Bronisław Dembowski

polski duchowny rzymskokatolicki, biskup włocławski w latach 1992-2003

Bronisław Jan Maria Dembowski[1] (ur. 2 października 1927 w Komorowie, zm. 16 listopada 2019 we Włocławku) – polski duchowny rzymskokatolicki, profesor nauk filozoficznych, biskup diecezjalny włocławski w latach 1992–2003, od 2003 biskup senior diecezji włocławskiej.

Bronisław Dembowski
Ilustracja
Bronisław Dembowski (2010)
Caritas et Veritas
Miłość i Prawda
Kraj działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

2 października 1927
Komorowo

Data i miejsce śmierci

16 listopada 2019
Włocławek

Biskup diecezjalny włocławski
Okres sprawowania

1992–2003

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

23 sierpnia 1953

Nominacja biskupia

25 marca 1992

Sakra biskupia

20 kwietnia 1992

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Armii Krajowej Krzyż Partyzancki
Sukcesja apostolska
Data konsekracji

20 kwietnia 1992

Miejscowość

Włocławek

Miejsce

katedra Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Konsekrator

Henryk Muszyński

Współkonsekratorzy

Józef Glemp
Bohdan Bejze

Biskup Bronisław Dembowski w kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Kole (2008)
Eksportacja trumny z ciałem biskupa Bronisława Dembowskiego z Pałacu Biskupiego we Włocławku (2019)

Życiorys

edytuj

Młodość i wykształcenie

edytuj

Urodził się 2 października 1927 w Komorowie. W czasie II wojny światowej pobierał nauki w ramach tajnych kompletów, najpierw w filii radomskiego gimnazjum im. Jana Kochanowskiego w Białobrzegach, następnie w Warszawie, gdzie w 1944 uzyskał małą maturę. W 1943 złożył przysięgę wojskową w 72 Pułku Piechoty Armii Krajowej Ziemi Radomskiej[1]. Brał udział w powstaniu warszawskim[2]. W latach 1945–1946 uczył się w liceum ogólnokształcącym w Mościcach koło Tarnowa, gdzie zdał maturę[1][3].

W latach 1946–1950 studiował filozofię na Wydziale Filozoficzno-Społecznym Uniwersytetu Warszawskiego, uzyskując magisterium. Od 1949 do 1950 był wychowawcą w domu chłopców w Zakładzie dla Niewidomych w Laskach[1]. W latach 1950–1953 po przyjęciu od razu na trzeci rok odbył studia w Wyższym Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Warszawie[1][4]. Święceń prezbiteratu udzielił mu 23 sierpnia 1953 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela w Warszawie kardynał Stefan Wyszyński[1].

Studia kontynuował w latach 1955–1961 na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Tamże w 1957 otrzymał magisterium z filozofii chrześcijańskiej, a w 1961 na podstawie dysertacji Próba ustalenia treści bytowej pojęcia przyczyny celowej w filozofii bytu doktorat z filozofii teoretycznej. W 1969 po przedłożeniu na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie rozprawy Spór o metafizykę. Główne poglądy na metafizykę w Polsce na przełomie XIX i XX wieku uzyskał habilitację. W latach 1969–1970 i 1975–1976 pogłębiał specjalizację na urlopach naukowych w Stanach Zjednoczonych[1]. W 1981 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1990 tytuł profesora zwyczajnego nauk filozoficznych[4].

Prezbiter

edytuj

W latach 1953–1955 pracował jako wikariusz w parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Piastowie. W latach 1956–1992 był rektorem kościoła św. Marcina w Warszawie i kapelanem tamtejszego klasztoru Sióstr Franciszkanek Służebniczek Krzyża[1]. Od 1957 do 1992 pełnił funkcję asystenta kościelnego Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie[5], a od 1958 do 1975 duszpasterza niewidomych w archidiecezji warszawskiej[4]. W 1982 otrzymał godność kapelana honorowego Jego Świątobliwości[1].

