Bell UH-1 Iroquois

1956 Bell

Bell UH-1 Iroquois – wielozadaniowy amerykański śmigłowiec. Popularnie znany jako "Huey".

UH-1 Iroquois
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Stany Zjednoczone

Producent

Bell Helicopter Textron

Typ

Śmigłowiec

Konstrukcja

półskorupowa, wirnik dwułopatowy, podwozie płozowe

Załoga

2 do 4

Historia
Data oblotu

20 października 1956

Lata produkcji

1957–1986

Liczba egz.

16 000

Dane techniczne
Napęd

T53-L-13

Moc

1044 kW

Wymiary
Średnica wirnika

14,63 m

Długość

17,4 m

Szerokość kadłuba

2,6 m

Wysokość

4,4 m

Masa
Własna

2363 kg

Startowa

4309 kg

Osiągi
Prędkość maks.

204 km/h

Pułap praktyczny

4300 m

Zasięg

512 km

Dane operacyjne
Liczba miejsc
11 do 14
Użytkownicy

Aktualni – kolor niebieski

Byli – kolor czerwony

 Stany Zjednoczone i 74 inne kraje

Rzuty
Rzuty samolotu

Historia

edytuj

Skonstruowany przez biuro Bell Helicopter Textron. Prace nad śmigłowcem rozpoczęto w 1955 roku (był to rok zaakceptowania przez armię amerykańską nowego modelu – 204). Pierwszego oblotu prototypu o nazwie XH-40 dokonano 22 października 1956. Po udanym locie zbudowano kilka maszyn serii próbnej, nazwanej później YH-40. Po serii badań i testów śmigłowiec został przyjęty na wyposażenie armii USA. Śmigłowce pierwszej serii – wersja UH-1A (model 204) miały silnik o mocy 860 KM i mieściły 6 pasażerów. Do jednostek US Army maszyny te trafiały od 30 czerwca 1959 do marca 1961.

Wersje

edytuj

UH-1 jest powszechnie znany z wojny w Wietnamie, gdzie służył jako śmigłowiec transportowy, wsparcia powietrznego i medycznego. Zyskał w tym czasie różne przydomki: Slick – wersja transportowa, Hog – wersja uzbrojona, Iroquois – wersja wielozadaniowa, Dustoff – wersja MEDEVAC. Wersja UH-1B miała mocniejszy silnik i mogła zabrać na pokład więcej pasażerów lub ładunku. Kolejna wersja – UH-1C wyposażona została w większy zbiornik paliwa, szersze łopaty wirnika nośnego i śmigło wirnika ogonowego o odwróconym profilu – armii przekazano około 767 egzemplarzy śmigłowca tego typu. W międzyczasie powstał kolejny model śmigłowca Bell – 205 – który od poprzedników różnił się mocniejszym silnikiem (1100 KM), prócz tego wydłużony został kadłub, by móc zabrać na pokład więcej żołnierzy (maksymalnie 12). Armii USA dostarczono 2201 egzemplarzy Bell 205 w wersji UH-1D. Na helikopterze montowano wiele typów uzbrojenia, w tym na burtach transportowych UH-1D karabin maszynowy M-60D, a w wersji wsparcia UH-1C zasobniki niekierowanych pocisków 70mm i karabiny M134 Minigun.

Wersje wojskowe[1][2][3]:

