Przejdź do zawartości

Dombarowskij: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
zbędna kat. nadrzędna
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
Boty
396 515 edycji
m Poprawa linkowań i typografii
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:General View snyi.jpg|mały|Budynki montażowe i testowe kosmodromu Dombarowskij]]
[[Plik:General View snyi.jpg|mały|Budynki montażowe i testowe kosmodromu Dombarowskij]]
'''Dombarowskij''' ([[Język rosyjski|ros.]] Ясный lub Пусковая база Ясный, [[Język angielski|ang.]] Dombarovsky Air Base lub Dombarovskiy) – [[Rosja|rosyjski]] [[kosmodrom]], przeznaczony do rakiet typu [[Dniepr (rakieta)|Dniepr]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Космодром. Пусковая база Ясный |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = ecoruspace.me |url = https://ecoruspace.me/%D0%9F%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F+%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0+%D0%AF%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9.html}}</ref>, zlokalizowany w [[Obwód orenburski|obwodzie orenburskim]] Federacji Rosyjskiej, 5 km na północny wschód od wsi Dobranowskij, blisko miasta [[Jasnyj]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Пусковая база „Ясный” |data = 20100615T1058 |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = РИА Новости |url = https://ria.ru/20100615/246421269.html |język = ru}}</ref><ref name="autonazwa1">{{Cytuj |tytuł = Южная Корея хочет запустить с космодрома Ясный свой спутник двойного назначения – ПОЛИТ.РУ |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = polit.ru |url = https://polit.ru/news/2010/11/23/yasniy_south_korea_sar/}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Географическая карта – Ясный (пусковая база) (Dombarovskiy) – MAP[N]ALL.COM |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = www.mapnall.com |url = http://www.mapnall.com/ru/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F-%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0-%D0%AF%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9_562070.html}}</ref>. Nazwy kosmodromu utworzono od powyższych miejscowości. W Rosji używa się określenia „Jasnyj” lub potocznie „kosmodrom Kosmotrasu” od spółki [[ISC Kosmotras]], która posiada tu swoją bazę<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Пусковая база «Ясный» |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = kosmotras.ru |url = http://kosmotras.ru/yasniy/}}</ref>.
'''Dombarowskij''' ([[Język rosyjski|ros.]] Ясный lub Пусковая база Ясный, [[Język angielski|ang.]] Dombarovsky Air Base lub Dombarovskiy) – [[Rosja|rosyjski]] [[kosmodrom]], przeznaczony do rakiet typu [[Dniepr (rakieta)|Dniepr]]<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł = Космодром. Пусковая база Ясный |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = ecoruspace.me |url = https://ecoruspace.me/%D0%9F%D1%83%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D1%8F+%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D0%B0+%D0%AF%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9.html}}</ref>, zlokalizowany w [[Obwód orenburski|obwodzie orenburskim]] Federacji Rosyjskiej, 5 km na północny wschód od wsi Dobranowskij, blisko miasta [[Jasnyj]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Пусковая база „Ясный” |data = 20100615T1058 |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = РИА Новости |url = https://ria.ru/20100615/246421269.html |język = ru}}</ref><ref name="autonazwa1">{{Cytuj |tytuł = Южная Корея хочет запустить с космодрома Ясный свой спутник двойного назначения – ПОЛИТ.РУ |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = polit.ru |url = https://polit.ru/news/2010/11/23/yasniy_south_korea_sar/}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Географическая карта – Ясный (пусковая база) (Dombarovskiy) – MAP[N]ALL.COM |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = mapnall.com |url = http://www.mapnall.com/ru/%D0%93%D0%B5%D0%BE%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D0%B8%D1%87%D0%B5%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F-%D0%BA%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B0-%D0%AF%D1%81%D0%BD%D1%8B%D0%B9_562070.html}}</ref>. Nazwy kosmodromu utworzono od powyższych miejscowości. W Rosji używa się określenia „Jasnyj” lub potocznie „kosmodrom Kosmotrasu” od spółki [[ISC Kosmotras]], która posiada tu swoją bazę<ref name=":1">{{Cytuj |tytuł = Пусковая база «Ясный» |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = kosmotras.ru |url = http://kosmotras.ru/yasniy/}}</ref>.


