Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami
Na mapach: 
52°13′10″N 20°59′09″E/52,219444 20,985833
52°13′10″N 20°59′09″E/52,219444 20,985833| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
+ kat. |
||
| (Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 7 użytkowników) | |||
| Linia 2: | Linia 2: | ||
|nazwa = Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie |
|nazwa = Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie |
||
|nazwa oryginalna = |
|nazwa oryginalna = |
||
|zabytek = A-444 z 8.07.2005 |
|zabytek = A-444 z 8.07.2005<ref name="NID" /> |
||
|zdjęcie = Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie ul. Filtrowa 68.jpg |
|zdjęcie = Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności w Warszawie ul. Filtrowa 68.jpg |
||
|opis zdjęcia = |
|opis zdjęcia = |
||
|alt zdjęcia = |
|||
|państwo = POL |
|państwo = POL |
||
|miejscowość = [[Warszawa]] |
|miejscowość = [[Warszawa]] |
||
| Linia 10: | Linia 11: | ||
|typ budynku = |
|typ budynku = |
||
|styl architektoniczny = |
|styl architektoniczny = |
||
|architekt = [[Józef Handzelewicz]]<ref name="Leśniakowska114"/> |
|architekt = [[Józef Handzelewicz]]<ref name="Leśniakowska114" /> |
||
|inwestor = |
|inwestor = |
||
|wysokość całkowita = |
|wysokość całkowita = |
||
| Linia 18: | Linia 19: | ||
|rozpoczęcie budowy = 1925 |
|rozpoczęcie budowy = 1925 |
||
|ukończenie budowy = 1926 |
|ukończenie budowy = 1926 |
||
|przebudowy = po |
|przebudowy = po 1945 |
||
|zniszczono = |
|zniszczono = |
||
|odbudowano = |
|odbudowano = |
||
|pierwszy właściciel = |
|pierwszy właściciel = [[Pocztowa Kasa Oszczędności]] |
||
|kolejni właściciele = |
|kolejni właściciele = |
||
|właściciel = |
|właściciel = |
||
| Linia 30: | Linia 31: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności'''<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | autor link=Jarosław Zieliński (historyk)|tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego−Furmańska | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 1996 | strony = 118 | isbn = 83-906629-2-2}}</ref>, także '''kamienica pracowników Pocztowej Kasy Oszczędności'''<ref name="Leśniakowska114" /> – [[budynek mieszkalny]] znajdujący się przy [[Ulica Filtrowa w Warszawie|ul. Filtrowej]] 68 w [[Warszawa|Warszawie]]. |
|||
'''Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności''' – budynek znajdujący się w [[Warszawa|Warszawie]] przy ul. [[Ulica Filtrowa w Warszawie|Filtrowej]] 68. |
|||
== Historia == |
== Historia == |
||
Budynek został wzniesiony w latach 1925–1926 według projektu [[Józef Handzelewicz|Józefa Handzelewicza]]<ref name="Leśniakowska114">{{Cytuj książkę | nazwisko = Leśniakowska | imię = Marta | tytuł = Architektura w Warszawie 1918–1939 | wydawca = Arkada Pracownia Historii Sztuki | miejsce = Warszawa | data = 2006 | strony = 114 | isbn = 83-60350-00-0}}</ref>. Powstał w układzie pięciu podwórzy z |
Budynek został wzniesiony w latach 1925–1926 według projektu [[Józef Handzelewicz|Józefa Handzelewicza]]<ref name="Leśniakowska114">{{Cytuj książkę | nazwisko = Leśniakowska | imię = Marta |autor link=Marta Leśniakowska| tytuł = Architektura w Warszawie 1918–1939 | wydawca = Arkada Pracownia Historii Sztuki | miejsce = Warszawa | data = 2006 | strony = 114 | isbn = 83-60350-00-0}}</ref>. Inwestorem była [[Pocztowa Kasa Oszczędności]] (PKO). Był to jeden z pierwszych dużych budynków mieszkalnych na zabudowującej się [[Ochota|Ochocie]]<ref name="Chróścicki">{{Cytuj książkę | nazwisko = Chrościcki | imię = Juliusz A. | autor link=Juliusz Chrościcki|tytuł = Atlas architektury Warszawy | wydawca = [[Wydawnictwo Arkady]] | miejsce = Warszawa | data = 1977 |autor link2=Andrzej Rottermund| strony = 60 | nazwisko2 = Rottermund | imię2 = Andrzej}}</ref>. Powstał w układzie pięciu podwórzy z [[oficyna]]mi. Budynek frontowy pierwotnie liczył pięć kondygnacji, z których ostatnia mieściła się w wysokim [[mansarda|mansardowym]] dachu. |