  • XH-40 i YH-40prototypy.
  • UH-1A – pierwszy model produkcyjny Bell 204, wyprodukowano 182 egzemplarzy.
  • UH-1B – ulepszona wersja A, wyprodukowano 1014.
  • UH-1C – wersji UH-1B brakowało mocy niezbędnej do przenoszenia broni i amunicji oraz nadążania z transportami, dlatego Bell zaprojektował kolejny wariant Huey, „UH-1C”, przeznaczony wyłącznie do roli bojowej. Jest to UH-1B z ulepszonym silnikiem, zmodyfikowanymi łopatkami i głowicą wirnika dla lepszych osiągów w roli śmigłowca bojowego. Zbudowano 767 maszyn.
  • UH-1D – początkowy model produkcyjny Bell 205 (wersja 204 z długim kadłubem). Zaprojektowany jako następca CH-34, który był wówczas w służbie armii amerykańskiej. Zbudowano 2008 sztuk, wiele później przekonwertowano do standardu UH-1H.
  • UH-1E – wersja umożliwiająca start z okrętu desantowego,
    • UH-1F – wersja transportowa dla USAF, wyposażona w silnik o mocy 1272 KM,
  • UH-1H – wersja transportowa dla US Army, wyposażona w silnik o mocy 1400 KM.
  • HH-1K – specjalny wariant SAR dla US Navy
  • TH-1L – wersja szkolna oparta na modelu HH-1K
  • UH-1M – modernizacja UH-1C z silnikiem Lycoming T53-L-13 o mocy 1400 KM (1000 kW).
  • UH-1N Twin Huey – pierwszy model produkcyjny Bell 212, napędzany przez Pratt & Whitney Canada T400-CP-400.
  • UH-1P – wariant UH-1F dla sił zbrojnych USAF do użytku w operacjach specjalnych, używane wyłącznie przez 20 Dywizjon Operacji Specjalnych USAF
  • EH-1U – 2 egzemplarze UH-1H zmodyfikowane dla pod walkę elektroniczną Multiple Target Electronic Warfare System (MULTEWS).
  • UH-1V – wersja ewakuacji medycznej dla US Army
  • EH-1X – 10 egzemplarzy UH-1H przekształconych do walki elektronicznej w ramach programu „Quick Fix IIA”
  • UH-1Y Venom – ulepszona wersja UH-1N dla US Marine Corps
  • Bell 204
    • Agusta-Bell AB 204 – wojskowy śmigłowiec transportowy. Produkowany na licencji we Włoszech przez firmę Agusta.
    • Agusta-Bell AB 204AS – wersja zwalczania okrętów podwodnych
    • Fuji-Bell 204B-2 – wojskowy śmigłowiec transportowy. Zbudowany na licencji w Japonii przez Fuji Heavy Industries. Używany przez Japońskie Siły Samoobrony pod nazwą Hiyodori.
  • Bell 205
    • Bell 205A-1 – wojskowy śmigłowiec transportowy, oparty na UH-1H.
    • Bell 205A-1A – wersja 205A-1, ale z uzbrojeniem i inną awioniką. Wyprodukowano specjalnie dla Izraela.
    • Agusta-Bell 205 – wojskowy śmigłowiec transportowy. Produkowany na licencji we Włoszech przez firmę Agusta.
  • Dornier UH-1D – wojskowy śmigłowiec transportowy. Produkowany na licencji w Niemczech przez firmę Dornier.
  • UH-1J – ulepszona japońska wersja UH-1H zbudowana na licencji w Japonii przez Fuji Heavy Industries otrzymała lokalnie oznaczenie UH-1J. Wyposażona w silnik turbowałowy Allison T53-L-703 o mocy 1343 kW (1800 KM), system redukcji drgań, środki zaradcze na podczerwień i kokpit kompatybilny z goglami noktowizyjnymi (NVG).

Po wojnie w Wietnamie zmieniona została nomenklatura wersji tego śmigłowca.

Użytkownicy

edytuj
 
UH-1H 'Huey' w służbie Japońskiej

Przypisy

edytuj
  1. Goebel. Greg, The Bell UH-1 Huey. [online], 5 kwietnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2011-04-05].
  2. ベルUH-1B/Hイロコイ,富士UH-1J『ひよどり." (in Japanese) [online], 11 grudnia 2007 [zarchiwizowane z adresu 2008-10-08].
  3. samolotypolskie.pl - Bell 204 / 205 (UH-1) "Iroqouis" [online], www.samolotypolskie.pl [dostęp 2020-08-29].
  4. Helicopter Losses During the Vietnam War.
  5. Last U.S. Army Operational UH-1 Huey Gone.. [dostęp 2012-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-03)].
  6. UH-60A Black Hawk.. [dostęp 2012-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-15)].

Linki zewnętrzne

edytuj