierunku przejścia granicznego w Kołbaskowie. Do lat 80. autostrada stanowiła część tras europejskich E14 na odcinku Szczecin Kijewo – Rzęśnica[5] oraz E74 na odcinku Szczecin Kijewo – Kołbaskowo (granica państwa)[6]. Od połowy lat 90. XX wieku trwała gruntowna renowacja poszczególnych odcinków A6: w latach 1997–2001 sukcesywnie oddawano do ruchu kolejne odcinki drogi, odbudowano mosty w ciągu południowych jezdni nad Odrą Zachodnią i Odrą Wschodnią, wyremontowano obiekty inżynierskie, wymieniono zużytą betonową nawierzchnię. Obecnie, pomimo braku telefonów alarmowych, droga posiada status autostrady na długości początkowych niemal 22 km od byłego przejścia granicznego w Kołbaskowie. Na odcinku długości ok. 500 m w rejonie węzła Radziszewo (dawniej Gryfino), który ze względu na bardzo krótkie pasy włączania/wyłączania nie spełnia wymogów stawianych współcześnie budowanym węzłom, obowiązuje ograniczenie prędkości do 90 km/h.

Pojawiła się również koncepcja przeprowadzenia autostrady przez Koszalin, Słupsk, Trójmiasto, Elbląg, Olsztyn, Ełk, Grajewo aż do przejścia granicznego z Białorusią w Kuźnicy Białostockiej. Projekt ten został odrzucony ze względu na wysokie koszty inwestycji i relatywnie niskie natężenie ruchu[potrzebny przypis].

Modernizacje w XXI wieku

edytuj

Przed węzłem Szczecin Kijewo

edytuj
 
Przebieg autostrady A6 nad ul. Chłopską w Szczecinie (Klęskowo)

28 września 2004 Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad poinformowała o unieważnieniu przetargu na modernizację autostrady A6 na odcinku długości 7,7 km – do węzła Szczecin Kijewo. Pomimo dużego stopnia trudności zadania (na remontowanym odcinku znajduje się łącznie 14 mostów i wiaduktów) oraz, wówczas, niemal rocznego opóźnienia terminu rozpoczęcia robót, GDDKiA zapewniała w listopadzie 2004, że remont A6 zostanie ukończony do końca 2006.

Kolejny termin otwarcia ofert minął 4 stycznia 2005 – ostatecznie otwarto je w marcu 2005. Z powodu trwającej od 29 czerwca 2005 standardowej miesięcznej kontroli przetargu przeprowadzanej przez Urząd Zamówień Publicznych, podpisanie umowy z wyłonionym wykonawcą (Budimex-Dromex) nastąpiło 26 sierpnia 2005 po stwierdzeniu poprawności procedury drugiego przetargu, a firma przejęła plac budowy 23 września 2005. 24 października 2005 rozpoczęła się modernizacja odcinka finansowana w 75% ze środków programu SPOT. Jako pierwsza remontowana była południowa jezdnia autostrady. Ta część robót została ukończona w drugiej połowie sierpnia 2006 (z wyjątkiem trzech obiektów mostowych). Zakończono również większość prac na obu jezdniach w rejonie węzła Szczecin Kijewo. Ukończenie całej inwestycji planowano na 22 czerwca 2007 – ostatecznie odcinek oddano 26 września 2007, 10 miesięcy później, niż zapewniała GDDKiA.

Nowy węzeł Szczecin Klucz z S3

edytuj

W ramach rozpoczętej 18 lutego 2008 budowy odcinka drogi ekspresowej S3 Szczecin – Gorzów Wielkopolski (zumi.pl: budowa węzła „Klucz”) pomiędzy węzłami Radziszewo (dawniej Gryfino) i Szczecin Podjuchy powstał węzeł Szczecin Klucz (w km 11+156). Węzeł ten został oddany do użytku 26 maja 2010 wraz z przyległym odcinkiem S3 KluczPyrzyce[7].

 
Węzeł Szczecin Kijewo przed modernizacją (2009). Dawniej w tym miejscu kończyła się autostrada.

Nowy węzeł Szczecin Dąbie

edytuj

18 listopada 2011[8] GDDKiA rozpoczęła remont 2,2-kilometrowego fragmentu A6 od ok. 500 metrów na północ od węzła Szczecin Kijewo, po której nastąpić miała budowa węzła Szczecin Tczewska na wysokości Wielgowa[9]. W pierwszej kolejności prace prowadzone były na jezdni zachodniej, a 2 lipca 2012 „przełożono” ruch na przebudowaną jezdnię zachodnią i rozpoczęto remont jezdni wschodniej, który zakończył się w grudniu 2012 r. 1 lipca 2013 został podpisany kontrakt na budowę węzła Tczewska. Węzeł został oddany do użytku 17 czerwca 2014 i otrzymał nową nazwę Szczecin Dąbie. Jednocześnie zamknięte zostały jednopoziomowe skrzyżowania z ul. Goleniowską (kier. Załom, Dąbie) oraz na węźle Rzęśnica z ul. Borową (kier. Wielgowo)[10].