||
Nad wejściem głównym |
Budynek uzyskał bogaty wystrój rzeźbiarski w stylu nawiązującym do [[barok]]u oraz detal [[art déco]]<ref name="Leśniakowska114" />. Nad wejściem głównym umieszczono rzeźbę orła z rozpostartymi skrzydłami, a powyżej rzeźby [[putto|puttów]] obejmujących baranki. W środkowym przęśle zachodniego traktu pieszego znajduje się [[kapliczka]] z rzeźbą [[Jezus Chrystus|Chrystusa]]<ref name="Zieliński119" />. |
||
[[Kalendarium powstania warszawskiego – 31 lipca|31 lipca]] 1944 w jednym z mieszkań |
[[Kalendarium powstania warszawskiego – 31 lipca|31 lipca]] 1944 w jednym z mieszkań [[Antoni Chruściel]] „Monter” podpisał rozkaz [[Godzina „W”|rozpoczęcia]] [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Borkiewicz| imię =Adam | tytuł = Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej| wydawca = [[Instytut Wydawniczy „Pax”|Instytut wydawniczy PAX]]| miejsce = Warszawa | rok =1969 | strony = 32 | isbn =}}</ref>. To wydarzenie upamiętnia tablica umieszczona na fasadzie<ref>{{Cytuj stronę | url = https://ochota.um.warszawa.pl/-/stara-ochota-spacer-ulica-filtrowa-1 | tytuł = Stara Ochota − spacer ulicą Filtrową | praca = Urząd Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy | opublikowany = ochota.um.warszawa.pl | data dostępu = 2023-01-07}}</ref>. |
||
W czasie powstania warszawskiego budynek częściowo spłonął<ref name="Zieliński119" />. Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] nie odtworzono jego najwyższej kondygnacji z mansardą<ref name="Zieliński119" />. W 2005 został wpisany do [[Rejestr zabytków (Polska)|rejestru zabytków]]<ref name="NID">{{Cytuj stronę | url = https://nid.pl/zasoby/rejestr-zabytkow-zasoby/ | tytuł = Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 września 2022 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa) | praca = Narodowy Instytut Dziedzictwa | opublikowany = nid.pl | strony = 8 | data dostępu = 2023-01-07}}</ref>. |
|||
W czasie [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] budynek częściowo spłonął. Po wojnie nie odtworzono jego najwyższej kondygnacji. |
|||
Z budynkiem sąsiaduje, wzniesiony w 1929, drugi dom dochodowy PKO (nr 70)<ref name="Zieliński119">{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego−Furmańska | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 1996 | strony = 119 | isbn = 83-906629-2-2}}</ref>. |
|||
Z budynkiem sąsiaduje, wzniesiony w 1929, drugi dom [[Pocztowa Kasa Oszczędności|PKO]] (nr 70). |
|||
== Galeria == |
== Galeria == |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
Plik:Antoni Chruściel |
Plik:Tablica Antoni Chruściel ul. Filtrowa 68.jpg|<center>Tablica upamiętniająca podpisanie 31 lipca 1944 rozkazu rozpoczęcia [[Powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]]</center> |
||
Plik:Filtrowa 68 Jezus.jpg|<center>Kapliczka z rzeźbą Chrystusa</center> |
Plik:Filtrowa 68 Jezus.jpg|<center>[[Kapliczka]] z rzeźbą Chrystusa</center> |
||
Plik:Tablica adresowa Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności przy ul. Filtrowej 68 w Warszawie.jpg|<center>Przedwojenna tablica adresowa</center> |
|||
Plik:Tablica Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności przy ul. Filtrowej 68 w Warszawie.jpg|<center>Przedwojenna tablica</center> |
|||
</gallery> |
</gallery> |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3 | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 1996 | strony = 118–119 | isbn = 83-906629-2-2}} |
