Przejdź do zawartości

Jan Szelubski: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
aaa
Wycofano ostatnie 2 zmiany treści (wprowadzone przez 31.174.60.27 oraz 83.10.67.135) i przywrócono wersję 37335843 autorstwa Krvavy
Linia 17: Linia 17:
|jednostki =
|jednostki =
|stanowiska =
|stanowiska =
|wojny i bitwy = [[II wojna światowa]], <br /> [[Kampania wrześniowa]], <br /> [[Armia Krajowa]], <br /> [[Milicja Ludowa Robotniczej Partii Polskich Socjalistów|Milicja Ludowa RPPS]] <br /> [[Armia Ludowa]] [[<br /> [[Powstanie warszawskie]]
|wojny i bitwy = [[II wojna światowa]], <br /> [[Kampania wrześniowa]], <br /> [[Armia Krajowa]], <br /> [[Powstanie warszawskie]]
|późniejsza praca =
|późniejsza praca =
|odznaczenia = [[Plik:POL Virtuti Militari Srebrny BAR.svg|40px|Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1944)]] [[Plik:POL Order Krzyża Grunwaldu 3 Klasy BAR.svg|40px|Order Krzyża Grunwaldu III klasy]] [[Plik:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Złoty Krzyż Zasługi]] [[Plik:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Złoty Krzyż Zasługi]] [[Plik:POL Srebrny Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Srebrny Krzyż Zasługi]] [[Plik:POL Za Warszawę 1939-1945 BAR.svg|40px|Medal za Warszawę 1939-1945]] [[Plik:POL Medal 10-lecia Polski Ludowej BAR.svg|40px|Medal 10-lecia Polski Ludowej]]
|odznaczenia = [[Plik:POL Virtuti Militari Srebrny BAR.svg|40px|Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1944)]] [[Plik:POL Order Krzyża Grunwaldu 3 Klasy BAR.svg|40px|Order Krzyża Grunwaldu III klasy]] [[Plik:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Złoty Krzyż Zasługi]] [[Plik:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Złoty Krzyż Zasługi]] [[Plik:POL Srebrny Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Srebrny Krzyż Zasługi]] [[Plik:POL Za Warszawę 1939-1945 BAR.svg|40px|Medal za Warszawę 1939-1945]] [[Plik:POL Medal 10-lecia Polski Ludowej BAR.svg|40px|Medal 10-lecia Polski Ludowej]]
Linia 29: Linia 29:
W 1938 został powołany do służby wojskowej w [[1 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów|1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów]] w [[Wilno|Wilnie]]<ref name="Libionka 150">{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=150 |id= |isbn=}}</ref>. Brał udział w [[Kampania wrześniowa|wojnie obronnej 1939]], w stopniu kaprala<ref name="Libionka 150">{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=150 |id= |isbn=}}</ref>, lub według innej wersji w stopniu podporucznika rezerwy<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Przygoński |imię=Antoni |autor link= |tytuł=Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944 |wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2008 |strony=393 |id= |isbn=}}</ref>. Dostał się do niewoli 24 września 1939 i został osadzony w obozie jenieckim w [[Oświęcim]]iu.