Cmentarz Komunalny we Włocławku: Różnice pomiędzy wersjami

Cmentarz komunalny we Włocławku
	nr rej. 120/A
Państwo	Polska
Miejscowość	Włocławek
Adres	ul. Chopina; 87-800 Włocławek
Typ cmentarza	komunalny
Powierzchnia cmentarza	16 ha
Data otwarcia	1881
Zarządca	Miasto Włocławek
	Położenie na mapie Włocławka Cmentarz komunalny we Włocławku
	Położenie na mapie Polski Cmentarz komunalny we Włocławku
	Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego Cmentarz komunalny we Włocławku
	52°38′21,5″N 19°04′26,1″E/52,639306 19,073917
	Multimedia w Wikimedia Commons

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja następna edycja →

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Wersja z 15:39, 9 paź 2023

Cmentarz komunalny we Włocławku – najstarszy, zabytkowy cmentarz we Włocławku.

Geneza

Do XIX wieku nie było we Włocławku jednego, centralnego cmentarza, zmarłych grzebano w kościołach lub na cmentarzach przykościelnych, istniejących obok kościołów św. Jana Chrzciciela, św. Witalisa oraz przy klasztorze franciszkanów. Istniały także cmentarze choleryczne, znajdujące się poza miastem. W 1813 powstał pierwszy cmentarz chrześcijański, na którym grzebano zmarłych wyznania katolickiego, prawosławnego i protestanckiego. Cmentarz zlokalizowany był na Zielonym Rynku. Funkcjonował on do 1893, kiedy z powodu szybko rosnącej liczby pochówków i rozwoju zabudowy miejskiej został zamknięty.

Historia

Zniszczone mauzoleum pamięci żołnierzy niemieckich

W lipcu 1881 odbyło się zebranie członków dozorów kościelnych katolickiego i ewangelickiego, na którym wyznaczono nowe miejsce na budowę cmentarza. Ustalono, że będą nim grunty znajdujące się przy drodze na Kowal (obecnie ul. Chopina). W październiku 1881 magistrat wydał zgodę na budowę cmentarza i przeznaczył 42 000 m² na nekropolię. Zarząd sprawowali kolektywnie przedstawiciele wszystkich trzech wyznań. Jednak bardzo szybko okazało się, że przeznaczony obszar jest zbyt mały w stosunku do potrzeb szybko rozwijającego się miasta, więc w 1893 kolejne 5000 m² przeznaczono na cmentarz prawosławny. Kolejne jej powiększenie, również o 5000 m² miało miejsce w 1902^[1].

Znaczne powiększenie terenu cmentarza przyniosła pierwsza wojna światowa. Wraz z zajęciem miasta przed wojska niemieckie pojawiła się potrzeba zwiększenia części protestanckiej, którą w 1916 poszerzono o 4000 m². W 1915 na terenie cmentarza stanęło także Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich we Włocławku poświęcone żołnierzom poległym w czasie walk w okolicach Włocławka. W 1917 powiększono część katolicką o 126 000 m².

Pierwsze dziesięciolecie niepodległości przyniosło dużą liczbę pochówków dokonywanych bez zezwoleń, na co władze miasta zareagowały otoczeniem cmentarza murem ceglanym w 1931. W 1928 dokonano ostatecznej likwidacji mocno zdewastowanego już cmentarza na Zielonym Rynku. Większość nagrobków uległa zniszczeniu, jedynie te najbardziej zabytkowe przeniesiono na nowy cmentarz lub na cmentarze w okolicach Włocławka. Prochy pochowanych znalazły się w zbiorczej mogile na nowym cmentarzu.

Lata 1939–1945 przyniosły duże zniszczenia na terenie cmentarza. Władze niemieckie rozmyślnie niszczyły nagrobki zasłużonych Polaków. Z kolei w lutym 1945, po pogrzebie żołnierzy Armii Czerwonej, dokonano dewastacji protestanckiej części cmentarza^[2]. Po wojnie wzniesiono dom pogrzebowy (zbudowany w 1946, remontowany w 1980) oraz nowe bramy cmentarne w 1972.

Opis

Cmentarz komunalny jest największym i najstarszym cmentarzem na terenie Włocławka. Zbudowany jest na planie krzyża łacińskiego, którego dłuższe ramię stanowi aleja ciągnąca się do bramy głównej w kierunku ronda z figurą Chrystusa. Na rondzie tym dłuższe ramię przecina się z krótszym. Wszystkie aleje są prostopadłe lub równoległe względem głównej.

