Zwierzęta objęte ochroną gatunkową w Polsce (2011–2014)

Zwierzęta objęte ochroną gatunkową w Polsce (2011–2014) – lista taksonów zwierząt, które zostały objęte ochroną gatunkową zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. Lista ta zastąpiła poprzednią listę i obowiązywała od 23 listopada 2011 roku do 2 października 2014 roku^[1].

Ścisła ochrona gatunkowa

Rozporządzenie ministra środowiska z 12 października 2011 roku obejmowało ścisłą ochroną gatunkową następujące zwierzęta^[1]:

Pijawki (Hirudinea)

pijawka lekarska (Hirudo medicinalis)

Skorupiaki (Crustacea)

zmieraczek plażowy (Talitrus saltator)

Owady (Insecta)

gadziogłówka żółtonoga (Gomphus flavipes)
trzepla zielona (Ophiogomphus cecilia)
iglica mała (Nehalennia speciosa)
łątka ozdobna (Coenagrion ornaum)
łątka zielona (Coenagrion armatum)
straszka północna (Sympecma paedisca)
miedziopierś górska (Somatochlora alpestris)
miedziopierś północna (Somatochlora arctica)
szklarnik leśny (Cordulegaster boltonii)
zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons)
zalotka spłaszczona (Leucorrhinia caudalis)
zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis)
żagnica północna (Aeshna caerulea)
żagnica zielona (Aeshna viridis)
żagnica torfowcowa (Aeshna subarctica)
stepówka (Gampsocleis glabra)
Isophya stysi
modliszka zwyczajna (Mantis religiosa)
piewik podolski (Cicadetta podolica)
krynicznia wilgotka (Crunoecia irrorata)
Carabus olympiae
biegacz (Carabus spp.) – pozostałe gatunki
tęczniki (Calosoma spp.) – wszystkie gatunki
bogatek wspaniały (Buprestis splendens)
poraj (Dicerca moesta)
pysznik jodłowy (Eurythyrea austriaca)
pysznik dębowy (Eurythyrea quercus)
ciołek matowy (Dorcus parallelipipedus)
dębosz (Aesalus scarabaeoides)
jelonek rogacz (Lucanus cervus)
wynurt (Ceruchus chrysomelinus)
kałużnica czarna (Hydrophilus aterrimus)
kałużnica czarnozielona (Hydrophilus piceus)
borodziej próchnik (Ergates faber)
dąbrowiec samotnik (Akimerus schaefferi)
gracz borowy (Tragosoma depasrium)
kozioróg bukowiec (Cemmbyx scopolii)
kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo)
nadobnica alpejska (Rosalia alpina)
sichrawa karpacka (Pseudogaurotina excellens)
średzinka (Mesosa myops)
taraniec jedwabisty (Dorcadion holosericeum)
taraniec paskowany (Dorcadion scopoli)
taraniec płowy (Dorcadion fulvum)
zmorsznik białowieski (Stictoleptura variicornis)
zmorsznik olbrzymi (Macroleptura thoracica)
Velleius dilatatus
pogrzybnica Mannerheima (Oxyporus mannerheimii)
kreślinek nizinny (Graphoderus bilineatus)
pływak lapoński (Dytiscus lapponicus)
pływak szerokobrzeżek (Dytiscus latissimus)
ponurek Schneidera (Boros schneideri)
kwietnica okazała (Protaetia aeruginosa)
pachnica dębowa (Osmoderma spp.)
rozmiazg kolweński (Pytho kolwensis)
sprężyk rdzawy (Elater ferrugineus)
pilnicznik fiołkowy (Limoniscus violaceus)
jeziornica rdestnicowa (Macroplea appendiculata)
jeziornica rupiowa (Macroplea mutica)
konarek tajgowy (Phryganophilus ruficollis)
wygonak (Ochodaeus chrysomeloides)
zagłębek bruzdkowany (Rhysodes sculcatus)
zgniotek cynobrowy (Cucujus cinnaberinnus)
zgniotek szkarłatny (Cucujus haematodes)
Bolbelasmus unicornis
krawiec głowacz (Lethrus apterus)
barczatka kataks (Eriogaster catax)
szlaczkoń torfowiec (Colias palaeno)
szlaczkoń szafraniec (Colias myrmidone)
czerwończyk fioletek (Lycaena helle)
czerwończyk nieparek (Lycaena dispar)
modraszek alkon (Maculinea alcon)
modraszek arion (Maculinea arion)
modraszek bagniczek (Plebeius optilete)
modraszek eroides (Polyommatus eroides)
modraszek gniady (Polyommatus ripartii)
modraszek nausitous (Maculinea nausithous)
modraszek orion (Scolitantides orion)
modraszek Rebela (Maculinea rebeli)
modraszek telejus (Maculinea teleius)
krasopani hera (Callimorpha quadripunctaria)
niepylak apollo (Parnassius apollo)
niepylak mnemozyna (Parnassius mnemosyne)
paź żeglarz (Iphidides podalirius)
dostojka akwilonaris (Boloria aquilonaris)
dostojka eunomia (Boloria eunomia)
górówka sudecka (Erebia sudetica)
mszarnik jutta (Oeneis jutta)
osadnik wielkooki (Lopinga achine)
pasyn lucylla (Neptis rivularis)
przeplatka aurinia (Euphydryas aurinia)
przeplatka maturna (Euphydryas maturna)
przestrojnik titonus (Pyronia tithonus)
skalnik alcyona (Hipparchia alcyone)
skalnik bryzeida (Chazara briseis)
skalnik driada (Minois dryas)
strzępotek edypus (Coenonymha oedippus)
strzępotek hero (Coenonympha hero)
strzępotek soplaczek (Coenonympha tullia)
ksylomka strix (Xylomoia strix)
wstęgówka bagienka (Catocala pacta)
postojak wiesiołkowiec (Proserpinus proserpina)
mrówka łąkowa (Formica pratensis)
mrówka pniakowa (Formica truncorum)
mrówka północna (Formica aquilonia)
mrówka smętnica (Formica lugubris)
rozrożka chabrowa (Tetralonia dentata)
trzmiele (Bombus spp.) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- trzmiel kamiennik (Bombus lapidarius)
- trzmiel ziemny (Bombus terrestris)
porobnica mularka (Anthophora parietina)
porobnica opylona (Anthophora pubescens)
porobnica włochatka (Anthophora plumipes)
zadrzechnia czarnoroga (Xylocopa valga)
zadrzechnia fioletowa (Xylocopa violacea)

