Fluorek cezu: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
źródła/przypisy, uzupełnienie infoboksu, drobne techniczne, WP:SK |
Stuhrchacz (dyskusja | edycje) Funkcja sugerowania linków: dodane 2 linki. |
||
(Nie pokazano 10 wersji utworzonych przez 6 użytkowników) | |||
Linia 2: | Linia 2: | ||
|nazwa = Fluorek cezu |
|nazwa = Fluorek cezu |
||
|1. grafika = Caesium fluoride.jpg |
|1. grafika = Caesium fluoride.jpg |
||
|opis 1. grafiki = |
|opis 1. grafiki = |
||
|2. grafika = Caesium-fluoride-unit-cell-3D-ionic.png |
|2. grafika = Caesium-fluoride-unit-cell-3D-ionic.png |
||
|opis 2. grafiki = |
|opis 2. grafiki = |
||
|3. grafika = |
|3. grafika = |
||
|opis 3. grafiki = |
|opis 3. grafiki = |
||
|nazwa konstytucyjna = fluorek cezu |
|nazwa konstytucyjna = fluorek cezu |
||
|inne nazwy = |
|inne nazwy = |
||
|wzór sumaryczny = CsF |
|wzór sumaryczny = CsF |
||
|inne wzory = |
|inne wzory = |
||
|masa molowa = 151,90 |
|masa molowa = 151,90 |
||
|wygląd = białe, higroskopijne kryształy{{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}}, bezwonne |
|wygląd = białe, higroskopijne kryształy{{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}}, bezwonne<ref name="SA" /> |
||
|SMILES = |
|SMILES = |
||
|numer CAS = |
|numer CAS = 13400-13-0 |
||
|PubChem = |
|PubChem = 25953 |
||
|DrugBank = |
|DrugBank = |
||
|gęstość = 4,64 |
|gęstość = 4,64 |
||
|gęstość źródło = {{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
|gęstość źródło = {{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
||
|stan skupienia w podanej g = ciało stałe |
|stan skupienia w podanej g = ciało stałe |
||
|g warunki niestandardowe = |
|g warunki niestandardowe = |
||
|rozpuszczalność w wodzie = 5730 g/kg |
|rozpuszczalność w wodzie = 5730 g/kg |
||
|rww źródło = {{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
|rww źródło = {{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
||
|rww warunki niestandardowe = |
|rww warunki niestandardowe = |
||
|inne rozpuszczalniki = rozpuszczalny w [[metanol]]u; nierozpuszczalny w [[pirydyna|pirydynie]] i [[dioksan]]ie{{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
|inne rozpuszczalniki = rozpuszczalny w [[metanol]]u; nierozpuszczalny w [[pirydyna|pirydynie]] i [[dioksan]]ie{{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
||
|temperatura topnienia = 703 |
|temperatura topnienia = 703 |
||
|tt źródło = {{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
|tt źródło = {{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
||
|tt warunki niestandardowe = |
|tt warunki niestandardowe = |
||
|temperatura wrzenia = |
|temperatura wrzenia = |
||
|tw źródło = |
|tw źródło = |
||
|tw warunki niestandardowe = |
|tw warunki niestandardowe = |
||
|temperatura krytyczna = |
|temperatura krytyczna = |
||
|tk źródło = |
|tk źródło = |
||
|ciśnienie krytyczne = |
|ciśnienie krytyczne = |
||
|ck źródło = |
|ck źródło = |
||
| |
|logP = |
||
| |
|kwasowość = |
||
| |
|zasadowość = |
||
|lepkość = |
|lepkość = |
||
⚫ | |||
|l warunki niestandardowe = |
|l warunki niestandardowe = |
||
|napięcie powierzchniowe = |
|napięcie powierzchniowe = |
||
⚫ | |||
| |
|np źródło = |
||
⚫ | |||
|typ hybrydyzacji i VSEPR = |
|||
|układ krystalograficzny = [[układ regularny|regularny]]{{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
|układ krystalograficzny = [[układ regularny|regularny]]{{odn|Lide|2009|s='''4'''-57}} |
||
|moment dipolowy = 7,884 ± 0,0001 |
|moment dipolowy = 7,884 ± 0,0001 |
||
|moment dipolowy źródło = {{odn|Lide|2009|s='''9'''-51}} |
|moment dipolowy źródło = {{odn|Lide|2009|s='''9'''-51}} |
||
| |
|karta charakterystyki = {{Sigma-Aldrich|link=tak|255718|Aldrich|data dostępu=2015-08-10}} |
||
|zagrożenia GHS źródło = MSDS |
|zagrożenia GHS źródło = MSDS |
||
|piktogram GHS = {{Piktogram GHS|06|05|08}} |