W murze cmentarza znajdują się cztery bramy – główna i trzy mniejsze. Trzy bramy, w tym główna, zlokalizowane są od strony Alei Chopina, jedna z bram zlokalizowana jest od strony Al. Królowej Jadwigi i została utworzona w XXI wieku, wraz z samą Aleją. W murze cmentarnym znajduje się ponadto jedno wejście dla pieszych od strony ulicy Cmentarnej. Na terenie cmentarza znajduje się cerkiew z 1895, dom pogrzebowy z 1946 i kolumbarium z 2000. Od marca 1990 działa nowa część cmentarza, zlokalizowana na podwłocławskiej Pinczacie.

Pochowani na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku

Osobny artykuł: Pochowani na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku.

Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku.

Galeria

Widoki ogólne	Groby zabytkowe
Kwatera żołnierzy polskich Kwatera dziecięca Grób Nikodema Szymańskiego zakatowanego przez konkubenta matki (2019) Kwatera żołnierzy radzieckich Pomnik żołnierzy radzieckich Ściana pamięci w kwaterze towarzyszy komunistycznych Ściana pamięci Nieznanego Żołnierza Kamień upamiętniający ofiary nazizmu Pomnik żołnierzy poległych w walce z hitleryzmem, informację o utrwalaniu władzy ludowej zamalowano Pomnik żołnierzy walczących w II wojnie światowej oraz o utrwalenie władzy ludowej w latach 1939-45 Pozostałości macew ze starego cmentarza żydowskiego złożone w sektorze żydowskim Cmentarza Komunalnego Pomnik ofiar katastrofy na rzece Wiśle z 1906 roku Kolumbarium Nowe kolumbarium Łańcuchy przy grobie Jerzego Pieszkańskiego Stary, zaniedbany grób Zaniedbany grób rozsadzony przez drzewo Uszkodzone ogrodzenie grobu Dzwon pogrzebowy Sakramentalia zostawiane pod rzeźbą Chrystusa Króla Cmentarz jesienią Cerkiew św. Mikołaja Ścieżka Brama boczna Regał do odkładania zużytych zniczy w celu ich ponownego użycia Szczątki przeniesione z dawnego cmentarza na Zielonym Rynku na filię Cmentarza Komunalnego na Pińczacie	Rzeźba z grobu Kazimiery Sturgólewskiej (1929) Figura anioła na grobie Apolonii Gawłowskiej (1917) Herb na grobie Bronisława Beliny-Węsierskiego (1916) Rzeźba anioła na grobie rodziny Kryńskich (1927) Grób rodziny Kott (1913) Detal z grobu Zochny Polutiłło (1919) Grób Bogdana Kowalewskiego (1911) Grób Antoniego Bugajskiego (1852), przeniesiony z cmentarza na Zielonym Rynku Płyta nagrobna Stanisława Lipińskiego (1885) Kartka zwracająca uwagę na zaniedbanie grobu Powstańca 1863 roku Hipolita Langiewicza (1916) Rzeźba kobiety z grobu Józefa Ballauna Płaskorzeźba na grobie Konstantego Skarbka (1919) Rzeźba kobiety z grobu rodziny Nowickich i Reder (1928) Rogatywka na grobie Czesława Żebrowskiego (1926) Figura anioła z grobu Bolesława Dudnika (1927) Płaskorzeźba orła na grobie weteranów powstania styczniowego Pomnik z grobu Wacława Fonkiewicza (1899) Grób Maryi Andrzejaczek (1908) Grób Romana Drozdrowskiego (1910) Grób Tekli Marcjanny Szałwińskiej (1910) Krzyż z grobu Mateusza Nowakowskiego (1918) Grób Jana Ulasińskiego (1920) Rzeźba orła na grobie Wiktora Kostrzewy
Groby znanych osób	Dawny sektor niemiecki (ewangelicki)
Grób Władysława Nowcy (1924) Orzeł na grobie Izabeli Zbigniewskiej (1914) Tablica z XIX-wiecznej mogiły duchownych, w tym Zenona i Stanisława Chodyńskich Grób prezydenta miasta Witolda Mystkowskiego Płyta grobu Kazimierza Łady (1871), przeniesionego z cmentarza przy Zielonym Rynku Grób Aleksandra Laszenki Grób Bartłomieja Kołodzieja Grób biskupa Czesława Lewandowskiego Grób Piotra Żbikowskiego Grób Henryka Bisty Płaskorzeźba na grobie Stanisława Zagajewskiego Grób Agnieszki Kowalewskiej Mogiła Władysława Skrzypka tuż po pogrzebie Tablica z mogiły Wojciecha Gulina tuż po pogrzebie Grób Dariusza Jaworskiego miesiąc po pogrzebie Zdjęcie nagrobkowego Adama Andrzejewskiego Grób Ignacego Alejskiego Grób Juliana Czubryta Grób Stanisława Kaliszka (1938) Grób Ewarysta Wąsowskiego (1932) z symboliczną tablicą poświęconą pamięci Artura Lameckiego Tablica Włodzimierza Gniazdowskiego na grobie rodziny Policzkowskich (1900) Grób Bogumiła i Aleksandry Aspis Grób Janna Castora Grób Zdzisława Arentowicza Grób Pawła Bojakowskiego Grób zbudowany w 1887 r., w którym spoczął Mieczysław Gruell Tablica z grobu Tadeusza Rejmanowskiego XIX-wieczny grobowiec w którym spoczęła Feliksa Dowmont Grób rodziny Bojańczyk, w którym spoczęli m.in. Jerzy i Leon Grób Wacława i Wandy Kowalewskich Grobowiec rodziny Haack (1882), w którym spoczął m.in. Fryderyk Wilhelm Grób rodziny Mühsam (1928), w którym spoczął Hugo Mühsam Grób Wiktorii Braun (1848), przeniesiony z cmentarza przy Zielonym Rynku, w którym spoczęła rodzina Ferdynanda Bohma Tablica z grobu Tadeusza Kaszubskiego Grób, w którym spoczęli Mieczysław i Agrypina Reder Grób Ignacego Ciechurskiego Grób Józefa Jakubowskiego Grób Franciszka Olejniczaka Nazwisko Józefa Perlikowskiego na tablicy pamiątkowej	Detal z niemieckiego grobu Płyta ze zniszczonego nagrobku rodziny Rinas (1903) Grób Rosalie Bigalke (1895) Grób rodziny Babtsch (1932) Zniszczony poniemiecki grób Detal z grobu Alberta Schwengrub (1917) Grób Johanna Zech (1907) Grób Luciana Mosalff Groby rodzin niemieckich

