Żabka (architektura)

Żabka (także czołganka) – kamienna narożna ozdoba jednej z odmian bazy kolumny romańskiej, występująca w formie geometrycznej, roślinnej lub figuralnej. Od połowy XI w. pojawia się pojedynczo na plintach romańskich kolumn w kształcie zwiniętego listka[1]. Początkowo naturalistyczna, z czasem w postaci zgeometryzowanej.

Żabka przy bazie kolumny
Żabki na sterczynie

W architekturze i rzeźbie gotyckiej detal ozdobny w kształcie pączków lub zwiniętych listków odchylających się na zewnątrz. Umieszczano je w równych odstępach na krawędziach skośnych (np. krawędziach dachów, wieżyczek, wimperg itp.) w celu ich wizualnego urozmaicenia. Stosowany też do przyozdobienia: obramowań otworów, gzymsów, baz i głowic kolumn, sterczyn, w archiwoltach portali itp.[1][2].

Żabki występują również w snycerstwie, malarstwie, grafice czy w wyrobach rzemiosła artystycznego[3].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Witold Szolginia: Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i Budownictwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1975, s. 449.
  2. Sztuka świata. Słownik terminów L-Ż. tom 18. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 357. ISBN 978-83-213-4727-1.
  3. Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 458. ISBN 83-01-12365-6.


Bibliografia

edytuj