W Episkopacie Polski został członkiem Komisji ds. Nauki (od 1975), sekretarzem Komisji ds. Dialogu z Niewierzącymi (od 1980) i członkiem Komisji ds. Apostolstwa Świeckich (od 1984). W 1984 objął funkcję krajowego duszpasterza Ruchu Odnowy w Duchu Świętym, a w 1991 wszedł w skład Międzynarodowej Rady Katolickiej Odnowy Charyzmatycznej. Działał ekumenicznie[1]. W sierpniu 1980 dołączył do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami[6]. W latach 1981–1992 był wiceprzewodniczącym Prymasowskiego Komitetu Pomocy Osobom Pozbawionym Wolności[1], a w latach 1981–1984 zasiadał w Prymasowskiej Radzie Społecznej[7]. W 1989 brał udział w obradach Okrągłego Stołu[1].

Działalność naukowo-dydaktyczna

edytuj

W latach 1962–1982 wykładał w Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie. W Katedrze Historii Filozofii obejmował kolejno stanowiska: asystenta (1962), adiunkta (1963) i docenta (1970)[4]. Od 1970 do 1992 historię filozofii wykładał również w warszawskim seminarium duchownym[1]. W latach 1982–1992 sprawował urząd dziekana Akademickiego Studium Teologii Katolickiej w Warszawie (od 1988 Papieskiego Wydziału Teologicznego)[4][8].

Od 1965 był sekretarzem redakcji, zaś w latach 1971–1982 zastępcą redaktora półrocznika „Studia Philosophiae Christianae[1].

Biskup

edytuj

25 marca 1992 papież Jan Paweł II mianował go biskupem diecezjalnym diecezji włocławskiej[5]. 20 kwietnia 1992 otrzymał święcenia biskupie i odbył ingres do katedry Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny we Włocławku. Udzielił mu ich Henryk Muszyński, arcybiskup metropolita gnieźnieński, z towarzyszeniem kardynała Józefa Glempa, arcybiskupa metropolity warszawskiego, i Bohdana Bejzego, biskupa pomocniczego łódzkiego[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „Caritas et Veritas” (Miłość i Prawda)[9]. W 1993 erygował trzy wikariaty duszpasterskie (włocławski, koniński i sieradzki), w 1994 zreorganizował struktury dekanalne, a ponadto utworzył 16 parafii[8][5]. W 1994 zakończył trwający od 1986 II Synod Diecezji Włocławskiej[1]. W 1993 reaktywował kapitułę sieradzką[8]. Zatwierdził statut kurialnego wydziału duszpasterskiego, a także ustanowił diecezjalną radę duszpasterską oraz radę ruchów i stowarzyszeń katolickich[8][5]. W 1996 zamknął proces informacyjny 108 męczenników II wojny światowej[8]. Ustanowił sanktuarium Urodzin i Chrztu św. Faustyny i erygował Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcące im. ks. Jana Długosza we Włocławku[5]. W 1999 podejmował w Licheniu papieża Jana Pawła II[10]. 25 marca 2003 Jan Paweł II przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji włocławskiej[11][12].

W strukturach Episkopatu Polski został współprzewodniczącym Komisji Mieszanej ds. Dialogu Teologicznego między Kościołem Rzymskokatolickim i Kościołem Starokatolickim Mariawitów oraz przewodniczącym Komitetu ds. Dialogu z Niewierzącymi (w ramach Rady ds. Dialogu Religijnego)[4][8]. Pozostał na stanowisku krajowego duszpasterza Ruchu Odnowy w Duchu Świętym, a następnie objął funkcję delegata ds. Odnowy w Duchu Świętym. Został asystentem kościelnym Rady Ruchów Katolickich w Polsce, wszedł w skład Rady Naukowej, Rady ds. Ekumenizmu i Rady ds. Apostolstwa Świeckich[8]. Ponadto w latach 1991–2001 należał do Międzynarodowej Rady Katolickiej Odnowy Charyzmatycznej[13].

W 2000 konsekrował biskupa pomocniczego włocławskiego Stanisława Gębickiego. Był współkonsekratorem podczas sakr biskupa pomocniczego kaliskiego Teofila Wilskiego (1995), biskupa pomocniczego warszawskiego Tadeusza Pikusa (1999) i biskupa diecezjalnego włocławskiego Wiesława Meringa (2003)[14].

Zmarł 16 listopada 2019 w szpitalu we Włocławku, dokąd został przewieziony po wystąpieniu rozległego udaru[13]. Po jego śmierci, w dniach 22–23 listopada 2019, wprowadzono we Włocławku żałobę[15]. 23 listopada 2019 został pochowany w krypcie biskupów włocławskich katedry włocławskiej[16].

Odznaczenia

edytuj

Postanowieniem prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 24 października 2006 został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[17].

W 1996 został odznaczony Krzyżem Armii Krajowej i Krzyżem Partyzanckim[4]. Otrzymał również komandorię Missio Reconciliationis[18].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p K.R. Prokop: Biskupi Kościoła katolickiego w III Rzeczpospolitej. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 1998, s. 29–31. ISBN 83-7052-900-3.
  2. Muzeum Powstania Warszawskiego otwarte. ekai.pl (arch.), 2004-07-31. [dostęp 2018-05-05].
  3. Znani absolwenci. iv-lo.tarnow.pl (arch.). [dostęp 2021-12-01].
  4. a b c d e f g G. Polak: Kto jest kim w Kościele. Warszawa: Katolicka Agencja Informacyjna, 1999, s. 61–62. ISBN 83-911554-0-4.
  5. a b c d e Bp Dembowski – 15-lecie sakry i 80. rocznica urodzin (biogram). ekai.pl (arch.), 2007-09-01. [dostęp 2018-05-05].
  6. Apel (dokument KSS KOR, Archiwum Opozycji IV/04.05.43 [b.n.s])
  7. 35. rocznica powołania Prymasowskiej Rady Społecznej. ekai.pl, 2016-12-12. [dostęp 2019-02-21].
  8. a b c d e f g Nota biograficzna Bronisława Dembowskiego na stronie parafii katedralnej we Włocławku. katedrawloclawek.pl. [dostęp 2014-04-13].
  9. Bronisław Dembowski na stronie Konferencji Episkopatu Polski. episkopat.pl. [dostęp 2016-10-21].
  10. Bp Dembowski wita Ojca Świętego w Licheniu. ekai.pl (arch.), 1999-06-07. [dostęp 2018-05-05].
  11. Rinuncia del Vescovo di Włocławek (Polonia) e nomina del successore. press.vatican.va, 2003-03-25. [dostęp 2014-04-13]. (wł.).
  12. Ks. Wiesław Mering biskupem włocławskim – komunikat Nuncjusza Apostolskiego (dokumentacja). ekai.pl (arch.), 2003-03-25. [dostęp 2018-05-05].
  13. a b Zmarł biskup senior Bronisław Dembowski. diecezja.wloclawek.pl, 2019-11-16. [dostęp 2019-11-16].
  14. Bronisław Dembowski. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2014-04-13]. (ang.).
  15. Zarządzenie nr 465/2019 Prezydenta Miasta Włocławek. bip.um.wlocl.pl, 2019-11-19. [dostęp 2020-07-30].
  16. Zmarły biskup Dembowski spoczął we włocławskiej katedrze. archwwa.pl, 2019-11-23. [dostęp 2019-11-26].
  17. M.P. z 2007 r. nr 9, poz. 97 [dostęp 2014-04-13]
  18. Dyplom i medal od Krajowego Zarządu Krajowego Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Społecznego „Misja pojednania”. ordynariat.pl, 2008-04-06. [dostęp 2018-01-01].

Linki zewnętrzne

edytuj