Dukum: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
Nie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 11 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Władca infobox |
|||
{| class="infobox" cellpadding="4" cellspacing="0" style="float:right; width:250px; margin: 0 0 1em 1em; background: #F2F2F2; ; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%; text-align:left;" |
|||
|władca = Dukum |
|||
|- |
|||
|imiona = |
|||
| colspan="2" style="text-align:center; background-color:#00FF00; font-size:120%" |'''Dukum''' |
|||
|grafika = |
|||
|- |
|||
|opis grafiki = |
|||
{{Infobox nagłówek dodaj|{{{grafika|}}}|[[]]|pole=style="text-align:center; font-size:x-small; background-color:#ffffff;"}} |
|||
|herb = |
|||
{{Infobox nagłówek|'''chan [[Bułgaria|Bułgarii]]'''|pole=style="text-align:center; background-color:#00FF00; border-top:1px solid #cccccc;"}} |
|||
|opis herbu = |
|||
{{Infobox wiersz dodaj|{{{od}}}|Początek panowania|[[814]]|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} |
|||
|faksymile = |
|||
{{Infobox wiersz dodaj|{{{od}}}|Koniec panowania|ok. [[815]]|kol2=style="background-color:#f8f8f8; width:150px;"}} |
|||
|opis faksymile = |
|||
{{Infobox wiersz dodaj|{{{poprzednik}}}|Poprzednik|[[Krum]]|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} |
|||
|dewiza = |
|||
{{Infobox wiersz dodaj|{{{następca}}}|Następca|[[Dicewg]]|kol2=style="background-color:#f8f8f8;"}} |
|||
|1. tytuł = [[chan (władca)|chan]] [[Bułgaria|Bułgarii]] |
|||
{{Infobox nagłówek dodaj|{{{commons|}}} |
|||
|1. sukcesja = |
|||
|[[Grafika:Commons-logo.svg|20px]] [[commons:{{{commons}}}|Galeria w Wikimedia Commons]] |
|||
|1. od = [[814]] |
|||
|pole=style="background:white; text-align:center; border-top:1px solid #aaa; font-size:x-small;" |
|||
|1. do = ok. [[815]] |
|||
}}{{Infobox nagłówek dodaj|{{{source|}}} |
|||
|1. koronacja = |
|||
|[[Grafika:Wikisource-logo.svg|20px]] [[s:{{{source}}}|Teksty na Wikiźródłach]] |
|||
|1. poprzednik = [[Krum]] |
|||
|pole=style="background:white; text-align:center; border-top:1px solid #aaa; font-size:x-small;" |
|||
|1. następca = [[Dicewg]] |
|||
}}{{Infobox nagłówek dodaj|{{{quote|}}} |
|||
|dynastia = |
|||
|[[Grafika:Wikiquote-logo.svg|20px]] [[q:{{{quote}}}|Kolekcja cytatów w Wikicytatach]] |
|||
|data urodzenia = |
|||
|pole=style="background:white; text-align:center; border-top:1px solid #aaa; font-size:x-small;" |
|||
|miejsce urodzenia = |
|||
|data śmierci = |
|||
|miejsce śmierci = |
|||
|przyczyna śmierci = |
|||
|miejsce spoczynku = |
|||
|ojciec = |
|||
|matka = |
|||
|rodzeństwo = |
|||
|1. związek z = |
|||
|1. związek od = |
|||
|1. związek do = |
|||
|1. dzieci = |
|||
|moneta = |
|||
|opis monety = |
|||
|odznaczenia = |
|||
|commons = |
|||
|wikiźródła = |
|||
|wikicytaty = |
|||
}} |
}} |
||
| ⚫ | |||
|- |
|||
|}<noinclude> |
|||
| ⚫ | |||
Imię Dukuma pojawia się obok imion [[Dicewg]]a i Czoka w ''Menologionie cesarza Bazylego II'' i słowiańskim ''Prologu'', datowanych na okres od końca IX do końca XIV wieku. [[Wasyl Złatarski|Złatarski]] uważa Dukuma i Czoka za tę samą osobę<ref name="Sło403">Tadeusz Lewicki, Wincenty Swoboda: {{cytuj książkę | tytuł= [[Słownik starożytności słowiańskich]] |tom=1 |strony=403 }}</ref>. |
|||
| ⚫ | Dukum doszedł do władzy po nagłej śmierci chana [[Krum]]a, w kwietniu 814 roku, w trakcie prowadzonych na wielką skalę przygotowań do wyprawy na [[Konstantynopol]]. Wokół młodego i niedoświadczonego syna Kruma, [[Omurtag]]a doszło do walk o władzę w państwie pomiędzy bojarami bułgarskimi. Wśród historyków nie ma zgody co do okresu i charakteru sprawowanej przez Dukuma władzy. [[Georg Ostrogorski|G.Ostrogorski]] przyjmuje za [[Weselin |
||