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław |autor link=Jarosław Zieliński (historyk)| tytuł = Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3 | wydawca = Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami | miejsce = Warszawa | data = 1996 | strony = 118–119 | isbn = 83-906629-2-2}} |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Zabytkowe kamienice w Warszawie]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Stara Ochota]] |
||
[[Kategoria: |
[[Kategoria:Budynki w Polsce oddane do użytku w 1926|Warszawa]] |
||
Aktualna wersja na dzień 16:09, 31 lip 2023
 nr rej. A-444 z 8.07.2005[1]
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Filtrowa 68 |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1925 |
| Ukończenie budowy |
1926 |
| Ważniejsze przebudowy |
po 1945 |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°13′10″N 20°59′09″E/52,219444 20,985833
| |
Dom dochodowy Pocztowej Kasy Oszczędności[3], także kamienica pracowników Pocztowej Kasy Oszczędności[2] – budynek mieszkalny znajdujący się przy ul. Filtrowej 68 w Warszawie.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Budynek został wzniesiony w latach 1925–1926 według projektu Józefa Handzelewicza[2]. Inwestorem była Pocztowa Kasa Oszczędności (PKO). Był to jeden z pierwszych dużych budynków mieszkalnych na zabudowującej się Ochocie[4]. Powstał w układzie pięciu podwórzy z oficynami. Budynek frontowy pierwotnie liczył pięć kondygnacji, z których ostatnia mieściła się w wysokim mansardowym dachu.
Budynek uzyskał bogaty wystrój rzeźbiarski w stylu nawiązującym do baroku oraz detal art déco[2]. Nad wejściem głównym umieszczono rzeźbę orła z rozpostartymi skrzydłami, a powyżej rzeźby puttów obejmujących baranki. W środkowym przęśle zachodniego traktu pieszego znajduje się kapliczka z rzeźbą Chrystusa[5].
31 lipca 1944 w jednym z mieszkań Antoni Chruściel „Monter” podpisał rozkaz rozpoczęcia powstania warszawskiego[6]. To wydarzenie upamiętnia tablica umieszczona na fasadzie[7].
W czasie powstania warszawskiego budynek częściowo spłonął[5]. Po II wojnie światowej nie odtworzono jego najwyższej kondygnacji z mansardą[5]. W 2005 został wpisany do rejestru zabytków[1].
Z budynkiem sąsiaduje, wzniesiony w 1929, drugi dom dochodowy PKO (nr 70)[5].
Galeria
[edytuj | edytuj kod]-
Tablica upamiętniająca podpisanie 31 lipca 1944 rozkazu rozpoczęcia powstania warszawskiego -
Kapliczka z rzeźbą Chrystusa -
Przedwojenna tablica adresowa -
Przedwojenna tablica
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków (księga A) − stan na 30 września 2022 roku. Woj. mazowieckie (Warszawa). [w:] Narodowy Instytut Dziedzictwa [on-line]. nid.pl. s. 8. [dostęp 2023-01-07].
- ↑ a b c d Marta Leśniakowska: Architektura w Warszawie 1918–1939. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2006, s. 114. ISBN 83-60350-00-0.
- ↑ Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego−Furmańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 118. ISBN 83-906629-2-2.
- ↑ Juliusz A. Chrościcki, Andrzej Rottermund: Atlas architektury Warszawy. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 1977, s. 60.
- ↑ a b c d Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Dmochowskiego−Furmańska. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 119. ISBN 83-906629-2-2.
- ↑ Adam Borkiewicz: Powstanie warszawskie. Zarys działań natury wojskowej. Warszawa: Instytut wydawniczy PAX, 1969, s. 32.
- ↑ Stara Ochota − spacer ulicą Filtrową. [w:] Urząd Dzielnicy Ochota m.st. Warszawy [on-line]. ochota.um.warszawa.pl. [dostęp 2023-01-07].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Jarosław Zieliński: Atlas dawnej architektury ulic i placów Warszawy. Tom 3. Warszawa: Biblioteka Towarzystwa Opieki nad Zabytkami, 1996, s. 118–119. ISBN 83-906629-2-2.