Kontrakty Energopol Szczecin S.A.

edytuj
Odcinek Szczecin DąbieRzęśnica

Od kilku lat GDDKiA planowała dostosowanie do parametrów autostrady następnego odcinka: Szczecin KijewoRzęśnica. W 2007 gotowy był projekt i złożone u wojewody dokumenty o pozwolenie na budowę. Modernizację samego węzła Szczecin Kijewo zaplanowano jako osobne zadanie. Oba kontrakty miały zostać zrealizowane jednocześnie w latach 2008–2010 jednakże do ogłoszenia przetargów wówczas nie doszło.
Dopiero w październiku 2015 ogłoszono przetarg na ostatni brakujący fragment autostrady o dł. 3,5 km – od węzła Szczecin Dąbie do węzła Rzęśnica[11]. Umowę podpisano 8 września 2017[12].

Węzeł Szczecin Kijewo z DK10

Również w październiku 2015 ogłoszono przetarg na modernizację węzła Szczecin Kijewo. Rozbudowa węzła w trybie „Optymalizuj i Buduj” miała objąć wyburzenie starych wiaduktów drogowych i wybudowanie nowych (dłuższych i szerszych). Miały zostać wykonane nowe łącznice, a w ciągu autostrady – jezdnie zbiorczo-rozprowadzające. Przebudowany miał być również fragment autostrady wykonany z płyt betonowych. Rozbudowa węzła miała na celu poprawę przepustowości i warunków ruchu drogowego oraz zwiększenie bezpieczeństwa na węźle[13]. W październiku 2018 wydano Zezwolenie na Realizację Inwestycji Drogowej, co oznaczało początek prac związanych z przebudową. Zakończenie inwestycji planowano na czerwiec 2020.

Węzeł zespolony Szczecin Zachód z S6 i DK13

12 października 2015 GDDKiA ogłosiła także przetarg na budowę obwodnicy Przecławia i Warzymic w ciągu DK13. W ramach tej inwestycji na autostradzie A6 miał zostać wybudowany nowy węzeł zespolony Szczecin Zachód (wcześniej Kołbaskowo), który byłby również początkiem zachodniej obwodnicy Szczecina. Dotychczasowy węzeł Kołbaskowo miałby być zlikwidowany[14]. 13 października rząd zmienił rozporządzenie o autostradach i drogach ekspresowych w Polsce, wydłużając S6 o odcinek KołbaskowoPoliceGoleniów, czyli zachodnią obwodnicę Szczecina, która to miałaby mieć początek od nowego węzła Szczecin Zachód[15].

Upadłość głównego wykonawcy

Zwycięzcą wszystkich październikowych przetargów – przebudowy A6 pomiędzy węzłami Szczecin Dąbie i Rzęśnica, modernizacji węzła Szczecin Kijewo a także budowy obwodnicy Przecławia i Warzymic wraz z nowym węzłem zespolonym Szczecin Zachód została firma Energopol Szczecin S.A. (stosowne umowy zostały podpisane dopiero 8 września 2017)[16][17].

Na początku lipca 2019 spółka złożyła w szczecińskim sądzie rejonowym wniosek o ogłoszenie upadłości likwidacyjnej. Zdolność firmy do dokończenia mocno opóźnionych lub nawet jeszcze nie rozpoczętych kontraktów miała stać się przedmiotem pogłębionej analizy prawnej GDDKiA[18] sama zaś firma zadeklarowała chęć kontynuacji prac[19][20].

14 października 2019 umowa modernizacji w. Szczecin Kijewo została rozwiązana[21]. Nowego wykonawcę pozostałych do wykonania po Energopolu 80% przebudowy wyłoniono w przetargu dopiero 7 stycznia 2021. Został nim Budimex[22]. Umowę podpisano 23 lutego z terminem zakończenia do lipca 2022[23]. Węzeł otwarto 23 czerwca 2022[24].