| ⚫ | Dukum doszedł do władzy po nagłej śmierci chana [[Krum]]a, w kwietniu 814 roku, w trakcie prowadzonych na wielką skalę przygotowań do wyprawy na [[Konstantynopol]]. Wokół młodego i niedoświadczonego syna Kruma, [[Omurtag]]a doszło do walk o władzę w państwie pomiędzy bojarami bułgarskimi<ref name="Was49">{{Cytuj książkę |nazwisko= Wasilewski |imię=T. |autor link=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Bułgarii |strony=49}}</ref>. Wśród historyków nie ma zgody co do okresu i charakteru sprawowanej przez Dukuma władzy. [[Georg Ostrogorski|G.Ostrogorski]] przyjmuje za [[Weselin Beszewlijew|W. Beszewlijewem]], że panowanie jego i jego następcy było krótkotrwałe, i że jeszcze w 814 roku Omurtag odzyskał władzę<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Ostrogorski |imię=G. |autor link= Georg Ostrogorski |tytuł= Dzieje Bizancjum |strony=548 }}</ref>. [[David Marshall Lang|D. Lang]] uważa, że Omurtag zdobył pełnię władzy w państwie najdalej pod koniec 815 roku<ref name="Lan55">{{Cytuj książkę |nazwisko= Lang |imię=D. M. |autor link=David Marshall Lang |tytuł= Bułgarzy |strony=55 }}</ref>. Według [[Tadeusz Wasilewski|T. Wasilewskiego]] nastąpiło to dopiero w 819 roku. Ponieważ niewiele wiadomo o przebiegu walk, niewiele można też powiedzieć o czasie i okolicznościach utraty władzy przez Dukuma na rzecz jego następcy [[Dicewg]]a. Jego panowanie nie odznaczyło się niczym szczególnym w dziejach Bułgarii. Wasilewski zaznacza, że toczył, prawdopodobnie w oparciu o zgromadzony przez chana Kruma potencjał wojenny, walki z Bizancjum<ref name="Was49"/>. |
||
| ⚫ | |||
Oprócz historyków uznających w Dukumie samodzielnego władcę, nie brak autorów marginalizujących jego znaczenie i uznających w nim co najwyżej jednego z regentów w okresie niepełnoletności Omurtaga<ref>{{cytuj książkę |tytuł= Bułgaria. Zarys dziejów|strony=41 |nazwisko r=Gjuzelew |imię r= W. |autor r link= Wasił Gjuzelew }}</ref>. Wedle innego poglądu Dukum, podobnie jak Dicewg, był komesem zarządzającym jedną z prowincji, a przetrwanie jego imienia w tradycji przypisać należy temu, że występował wobec prześladowanych chrześcijan jako przedstawiciel władzy państwowej<ref name="Sło403" />. |
|||
* [[Tadeusz Wasilewski|T. Wasilewski]], ''Dzieje Bułgarii'', Ossolineum, Wrocław [[1988]], ss. 49. ISBN 83-0402466-7 |
|||
* [[David M. Lang|D. Lang]], ''Bułgarzy'', Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa [[1983]], s. 55. ISBN 83-06-00831-6 |
|||
| ⚫ | |||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
| ⚫ | |||
{{Władca-Bułgaria|urząd=chan Bułgarii|lata=814-815|poprzednik=[[Krum]]|następca=[[Dicewg]]}} |
|||
* {{cytuj książkę |inni=I. Dymitrow (red.) |tytuł=Bułgaria. Zarys dziejów |wydawca= Książka i Wiedza|miejsce=Warszawa |rok=1986 |strony=38 |rozdział=''Bułgarskie średniowiecze'' |nazwisko r=Giuzelew |imię r=W. |autor r link=Wasił Gjuzelew |isbn=83-05-11583-6 }} |
|||
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Lang |imię=D. M. |autor link=David Marshall Lang |tytuł= Bułgarzy |data=1983 |wydawca=Państwowy Instytut Wydawniczy |miejsce=Warszawa |isbn=83-06-00831-6|strony= }} |
|||
| ⚫ | |||
* {{cytuj książkę | tytuł= [[Słownik starożytności słowiańskich]] |wydawca= Ossolineum |miejsce=Wrocław |rok=1961 |tom=1 |strony=}} |
|||
* {{Cytuj książkę |nazwisko= Wasilewski |imię=T. |autor link=Tadeusz Wasilewski |tytuł= Historia Bułgarii |url= https://archive.org/details/historiabugarii0000wasi |data=1983 |wydawca=Ossolineum |miejsce=Wrocław |isbn=83-0402466-7|strony= }} |
|||
{{Władcy pierwszego państwa bułgarskiego}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
[[Kategoria:Władcy Bułgarii]] |
|||
Aktualna wersja na dzień 19:51, 18 maj 2024
| chan Bułgarii | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
Dukum (bułg. Дукум) – chan bułgarski w latach 814–815.