Zobacz też

Franciszek Gontarski – kamieniarz, twórca wielu zabytkowych grobowców na cmentarzu we Włocławku

Przypisy

↑ Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz: Włocławski Cmentarz. Włocławek: 2001, s. 10. ISBN 83-88115-42-1.
↑ Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz: Włocławski Cmentarz. Włocławek: 2001, s. 12. ISBN 83-88115-42-1.

Linki zewnętrzne

Wikimapia

[1] Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz: Włocławski Cmentarz. Włocławek: 2001, s. 10. ISBN 83-88115-42-1.

[2] Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz: Włocławski Cmentarz. Włocławek: 2001, s. 12. ISBN 83-88115-42-1.

[1]

[2]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
 {{Cmentarz infobox
  |nazwa                    = Cmentarz komunalny we Włocławku
- |zabytek                  =
+ |nazwa oryginalna         =
+ |zabytek                  = 120/A
  |zdjęcie                  = Graveyard in Włocławek 1.JPG
  |opis zdjęcia             =
@@ Linia 16: / Linia 17: @@
  |liczba grobów            =
  |liczba kwater            =
- |data otwarcia            = [[1881]]
+ |data otwarcia            = 1881
  |data ostatniego pochówku =
  |data likwidacji          =
@@ Linia 22: / Linia 23: @@
  |architekt                =
  |mapa cmentarza           =
- |kod mapy                 =
+ |kod mapy                 = Włocławek
+ |współrzędne              = 52°38′21.5″N 19°04′26.1″E
- |stopniN =  |minutN =  |sekundN =
+ |commons                  = Category:Chopin Avenue Cemetery in Włocławek
- |stopniE =  |minutE =  |sekundE =
- |opis miejsca             =
- |commons                  = Category:
  |www                      =
 }}
@@ Linia 35: / Linia 34: @@
 == Historia ==
-[[Plik:Włocławek-monument on graveyard.JPG|thumb|250px|left|Zniszczone mauzoleum pamięci żołnierzy niemieckich]]
+[[Plik:Włocławek-monument on graveyard.JPG|mały|prawo|250px|Zniszczone mauzoleum pamięci żołnierzy niemieckich]]
-W lipcu 1881 odbyło się zebranie członków dozorów kościelnych katolickiego i ewangelickiego, na którym wyznaczono nowe miejsce na budowę cmentarza. Ustalono, że będą nim grunty znajdujące się przy drodze na [[Kowal (miasto)|Kowal]] (obecnie ul. Chopina). W październiku 1881 magistrat wydał zgodę na budowę cmentarza i przeznaczył 42 000 m² na nekropolię. Zarząd sprawowali kolektywnie przedstawiciele wszystkich trzech wyznań. Jednak bardzo szybko okazało się, że przeznaczony obszar jest zbyt mały w stosunku do potrzeb szybko rozwijającego się miasta, więc w 1893 kolejne 5000 m² przeznaczono na cmentarz prawosławny. Kolejne jej powiększenie, również o 5000 m² miało miejsce w 1902.<ref>{{Cytuj książkę|autor=Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz|tytuł=Włocławski Cmentarz|miejsce=Włocławek|rok=2001|strony=10|isbn=83-88115-42-1}}</ref>
+W lipcu 1881 odbyło się zebranie członków dozorów kościelnych katolickiego i ewangelickiego, na którym wyznaczono nowe miejsce na budowę cmentarza. Ustalono, że będą nim grunty znajdujące się przy drodze na [[Kowal (miasto)|Kowal]] (obecnie ul. Chopina). W październiku 1881 magistrat wydał zgodę na budowę cmentarza i przeznaczył 42 000 m² na nekropolię. Zarząd sprawowali kolektywnie przedstawiciele wszystkich trzech wyznań. Jednak bardzo szybko okazało się, że przeznaczony obszar jest zbyt mały w stosunku do potrzeb szybko rozwijającego się miasta, więc w 1893 kolejne 5000 m² przeznaczono na cmentarz prawosławny. Kolejne jej powiększenie, również o 5000 m² miało miejsce w 1902<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Wąsik |imię = Tomasz |nazwisko2 = Sieraczkiewicz |imię2 = Jan |autor link2 = Jan Sieraczkiewicz |tytuł = Włocławski Cmentarz |miejsce = Włocławek |rok = 2001 |strony = 10 |isbn = 83-88115-42-1}}</ref>.
 Znaczne powiększenie terenu cmentarza przyniosła pierwsza wojna światowa. Wraz z zajęciem miasta przed wojska niemieckie pojawiła się potrzeba zwiększenia części protestanckiej, którą w 1916 poszerzono o 4000 m². W 1915 na terenie cmentarza stanęło także [[Mauzoleum Żołnierzy Niemieckich we Włocławku]] poświęcone żołnierzom poległym w czasie walk w okolicach Włocławka. W 1917 powiększono część katolicką o 126 000 m².
-Pierwsze dziesięciolecie niepodległości przyniosło dużą ilość pochówków dokonywanych bez zezwoleń, na co władze miasta zareagowały otoczeniem cmentarza murem ceglanym w 1931. W 1928 dokonano ostatecznej likwidacji mocno zdewastowanego już cmentarza na Zielonym Rynku. Większość nagrobków uległa zniszczeniu, jedynie te najbardziej zabytkowe przeniesiono na nowy cmentarz lub na cmentarze w okolicach Włocławka. Prochy pochowanych znalazły się w zbiorczej mogile na nowym cmentarzu.
+Pierwsze dziesięciolecie niepodległości przyniosło dużą liczbę pochówków dokonywanych bez zezwoleń, na co władze miasta zareagowały otoczeniem cmentarza murem ceglanym w 1931. W 1928 dokonano ostatecznej likwidacji mocno zdewastowanego już cmentarza na Zielonym Rynku. Większość nagrobków uległa zniszczeniu, jedynie te najbardziej zabytkowe przeniesiono na nowy cmentarz lub na cmentarze w okolicach Włocławka. Prochy pochowanych znalazły się w zbiorczej mogile na nowym cmentarzu.
-Lata 1939-1945 przyniosły duże zniszczenia na terenie cmentarza. Władze niemieckie rozmyślnie niszczyły nagrobki zasłużonych Polaków. Z kolei w lutym 1945, po pogrzebie żołnierzy Armii Czerwonej, dokonano dewastacji protestanckiej części cmentarza.<ref>{{Cytuj książkę|autor=Tomasz Wąsik, Jan Sieraczkiewicz|tytuł=Włocławski Cmentarz|miejsce=Włocławek|rok=2001|strony=12|isbn=83-88115-42-1}}</ref> Po wojnie wzniesiono dom pogrzebowy (zbudowany w 1946, remontowany w 1980) oraz nowe bramy cmentarne w 1972.
+Lata 1939–1945 przyniosły duże zniszczenia na terenie cmentarza. Władze niemieckie rozmyślnie niszczyły nagrobki zasłużonych Polaków. Z kolei w lutym 1945, po pogrzebie żołnierzy Armii Czerwonej, dokonano dewastacji protestanckiej części cmentarza<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Wąsik |imię = Tomasz |nazwisko2 = Sieraczkiewicz |imię2 = Jan |autor link2 = Jan Sieraczkiewicz |tytuł = Włocławski Cmentarz |miejsce = Włocławek |rok = 2001 |strony = 12 |isbn = 83-88115-42-1}}</ref>. Po wojnie wzniesiono dom pogrzebowy (zbudowany w 1946, remontowany w 1980) oraz nowe bramy cmentarne w 1972.
 == Opis ==
-[[Plik:Włocławek-monument of Jesus.JPG|thumb|250px|right|Pomnik Chrystusa na głównej alei]]
+[[Plik:Włocławek-monument of Jesus.JPG|mały|Pomnik Chrystusa Króla w głównej alei]]
 Cmentarz komunalny jest największym i najstarszym cmentarzem na terenie Włocławka. Zbudowany jest na planie [[krzyż łaciński|krzyża łacińskiego]], którego dłuższe ramię stanowi aleja ciągnąca się do bramy głównej w kierunku ronda z figurą Chrystusa. Na rondzie tym dłuższe ramię przecina się z krótszym. Wszystkie aleje są prostopadłe lub równoległe względem głównej.
-W murze cmentarza znajdują się cztery bramy - główna i trzy mniejsze. Trzy bramy, w tym główna, zlokalizowane są od strony [[Ulica Fryderyka Chopina we Włocławku|Alei Chopina]], jedna z bram zlokalizowana jest od strony Al. Królowej Jadwigi i została utworzona w XXI wieku, wraz z samą Aleją. W murze cmentarnym znajduje się ponadto jedno wejście dla pieszych od strony ulicy Cmentarnej. Na terenie cmentarza znajduje się [[Cerkiew św. Mikołaja we Włocławku|cerkiew]] z 1895, dom pogrzebowy z 1946 i kolumbarium z 2000. Od marca 1990 działa nowa część cmentarza, zlokalizowana na podwłocławskiej Pinczacie.
+W murze cmentarza znajdują się cztery bramy – główna i trzy mniejsze. Trzy bramy, w tym główna, zlokalizowane są od strony [[Ulica Fryderyka Chopina we Włocławku|Alei Chopina]], jedna z bram zlokalizowana jest od strony Al. Królowej Jadwigi i została utworzona w XXI wieku, wraz z samą Aleją. W murze cmentarnym znajduje się ponadto jedno wejście dla pieszych od strony ulicy Cmentarnej. Na terenie cmentarza znajduje się [[Cerkiew św. Mikołaja we Włocławku|cerkiew]] z 1895, dom pogrzebowy z 1946 i kolumbarium z 2000. Od marca 1990 działa nowa część cmentarza, zlokalizowana na podwłocławskiej [[Pińczata|Pinczacie]].
 == Pochowani na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku ==
+{{Osobny artykuł|Pochowani na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku}}
 {{Kategoria główna|Pochowani na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku}}
+== Galeria ==
+{| class="wikitable"
+|-
+! Widoki ogólne !! Groby zabytkowe
+|-
+| {{Galeria|Nazwa=|wielkość=200|Plik:Włocławek-avenue of soliders on communal cemetery.jpg|Kwatera żołnierzy polskich|Plik:Włocławek-child graveyard.JPG|Kwatera dziecięca|Plik:Włocławek-grave of Nikodem Szymański.jpg|Grób Nikodema Szymańskiego zakatowanego przez konkubenta matki (2019)|Plik:Włocławek-monument and graves of soviet soliders.JPG|Kwatera żołnierzy radzieckich|Plik:Włocławek-monument of soviet soliders (2).jpg|Pomnik żołnierzy radzieckich|Plik:Włocławek-monument and wall of memory.JPG|Ściana pamięci w kwaterze towarzyszy komunistycznych|Plik:Włocławek-monument of nameless soliders.JPG|Ściana pamięci Nieznanego Żołnierza|Plik:Włocławek-monument of people killed by nazis.JPG|Kamień upamiętniający ofiary nazizmu|Plik:Włocławek-monument of polish soliders.JPG|Pomnik żołnierzy poległych w walce z hitleryzmem, informację o utrwalaniu władzy ludowej zamalowano|Plik:Włocławek-monuments of soliders who fought for independence.JPG|Pomnik żołnierzy walczących w II wojnie światowej oraz o utrwalenie władzy ludowej w latach 1939-45|Plik:The New Jewish Cemetery in Wloclawek - photo 04.jpg|Pozostałości macew ze starego [[Cmentarz żydowski we Włocławku|cmentarza żydowskiego]] złożone w sektorze żydowskim Cmentarza Komunalnego|Plik:Włocławek-monument for victims of catastrophe on the Vistula River and grave of Kazimierz Łada.jpg|Pomnik ofiar katastrofy na rzece Wiśle z 1906 roku|Plik:Włocławek,cmentarz 01.11 - panoramio.jpg|Kolumbarium|Plik:Włocławek-new columbarium.jpg|Nowe kolumbarium|Plik:Cmentarz Komunalny we Włocławku - panoramio - S.Z..jpg|Łańcuchy przy grobie Jerzego Pieszkańskiego|Plik:Włocławek-Old grave.jpg|Stary, zaniedbany grób|Plik:Włocławek-grave damaged by the tree (2).jpg|Zaniedbany grób rozsadzony przez drzewo|Plik:Cmentarz Komunalny we Włocławku - panoramio.jpg|Uszkodzone ogrodzenie grobu|Plik:Włocławek-bell (2).JPG|Dzwon pogrzebowy|Plik:Włocławek-Thinks left under the Jesus monument.jpg|Sakramentalia zostawiane pod rzeźbą Chrystusa Króla|Plik:Włocławek,jesień na cmentarzu - panoramio.jpg|Cmentarz jesienią|Plik:Włocławek-Orthodox church.JPG|Cerkiew św. Mikołaja|Plik:Włocławek-path in cemetery.jpg|Ścieżka|Plik:Włocławek-gate of communal cemetery.jpg|Brama boczna|Plik:Włocławek-shelf for used snitches.jpg|Regał do odkładania zużytych zniczy w celu ich ponownego użycia|Plik:Pińczata-mass grave on cemetery.jpg|Szczątki przeniesione z dawnego cmentarza na Zielonym Rynku na filię Cmentarza Komunalnego na Pińczacie}} || {{Galeria|Nazwa=|wielkość=200|Plik:Włocławek-detail of angel's statue from Sturgólewski family grave (2).jpg|Rzeźba z grobu Kazimiery Sturgólewskiej (1929)|Plik:Włocławek-statue of angel from Apolonia Gawłowska's grave (2).jpg|Figura anioła na grobie Apolonii Gawłowskiej (1917)|Plik:Włocławek-Belina Coat of Arms on Bronisław Węsierski grave.jpg|Herb na grobie Bronisława Beliny-Węsierskiego (1916)|Plik:Włocławek-statue of angel from Kryński and Byszewski grave (2).jpg|Rzeźba anioła na grobie rodziny Kryńskich (1927)|Plik:Włocławek-grave of Kott family.jpg|Grób rodziny Kott (1913)|Plik:Włocławek-grave of Zochna Politułło.jpg|Detal z grobu Zochny Polutiłło (1919)|Plik:Włocławek-grave of Bogdan Kowalewski.jpg|Grób Bogdana Kowalewskiego (1911)|Plik:Włocławek-Grave of Antoni Bugajski (2).jpg|Grób Antoniego Bugajskiego (1852), przeniesiony z cmentarza na Zielonym Rynku|Plik:Włocławek-Grave's plate of Stanisław Lipiński.jpg|Płyta nagrobna Stanisława Lipińskiego (1885)|Plik:Włocławek-lopsided grave of January Uprising solider.jpg|Kartka zwracająca uwagę na zaniedbanie grobu Powstańca 1863 roku Hipolita Langiewicza (1916)|Plik:Włocławek-statue of woman on Ballaun's family grave.jpg|Rzeźba kobiety z grobu [[Józef Ballaun|Józefa Ballauna]]|Plik:Włocławek-relief of Konstanty Skarbek on his grave.jpg|Płaskorzeźba na grobie Konstantego Skarbka (1919)|Plik:Włocławek-sculpture from Reder family's grave.jpg|Rzeźba kobiety z grobu rodziny Nowickich i Reder (1928)|Plik:Włocławek-rogatywka on Czesław Florjan Żebrowski's grave.jpg|Rogatywka na grobie Czesława Żebrowskiego (1926)|Plik:Włocławek-angel from Bolesław Dudnik grave.jpg|Figura anioła z grobu Bolesława Dudnika (1927)|Plik:Włocławek-relief with White Eaggle on Ogrodowicz grave.jpg|Płaskorzeźba orła na grobie weteranów powstania styczniowego|Plik:Włocławek-grave of Wacław Fonkiewicz (2).jpg|Pomnik z grobu Wacława Fonkiewicza (1899)|Plik:Włocławek-grave of Marya Andrzejaczek.jpg|Grób Maryi Andrzejaczek (1908)|Plik:Włocławek-grave of Roman Drozdrowski.jpg|Grób Romana Drozdrowskiego (1910)|Plik:Włocławek-grave of Tekla Szałwińska (2).jpg|Grób Tekli Marcjanny Szałwińskiej (1910)|Plik:Włocławek-cross from grave of Mateusz Nowakowski (2).jpg|Krzyż z grobu Mateusza Nowakowskiego (1918)|Plik:Włocławek-grave of Jan Ulasiński (2).jpg|Grób Jana Ulasińskiego (1920)|Plik:Włocławek-eagle from Kostrzewa family grave.jpg|Rzeźba orła na grobie Wiktora Kostrzewy}}
