Przejdź do zawartości

Johann Friedrich Herbart: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
GrouchoBot (dyskusja | edycje)
52 167 edycji
wg wikipedii.de i british Enc.
Linia 9: Linia 9:
|miejsce urodzenia = [[Oldenburg]]
|miejsce urodzenia = [[Oldenburg]]
|imię przy narodzeniu =
|imię przy narodzeniu =
|data śmierci = 11 sierpnia 1841
|data śmierci = 14 sierpnia 1841
|miejsce śmierci = w Getyndze
|miejsce śmierci = w Getyndze
|przyczyna śmierci =
|przyczyna śmierci =
Linia 20: Linia 20:
|www =
|www =
}}
}}
'''Johann Friedrich Herbart''', '''Jan Fryderyk Herbart''' (ur. [[4 maja]] [[1776]] w [[Oldenburg]]u, zm. [[11 sierpnia]] [[1841]] w [[Getynga|Getyndze]]) – [[Niemcy|niemiecki]] [[filozofia|filozof]], [[psychologia|psycholog]] i [[pedagogika|pedagog]]. Uważany za twórcę współczesnej pedagogiki naukowej.
'''Johann Friedrich Herbart''', '''Jan Fryderyk Herbart''' (ur. [[4 maja]] [[1776]] w [[Oldenburg]]u, zm. [[14 sierpnia]] [[1841]] w [[Getynga|Getyndze]]) – [[Niemcy|niemiecki]] [[filozofia|filozof]], [[psychologia|psycholog]] i [[pedagogika|pedagog]]. Uważany za twórcę współczesnej pedagogiki naukowej.


== Biografia ==
== Biografia ==

Wersja z 10:28, 8 sie 2011

Johann Friedrich Herbart
{{{alt grafiki}}}
Data i miejsce urodzenia

4 maja 1776
Oldenburg

Data i miejsce śmierci

14 sierpnia 1841
w Getyndze

podpis
Multimedia w Wikimedia Commons

Johann Friedrich Herbart, Jan Fryderyk Herbart (ur. 4 maja 1776 w Oldenburgu, zm. 14 sierpnia 1841 w Getyndze) – niemiecki filozof, psycholog i pedagog. Uważany za twórcę współczesnej pedagogiki naukowej.

Biografia

Johann Friedrich Herbart był synem radcy prawnego Thomasa Gerharda Herbarta i jego żony Lucie Margarete z domu Schütte[1]. Jako dziecko uległ wypadkowi – wpadł do beczki z wrzątkiem, i ze względu na związane z tym problemy zdrowotne do trzynastego roku życia nie chodził do szkoły, pobierając prywatne lekcje w domu[2]. W latach 1788–1794 uczęszczał do gimnazjum w Oldenburgu. Opanował grę na fortepianie i na wiolonczeli.

Od 1794 do 1797 studiował filozofię. Wcześnie zaznajomił się z filozofią Wolffa i Kanta. W Jenie studiował u Johanna Gottlieba Fichtego[3]. W tym okresie należał do organizacji Bund der Freie Männer, której członkami byli m.in. Johann Smidt, Johann Georg Rist, August Ludwig Hülsen, Johann Erich von Berger[3].

W latach 1797–1800 był nauczycielem domowym trzech synów szwajcarskiej rodziny Steigerów[3]. Zamieszkał w Bernie, gdzie zapoznał się u Pestalozzi'ego z jego pedagogiką. Na życzenie matki zrezygnował z pracy, powrócił do Niemiec i zatrzymał się u Smidta w Bremie[3], gdzie przebywał w latach 1800–1802[4].

W 1802 po obronie pracy doktorskiej i habilitacyjnej został wykładowcą na uniwersytecie w Getyndze a w 1805, jako profesor nadzwyczajny, objął tam katedrę filozofii[4]. W 1809, jako profesor zwyczajny objął po Kancie katedrę filozofii na uniwersytecie w Königsbergu[3][4] i utworzył seminarium pedagogiczne dla nauczycieli[1]. W 1833 powrócił do Getyngi, po tym jak odmówiono mu katedry po zmarłym Heglu w Berlinie[1] – w konserwatywnych Prusach jego poglądy uważano za zbyt liberalne.

Poglądy

Na jego filozofię składał się realizm w metafizyce oraz intelektualizm. Pedagogika stała się domeną całej jego pracy filozoficznej i starał się jej nadać ściśle naukowy charakter. Bywa nazywany "ojcem naukowej pedagogiki". Do psychologii wprowadził termin "apercepcja".