31 października 2019 wskutek nie wywiązywania się z zawartego kontraktu GDDKiA odstąpiła także od umowy z Energopolem dot. przebudowy odcinka Szczecin DąbieRzęśnica. W grudniu 2019 miał zostać ogłoszony przetarg na dokończenie inwestycji[25]. Umowę o wartości 2,98 mln zł na dokończenie przebudowy 3,5 km drogi[26] podpisano z przedsiębiorstwem PRD Nowogard na początku kwietnia 2020[27]. Ze wzgl. na priorytet pełnej przejezdności w okresie wakacyjnym już od 10 czerwca 2020 ruch na modernizowanym odcinku odbywał się na obu jezdniach[4]. Dalsze prace miały odbywać się poza drogą i potrwać do końca roku[4]. Ostatecznie odcinek oddano do ruchu 9 grudnia 2020[28].

Umowa z Energopolem na wybudowanie obwodnicy Przecławia i Warzymic i węzła Szczecin Zachód została zerwana dopiero w grudniu 2019[29]. Następnie GDDKiA zdecydowała o podziale dotychczasowego kontraktu na dwa osobne "zadania realizacyjne" odsuwając na kolejne lata budowę południowego fragmentu. Ponadto "odcinek 2" zawierający kluczowe węzły DK13: z zachodnią obwodnicą Szczecina i zespolony Szczecin Zachód na autostradzie A6 wymagał przeprojektowania od czasu pierwotnego przetargu w 2015. Spowodowane to było pojawieniem się konieczności uwzględnienia na węźle zespolonym czwartej, uprzednio niewystępującej, południowej relacji dla planowanej w ramach Programu 100 obwodnic obwodnicy Kołbaskowa – kontynuacji obejścia Przecławia i Warzymic[29][30]. Ogłoszenie przetargu na to zadanie planowane było dopiero na 2023, jednak Dyrekcja nie zdobyła na nie środków i nastąpiła kolejna korekta planów – rządowa agencja zaprezentowała plan ogłoszenia go w roku 2024[31][32].

Na węźle Szczecin Zachód znajduje się stacja paliw typu Fürstenwalde z 1937 r. zaprojektowana przez Friedricha Tammsa, która wciąż jest użytkowana[33][34].

Podczas przebudowy odcinka Szczecin KluczSzczecin Kijewo pojawiły się plany podniesienia standardu fragmentu obecnej drogi ekspresowej S3 na północ od węzła Rzęśnica tak, by klasę autostrady posiadał cały odcinek drogi od granicy państwa w Kołbaskowie do węzła Goleniów Północ, gdzie według tego planu miałyby się łączyć drogi ekspresowe S3 i S6[35]. Ostatecznie, odcinek ten został jednak zatwierdzony jako droga ekspresowa[36].

9 czerwca 2019 na jezdni w kierunku Świnoujścia pomiędzy węzłami Szczecin Kijewo i Szczecin Dąbie doszło do tragicznego karambolu, w którym zginęło sześć osób (w tym troje dzieci), a szesnaście zostało rannych[37][38].

Zobacz też

edytuj
  1. Węzeł przeznaczony do likwidacji.