|piktogram GHS = {{Piktogram GHS|06|05|08}} |
||
Linia 54: | Linia 54: | ||
|zwroty EUH = {{Zwroty EUH|032}} |
|zwroty EUH = {{Zwroty EUH|032}} |
||
|zwroty P = {{Zwroty P|201|280|301+310+330|305+351+338+310|403+233}} |
|zwroty P = {{Zwroty P|201|280|301+310+330|305+351+338+310|403+233}} |
||
|zagrożenia UE źródło = |
|||
|piktogram UE = |
|||
⚫ | |||
|zwroty S = |
|||
|NFPA 704 = {{NFPA 704|3|0|0}} |
|NFPA 704 = {{NFPA 704|3|0|0}} |
||
|NFPA 704 źródło = |
|NFPA 704 źródło = <ref name="SA-US" /> |
||
|temperatura zapłonu = |
|temperatura zapłonu = |
||
|tz źródło = |
|tz źródło = <ref name="SA" /> |
||
|tz warunki niestandardowe = nie dotyczy |
|tz warunki niestandardowe = nie dotyczy |
||
|temperatura samozapłonu = |
|temperatura samozapłonu = |
||
|ts źródło = |
|ts źródło = |
||
|ts warunki niestandardowe = |
|ts warunki niestandardowe = |
||
|numer RTECS = FK9650000 |
|numer RTECS = FK9650000 |
||
|dawka śmiertelna = |
|dawka śmiertelna = |
||
|inne aniony = [[chlorek cezu|CsCl]], [[bromek cezu|CsBr]], [[jodek cezu|CsI]] |
|inne aniony = [[chlorek cezu|CsCl]], [[bromek cezu|CsBr]], [[jodek cezu|CsI]] |
||
|inne kationy = [[fluorek litu|LiF]], [[fluorek sodu|NaF]], [[fluorek potasu|KF]], [[fluorek rubidu|RbF]] |
|inne kationy = [[fluorek litu|LiF]], [[fluorek sodu|NaF]], [[fluorek potasu|KF]], [[fluorek rubidu|RbF]] |
||
|pochodne |
|pochodne = |
||
| |
|podobne związki = |
||
|podobne związki = |
|||
|commons = Category:Caesium fluoride |
|commons = Category:Caesium fluoride |
||
}} |
}} |
||
'''Fluorek cezu''', CsF – [[Związki nieorganiczne|nieorganiczny związek chemiczny]], [[sole|sól]] [[cez]]u i [[kwas fluorowodorowy|kwasu fluorowodorowego]]. Jest to bezbarwne, higroskopijne, krystaliczne ciało stałe dobrze rozpuszczalne w rozpuszczalnikach [[polarność|polarnych]]. Jest solą silnej zasady i słabego kwasu, jego roztwory wodne wykazują [[skala pH|odczyn zasadowy]]. Wiązanie |
'''Fluorek cezu''', CsF – [[Związki nieorganiczne|nieorganiczny związek chemiczny]], [[sole|sól]] [[cez]]u i [[kwas fluorowodorowy|kwasu fluorowodorowego]]. Jest to bezbarwne, [[higroskopijność|higroskopijne]], krystaliczne [[ciało stałe]] dobrze rozpuszczalne w rozpuszczalnikach [[polarność|polarnych]]. Jest solą silnej [[zasady]] i słabego [[kwasy|kwasu]], jego roztwory wodne wykazują [[skala pH|odczyn zasadowy]]. Wiązanie {{chem2|Cs\sF}} ma silny [[wiązanie jonowe|charakter jonowy]]; jest połączeniem dwóch pierwiastków o jednej z największych różnic [[elektroujemność|elektroujemności]] (Cs: 0,79; F: 3,98 w [[Elektroujemność|skali Paulinga]]). W reakcji z [[moc kwasu|mocnymi kwasami]] wydziela toksyczny [[fluorowodór]]. |
||
== Otrzymywanie == |
== Otrzymywanie == |
||
Bezwodny fluorek cezu otrzymywany jest przez osuszenie |
Bezwodny fluorek cezu otrzymywany jest przez osuszenie [[Produkt reakcji|produktów reakcji]] fluorowodoru z [[wodorotlenek cezu|wodorotlenkiem]] bądź [[węglan cezu|węglanem cezu]]. |
||
== Zastosowanie == |
== Zastosowanie == |
||
Jest używany do usuwania [[grupa sililowa|grup sililowych]] ze [[Związki organiczne|związków organicznych]] |
Jest używany do usuwania [[grupa sililowa|grup sililowych]] ze [[Związki organiczne|związków organicznych]]<ref name="Fiorenza" />. Ponadto jest używany w reakcjach jako słaba zasada, np. w [[kondensacja Knoevenagla|kondensacji Knoevenagla]]<ref name="Hakiki" />. |
||
Kryształy CsF dobrze przepuszczają dalekie [[Podczerwień|promieniowanie podczerwone]] i są wykorzystywane jako nośniki próbek w [[Spektroskopia IR|spektroskopii IR]]. |
Kryształy CsF dobrze przepuszczają dalekie [[Podczerwień|promieniowanie podczerwone]] i są wykorzystywane jako nośniki próbek w [[Spektroskopia IR|spektroskopii IR]]. |
||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
<references> |
|||
{{Przypisy-lista|1= |
|||
* <ref name="Fiorenza">{{cytuj |