<ref>{{Cytuj stronę|url=http://digitalassets.ushmm.org/photoarchives/detail.aspx?id=1170788&search=POWS+%28JEWS%29&index=4 |autor=|tytuł=Group portrait of prisoners in the Elsterhorst prisoner of war camp, Stalag IVa |opublikowany=United States Holocaust Memorial Museum|data dostępu=2 października 2011}}</ref>. Dwa tygodnie później, został umieszczony w Stalagu IVA Elsterhorst, gdzie żołnierze pochodzenia żydowskiego zostali oddzieleni i zmuszeni do pracy w kopalni. W styczniu 1941 wraz z pozostałymi żołnierzami pochodzenia żydowskiego, został został wysłany do obozu w Lublinie przy ul. Lipowej 7 należącego do SS Deutsche Ausruestungswerke (Niemieckie Zakłady Zaopatrzenia), od 1942 przekształconego, w 1942 w filię [[Lublin (KL)|KL Majdanek]]<ref>{{cytuj pismo | imię = Andrzej | nazwisko = Kaczyński | tytuł = Obóz jeńców żydowskich w Lublinie | czasopismo = Kombatant | url = http://www.udskior.gov.pl/kombatant/200804.pdf | wolumin = 4 | rok = 2008 | miesiąc = kwiecień | strony = 23 | data dostępu =3 października 2011}}</ref>. Tam, wraz z Romanem Fiszerem, Samuelem Jegerem, Samuelem Mieczysławem Gruberem, Przysuckim, Goldbergiem i Reifem stanął na czele konspiracji obozowej.
W 1938 został powołany do służby wojskowej w [[1 Pułk Artylerii Lekkiej Legionów|1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów]] w [[Wilno|Wilnie]]<ref name="Libionka 150">{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=150 |id= |isbn=}}</ref>. Brał udział w [[Kampania wrześniowa|wojnie obronnej 1939]], w stopniu kaprala<ref name="Libionka 150">{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=150 |id= |isbn=}}</ref>, lub według innej wersji w stopniu podporucznika rezerwy<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Przygoński |imię=Antoni |autor link= |tytuł=Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944 |wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2008 |strony=393 |id= |isbn=}}</ref>. Dostał się do niewoli 24 września 1939 i został osadzony w obozie jenieckim w [[Oświęcim]]iu.<ref>{{Cytuj stronę|url=http://digitalassets.ushmm.org/photoarchives/detail.aspx?id=1170788&search=POWS+%28JEWS%29&index=4 |autor=|tytuł=Group portrait of prisoners in the Elsterhorst prisoner of war camp, Stalag IVa |opublikowany=United States Holocaust Memorial Museum|data dostępu=2 października 2011}}</ref>. Dwa tygodnie później, został umieszczony w Stalagu IVA Elsterhorst, gdzie żołnierze pochodzenia żydowskiego zostali oddzieleni i zmuszeni do pracy w kopalni. W styczniu 1941 wraz z pozostałymi żołnierzami pochodzenia żydowskiego, został został wysłany do obozu w Lublinie przy ul. Lipowej 7 należącego do SS Deutsche Ausruestungswerke (Niemieckie Zakłady Zaopatrzenia), od 1942 przekształconego, w 1942 w filię [[Lublin (KL)|KL Majdanek]]<ref>{{cytuj pismo | imię = Andrzej | nazwisko = Kaczyński | tytuł = Obóz jeńców żydowskich w Lublinie | czasopismo = Kombatant | url = http://www.udskior.gov.pl/kombatant/200804.pdf | wolumin = 4 | rok = 2008 | miesiąc = kwiecień | strony = 23 | data dostępu =3 października 2011}}</ref>. Tam, wraz z Romanem Fiszerem, Samuelem Jegerem, Samuelem Mieczysławem Gruberem, Przysuckim, Goldbergiem i Reifem stanął na czele konspiracji obozowej.