Imię Dukuma pojawia się obok imion Dicewga i Czoka w Menologionie cesarza Bazylego II i słowiańskim Prologu, datowanych na okres od końca IX do końca XIV wieku. Złatarski uważa Dukuma i Czoka za tę samą osobę[1].
Dukum doszedł do władzy po nagłej śmierci chana Kruma, w kwietniu 814 roku, w trakcie prowadzonych na wielką skalę przygotowań do wyprawy na Konstantynopol. Wokół młodego i niedoświadczonego syna Kruma, Omurtaga doszło do walk o władzę w państwie pomiędzy bojarami bułgarskimi[2]. Wśród historyków nie ma zgody co do okresu i charakteru sprawowanej przez Dukuma władzy. G.Ostrogorski przyjmuje za W. Beszewlijewem, że panowanie jego i jego następcy było krótkotrwałe, i że jeszcze w 814 roku Omurtag odzyskał władzę[3]. D. Lang uważa, że Omurtag zdobył pełnię władzy w państwie najdalej pod koniec 815 roku[4]. Według T. Wasilewskiego nastąpiło to dopiero w 819 roku. Ponieważ niewiele wiadomo o przebiegu walk, niewiele można też powiedzieć o czasie i okolicznościach utraty władzy przez Dukuma na rzecz jego następcy Dicewga. Jego panowanie nie odznaczyło się niczym szczególnym w dziejach Bułgarii. Wasilewski zaznacza, że toczył, prawdopodobnie w oparciu o zgromadzony przez chana Kruma potencjał wojenny, walki z Bizancjum[2].
Oprócz historyków uznających w Dukumie samodzielnego władcę, nie brak autorów marginalizujących jego znaczenie i uznających w nim co najwyżej jednego z regentów w okresie niepełnoletności Omurtaga[5]. Wedle innego poglądu Dukum, podobnie jak Dicewg, był komesem zarządzającym jedną z prowincji, a przetrwanie jego imienia w tradycji przypisać należy temu, że występował wobec prześladowanych chrześcijan jako przedstawiciel władzy państwowej[1].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Tadeusz Lewicki, Wincenty Swoboda: Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. s. 403.
- ↑ a b T. Wasilewski: Historia Bułgarii. s. 49.
- ↑ G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. s. 548.
- ↑ D. M. Lang: Bułgarzy. s. 55.
- ↑ W. Gjuzelew: Bułgaria. Zarys dziejów. s. 41.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- W. Giuzelew: Bułgarskie średniowiecze. W: Bułgaria. Zarys dziejów. I. Dymitrow (red.). Warszawa: Książka i Wiedza, 1986, s. 38. ISBN 83-05-11583-6.
- D. M. Lang: Bułgarzy. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983. ISBN 83-06-00831-6.
- G. Ostrogorski: Dzieje Bizancjum. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2008. ISBN 978-83-01-15268-0.
- Słownik starożytności słowiańskich. T. 1. Wrocław: Ossolineum, 1961.
- T. Wasilewski: Historia Bułgarii. Wrocław: Ossolineum, 1983. ISBN 83-0402466-7.