Przejdź do zawartości

Jan Hartman: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 70599059 autorstwa 2A02:A314:843C:A00:0:0:0:1: częściowo OK, ale częściowo zdecydowanie niewłaściwie
Znacznik: Anulowanie edycji
m nowa grafika oraz chronologia zdjęć
Linia 41: Linia 41:


== Życiorys ==
== Życiorys ==
[[Plik:Jan Hartman by Vetulani.JPG|alt=Jan Hartman w 2022 r.|mały|Jan Hartman w 2014]]
[[Plik:Marsz Ateistow w Warszawie - Jan Hartman.jpg|mały|Jan Hartman podczas Marszu Ateistów w Warszawie (2021)]]
[[Plik:Marsz Ateistow w Warszawie - Jan Hartman.jpg|mały|Jan Hartman podczas Marszu Ateistów w Warszawie (2021)]]
[[Plik:Ani jednej wiecej 2023 - Jan Hartman.jpg|mały|Jan Hartman w trakcie demonstracji [[pro-choice]] w Warszawie (2023)]]

Urodził się w zasymilowanej rodzinie [[Żydzi|żydowskiej]]. Jest synem [[Stanisław Hartman|Stanisława Hartmana]] i praprawnukiem [[rabin]]a [[Izaak Kramsztyk|Izaaka Kramsztyka]]<ref name="Jan Hartman Jaki tam ze mnie"/><ref name="Jan Hartman Hermes"/>.
Urodził się w zasymilowanej rodzinie [[Żydzi|żydowskiej]]. Jest synem [[Stanisław Hartman|Stanisława Hartmana]] i praprawnukiem [[rabin]]a [[Izaak Kramsztyk|Izaaka Kramsztyka]]<ref name="Jan Hartman Jaki tam ze mnie"/><ref name="Jan Hartman Hermes"/>.


Linia 55: Linia 58:


Był członkiem [[Unia Wolności|Unii Wolności]], a także członkiem komitetu poparcia [[Bronisław Komorowski|Bronisława Komorowskiego]] jako kandydata na urząd [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|prezydenta RP]] w 2010 w przedterminowych [[Wybory prezydenckie w Polsce w 2010 roku|wyborach]]<ref name="Komitet poparcia Bronisława"/>. W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2011 roku|wyborach parlamentarnych w 2011]] był bezpartyjnym kandydatem do Sejmu z listy [[Sojusz Lewicy Demokratycznej|Sojuszu Lewicy Demokratycznej]] (nie uzyskał mandatu)<ref name="Serwis PKW Wybory 2011"/>. W 2012 przystąpił do [[think tank]]u [[Ruch Palikota|Ruchu Palikota]] „Plan zmiany”<ref name="Kutz i Środa w radzie programowej"/>, w tym samym roku został również wiceprzewodniczącym rady polityczno-programowej SLD. W 2013 został koordynatorem [[Europa Plus|Europy Plus]] w województwie małopolskim<ref name="Ludzie"/>. W tym samym roku wstąpił do partii [[Twój Ruch]] (był inicjatorem jej powołania<ref name="Naprzód Nowa Partio"/>), w której objął stanowisko przewodniczącego krajowej rady politycznej. W [[Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2014 roku|wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014]] bezskutecznie ubiegał się o mandat w okręgu małopolsko-świętokrzyskim, startując z pierwszego miejsca na liście komitetu wyborczego [[Europa Plus|Europa Plus Twój Ruch]] i uzyskując {{formatnum:14280}} głosów<ref name="Serwis PKW Wybory 2014"/>.
Był członkiem [[Unia Wolności|Unii Wolności]], a także członkiem komitetu poparcia [[Bronisław Komorowski|Bronisława Komorowskiego]] jako kandydata na urząd [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|prezydenta RP]] w 2010 w przedterminowych [[Wybory prezydenckie w Polsce w 2010 roku|wyborach]]<ref name="Komitet poparcia Bronisława"/>. W [[Wybory parlamentarne w Polsce w 2011 roku|wyborach parlamentarnych w 2011]] był bezpartyjnym kandydatem do Sejmu z listy [[Sojusz Lewicy Demokratycznej|Sojuszu Lewicy Demokratycznej]] (nie uzyskał mandatu)<ref name="Serwis PKW Wybory 2011"/>. W 2012 przystąpił do [[think tank]]u [[Ruch Palikota|Ruchu Palikota]] „Plan zmiany”<ref name="Kutz i Środa w radzie programowej"/>, w tym samym roku został również wiceprzewodniczącym rady polityczno-programowej SLD. W 2013 został koordynatorem [[Europa Plus|Europy Plus]] w województwie małopolskim<ref name="Ludzie"/>. W tym samym roku wstąpił do partii [[Twój Ruch]] (był inicjatorem jej powołania<ref name="Naprzód Nowa Partio"/>), w której objął stanowisko przewodniczącego krajowej rady politycznej. W [[Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce w 2014 roku|wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014]] bezskutecznie ubiegał się o mandat w okręgu małopolsko-świętokrzyskim, startując z pierwszego miejsca na liście komitetu wyborczego [[Europa Plus|Europa Plus Twój Ruch]] i uzyskując {{formatnum:14280}} głosów<ref name="Serwis PKW Wybory 2014"/>.