Szelubski w sierpniu<ref>{{Cytuj stronę|url=http://digitalassets.ushmm.org/photoarchives/detail.aspx?id=1170788&search=POWS+%28JEWS%29&index=4 |autor=|tytuł=Group portrait of prisoners in the Elsterhorst prisoner of war camp, Stalag IVa |opublikowany=United States Holocaust Memorial Museum|data dostępu=2 października 2011}}</ref>. lub październiku 1942 znalazł się w jednej z grup uciekinierów z obozu dowodzonej przez Wolfa Glanchera<ref name="Libionka 150">{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=150 |id= |isbn=}}</ref>. Grupa znalazła się w w okolicach Janowa Lubelskiego, około 80 km na południe od Lublina. W grupie tej uciekło wtedy 40 osób, które utworzyły oddział partyzancki, ale nie podejmowali żadnych akcji bojowych, mimo że mieli nawiązany kontakt z miejscową Armią Krajową i była zaopatrzona w broń od [[Socjalistyczna Organizacja Bojowa|Socjalistycznej Organizacji Bojowej]]<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.jews-lublin.pl/?page_id=169 |autor=Rober Kuwałek |tytuł=Żydowski ruch oporu|opublikowany=Żydzi w Lublinie – Jews in Lublin |data dostępu=2 października 2011}}</ref>. W październiku 1942, w niewyjaśnionych okolicznościach grupa ta została wymordowana. Przez długo czas uważano, iż przez oddział, [[Gwardia Ludowa|Gwardii Ludowej]], kierowany przez [[Grzegorz Korczyński|Grzegorza Korczyńskiego]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = Gontarczyk | imię =Piotr |tytuł = Z genealogii elit PZPR. Przypadek Stefana Kilianowicza
Szelubski w sierpniu<ref>{{Cytuj stronę|url=http://digitalassets.ushmm.org/photoarchives/detail.aspx?id=1170788&search=POWS+%28JEWS%29&index=4 |autor=|tytuł=Group portrait of prisoners in the Elsterhorst prisoner of war camp, Stalag IVa |opublikowany=United States Holocaust Memorial Museum|data dostępu=2 października 2011}}</ref>. lub październiku 1942 znalazł się w jednej z grup uciekinierów z obozu dowodzonej przez Wolfa Glanchera<ref name="Libionka 150">{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=150 |id= |isbn=}}</ref>. Grupa znalazła się w w okolicach Janowa Lubelskiego, około 80 km na południe od Lublina. W grupie tej uciekło wtedy 40 osób, które utworzyły oddział partyzancki, ale nie podejmowali żadnych akcji bojowych, mimo że mieli nawiązany kontakt z miejscową Armią Krajową i była zaopatrzona w broń od [[Socjalistyczna Organizacja Bojowa|Socjalistycznej Organizacji Bojowej]]<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.jews-lublin.pl/?page_id=169 |autor=Rober Kuwałek |tytuł=Żydowski ruch oporu|opublikowany=Żydzi w Lublinie – Jews in Lublin |data dostępu=2 października 2011}}</ref>. W październiku 1942, w niewyjaśnionych okolicznościach grupa ta została wymordowana przez oddział, [[Gwardia Ludowa|Gwardii Ludowej]], kierowany przez [[Grzegorz Korczyński|Grzegorza Korczyńskiego]]<ref>{{Cytuj pismo | autor = Gontarczyk | imię =Piotr |tytuł = Z genealogii elit PZPR. Przypadek Stefana Kilianowicza
vel Grzegorza Korczyńskiego | czasopismo = Glaukopis | miesiąc = | rok = 2003 | wolumin = 1 | strony = 217}}</ref>, lub przez podszywającą się pod podziemie niepodległościowe bandę rabunkową<ref name="Libionka 150">{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=150 |id= |isbn=}}</ref>. W 2011 roku, [[Dariusz Libionka]]w oparciu o pomijane wcześniej źródła ustalił, iż za zbrodnię odpowiedzialność ponosił oddział [[Narodowa Organizacja Wojskowa|Narodowej Organizacji Wojskowej]]<ref>Dariusz Libionka, Narodowa Organizacja Wojskowa i Narodowe Siły Zbrojne wobec Żydów pod Kraśnikiem - korekta obrazu w: Zagłada Żydów. Studia i Materiały R. 2011, nr. 7; Warszawa 2011, s. 23-63</ref>. Z oddziału uratowała się jedna osoba oraz Szelubski, który przebywał w tym czasie w Lublinie. Zgłosił się wówczas dobrowolnie ponownie do obozu<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.jews-lublin.pl/?page_id=169 |autor=Rober Kuwałek |tytuł=Żydowski ruch oporu|opublikowany=Żydzi w Lublinie – Jews in Lublin |data dostępu=2 października 2011}}</ref>, z którego ponownie zbiegł. Trafił do Warszawy, gdzie podjął działalność drukarni w [[Robotnicza Partia Polskich Socjalistów|Robotniczej Partii Polskich Socjalistów]], a następnie jako "Janek" w stopniu porucznika w [[Milicja Ludowa Robotniczej Partii Polskich Socjalistów|Milicji Ludowej RPPS]].
vel Grzegorza Korczyńskiego | czasopismo = Glaukopis | miesiąc = | rok = 2003 | wolumin = 1 | strony = 217}}</ref>, lub przez podszywającą się pod podziemie niepodległościowe bandę rabunkową<ref name="Libionka 150">{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=150 |id= |isbn=}}</ref>. Z oddziału uratowała się jedna osoba oraz Szelubski, który przebywał w tym czasie w Lublinie. Zgłosił się wówczas dobrowolnie ponownie do obozu<ref>{{Cytuj stronę|url=http://www.jews-lublin.pl/?page_id=169 |autor=Rober Kuwałek |tytuł=Żydowski ruch oporu|opublikowany=Żydzi w Lublinie – Jews in Lublin |data dostępu=2 października 2011}}</ref>, z którego ponownie zbiegł. Trafił do Warszawy, gdzie podjął działalność drukarni w [[Robotnicza Partia Polskich Socjalistów|Robotniczej Partii Polskich Socjalistów]], a następnie jako "Janek" w stopniu porucznika w [[Milicja Ludowa Robotniczej Partii Polskich Socjalistów|Milicji Ludowej RPPS]].


