Asocjacja (psychologia): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Zmiana "napęd" na "napad". |
jęz. wyraz accociatio nie występuję w łacinie. Poprawny wyraz to associatio, onis - kojarzenie (słownik Buchmann s. 29). Asocjacja to proces skojarzenia. Wyraz połączenie, które tutaj ktoś sugerował brzmi po łacinie: coniunction - stąd koniunkcja jako połączenie w logice., ort. |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Asocjacja''' ([[łacina|łac.]] '' |
'''Asocjacja''' ([[łacina|łac.]] ''associatio'' – kojarzenie) – [[Proces psychiczny|proces]] skojarzenia co najmniej dwóch zjawisk [[psychika|psychicznych]] tak, by pojawienie się jednego z nich spowodowało tendencję do występowania pozostałych (np. [[zapach]] [[konwalia|konwalii]] może wywoływać obraz jej kwiatów a napad [[Sen#Zapotrzebowanie_na_sen_u_ludzi|senności]] – [[Wyobraźnia|wyobrażenie]] łóżka, [[Sygnalizacja świetlna|światło zielone]] mówi nam o wolnej drodze). |
||
== Istota zjawiska i elementy historii badań == |
== Istota zjawiska i elementy historii badań == |
||
Aktualna wersja na dzień 09:52, 1 cze 2024
Asocjacja (łac. associatio – kojarzenie) – proces skojarzenia co najmniej dwóch zjawisk psychicznych tak, by pojawienie się jednego z nich spowodowało tendencję do występowania pozostałych (np. zapach konwalii może wywoływać obraz jej kwiatów a napad senności – wyobrażenie łóżka, światło zielone mówi nam o wolnej drodze).
Istota zjawiska i elementy historii badań
[edytuj | edytuj kod]Na zjawisko powstawania skojarzeń już w starożytności zwrócił uwagę Platon. Arystoteles sformułował prawa kojarzenia, zależne od zachodzących warunków: styczności w czasie, styczności w przestrzeni, podobieństwa i kontrastu.
Zjawisko asocjacji[1][2][3] polega na kojarzeniu dwóch niezależnych od siebie zjawisk/ jakości, odbieranych niekiedy różnymi zmysłami, ale w taki sposób, że powstaje z nich wspólna treść. Przykładem zjawiska asocjacji może być kojarzenie barwy czerwonej z krwią, raną.
Wyjaśnianie związków pomiędzy ludzką psychiką a odbieraniem bodźców wzrokowych zostało zapoczątkowane w badaniach J. Mullera i H. Helmholtza. Następnie D. Hartley opisał ten związek w następujący sposób: "Wrażenia kojarzą się ze sobą, jeżeli wywołujące je rzeczy pojawiły się dokładnie w tym samym czasie lub bezpośrednio jedna po drugiej."
Psychologia asocjacjonistyczna[1][2][3] - powstała w XVIII wieku na gruncie empiryzmu, którym zajmowali się wtedy m.in. John Locke, Thomas Hobbes, David Hume, opracowując teorię asocjacjonizmu. Założenia: wszystkie czynności poznawcze człowieka (od spostrzegania, przez przypominanie, aż do myślenia) powstają poprzez łączenie się elementarnych procesów psychicznych (wyobrażeń, pojęć, emocji). Te elementarne procesy łączą się na zasadzie asocjacji - zgodnie z tzw. prawami kojarzenia - czyli poprzez: podobieństwo, kontrast, styczność w czasie, przyczynowość.
Przedstawiciele behawioryzmu odnieśli potem pojęcie asocjacji do związku pomiędzy bodźcem i reakcją, rozszerzając w ten sposób wiedzę o mechanizmie powstawania w trakcie asocjacji połączeń[a].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Uwagi
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Zagadnieniami asocjacji zajmował się w Polsce Jerzy Konorski (1903–1973). Problemowi poświęcił m.in. rozdział pt. Przegląd najważniejszych asocjacji u człowieka i zwierząt w swojej książce Integracyjna działalność mózgu[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b J. Siuta: Słownik psychologii. Kraków: Zielona Sowa, 2005, s. 458.
- ↑ a b S. Popek: Barwy i psychika. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2008, s. 82.
- ↑ a b J. Strelau: Psychologia. Podręcznik akademicki. Tom I. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2003, s. 34.
- ↑ V. Przegląd najważniejszych asocjacji u człowieka i zwierząt. W: Jerzy Konorski: Integracyjna działalność mózgu. Warszawa: PWN, 1969, s. 213–305.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]Wincenty Okoń: Słownik pedagogiczny. Warszawa: PWN, 1981, s. 24. ISBN 83-01-01958-1.