Filozofia

Filozofia Herbarta oznacza cofnięcie zasadniczego poglądu Kanta do metafizycznego realizmu. "Rzecz sama w sobie" nie jest pojęciem granicznym, ale czymś realnym. Pojęcie jednej rzeczy, obdarzonej wieloma przymiotami, prowadzi z konieczności do przyjęcia wielości prostych, rzeczywistych rzeczy, których połączenie tworzy dopiero ten przedmiot, jaki nam się objawia. Przedmiot jest kompleksem monad, tzn. pojedynczych substancji. Również jaźń, dusza, jest taką monadą wieczną i niezniszczalną. Przedstawienie i uczucie powstaje jako skutek konfliktu, zderzenia monady duchowej z innymi monadami. Świadomość jest sumą stosunków, jakie łączą duszę z innymi monadami. Ruch przedstawień istniejących w duszy można zatem obliczyć na postawie zasad mechaniki; w ten sposób metoda matematyczna ma zastosowanie w psychologii.

Etyka

Etyka według Herbarta jest estetyką, tzn. nauką o moralnym smaku.

Pedagogika

Według Herbarta pedagogika opiera się na etyce i psychologii. Zadanie wychowania polega na ukształtowaniu woli i charakteru oraz na obudzeniu w człowieku szerokich zainteresowań. Etyka wyznacza i uzasadnia cele wychowania a psychologia uzasadnia środki do osiągnięcia celu. Środki te to:

  1. Regierung – karność (utrzymanie w karności dopuszcza kary cielesne).
  2. Nauczanie wychowujące (nauczanie wychowujące ma oprócz wiedzy budować charakter).

Wszelkie przejawy życia psychicznego takie jak uczucia czy wola pochodzą od wyobrażeń. Nauczanie to tworzenie wyobrażeń u wychowanka przez co formuje się osobowość i charakter.

Pięć idei moralnych Herbarta

  1. Idea wewnętrznej wolności – zawsze uznajemy zgodność naszej woli z naszymi przekonaniami i przeżywamy tę zgodność pozytywnie.
  2. Idea moralności – za cechę pozytywną uznajemy silną wolę w odróżnieniu od słabej, chwiejnej, jest treścią idei doskonałości.
  3. Idea życzliwości – uznajemy zgodność woli własnej z wolą innych.
  4. Idea prawa – niezgodność woli, która rodzi walkę, spory, może być usunięta na zasadzie uznawania praw.
  5. Idea słuszności – łamanie prawa prowadzącego do przykrości i krzywdy innych.

Idea wewnętrznej wolności i idea życzliwości odnosi się do własnego ja, a pozostałe idee do relacji z innymi.

Dzieła

Międzynarodowe Towarzystwo Herbarta

W 2001 powstało w Oldenburgu Międzynarodowe Towarzystwo Herbarta (niem. Internationale Herbart-Gesellschaft)[5], liczące około czterdziestu członków[6]. Celem stowarzyszenia jest wspieranie badań nad herbartanizmem, wydawanie publikacji oraz nagradzanie wybitnych osiągnięć naukowych[7].

  1. ↑ a b c Herbart. W: Meyers Großes Konversations-Lexikon. Lipsk: 1907, s. 192–194. [dostęp 22 sierpnia 2009]. (niem.).
  2. ↑ A.M. Williams: Johann Friedrich Herbart – A Study in Pedagogics. READ BOOKS, 2008, s. 8. ISBN 1-4086-3519-4. [dostęp 22 sierpnia 2009]. (niem.).
  3. ↑ a b c d e Johann Friedrich Herbart. W: Neue Deutsche Biographie Hartmann – Heske Bd.8. Berlin: 1969, s. 572-578. (niem.).
  4. ↑ a b c Herbart, Johann Friedrich. W: Rudolf Eisler: Philosophen-Lexikon. Berlin: 1912, s. 253–260. [dostęp 22 sierpnia 2009]. (niem.).
  5. ↑ Internationale Herbart-Gesellschaft: strona oficjalna. [dostęp 24 sierpnia 2009]. (niem.).
  6. ↑ Herbart.pl: (Post)Herbartyści. [dostęp 24 sierpnia 2009].
  7. ↑ Internationale Herbart-Gesellschaft: Satzung der „Internationalen Herbart-Gesellschaft e.V.“. [dostęp 24 sierpnia 2009]. (niem.).

Bibliografia

Szablon:Bibliografia start

  1. Wielka encyklopedia powszechna. T. VI. Wydawnictwa Gutenberga.
  2. Wielka encyklopedia powszechna PWN. T. IV. 1964.

Szablon:Bibliografia stop

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Johann_Friedrich_Herbart&oldid=27555443”