Nadzór nad obiektem sprawuje [[Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej]]. W kosmodromie znajduje się baza startowa rakiet Dniepr, stacja [[Paliwo|paliw]], kompleks administracyjny, kompleks testowy i montażowy<ref name=":0" />. Wszystkie starty z kosmodromu były udane<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Варвара Гусева |tytuł = Космическая гавань Оренбуржья – а вы знали, что в Ясном есть космодром? – Наш Урал |data dostępu = 2020-10-22 |url = https://nashural.ru/interesnoe/kosmicheskaya-gavan-orenburzhya-a-vy-znali-chto-v-yasnom-est-kosmodrom/ |język = ru-RU}}</ref>.
Nadzór nad obiektem sprawuje [[Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej]]. W kosmodromie znajduje się baza startowa rakiet Dniepr, stacja [[Paliwo|paliw]], kompleks administracyjny, kompleks testowy i montażowy<ref name=":0" />. Wszystkie starty z kosmodromu były udane<ref name=":2">{{Cytuj |autor = Варвара Гусева |tytuł = Космическая гавань Оренбуржья – а вы знали, что в Ясном есть космодром? – Наш Урал |data dostępu = 2020-10-22 |url = https://nashural.ru/interesnoe/kosmicheskaya-gavan-orenburzhya-a-vy-znali-chto-v-yasnom-est-kosmodrom/ |język = ru-RU}}</ref>.


== Okoliczności powstania ==
== Okoliczności powstania ==
W czasie [[Zimna wojna|zimnej wojny]] w pobliżu miejscowości Dombarowski znajdowała się baza lotnicza<ref>{{Cytuj |tytuł = PHASEOUT OF FISHPOT IN APVO STRANYY AIRFIELDS USSR {{!}} CIA FOIA (foia.cia.gov) |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = www.cia.gov |url = https://www.cia.gov/library/readingroom/document/cia-rdp81t00380r000100980001-5}}</ref>, przeznaczona dla myśliwców [[Su-9]], obsługiwana przez 412 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego. W 1978 roku zaczęły lądować tu samoloty [[MiG-23]]. W obiekcie powstała baza wyrzutni rakiet międzykontynentalnych i poligon 13 Dywizji Rakietowej<ref>{{Cytuj |tytuł = Все космодромы мира |data = 2011-04-25 |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = www.kommersant.ru |url = https://www.kommersant.ru/doc/1624822 |język = ru}}</ref>.
W czasie [[Zimna wojna|zimnej wojny]] w pobliżu miejscowości Dombarowski znajdowała się baza lotnicza<ref>{{Cytuj |tytuł = PHASEOUT OF FISHPOT IN APVO STRANYY AIRFIELDS USSR {{!}} CIA FOIA (foia.cia.gov) |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = cia.gov |url = https://www.cia.gov/library/readingroom/document/cia-rdp81t00380r000100980001-5}}</ref>, przeznaczona dla myśliwców [[Su-9]], obsługiwana przez 412 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego. W 1978 roku zaczęły lądować tu samoloty [[MiG-23]]. W obiekcie powstała baza wyrzutni rakiet międzykontynentalnych i poligon 13 Dywizji Rakietowej<ref>{{Cytuj |tytuł = Все космодромы мира |data = 2011-04-25 |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = kommersant.ru |url = https://www.kommersant.ru/doc/1624822 |język = ru}}</ref>.