Przypisy

edytuj
  1. Zarządzenie nr 6 Generalnego Dyrektora Dróg Publicznych z dnia 9 maja 2000 r. w sprawie nowych numerów dróg krajowych (wykaz dróg w archiwum Rzeczpospolitej  )
  2. Uchwała nr 192 Rady Ministrów z dnia 2 grudnia 1985 r. w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg krajowych (M.P. z 1986 r. nr 3, poz. 16)
  3. Węzeł Szczecin Kijewo w pełni otwarty [online], gddkia.gov.pl [dostęp 2024-03-14] (pol.).
  4. a b c Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Szczecinie: Przed długim weekendem uruchamiamy dwie jezdnie na S3 i A6 od Szczecina do Goleniowa. gddkia.gov.pl, 2020-06-10. [dostęp 2020-06-12]. (pol.).
  5. Samochodowy atlas Polski. Wyd. IX. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1984, s. 20.
  6. Samochodowy atlas Polski. Wyd. V. Warszawa: Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, 1979, s. 20. ISBN 83-7000-017-7.
  7. S3: odcinek Klucz - Pyrzyce już otwarty [online], www.muratorplus.pl [dostęp 2023-12-30] (pol.).
  8. Remont na A6 - Telewizja Polska SA [online], web.archive.org, 14 lipca 2014 [dostęp 2023-12-28] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-14].
  9. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Budowa węzła „Tczewska” wraz z przebudową autostrady A6 na odcinku od Kijewa do węzła „Rzęśnica”. gddkia.gov.pl, 2012-01-13. [dostęp 2018-12-21].
  10. Mariusz Rabenda: Co nam daje nowy węzeł autostradowy w Dąbiu i skąd się on wziął?. Gazeta Wyborcza, 2014-06-21. [dostęp 2017-11-17].
  11. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad: Powstaną kluczowe odcinki A6, S3, S10 i DK13 w woj. zachodniopomorskim. www.gddkia.gov.pl. [dostęp 2015-10-13].
  12. Nowa jakość autostrady A6 – umowy na realizację podpisane [online], gddkia.gov.pl [dostęp 2017-11-22] (pol.).
  13. Węzeł Kijewo :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – Serwis informacyjny. www.gddkia.gov.pl. [dostęp 2018-10-04].
  14. Obwodnica Przecławia i Warzymic w ciągu DK13 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad – Serwis informacyjny. www.gddkia.gov.pl. [dostęp 2015-12-08].
  15. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 października 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1734)
  16. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Nowa jakość autostrady A6 – umowy na realizację podpisane [online], www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-07-05] (pol.).
  17. Umowa na realizację obwodnicy Przecławia i Warzymic w ciągu DK13 podpisana :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny [online], www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-07-05].
  18. Upadek Energopolu. Co z inwestycjami w regionie [WIDEO] - Region - Radio Szczecin [online], radioszczecin.pl [dostęp 2019-07-05] (pol.).
  19. Deklaracja po spotkaniu GDDKiA i Energopolu: Spółka zamierza k ... - Region - Radio Szczecin [online], radioszczecin.pl [dostęp 2019-07-05] (pol.).
  20. Firma Energopol Szczecin S.A. oświadczyła, iż zamierza kontynuować inwestycje GDDKiA O/Szczecin :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny [online], www.gddkia.gov.pl [dostęp 2019-07-05].
  21. GDDKiA: nergopol nie wywiązuje się z umów. GDDKiA reaguje
  22. Wykonawca dokończenia przebudowy węzła drogowego Szczecin Kijewo wybrany [online], gddkia.gov.pl [dostęp 2021-04-19] (pol.).
  23. Umowa na dokończenie rozbudowy węzła drogowego Szczecin Kijewo podpisana [online], gddkia.gov.pl [dostęp 2021-04-19] (pol.).
  24. Węzeł Szczecin Kijewo w pełni otwarty - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad- Oddział Szczecin - Portal Gov.pl [online], Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad- Oddział Szczecin [dostęp 2023-12-30] (pol.).
  25. GDDKiA: Odstępujemy od umowy z firmą Energopol Szczecin S.A. na A6 Szczecin Dąbie - Rzęśnica
  26. Kasia, Dwie jezdnie na odcinku autostrady A6 Szczecin Dąbie - Rzęśnica [online], 10 grudnia 2020 [dostęp 2024-01-02] (pol.).
  27. Do końca roku pojedziemy autostradą A6 [online], Rzeczpospolita [dostęp 2024-01-02] (pol.).
  28. A6 Szczecin Dąbie - Rzęśnica [online], gddkia.gov.pl [dostęp 2021-04-19] (pol.).
  29. a b Police Nasze Miasto: Obwodnica Warzymic i Przecławia powstanie w dwóch etapach. Będą zmiany w projekcie
  30. Obwodnica Przecławia i Warzymic w ciągu DK13 :: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Serwis informacyjny [online], www.archiwum.gddkia.gov.pl [dostęp 2024-01-02].
  31. Przetargi planowane do ogłoszenia w 2024 r. - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad - Portal Gov.pl [online], Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad [dostęp 2023-12-31] (pol.).
  32. Obwodnica Przecławia i Warzymic już otwarta [online], www.pap.pl [dostęp 2023-12-30].
  33. Zabytkowa stacja paliw w Kołbaskowie. som.szczecin.pl. [dostęp 2024-02-11].
  34. Motorway service station (Stacja paliw) Szczecin (1937). modernism-in-architecture.org. [dostęp 2024-02-14]. (ang.).
  35. Mariusz Rabenda: Nowa autostrada od Kołbaskowa do Kijewa. szczecin.wyborcza.pl, 2007-09-26. (pol.).
  36. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 października 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sieci autostrad i dróg ekspresowych (Dz.U. z 2009 r. nr 187, poz. 1446)
  37. Karolina Kołodziejczyk: Karambol na A6 pod Szczecinem. Uczestnik wypadku: słyszałem krzyki ludzi, którzy się palili. Wirtualna Polska, 2019-06-09. [dostęp 2019-06-10]. (pol.).
  38. Anna Kozińska: Wypadek na A6 pod Szczecinem. Rodzina ofiar poróżniona w sprawie zbiórki pieniędzy. Wirtualna Polska, 2019-06-1. [dostęp 2019-06-11]. (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj