Karpaty Południowe

Karpaty Południowe (53) są częścią Karpat położoną na terenie Rumunii, rozciągają się od przełęczy Predeal na wschodzie, po przełom Żelaznej Bramy na zachodzie. Najwyższym szczytem jest Moldoveanu w Górach Fogaraskich (2543 m n.p.m.); Karpaty Południowe nie są więc najwyższą częścią Karpat, ale za to najbardziej wyniosłą, posiadającą największą wysokość względną. Zbudowane są głównie ze skał krystalicznych i metamorficznych, na zachodzie częściowo przykrytych seriami wapiennymi.

Karpaty Południowe
Ilustracja
Megaregion

Region Karpacki

Prowincja

Karpaty Południowe

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Rumunia
okręg Braszów
okręg Prahova
okręg Dîmbovița
okręg Argeș
okręg Sybin
okręg Vâlcea
okręg Alba
okręg Hunedoara
okręg Timiș
okręg Gorj
okręg Caraș-Severin
okręg Mehedinți

Karpaty Południowe, mapa ukształtowania terenu
Góry Bucegi

Góry zostały sfałdowane w kredzie. W paleogenie nastąpiło zrównanie wypiętrzonych mas skalnych, a następnie w paleogenie i neogenie podnoszenie razem z całym blokiem karpackim. Plejstocen przyniósł zlodowacenie najwyższych partii górskich, co nadało im charakter wysokogórskich. Najsilniej zlodowacone było pasmo Gór Fogaraskich, dobrze wykształcone formy rzeźby polodowcowej znajdują się też w masywach Parâng, Retezat, Godeanu, Lotru i Țarcu.

W Karpatach Południowych wyróżnia się główne pasmo – Właściwe Karpaty Południowe, złożone z kilku grup górskich (Fogaraskiej, Parângu, Godeanu-Retezat i Poiana Ruscă) rozdzielonych głębokimi przełomami i przełęczami, skrajną zachodnią grupę Gór Banackich oraz luźno związany z głównym pasmem pas Subkarpat Południowych (Getyckich).

Geografia rumuńska zalicza Góry Banackie i Poiana Ruscă nie do Karpat Południowych, lecz do Gór Zachodniorumuńskich (oba te regiony są jednak rozumiane inaczej, niż w geografii polskiej).

Bibliografia

edytuj
  • Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Rumunia. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa–Wrocław 1983/84
  • Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z. 3–4, 1996, s. 457–466
  • Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3
  • Andrzej Maryański Rumunia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973

Linki zewnętrzne

edytuj