Dysmutaza ponadtlenkowa: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 15:32, 28 cze 2024

Dysmutaza ponadtlenkowa^[1]^[2]^[3] (SOD z ang. SuperOxide Dismutase, E.C. 1.15.1.1) – enzym z grupy oksydoreduktaz katalizujący dysmutację anionorodnika ponadtlenkowego.

Dysmutaza ponadtlenkowa została wyizolowana w 1939 roku z erytrocytów wołu, a największa jego zawartość jest w komórkach wątroby. Jest pierwszym odkrytym enzymem którego substratem jest wolny rodnik. Enzym ten jest metaloproteiną. Składa się z części białkowej (apoenzym) oraz katalitycznej grupy prostetycznej w formie atomu metalu pełniącej funkcję centrum aktywnego.

W komórkach ludzkich występują trzy izoformy dysmutaz ponadtlenkowych:

cytoplazmatyczna SOD-1 zawierająca miedź (Cu) i cynk (Zn) CuZnSOD-1 o masie cząsteczkowej 32 kDa, chromosom 21q22,
mitochondrialna SOD-2 zawierająca mangan (Mn) MnSOD-2, o masie cząsteczkowej 96 kDa, chromosom 6q25,
wydzielana na zewnątrz komórki SOD-3, inaczej EC SOD zawierająca miedź (Cu) i cynk (Zn) CuZnSOD-3, o masie cząsteczkowej 135 kDa, chromosom 4q21.

EC SOD występuje w: limfie, osoczu, płynie maziowym. W odróżnieniu od pozostałych izoform może być wydalana na zewnątrz, a jej umiejscowienie komórkowe to błona komórkowa i macierz międzykomórkowa.

Jest ona strukturą tetrameryczną z elementami sacharydowymi, i jest odporna na działanie mocznika i wysokich temperatur oraz wiąże heparynę w odróżnieniu od dwóch pozostałych izoform dysmutaz ponadtlenkowych. SOD-1 i SOD-2 nie posiadają w swojej budowie cukrów, a SOD-1 jest homodimerem, pozostałe dwie formy to homotetramer

SOD-1 oraz EC SOD mogą być hamowane przez jony cyjankowe lub azydkowe.

Podstawienie seryny przez 3-metyloamino-L-alaninę (aminokwas niebiałkowy) zmienia strukturę SOD-1, co może skutkować degeneracją neuronów i rozwojem stwardnienia zanikowego boczne zachodniego Pacyfiku^[4]

Aktywność w roślinach

Synteza takich enzymów jak dysmutaza ponadtlenkowa, oksydaza L-askorbinianowa i polimeraza DNA Delta 1 inicjuje się wraz z aktywacją genów związanych z warunkami stresowym dla roślin^[5]. Ograniczenie tego procesu zainicjowanego warunkami silnego zasolenia gleby można osiągnąć podając roślinom egzogenną glutaminę. Zmniejszenie poziomu ekspresji genów odpowiedzialnych za syntezę dysmutazy ponadtlenkowej wzrasta wraz ze wzrostem stężenia glutaminy^[5].

Przypisy

↑ MichałM. Skrzycki MichałM., HannaH. Czeczot HannaH., Rola dysmutazy ponadtlenkowej w powstawaniu nowotworów, „Postępy Nauk Medycznych”, 4, 2005, s. 7–15 [dostęp 2024-02-11] .
↑ Dysmutaza ponadtlenkowa jako element systemu antyoksydacyjnego w rozwoju nowotworów przewodu pokarmowego człowieka w bazie „Prace badawcze” portalu Nauka Polska (OPI).
↑ MarekM. Gacko MarekM. i inni, Zewnątrzkomórkowa dysmutaza ponadtlenkowa ściany naczyń krwionośnych, „Advances in Clinical and Experimental Medicine”, 15 (5), 2006, s. 925–932 [dostęp 2024-02-11] .
↑ Elizabeth A.E.A. Proctor Elizabeth A.E.A., David D.D.D. Mowrey David D.D.D., Nikolay V.N.V. Dokholyan Nikolay V.N.V., β-Methylamino-L-alanine substitution of serine in SOD1 suggests a direct role in ALS etiology, „PLOS Computational Biology”, 15 (7), 2019, art. nr e1007225, DOI: 10.1371/journal.pcbi.1007225, PMID: 31323035, PMCID: PMC6668853 [dostęp 2024-02-11] (ang.).
↑ ^a ^b Kamile Ulukapi, Ayse Gul Nasircilar. The role of exogenous glutamine on germination, plant development and transcriptional expression of some stress-related genes in onion under salt stress. „Folia Horticulturae”. 36 (1), s. 18-34, 02 2024. Kraków: Polskie Towarzystwo Nauk Ogrodniczych. DOI: 10.2478/fhort-2024-0002. ISSN 2083-5965. [dostęp 2024-06-28]. (ang.).