Pajęczaki (Arachnida)

gryziele – wszystkie gatunki (Atypidae)
Bathyphantes eumenis
Mughiphantes pulcher
poskocz krasny (Eresus cinnaberinus)
strojniś nadobny (Philaeus chrysops)

Ślimaki (Gastropoda)

zatoczek łamliwy (Anisus vorticulus)
poczwarówka pagoda (Pagodulina pagodula)
błotniarka otułka (Myxas glutinosa)
bursztynka piaskowa (Catinella arenaria)
igliczek karpacki (Acicula parcelineata)
pomrowiec nakrapiany (Tandonia rustica)
pomrowik mołdawski (Deroceras moldavicum)
poczwarówka górska (Pupilla alpicola)
poczwarówka Geyera (Vertigo geyeri)
poczwarówka jajowata (Vertigo moulinsiana)
poczwarówka kolumienka (Columella columella)
poczwarówka północna (Vertigo arctica)
poczwarówka zębata (Truncatellina claustralis)
poczwarówka zmienna (Vertigo genesii)
poczwarówka zwężona (Vertigo angustior)
szklarka podziemna (Oxychilus inopinatus)
ślimak Bąkowskiego (Trichia bakowskii)
ślimak Bielza (Trichia bielzi)
ślimak obrzeżony (Helicodonta obvoluta)
ślimak ostrokrawędzisty (Helicigona lapicida)
ślimak Rossmasslera (Chilostoma rossmaessleri)
ślimak tatrzański (Chilostoma cingulellum)
ślimak żeberkowany (Helicopsis striata)
ślimak żółtawy (Helix lutescens)
świdrzyk kasztanowaty (Macrogastra badia)
świdrzyk łamliwy (Balea perversa)
świdrzyk ozdobny (Charpentieria ornata)
świdrzyk siedmiogrodzki (Vestia elata)
świdrzyk śląski (Cochlodina costata)
zawójka rzeczna (Borysthenia naticina)
poczwarówka pagórkowa (Granaria frumentum)
niepozorka ojcowska (Falniowskia neglectissima)

Małże (Bivalvia)

gałeczka rzeczna (Sphaerium rivicola)
gałeczka żeberkowana (Sphaerium solidum)
skójka perłorodna (Margaritifera margaritifera)
skójka gruboskorupowa (Unio crassus)
szczeżuja spłaszczona (Pseudanodonta complanata)
szczeżuja wielka (Anodonta cygnea)

