Luis Buñuel

hiszpański reżyser filmowy

Luis Buñuel Portolés (ur. 22 lutego 1900 w Calandzie, zm. 29 lipca 1983 w Meksyku) – hiszpańsko-meksykański reżyser filmowy i scenarzysta. Jedna z najwybitniejszych osobowości światowego kina[1].

Luis Buñuel Portolés
Ilustracja
Luis Buñuel (1929)
Data i miejsce urodzenia

22 lutego 1900
Calanda

Data i miejsce śmierci

29 lipca 1983
Meksyk

Zawód

reżyser filmowy, scenarzysta

Współmałżonek

Jeanne Rucar (1934–1983; jego śmierć)

Lata aktywności

1929–1977

Życiorys

edytuj

Studiował filozofię na uniwersytecie w Madrycie. Podczas studiów przyjaźnił się z Salvadorem Dalím i Federico Garcią Lorcą.

Debiutował w 1928 roku, realizując wraz z Salvadorem Dalím film Pies andaluzyjski. Większość filmów zrealizował we Francji i Meksyku[2].

Na początku kariery związał się z grupą surrealistów w Paryżu, co wywarło duży wpływ na jego twórczość. Większość jego filmów miała liczne odniesienia zawierające elementy surrealizmu. Pierwsze dwa filmy tworzył razem z Salvadorem Dalím, po czym ich drogi rozeszły się. Odbył potem krótki staż w Hollywood na zaproszenie jednej z wytwórni.

W czasie wojny domowej w Hiszpanii był po stronie republikanów. Po upadku republiki emigrował do USA. Tam przez pewien czas imał się różnych zajęć (m.in. pracował w Muzeum Sztuki Nowoczesnej), ale i pracował przy dubbingu i produkcji filmów dokumentalnych[1]. Jego kariera artystyczna uległa wyraźnemu zahamowaniu. Po wojnie osiedlił się w Meksyku, gdzie po pewnym czasie na nowo rozpoczął kręcenie filmów.

W tym okresie tworzył głównie dzieła typowo komercyjne, jednak od czasu do czasu powstawały filmy nawiązujące do dawnych fascynacji reżysera. Do ważniejszych filmów tego okresu można zaliczyć Zapomniani, Wniebowstąpienie, Brutal, Zbrodnicze życie Archibalda de la Cruz, Nazarin, Viridiana, Anioł zagłady, Dziennik panny służącej, Szymon Pustelnik.

W 1967 we Francji powstał film Piękność dnia, po którym Buñuel tworzył już wyłącznie w Europie. Wtedy też powstały jego najważniejsze filmy, które uważane są powszechnie za arcydzieła[3].

Zasiadał w jury konkursu głównego na 7. MFF w Cannes (1954).

W 1982 wydał wspomnienia pt. Moje ostatnie tchnienie.

Filmografia

edytuj

Nagrody

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Światowa encyklopedia filmu religijnego. Marek Lis i Adam Garbicz (red.). Kraków: Biały Kruk, 2007, s. 68. ISBN 978-83-60292-30-3.
  2. Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz, Słownik wiedzy o filmie, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Park, 2005, s. 237, ISBN 978-83-7266-325-2 [dostęp 2024-05-18].
  3. Joanna Wojnicka, Olga Katafiasz, Słownik wiedzy o filmie, Bielsko-Biała: Wydawnictwo Park, 2005, s. 237-239, ISBN 978-83-7266-325-2 [dostęp 2024-05-18].

Linki zewnętrzne

edytuj