[Skrzycki-1] MichałM. Skrzycki MichałM., HannaH. Czeczot HannaH., Rola dysmutazy ponadtlenkowej w powstawaniu nowotworów, „Postępy Nauk Medycznych”, 4, 2005, s. 7–15 [dostęp 2024-02-11] .

[Skrzycki2-2] Dysmutaza ponadtlenkowa jako element systemu antyoksydacyjnego w rozwoju nowotworów przewodu pokarmowego człowieka w bazie „Prace badawcze” portalu Nauka Polska (OPI).

[Gacko-3] MarekM. Gacko MarekM. i inni, Zewnątrzkomórkowa dysmutaza ponadtlenkowa ściany naczyń krwionośnych, „Advances in Clinical and Experimental Medicine”, 15 (5), 2006, s. 925–932 [dostęp 2024-02-11] .

[proctor-4] Elizabeth A.E.A. Proctor Elizabeth A.E.A., David D.D.D. Mowrey David D.D.D., Nikolay V.N.V. Dokholyan Nikolay V.N.V., β-Methylamino-L-alanine substitution of serine in SOD1 suggests a direct role in ALS etiology, „PLOS Computational Biology”, 15 (7), 2019, art. nr e1007225, DOI: 10.1371/journal.pcbi.1007225, PMID: 31323035, PMCID: PMC6668853 [dostęp 2024-02-11] (ang.).

[FH-5] Kamile Ulukapi, Ayse Gul Nasircilar. The role of exogenous glutamine on germination, plant development and transcriptional expression of some stress-related genes in onion under salt stress. „Folia Horticulturae”. 36 (1), s. 18-34, 02 2024. Kraków: Polskie Towarzystwo Nauk Ogrodniczych. DOI: 10.2478/fhort-2024-0002. ISSN 2083-5965. [dostęp 2024-06-28]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Linia 20: / Linia 20: @@
 == Aktywność w roślinach ==
-Synteza takich enzymów jak dysmutaza ponadtlenkowa, [[oksydaza L-askorbinianowa]] i [[polimeraza DNA]] Delta 1 powstają po aktywacji [[gen]]ów związanych z warunkami stresowym dla roślin<ref name = FH>{{Cytuj pismo |nazwisko = Ulukapi |imię = Kamile | nazwisko2= Nasircilar |imię2= Ayse Gul |tytuł  = The role of exogenous glutamine on germination, plant development and transcriptional expression of some stress-related genes in onion under salt stress |url = https://sciendo.com/article/10.2478/fhort-2024-0002 |czasopismo = [[Folia Horticulturae]] |adres czasopisma = |oznaczenie = |wolumin = 36 |wydanie = 1|strony = 18-34 |data =  |rok =2024 |miesiąc = 02 |odpowiedzialność = |wydawca = [[Polskie Towarzystwo Nauk Ogrodniczych]] |miejsce = Kraków |issn = 2083-5965 |doi = 10.2478/fhort-2024-0002|pmid = |pmc = |oclc = |bibcode = |id = |cytat = |język = en |data dostępu = 2024-06-28 |odn = }}</ref>. Ograniczenie tego procesu zainicjowanego warunkami silnego [[zasolenie gleb|zasolenia gleby]] można osiągnąć podając roślinom egzogenną [[glutamina|glutaminę]]. Zmniejszenie poziomu ekspresji genów odpowiedzialnych za syntezę dysmutazy ponadtlenkowej wzrasta wraz ze wzrostem stężenia glutaminy<ref name=FH/>.
+Synteza takich enzymów jak dysmutaza ponadtlenkowa, [[oksydaza L-askorbinianowa]] i [[polimeraza DNA]] Delta 1 inicjuje się wraz z aktywacją [[gen]]ów związanych z warunkami stresowym dla roślin<ref name = FH>{{Cytuj pismo |nazwisko = Ulukapi |imię = Kamile | nazwisko2= Nasircilar |imię2= Ayse Gul |tytuł  = The role of exogenous glutamine on germination, plant development and transcriptional expression of some stress-related genes in onion under salt stress |url = https://sciendo.com/article/10.2478/fhort-2024-0002 |czasopismo = [[Folia Horticulturae]] |adres czasopisma = |oznaczenie = |wolumin = 36 |wydanie = 1|strony = 18-34 |data =  |rok =2024 |miesiąc = 02 |odpowiedzialność = |wydawca = [[Polskie Towarzystwo Nauk Ogrodniczych]] |miejsce = Kraków |issn = 2083-5965 |doi = 10.2478/fhort-2024-0002|pmid = |pmc = |oclc = |bibcode = |id = |cytat = |język = en |data dostępu = 2024-06-28 |odn = }}</ref>. Ograniczenie tego procesu zainicjowanego warunkami silnego [[zasolenie gleb|zasolenia gleby]] można osiągnąć podając roślinom egzogenną [[glutamina|glutaminę]]. Zmniejszenie poziomu ekspresji genów odpowiedzialnych za syntezę dysmutazy ponadtlenkowej wzrasta wraz ze wzrostem stężenia glutaminy<ref name=FH/>.
 == Przypisy ==