Wiosną 2005 roku podjęto decyzję o utworzeniu tu kosmodromu<ref>{{Cytuj |autor = INFORM.KZ |tytuł = 93 метра до космодрома «Ясный» (ФОТО) |data = 2014-06-20 |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = www.inform.kz |url = https://www.inform.kz/ru/article/2670371 |język = ru}}</ref>, korzystającego z infrastruktury bazy lotniczej. W budowę zaangażowała się międzynarodowa spółka ISC Kosmotras oraz rosyjska agencja kosmiczna [[Roskosmos]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Генеральный директор „Космотраса” Владимир Андреев: „Главное преимущество программы „Днепр” – это наличие готовых ракет” – |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = www.militarynews.ru |url = https://www.militarynews.ru/story.asp?rid=2&nid=298656&lang=RU}}</ref>.
Wiosną 2005 roku podjęto decyzję o utworzeniu tu kosmodromu<ref>{{Cytuj |autor = INFORM.KZ |tytuł = 93 метра до космодрома «Ясный» (ФОТО) |data = 2014-06-20 |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = inform.kz |url = https://www.inform.kz/ru/article/2670371 |język = ru}}</ref>, korzystającego z infrastruktury bazy lotniczej. W budowę zaangażowała się międzynarodowa spółka ISC Kosmotras oraz rosyjska agencja kosmiczna [[Roskosmos]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Генеральный директор „Космотраса” Владимир Андреев: „Главное преимущество программы „Днепр” – это наличие готовых ракет” – |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = militarynews.ru |url = https://www.militarynews.ru/story.asp?rid=2&nid=298656&lang=RU}}</ref>.


== Historia kosmodromu ==
== Historia kosmodromu ==
Linia 13: Linia 13:
Pierwszy start rakiety Dniepr z satelitą [[Genesis I]] z kosmodromu Dombarowskij miał miejsce 12 lipca 2006 roku<ref name="autonazwa1" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Космодром Ясный |data = 2015-10-03 |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = Космос, лунный календарь, натальная карта |url = https://v-kosmose.com/kosmodromyi-rossii/kosmodrom-yasnyiy/ |język = ru-RU}}</ref>. Był obsługiwany przez ISC Kosmotras<ref name=":2" />.
Pierwszy start rakiety Dniepr z satelitą [[Genesis I]] z kosmodromu Dombarowskij miał miejsce 12 lipca 2006 roku<ref name="autonazwa1" /><ref>{{Cytuj |tytuł = Космодром Ясный |data = 2015-10-03 |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = Космос, лунный календарь, натальная карта |url = https://v-kosmose.com/kosmodromyi-rossii/kosmodrom-yasnyiy/ |język = ru-RU}}</ref>. Był obsługiwany przez ISC Kosmotras<ref name=":2" />.


W kolejnych latach z kosmodromu startowały rakiety Dniepr, wynoszące na [[Orbita|orbitę]] [[Sztuczny satelita|sztuczne satelity]] agencji kosmicznych kilku krajów. Wszystkie loty miały charakter komercyjny i były prowadzone przez ISC Kosmotras na zlecenie klientów<ref>{{Cytuj |tytuł = МКК „Космотрас” |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = kosmotras.ru |url = http://kosmotras.ru/company/}}</ref>. Do startów wykorzystywano infrastrukturę 13 Dywizji Rakietowej<ref>{{Cytuj |tytuł = Ракета «Сатана» стартовала с пусковой базы «Ясный» на Южном Урале |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = ВЗГЛЯД.РУ |url = https://vz.ru/news/2014/6/19/691970.html |język = ru}}</ref>. Transport urządzeń i części odbywał się przez międzynarodowe lotnisko w [[Orsk (miasto)|Orsku]]<ref name=":1" />.
W kolejnych latach z kosmodromu startowały rakiety Dniepr, wynoszące na [[Orbita|orbitę]] [[Sztuczny satelita|sztuczne satelity]] agencji kosmicznych kilku krajów. Wszystkie loty miały charakter komercyjny i były prowadzone przez ISC Kosmotras na zlecenie klientów<ref>{{Cytuj |tytuł = МКК „Космотрас” |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = kosmotras.ru |url = http://kosmotras.ru/company/}}</ref>. Do startów wykorzystywano infrastrukturę 13 Dywizji Rakietowej<ref>{{Cytuj |tytuł = Ракета «Сатана» стартовала с пусковой базы «Ясный» на Южном Урале |data dostępu = 2020-10-22 |opublikowany = ВЗГЛЯД.РУ |url = https://vz.ru/news/2014/6/19/691970.html |język = ru}}</ref>. Transport urządzeń i części odbywał się przez międzynarodowe lotnisko w [[Orsk (Rosja)|Orsku]]<ref name=":1" />.


Do niektórych lotów wykorzystywano rakiety Dniepr, które nie przedstawiały już wartości z wojskowego punktu widzenia i miały zostać zezłomowane. Spółka ISC Kosmotras przebudowała je, aby mogły wynieść na orbitę sztuczne satelity<ref name=":2" />.
Do niektórych lotów wykorzystywano rakiety Dniepr, które nie przedstawiały już wartości z wojskowego punktu widzenia i miały zostać zezłomowane. Spółka ISC Kosmotras przebudowała je, aby mogły wynieść na orbitę sztuczne satelity<ref name=":2" />.

Wersja z 12:23, 4 maj 2022

Budynki montażowe i testowe kosmodromu Dombarowskij

Dombarowskij (ros. Ясный lub Пусковая база Ясный, ang. Dombarovsky Air Base lub Dombarovskiy) – rosyjski kosmodrom, przeznaczony do rakiet typu Dniepr[1], zlokalizowany w obwodzie orenburskim Federacji Rosyjskiej, 5 km na północny wschód od wsi Dobranowskij, blisko miasta Jasnyj[2][3][4]. Nazwy kosmodromu utworzono od powyższych miejscowości. W Rosji używa się określenia „Jasnyj” lub potocznie „kosmodrom Kosmotrasu” od spółki ISC Kosmotras, która posiada tu swoją bazę[5].

Nadzór nad obiektem sprawuje Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej. W kosmodromie znajduje się baza startowa rakiet Dniepr, stacja paliw, kompleks administracyjny, kompleks testowy i montażowy[1]. Wszystkie starty z kosmodromu były udane[6].

Okoliczności powstania

W czasie zimnej wojny w pobliżu miejscowości Dombarowski znajdowała się baza lotnicza[7], przeznaczona dla myśliwców Su-9, obsługiwana przez 412 Pułk Lotnictwa Myśliwskiego. W 1978 roku zaczęły lądować tu samoloty MiG-23. W obiekcie powstała baza wyrzutni rakiet międzykontynentalnych i poligon 13 Dywizji Rakietowej[8].

Wiosną 2005 roku podjęto decyzję o utworzeniu tu kosmodromu[9], korzystającego z infrastruktury bazy lotniczej. W budowę zaangażowała się międzynarodowa spółka ISC Kosmotras oraz rosyjska agencja kosmiczna Roskosmos[10].

Historia kosmodromu

Start rakiety Dniepr z kosmodromu Dombarowskij, wystrzelonej przez ISC Kosmotras

Pierwszy start rakiety Dniepr z satelitą Genesis I z kosmodromu Dombarowskij miał miejsce 12 lipca 2006 roku[3][11]. Był obsługiwany przez ISC Kosmotras[6].

W kolejnych latach z kosmodromu startowały rakiety Dniepr, wynoszące na orbitę sztuczne satelity agencji kosmicznych kilku krajów. Wszystkie loty miały charakter komercyjny i były prowadzone przez ISC Kosmotras na zlecenie klientów[12]. Do startów wykorzystywano infrastrukturę 13 Dywizji Rakietowej[13]. Transport urządzeń i części odbywał się przez międzynarodowe lotnisko w Orsku[5].

Do niektórych lotów wykorzystywano rakiety Dniepr, które nie przedstawiały już wartości z wojskowego punktu widzenia i miały zostać zezłomowane. Spółka ISC Kosmotras przebudowała je, aby mogły wynieść na orbitę sztuczne satelity[6].

19 czerwca 2014 roku z kosmodromu wystrzelono mikrosatelitę „TabletSat-Aurora”, pierwsze urządzenie do teledetekcji, powstałe i umieszczone na orbicie na zlecenie prywatnej firmy. Mikrosatelita ważył 26,2 kg, a jego wartość oszacowano na milion dolarów[14][15][16].