W 1943 współtworzył kilkudziesięcioosobowy oddział partyzancki Milicji RPPS w rejonie [[Garwolin]] - [[Puławy]] - [[Ryki]], dowodzony początkowo przez Bronisława Baranowskiego "Czarny", a następnie przez por. Jana Szelubskiego. W oddziale tym przebywało wielu żołnierzy z września 1939 żydowskiego pochodzenia, uwolnionych przez oddział. Według [[Krzysztof Dunin-Wąsowicz|prof. Krzysztofa Dunin-Wąsowicza]], powołującego się na relację [[Jan Mulak|Jana Mulaka]], większość oddziału została wymordowana w październiku 1943 r. przez [[Narodowe Siły Zbrojne]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Dunin-Wąsowicz |imię=Krzysztof | autor link=Krzysztof Dunin-Wąsowicz|tytuł=Polski ruch socjalistyczny 1939-1945 |wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=1993 |strony=164, 237-238 |id= |isbn=}}</ref>. Według [[Piotr Gontarczyk|dr Piotra Gontarczyka]], powołującego się na różne źródła, żydowskich partyzantów wymordowali ich właśni współtowarzysze<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Gontarczyk |imię=Piotr | autor link=Piotr Gontarczyk|tytuł=Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy (1941-1944) |wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2006 |strony=319 |id= |isbn=}}</ref>. Wersję tę potwierdza również relacja Jana Szelubskiego z 1950<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=151 |id= |isbn=}}</ref>. W swojej relacji Szelubski pisze jednak: "Później wyszło na jaw, że byli oni w zmowie z bandą NSZ Zagończyka"<ref>AAN, t. os 8142, k. 28</ref>. Sprawcy zbrodni na partyzantach żydowskich, których Szelubski podaje z pseudonimów mieli po zbrodni napaść jeszcze na oddział [[Gwardia Ludowa|Gwardii Ludowej]] i również zabić kilku partyzantów żydowskich<ref>AAN, t. os 8142, k. 28</ref>.
W 1943 współtworzył kilkudziesięcioosobowy oddział partyzancki Milicji RPPS w rejonie [[Garwolin]] - [[Puławy]] - [[Ryki]], dowodzony początkowo przez Bronisława Baranowskiego "Czarny", a następnie przez por. Jana Szelubskiego. W oddziale tym przebywało wielu żołnierzy z września 1939 żydowskiego pochodzenia, uwolnionych przez oddział. Według [[Krzysztof Dunin-Wąsowicz|prof. Krzysztofa Dunin-Wąsowicza]], powołującego się na relację [[Jan Mulak|Jana Mulaka]], większość oddziału została wymordowana w październiku 1943 r. przez [[Narodowe Siły Zbrojne]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Dunin-Wąsowicz |imię=Krzysztof | autor link=Krzysztof Dunin-Wąsowicz|tytuł=Polski ruch socjalistyczny 1939-1945 |wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=1993 |strony=164, 237-238 |id= |isbn=}}</ref>. Według [[Piotr Gontarczyk|dr Piotra Gontarczyka]], powołującego się na różne źródła, żydowskich partyzantów wymordowali ich właśni współtowarzysze<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Gontarczyk |imię=Piotr | autor link=Piotr Gontarczyk|tytuł=Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy (1941-1944) |wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2006 |strony=319 |id= |isbn=}}</ref>. Wersję tę potwierdza również relacja Jana Szelubskiego z 1950<ref>{{cytuj książkę |nazwisko=Enkgelkink |imię=Barbara |nazwisko2=Libionka |imię2=Dariusz |autor link=|tytuł=Żydzi w Powstańczej Warszawie|wydawca= |miejsce=Warszawa |rok=2009 |strony=151 |id= |isbn=}}</ref>. W swojej relacji Szelubski pisze jednak: "Później wyszło na jaw, że byli oni w zmowie z bandą NSZ Zagończyka"<ref>AAN, t. os 8142, k. 28</ref>. Sprawcy zbrodni na partyzantach żydowskich, których Szelubski podaje z pseudonimów mieli po zbrodni napaść jeszcze na oddział [[Gwardia Ludowa|Gwardii Ludowej]] i również zabić kilku partyzantów żydowskich<ref>AAN, t. os 8142, k. 28</ref>.