* <ref name="Fiorenza">{{cytuj |autor = Fiorenza, Mariella; Mordini, Alessandro; Papaleo, Sandro; Pastorelli, Stefania; Ricci, Alfredo |tytuł = Fluoride ion induced reactions of organosilanes: the preparation of mono and dicarbonyl compounds from β-ketosilanes |czasopismo = Tetrahedron Letters |wolumin = 26 |data = 1985 |doi = 10.1016/S0040-4039(00)89137-6 |język = en |dostęp = z}}</ref> |
||
* <ref name="Hakiki">{{cytuj |
* <ref name="Hakiki">{{cytuj |autor = Hakiki, Abdelhak; Jabry, Zoubida; Ripoll, Jean-Louis; Thuillier, Andre |tytuł = Retrodienic reactions XVII – a general route to allenes gem-diactivated by electroattracting groups |czasopismo = Tetrahedron Letters |numer = 32 |wolumin = 25 |s = 3461–3462 |data = 1984 |doi = 10.1016/S0040-4039(01)91047-0 |język = en |dostęp = z}}</ref> |
||
* <ref name="SA">{{Sigma-Aldrich| |
* <ref name="SA">{{Sigma-Aldrich|wynik = karta |numer = 255718 |marka = Aldrich|data dostępu=2015-08-10|nazwa=Fluorek cezu}}</ref> |
||
* <ref name="SA-US">{{Sigma-Aldrich| |
* <ref name="SA-US">{{Sigma-Aldrich|wynik = karta |numer = 255718 |marka = Aldrich|data dostępu=2015-08-10|język=en|nazwa=Caesium fluoride}}</ref> |
||
</references> |
|||
}} |
|||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* {{CRC90 |
* {{CRC90}} |
||
{{Fluorki}} |
{{Fluorki}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Fluorki|Cezu, fluorek]] |
[[Kategoria:Fluorki|Cezu, fluorek]] |
Aktualna wersja na dzień 23:50, 12 lut 2024
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny |
CsF | ||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Masa molowa |
151,90 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Inne aniony | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Inne kationy | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Fluorek cezu, CsF – nieorganiczny związek chemiczny, sól cezu i kwasu fluorowodorowego. Jest to bezbarwne, higroskopijne, krystaliczne ciało stałe dobrze rozpuszczalne w rozpuszczalnikach polarnych. Jest solą silnej zasady i słabego kwasu, jego roztwory wodne wykazują odczyn zasadowy. Wiązanie Cs−F ma silny charakter jonowy; jest połączeniem dwóch pierwiastków o jednej z największych różnic elektroujemności (Cs: 0,79; F: 3,98 w skali Paulinga). W reakcji z mocnymi kwasami wydziela toksyczny fluorowodór.
Otrzymywanie[edytuj | edytuj kod]
Bezwodny fluorek cezu otrzymywany jest przez osuszenie produktów reakcji fluorowodoru z wodorotlenkiem bądź węglanem cezu.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Jest używany do usuwania grup sililowych ze związków organicznych[5]. Ponadto jest używany w reakcjach jako słaba zasada, np. w kondensacji Knoevenagla[6].
Kryształy CsF dobrze przepuszczają dalekie promieniowanie podczerwone i są wykorzystywane jako nośniki próbek w spektroskopii IR.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Lide 2009 ↓, s. 4-57.
- ↑ a b Fluorek cezu, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, numer katalogowy: 255718 [dostęp 2015-08-10] . (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Lide 2009 ↓, s. 9-51.
- ↑ Caesium fluoride, karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, Merck, numer katalogowy: 255718 [dostęp 2015-08-10] (ang.). (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ Mariella Fiorenza i inni, Fluoride ion induced reactions of organosilanes: the preparation of mono and dicarbonyl compounds from β-ketosilanes, „Tetrahedron Letters”, 26, 1985, DOI: 10.1016/S0040-4039(00)89137-6 (ang.).
- ↑ Abdelhak Hakiki i inni, Retrodienic reactions XVII – a general route to allenes gem-diactivated by electroattracting groups, „Tetrahedron Letters”, 25 (32), 1984, s. 3461–3462, DOI: 10.1016/S0040-4039(01)91047-0 (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- David R. Lide (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).