Kręgouste (Cyclostomata)

minóg morski (Petromyzon marinus)
minóg rzeczny (Lampetra fluviatilis)
minóg strumieniowy (Lampetra planeri)
minóg ukraiński (Eudontomyzon mariae)

Ryby (Pisces)

jesiotr zachodni (Acipenser sturio)
aloza (Alosa alosa)
parposz (Alosa fallax)
ciosa (Pelecus cultratus) – poza obszarem wód Zalewu Wiślanego
kiełb białopłetwy (Romanogobio albipinnatus)
kiełb Kesslera (Romanogobio kessleri)
piekielnica (Alburnoides bipunctatus)
różanka (Rhodeus sericeus)
strzebla błotna (Eupallasella perenurus)
brzanka (Barbus meridionalis)
kozowate (Cobitidae) – wszystkie gatunki
śliz (Barbatula barbatula)
pocierniec (Spinachia spinachia)
igliczniowate (Syngnathidae) – wszystkie gatunki
babka czarna (Gobius niger)
babka czarnoplamka (Gobiusculus flavescens)
babka mała (Pomatoschistus minutus)
babka piaskowa (Pomatoschistus microps)
głowacz białopłetwy (Cottus gobio)
głowacz pręgopłetwy (Cottus poecilopus)
kur rogacz (Myoxocephalus quadricornis)
dennik (Liparis liparis)

Płazy (Amphibia)

płazy (Amphibia) – wszystkie gatunki

Gady (Reptilia)

gniewosz plamisty (Coronella austriaca)
wąż Eskulapa (Elaphe longissima)
żmija zygzakowata (Vipera berus)
żółw błotny (Emys orbicularis)
gady (Reptilia) – pozostałe gatunki

Ptaki (Aves)

kormoran czubaty (Phalacrocorax aristotelis)
kormoran mały (Phalacrocorax pygmeus)
pelikan kędzierzawy (Pelecanus crispus)
pelikan różowy (Pelecanus onocrotalus)
czaplowate (Ardeidae) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- czapli siwej (Ardea cinerea)
bocian biały (Ciconia ciconia)
bocian czarny (Ciconia nigra)
kaczkowate (Anatidae) – pozostałe gatunki, z wyjątkiem:
- cyraneczki (Anas crecca)
- czernicy (Aythya fuligula)
- gęgawy (Anser anser)
- bernikli kanadyjskiej (Brandta canadensis)
- gęsi białoczelnej (Anser albifrons)
- gęsi zbożowej (Anser fabalis)
- głowienki (Aythya ferina)
- krzyżówki (Anas platyrhynchos)
jastrzębiowate (Accipitridae) – wszystkie gatunki
rybołów (Pandion haliaetus)
sokołowate (Falconidae) – wszystkie gatunki
głuszcowate (Tetraonidae) – wszystkie gatunki, z wyjątkiem:
- jarząbka (Bonasa bonasia)
przepiórka (Coturnix coturnix)
przepiórniki (Turnicidae) – wszystkie gatunki
żuraw (Grus grus)
dropie (Otididae) – wszystkie gatunki
chruściele (Rallidae) – wszystkie gatunki, z wyjątkiem:
- łyski (Fulica atra)
kulon (Burhinus oedicnemus)
siewkowate (Charadriidae) – wszystkie gatunki
mewy (Laridae) – wszystkie gatunki z wyjątkiem;
- mewy białogłowej (Larus cachinnans)
- mewy srebrzystej (Larus argentatus)
bekasowate (Scolopacidae) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- słonki (Scolopax rusticola)
rybitwy (Sternidae) – wszystkie gatunki
gołębie (Columbidae) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- gołębia grzywacza (Columba palumbus)
- gołębia skalnego forma miejska (Columba livia f. urbana)
puszczykowate (Strigidae) – wszystkie gatunki
płomykówka (Tyto alba)
zimorodek (Alcedo atthis)
kraska (Coracias garrulus)
żołna (Merpos apiaster)
dudek (Upupa epops)
dzięcioły (Picidae) – wszystkie gatunki
wróblowe (Passeriformes) – wszystkie gatunki z wyjątkiem:
- gawrona (Corvus frugilegus)
- kruka (Corvus corax)
- sroki (Pica pica)
- wrony siwej (Corvus corone)