Wersja z 22:10, 19 paź 2013

Jan Szelubski
Leszek
Major Major
Data i miejsce urodzenia

25 marca 1916
Lida Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

4 czerwca 1985
Izrael

Przebieg służby
Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
Kampania wrześniowa,
Armia Krajowa,
Powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari (1944) Order Krzyża Grunwaldu III klasy Złoty Krzyż Zasługi Złoty Krzyż Zasługi Srebrny Krzyż Zasługi Medal za Warszawę 1939-1945 Medal 10-lecia Polski Ludowej

Jan Jaakow (Jakub) Szelubski ps. Leszek, Janek (ur. 25 marca 1916 w Lidzie - zm. 4 czerwca 1985 w Izraelu) – uczestnik wojny 1939, jeniec a następnie uczestnik ruchu oporu w szeregach Milicji Ludowej RPPS. Uczestnik Powstania warszawskiego. Odznaczony w trakcie walk powstańczych Krzyżem Virtuti Militari przez gen. Bora-Komorowskiego. Po wojnie od 1946 do 1968 dyplomata.

Życiorys

Urodził się w żydowskiej rodzinie Tewela(Tefel lub Tuwii) i Miriam (lub Mirel)[1]. Ukończył szkołę Tarbut, a następnie Gimnazjum Państwowe Koedukacyjne im. Jana Karola Chodkiewicza. Był członkiem organizacji skautowej "Ha-Szomer Ha-Cair", przygotowującej do tworzenia kibuców w Palestynie. Jedna z sióstr Szelubskiego, Jochewed wyemigrowała w 1935. On również w 1935 udał się również do Palestyny w ramach programu dla absolwentów szkół średnich "Hachshara", przygotowując się do emigracji. Musiał jednak powrócić, aby pomóc rodzinie w trudnej sytuacji materialnej podejmując zatrudnienie jako robotnik w fabryce gumy "Ardal" SA. w Lidzie.

W 1938 został powołany do służby wojskowej w 1 Pułku Artylerii Lekkiej Legionów w Wilnie[2]. Brał udział w wojnie obronnej 1939, w stopniu kaprala[2], lub według innej wersji w stopniu podporucznika rezerwy[3]. Dostał się do niewoli 24 września 1939 i został osadzony w obozie jenieckim w Oświęcimiu.[4]. Dwa tygodnie później, został umieszczony w Stalagu IVA Elsterhorst, gdzie żołnierze pochodzenia żydowskiego zostali oddzieleni i zmuszeni do pracy w kopalni. W styczniu 1941 wraz z pozostałymi żołnierzami pochodzenia żydowskiego, został został wysłany do obozu w Lublinie przy ul. Lipowej 7 należącego do SS Deutsche Ausruestungswerke (Niemieckie Zakłady Zaopatrzenia), od 1942 przekształconego, w 1942 w filię KL Majdanek[5]. Tam, wraz z Romanem Fiszerem, Samuelem Jegerem, Samuelem Mieczysławem Gruberem, Przysuckim, Goldbergiem i Reifem stanął na czele konspiracji obozowej.

Szelubski w sierpniu[6]. lub październiku 1942 znalazł się w jednej z grup uciekinierów z obozu dowodzonej przez Wolfa Glanchera[2]. Grupa znalazła się w w okolicach Janowa Lubelskiego, około 80 km na południe od Lublina. W grupie tej uciekło wtedy 40 osób, które utworzyły oddział partyzancki, ale nie podejmowali żadnych akcji bojowych, mimo że mieli nawiązany kontakt z miejscową Armią Krajową i była zaopatrzona w broń od Socjalistycznej Organizacji Bojowej[7]. W październiku 1942, w niewyjaśnionych okolicznościach grupa ta została wymordowana przez oddział, Gwardii Ludowej, kierowany przez Grzegorza Korczyńskiego[8], lub przez podszywającą się pod podziemie niepodległościowe bandę rabunkową[2]. Z oddziału uratowała się jedna osoba oraz Szelubski, który przebywał w tym czasie w Lublinie. Zgłosił się wówczas dobrowolnie ponownie do obozu[9], z którego ponownie zbiegł. Trafił do Warszawy, gdzie podjął działalność drukarni w Robotniczej Partii Polskich Socjalistów, a następnie jako "Janek" w stopniu porucznika w Milicji Ludowej RPPS.