+|-
+! Groby znanych osób !! Dawny sektor niemiecki (ewangelicki)
+|-
+| {{Galeria|Nazwa=|wielkość=200|Plik:Włocławek-Grave of Władysław Nowca.JPG|Grób [[Władysław Nowca|Władysława Nowcy]] (1924)|Plik:Włocławek-Emblem on Izabela Zbiegniewska's grave.JPG|Orzeł na grobie [[Izabela Zbiegniewska|Izabeli Zbigniewskiej]] (1914)|Plik:Włocławek-plaque from collective grave of priests.jpg|Tablica z XIX-wiecznej mogiły duchownych, w tym [[Zenon Chodyński|Zenona]] i [[Stanisław Chodyński|Stanisława Chodyńskich]]|Plik:Włocławek-Grave of Witold Mystkowski.JPG|Grób prezydenta miasta [[Witold Mystkowski|Witolda Mystkowskiego]]|Plik:Włocławek-grave of Kazimierz Łada.jpg|Płyta grobu [[Kazimierz Łada|Kazimierza Łady]] (1871), przeniesionego z cmentarza przy Zielonym Rynku|Plik:Zacierana przez czas tablica nagrobna artysty.jpg|Grób [[Aleksander Laszenko|Aleksandra Laszenki]]|Plik:Bartłomiej Kołodziej - nagrobek na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku.jpg|Grób [[Bartłomiej Kołodziej|Bartłomieja Kołodzieja]]|Plik:Grave of Czesław Lewandowski.JPG|Grób biskupa [[Czesław Lewandowski|Czesława Lewandowskiego]]|Plik:Grób profesora Piotra Żbikowskiego na cmentarzu komunalnym we Włocławku.jpg|Grób [[Piotr Żbikowski|Piotra Żbikowskiego]]|Plik:Henryk Bista grób.jpg|Grób [[Henryk Bista|Henryka Bisty]]|Plik:Podobizna Stanisława Zagajewskiego z jego nagrobka - powiększenie.jpg|Płaskorzeźba na grobie [[Stanisław Zagajewski|Stanisława Zagajewskiego]]|Plik:Włocławek-grave of Agnieszka Kowalewska (2).jpg|Grób [[Agnieszka Kowalewska|Agnieszki Kowalewskiej]]|Plik:Włocławek-grave of Władysław Skrzypek (2).jpg|Mogiła [[Władysław Skrzypek|Władysława Skrzypka]] tuż po pogrzebie|Plik:Włocławek-grave of Wojciech Gulin (2).jpg|Tablica z mogiły [[Wojciech Gulin|Wojciecha Gulina]] tuż po pogrzebie|Plik:Włocławek-grave of Dariusz Jaworski.jpg|Grób [[Dariusz Jaworski (radny Włocławka)|Dariusza Jaworskiego]] miesiąc po pogrzebie|Plik:Zdjęcie nagrobkowe Adama Andrzejewskiego.jpg|Zdjęcie nagrobkowego [[Adam Andrzejewski (śpiewak)|Adama Andrzejewskiego]]|Plik:Włocławek-grave of Irena and Ignacy Alejski.jpg|Grób [[Ignacy Alejski|Ignacego Alejskiego]]|Plik:Grób Juliana Czubryta.jpg|Grób [[Julian Czubryt|Juliana Czubryta]]|Plik:Grób Stanisława Kaliszka na Cmentarzu Komunalnym we Włocławku.jpg|Grób [[Stanisław Kaliszek|Stanisława Kaliszka]] (1938)|Plik:Pomnik ppłk. lek. Ewarysta Wąsowskiego z symboliczną płytą nagrobną kpt. Artura Lameckiego.jpg|Grób [[Ewaryst Wąsowski|Ewarysta Wąsowskiego]] (1932) z symboliczną tablicą poświęconą pamięci [[Artur Lamecki|Artura Lameckiego]]|Plik:Włocławek-grave of Włodzimierz and Zofia Gniazdowski.jpg|Tablica [[Włodzimierz Gniazdowski|Włodzimierza Gniazdowskiego]] na grobie rodziny Policzkowskich (1900)|Plik:Włocławek-grave of Bogumił and Aleksandra Aspis (3).jpg|Grób [[Bogumił Aspis|Bogumiła]] i [[Aleksandra Aspis|Aleksandry Aspis]]|Plik:Włocławek-grave of Jann Castor.jpg|Grób [[Jann Castor|Janna Castora]]|Plik:Włocławek-Grave of Arentowicz.JPG|Grób [[Zdzisław Arentowicz|Zdzisława Arentowicza]]|Plik:Włocławek-grave of Bojakowski family (2).jpg|Grób [[Paweł Bojakowski|Pawła Bojakowskiego]]|Plik:Włocławek-grave of Gruell family.jpg|Grób zbudowany w 1887 r., w którym spoczął [[Mieczysław Gruell]]|Plik:Włocławek-plaque on Nawrocki and Rejmanowski family grave (2).jpg|Tablica z grobu [[Tadeusz Rejmanowski|Tadeusza Rejmanowskiego]]|Plik:Włocławek-grave of Dowmont and other families.jpg|XIX-wieczny grobowiec w którym spoczęła [[Feliksa Dowmont]]|Plik:Włocławek-Grave of Bojańczyk family.JPG|Grób rodziny Bojańczyk, w którym spoczęli m.in. [[Jerzy Bojańczyk|Jerzy]] i [[Leon Bojańczyk|Leon]]|Plik:Włocławek-grave of Wacław and Wanda Kowalewski.jpg|Grób [[Wacław Kowalewski (1858-1906)|Wacława]] i [[Wanda Kowalewska|Wandy Kowalewskich]]|Plik:Włocławek-grave of Haack family.jpg|Grobowiec rodziny Haack (1882), w którym spoczął m.in. [[Fryderyk Wilhelm Haack|Fryderyk Wilhelm]]|Plik:Włocławek-grave of Mühsam family.jpg|Grób rodziny Mühsam (1928), w którym spoczął [[Hugo Mühsam]]|Plik:Włocławek-grave of Bohm family.jpg|Grób Wiktorii Braun (1848), przeniesiony z cmentarza przy Zielonym Rynku, w którym spoczęła rodzina [[Ferdynand Bohm|Ferdynanda Bohma]]|Plik:Włocławek-grave of Tadeusz Kaszubski.jpg|Tablica z grobu [[Tadeusz Kaszubski|Tadeusza Kaszubskiego]]|Plik:Włocławek-grave of Reder family.jpg|Grób, w którym spoczęli [[Mieczysław Reder|Mieczysław]] i [[Agrypina Reder]]|Plik:Włocławek-grave of Ciechurski family.jpg|Grób [[Ignacy Ciechurski|Ignacego Ciechurskiego]]|Plik:Włocławek-grave of Jakubowski family.jpg|Grób [[Józef Jakubowski (rzemieślnik)|Józefa Jakubowskiego]]|Plik:Włocławek-Grave of Franciszek Olejniczak.JPG|Grób [[Franciszek Olejniczak (komunista)|Franciszka Olejniczaka]]|Plik:Włocławek-symbolic grave of Józef Perlikowski.jpg|Nazwisko [[Józef Perlikowski|Józefa Perlikowskiego]] na tablicy pamiątkowej}} || {{Galeria|Nazwa=|wielkość=200|Plik:Włocławek-detail of old grave.jpg|Detal z niemieckiego grobu|Plik:Włocławek-grave of Rinas family.jpg|Płyta ze zniszczonego nagrobku rodziny Rinas (1903)|Plik:Włocławek-grave of Rosalie Bigalke.jpg|Grób Rosalie Bigalke (1895)|Plik:Włocławek-grave of Alexander Oskar Babtsch and Klara Barisch.jpg|Grób rodziny Babtsch (1932)|Plik:Włocławek-damaged, old grave.jpg|Zniszczony poniemiecki grób|Plik:Włocławek-grave of Albert Schwengrub.jpg|Detal z grobu Alberta Schwengrub (1917)|Plik:Włocławek-grave of Johann Zech.jpg|Grób Johanna Zech (1907)|Plik:Włocławek-grave of Lucian Mosalff.jpg|Grób Luciana Mosalff|Plik:Włocławek-graves of german family.jpg|Groby rodzin niemieckich}}
+|}
+== Zobacz też ==
+* [[Franciszek Gontarski]] – kamieniarz, twórca wielu zabytkowych grobowców na cmentarzu we Włocławku
+== Przypisy ==
 {{Przypisy}}
-==Linki zewnętrzne==
+== Linki zewnętrzne ==
-*[http://wikimapia.org/6433985/pl/Cmentarz-Komunalny Wikimapia]
+* [http://wikimapia.org/6433985/pl/Cmentarz-Komunalny Wikimapia]
 [[Kategoria:Cmentarz Komunalny we Włocławku|Włocławek]]
+[[Kategoria:Zabytkowe cmentarze w województwie kujawsko-pomorskim|Włocławek]]