Ssaki (Mammalia)

jeżowate (Erinaceidae) – wszystkie gatunki
ryjówkowate (Soricidae) – wszystkie gatunki
nietoperze (Chiroptera) – wszystkie gatunki występujące w Polsce
zając bielak (Lepus timidus)
suseł moręgowany (Spermophilus citellus)
suseł perełkowany (Spermophilus suslicus)
świstak alpejski (Marmota marmota) (Podgatunek: świstak tatrzański)
wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris)
smużka (Sicista betulina)
smużka stepowa (Sicista subtilis)
koszatka leśna (Dryomys nitedula)
orzesznica (Muscardinus avellanarius)
żołędnica europejska (Eliomys quercinus)
popielica (Glis glis)
chomik europejski (Cricetus cricetus)
darniówka tatrzańska (Pitymys tatricus)
nornik śnieżny (Chionomys nivalis)
walenie (Cetacea) – wszystkie gatunki
wilk (Canis lupus)
ryś (Felis lynx)
żbik (Felis silvestris)
gronostaj (Mustela erminea)
łasica (Mustela nivalis)
norka europejska (Mustela lutreola)
tchórz stepowy (Mustela eversmanii)
fokowate (Phocidae) – wszystkie gatunki
niedźwiedź brunatny (Ursus arctos)
kozica (Rupicapra rupicapra)
żubr (Bison bonasus)

Ochrona częściowa

Rozporządzenie ministra środowiska z 12 października 2011 roku obejmowało częściową ochroną gatunkową 23 następujące gatunki zwierząt^[1]:

rak rzeczny (Astacus astacus) – z wyjątkiem obrębów hodowlanych
rak stawowy (Astacus leptodactylus) – z wyjątkiem obrębów hodowlanych
trzmiel kamiennik (Bombus lapidarius)
trzmiel ziemny (Bombus terrestris)
mrówka ćmawa (Formica polyctena)
mrówka rudnica (Formica rufa)
ślimak winniczek (Helix pomatina)
kormoran (Phalacrocorax carbo)
czapla siwa (Ardea cinerea)
mewa białogłowa (Larus cachinnans)
mewa srebrzysta (Larus argentatus)
gołębia skalny forma miejska (Columba livia f. urbana)
gawron (Corvus frugilegus)
kruk (Corvus corax)
sroka (Pica pica)
wrona siwa (Corvus corone)
kret europejski (Talpa europaea) – z wyjątkiem występującego na terenie ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek, lotnisk, ziemnych konstrukcji hydrotechnicznych oraz obiektów sportowych
bóbr europejski (Castor fiber)
badylarka (Micromys minutus)
karczownik ziemnowodny (Arvicola amhibius) – z wyjątkiem występującego na terenie sadów, ogrodów, upraw leśnych
mysz zaroślowa (Apodemus sylvaticus)
mysz zielna (Apodemus uralensis)
wydra europejska (Lutra lutra) – z wyjątkiem występującej na obszarze stawów rybnych, uznanych za obręby hodowlane

Ochrona stanowisk

Rozporządzenie ministra środowiska z 12 października 2011 roku wymieniało 29 taksonów dziko występujących zwierząt, dla których wymagane jest ustalenie stref ochrony ostoi, miejsc rozrodu lub regularnego przebywania^[1]:

iglica mała (Nehalennia speciosa)
wąż Eskulapa (Elaphe longissima)
gniewosz plamisty (Coronella austriaca)
żółw błotny (Emys orbicularis)
ślepowron (Nycticorax nycticorax)
bocian czarny (Ciconia nigra)
szlachar (Mergus serrator)
orzeł przedni (Aquilla chrysaetos)
orlik grubodzioby (Aquilla clanga)
orlik krzykliwy (Aquilla pomarina)
gadożer (Circaetus gallicus)
bielik (Haliaetus albicilla)
orzełek (Hieraaetus pennetus)
kania czarna (Milvus migrans)
kania ruda (Milvus milvus)
rybołów (Pandion haliaetus)
raróg (Falco cherrug)
sokół wędrowny (Falco peregrinus)
cietrzew (Tetrao tetrix)
głuszec (Tetrao urogallus)
puchacz (Bubo bubo)
sóweczka (Glaucidium passerinum)
włochatka (Aegolius funereus)
kraska (Coracias garrulus)
nietoperze (Chiroptera)
żołędnica europejska (Eliomys quercinus)
wilk (Canis lupus)
ryś (Felis lynx)
niedźwiedź brunatny (Ursus arctos)

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1419 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2015-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-09)].

Zobacz też

[rozp2011-1] Dz.U. 2011 nr 237 poz. 1419 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt. [dostęp 2015-02-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-01-09)].

[1]