W 1943 współtworzył kilkudziesięcioosobowy oddział partyzancki Milicji RPPS w rejonie Garwolin - Puławy - Ryki, dowodzony początkowo przez Bronisława Baranowskiego "Czarny", a następnie przez por. Jana Szelubskiego. W oddziale tym przebywało wielu żołnierzy z września 1939 żydowskiego pochodzenia, uwolnionych przez oddział. Według prof. Krzysztofa Dunin-Wąsowicza, powołującego się na relację Jana Mulaka, większość oddziału została wymordowana w październiku 1943 r. przez Narodowe Siły Zbrojne[10]. Według dr Piotra Gontarczyka, powołującego się na różne źródła, żydowskich partyzantów wymordowali ich właśni współtowarzysze[11]. Wersję tę potwierdza również relacja Jana Szelubskiego z 1950[12]. W swojej relacji Szelubski pisze jednak: "Później wyszło na jaw, że byli oni w zmowie z bandą NSZ Zagończyka"[13]. Sprawcy zbrodni na partyzantach żydowskich, których Szelubski podaje z pseudonimów mieli po zbrodni napaść jeszcze na oddział Gwardii Ludowej i również zabić kilku partyzantów żydowskich[14].

Od kwietnia 1944 wraz z połączeniem części Milicji Ludowej z Armią Ludową, został szefem sztabu Okręgu Warszawskiego AL[15], choć funkcja ta miała charakter formalny. W trakcie Powstania warszawskiego, początkowo z nieuzbrojoną grupą AL przebywał na terenie Elektrowni na Powiślu, a następnie jako por. "Leszek", zorganizował drużynę AL, która weszła w skład 2 plutonu "Bończa", 1 kompanii "Bradla" w Batalionie "Miłosz", walcząc w okolicach Placu Trzech Krzyży i ul Wiejskiej[16].

22 września 1944 został osobiście odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, przez gen. Tadeusza Komorowskiego "Bór", Komendanta Głównego AK. Zostało to potwierdzone rozkazem nr 453 z 24 wrzesnia z uzasadnieniem: "za wyjątkową odwagę i poświęcenie się podczas walk o Warszawę"[17].

Po kapitulacji opuścił Warszawę z ludnością cywilną i poprzez Kraków, udał się do oddziału AL Izaaka Gutmana "Zygmunt na Podhalu, gdzie pracował w Dowództwie AL do czasu wyzwolenia[18].

Od 17 lutego 1945 do 18 marca 1946 w stopniu majora pełnił funkcję zastępcy komendanta ds. administracyjno-gospodarczych Komendy Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej w Lublinie[19]. W Lublinie dowiedział się, że jego ojciec został zastrzelony przez hitlerowców w Lidzie, zaś jego matka druga siostra Sonia zmarły w getcie wileńskim[20].

17 stycznia 1946 uchwałą Prezydium KRN został odznaczony medalem "Za Warszawę 1939-1945, w pierwszej grupie 281 odznaczonych[21], zaś 11 maja 1946 "za zasługi położone w walce z okupantem i za udział w pracach konspiracyjnych w okresie okupacji" Srebrnym Krzyżem Zasługi[22]. Odznaczony był również Orderem Krzyża Grunwaldu III Klasy[23].

Od 1946 przeszedł do służby dyplomatycznej, m.in. w 1964 był radcą handlowym Ambasady w Wiedniu. W lipcu 1951 na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych był odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[24], w lipcu 1954 ponownie Złotym Krzyżem Zasługi[25], zaś w w 1955 na wniosek Ministra Spraw Zagranicznych był odznaczony Medalem 10-lecia Polski Ludowej[26].