Starty rakiet z kosmodromu Dombarowskij były czasowo wstrzymywane w 2011, 2013 i 2014 roku w związku z nieporozumieniami finansowymi w spółce ISC Kosmotras, pomiędzy ukraińskimi i rosyjskimi akcjonariuszami[17]. Ostatecznie strona ukraińska straciła akcje Kosmotrasu, a głównym akcjonariuszem (i tym samym operatorem kosmodromu) stała się grupa Kaskoł[17].

W 2015 roku zainteresowanie komercyjnymi lotami z użyciem rakiet Dniepr spadło. W marcu tego roku przeprowadzono ostatni start[6].

W 2016 roku zapowiedziano, że z kosmodromu Dombarowskij będą startować turystyczne loty w kosmos. Cena biletu ma wynosić od 200 do 250 tys. dolarów za 15 minut lotu, z czego od 5 do 6 minut turyści spędzą w stanie nieważkości[18]. Zainteresowanie obsługą turystycznych lotów kosmicznych wyraziła rosyjska spółka Kosmokursk[19].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Космодром. Пусковая база Ясный [online], ecoruspace.me [dostęp 2020-10-22].
  2. ↑ Пусковая база „Ясный” [online], РИА Новости, 2010 [dostęp 2020-10-22] (ros.).
  3. ↑ a b Южная Корея хочет запустить с космодрома Ясный свой спутник двойного назначения – ПОЛИТ.РУ [online], polit.ru [dostęp 2020-10-22].
  4. ↑ Географическая карта – Ясный (пусковая база) (Dombarovskiy) – MAP[N]ALL.COM [online], mapnall.com [dostęp 2020-10-22].
  5. ↑ a b Пусковая база «Ясный» [online], kosmotras.ru [dostęp 2020-10-22].
  6. ↑ a b c d Варвара Гусева, Космическая гавань Оренбуржья – а вы знали, что в Ясном есть космодром? – Наш Урал [online] [dostęp 2020-10-22] (ros.).
  7. ↑ PHASEOUT OF FISHPOT IN APVO STRANYY AIRFIELDS USSR | CIA FOIA (foia.cia.gov) [online], cia.gov [dostęp 2020-10-22].
  8. ↑ Все космодромы мира [online], kommersant.ru, 25 kwietnia 2011 [dostęp 2020-10-22] (ros.).
  9. ↑ INFORM.KZ, 93 метра до космодрома «Ясный» (ФОТО) [online], inform.kz, 20 czerwca 2014 [dostęp 2020-10-22] (ros.).
  10. ↑ Генеральный директор „Космотраса” Владимир Андреев: „Главное преимущество программы „Днепр” – это наличие готовых ракет” – [online], militarynews.ru [dostęp 2020-10-22].
  11. ↑ Космодром Ясный [online], Космос, лунный календарь, натальная карта, 3 października 2015 [dostęp 2020-10-22] (ros.).
  12. ↑ МКК „Космотрас” [online], kosmotras.ru [dostęp 2020-10-22].
  13. ↑ Ракета «Сатана» стартовала с пусковой базы «Ясный» на Южном Урале [online], ВЗГЛЯД.РУ [dostęp 2020-10-22] (ros.).
  14. ↑ Спутник Таблетсат – Аврора [online], sputnix.ru [dostęp 2020-10-22] (ros.).
  15. ↑ Первый российский частный спутник выведен на орбиту [online], РИА Новости, 2014 [dostęp 2020-10-22] (ros.).
  16. ↑ Российский частный спутник передал на Землю первый сигнал [online], ТАСС [dostęp 2020-10-22].
  17. ↑ a b Иван Чеберко, Россия возобновляет запуски ракет «Сатана» [online], Известия, 25 lipca 2013 [dostęp 2020-10-22] (ros.).
  18. ↑ Урал56.Ру, С территории Оренбуржья туристов будут отправлять в космос [online], Урал56.Ру [dostęp 2020-10-22] (ang.).
  19. ↑ Таких не берут в космонавты: что мы знаем о суборбитальном туризме [online], news.itmo.ru [dostęp 2020-10-22] (ros.).

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Dombarowskij&oldid=67081159”