W wyniku wydarzeń marcowych zwolniony z pracy w 1968. W 1971 wyemigrował do Izraela gdzie zmarł[27].

  1. ↑ Jan Szelubski.Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Katalog Instytutu Pamięci Narodowej. [dostęp 2 października 2011].
  2. ↑ a b c d Barbara Enkgelkink, Dariusz Libionka: Żydzi w Powstańczej Warszawie. Warszawa: 2009, s. 150.
  3. ↑ Antoni Przygoński: Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944. Warszawa: 2008, s. 393.
  4. ↑ Group portrait of prisoners in the Elsterhorst prisoner of war camp, Stalag IVa. United States Holocaust Memorial Museum. [dostęp 2 października 2011].
  5. ↑ Andrzej Kaczyński. Obóz jeńców żydowskich w Lublinie. „Kombatant”. 4, s. 23, kwiecień 2008. [dostęp 3 października 2011]. 
  6. ↑ Group portrait of prisoners in the Elsterhorst prisoner of war camp, Stalag IVa. United States Holocaust Memorial Museum. [dostęp 2 października 2011].
  7. ↑ Rober Kuwałek: Żydowski ruch oporu. Żydzi w Lublinie – Jews in Lublin. [dostęp 2 października 2011].
  8. ↑ Gontarczyk. Z genealogii elit PZPR. Przypadek Stefana Kilianowicza vel Grzegorza Korczyńskiego. „Glaukopis”. 1, s. 217, 2003. 
  9. ↑ Rober Kuwałek: Żydowski ruch oporu. Żydzi w Lublinie – Jews in Lublin. [dostęp 2 października 2011].
  10. ↑ Krzysztof Dunin-Wąsowicz: Polski ruch socjalistyczny 1939-1945. Warszawa: 1993, s. 164, 237-238.
  11. ↑ Piotr Gontarczyk: Polska Partia Robotnicza. Droga do władzy (1941-1944). Warszawa: 2006, s. 319.
  12. ↑ Barbara Enkgelkink, Dariusz Libionka: Żydzi w Powstańczej Warszawie. Warszawa: 2009, s. 151.
  13. ↑ AAN, t. os 8142, k. 28
  14. ↑ AAN, t. os 8142, k. 28
  15. ↑ Antoni Przygoński: Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944. Warszawa: 2008, s. 21.
  16. ↑ Kazimierz Leski: Życie niewłaściwie urozmaicone. Wspomnienia oficera wywiadu i kontrwywiadu AK. T. 2. Warszawa: 2006, s. 31.
  17. ↑ J. Kreusch, A. K. Kunert, T. Labuszewski (oprac.): Wielka Ilustrowana Encyklopedia Powstania Warszawskiego. T. IV. Warszawa: 1997, s. 131.
  18. ↑ Barbara Enkgelkink, Dariusz Libionka: Żydzi w Powstańczej Warszawie. Warszawa: 2009, s. 152.
  19. ↑ Jan Szelubski.Dane osoby z katalogu funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa. Katalog Instytutu Pamięci Narodowej. [dostęp 2 października 2011].
  20. ↑ Group portrait of prisoners in the Elsterhorst prisoner of war camp, Stalag IVa. United States Holocaust Memorial Museum. [dostęp 2 października 2011].
  21. ↑ Monitor Polski z 1946, Nr 26, poz. 43
  22. ↑ Monitor Polski z 1947, Nr 71, poz. 475
  23. ↑ Aleksander Mazur: Order Krzyża Grunwaldu 1943-1985. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1988, s. 93.
  24. ↑ Monitor Polski z 1951, Nr 9, poz. 77
  25. ↑ Monitor Polski z 1954, Nr 108, poz. 1484
  26. ↑ Monitor Polski z 1955, Nr 42, poz. 415
  27. ↑ Group portrait of prisoners in the Elsterhorst prisoner of war camp, Stalag IVa. United States Holocaust Memorial Museum. [dostęp 2 października 2011].

Bibliografia

  • Antoni Przygoński: Armia Ludowa w Powstaniu Warszawskim 1944. Warszawa: 2008.
  • Barbara Enkgelkink, Dariusz Libionka: Żydzi w Powstańczej Warszawie. Warszawa: 2009.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Jan_Szelubski&oldid=37715944”