[[Plik:Jan Hartman by Vetulani.JPG|alt=Jan Hartman w 2022 r.|mały|Jan Hartman w 2014]]
We wrześniu 2014 decyzją zarządu TR został usunięty z partii po publikacji dotyczącej [[Kazirodztwo|kazirodztwa]]<ref name="Prof Jan Hartman usunięty"/>. Również władze Uniwersytetu Jagiellońskiego<ref>{{Cytuj |tytuł = Dyscyplinowanie Hartmana i Vetulaniego |data = 2023-03-22 |data dostępu = 2023-04-13 |opublikowany = www.gazetapolska.pl |url = https://www.gazetapolska.pl/29899-dyscyplinowanie-hartmana-i-vetulaniego |język = pl-PL}}</ref> uznały ten artykuł za bulwersujący i odcięły się od niego<ref name="Oświadczenie władz UJ w sprawie"/>. W maju 2015 zapowiedział tworzenie inicjatywy politycznej pod nazwą Wolność i Równość<ref name="Wolność i Równość Nowa inicjatywa"/>, a w sierpniu tegoż roku został przewodniczącym rady politycznej [[Wolność i Równość|partii o takiej nazwie]] (wcześniej działającej jako Unia Lewicy)<ref name="Piotr Musiał2015"/>. Później zaangażował się także w działalność [[Komitet Obrony Demokracji|Komitetu Obrony Demokracji]]<ref name="Hartman ostro o Kijowskim"/>. W [[Wybory samorządowe w Polsce w 2018 roku|wyborach samorządowych w 2018]] kandydował bez powodzenia na radnego Warszawy z listy komitetu wyborczego [[SLD Lewica Razem]], otrzymując 2,93% głosów w okręgu (1941 głosów)<ref name="Serwis PKW Wybory 2018"/>.
We wrześniu 2014 decyzją zarządu TR został usunięty z partii po publikacji dotyczącej [[Kazirodztwo|kazirodztwa]]<ref name="Prof Jan Hartman usunięty"/>. Również władze Uniwersytetu Jagiellońskiego<ref>{{Cytuj |tytuł = Dyscyplinowanie Hartmana i Vetulaniego |data = 2023-03-22 |data dostępu = 2023-04-13 |opublikowany = www.gazetapolska.pl |url = https://www.gazetapolska.pl/29899-dyscyplinowanie-hartmana-i-vetulaniego |język = pl-PL}}</ref> uznały ten artykuł za bulwersujący i odcięły się od niego<ref name="Oświadczenie władz UJ w sprawie"/>. W maju 2015 zapowiedział tworzenie inicjatywy politycznej pod nazwą Wolność i Równość<ref name="Wolność i Równość Nowa inicjatywa"/>, a w sierpniu tegoż roku został przewodniczącym rady politycznej [[Wolność i Równość|partii o takiej nazwie]] (wcześniej działającej jako Unia Lewicy)<ref name="Piotr Musiał2015"/>. Później zaangażował się także w działalność [[Komitet Obrony Demokracji|Komitetu Obrony Demokracji]]<ref name="Hartman ostro o Kijowskim"/>. W [[Wybory samorządowe w Polsce w 2018 roku|wyborach samorządowych w 2018]] kandydował bez powodzenia na radnego Warszawy z listy komitetu wyborczego [[SLD Lewica Razem]], otrzymując 2,93% głosów w okręgu (1941 głosów)<ref name="Serwis PKW Wybory 2018"/>.



Wersja z 22:41, 14 cze 2023

Jan Hartman
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

18 marca 1967
Wrocław

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: metafilozofia, filozofia polityki, etyka, bioetyka
Alma Mater

Katolicki Uniwersytet Lubelski

Doktorat

23 czerwca 1995

Habilitacja

8 listopada 2001

Profesura

23 lipca 2008

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet Jagielloński
Akademia Humanistyczna im. Aleksandra Gieysztora w Pułtusku

Jan Marek Hartman (ur. 18 marca 1967 we Wrocławiu) – polski filozof pochodzenia żydowskiego, bioetyk, profesor nauk humanistycznych, wydawca, publicysta, nauczyciel akademicki, polityk. Zdeklarowany ateista[1].

Życiorys

Jan Hartman w 2022 r.
Jan Hartman w 2014
Jan Hartman podczas Marszu Ateistów w Warszawie (2021)
Jan Hartman w trakcie demonstracji pro-choice w Warszawie (2023)

Urodził się w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Jest synem Stanisława Hartmana i praprawnukiem rabina Izaaka Kramsztyka[2][3].

Jest absolwentem XIV Liceum Ogólnokształcącego we Wrocławiu[4]. W 1990 ukończył studia filozoficzne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim pod opieką prof. Mieczysława A. Krąpca.[5] W latach 1990–1994 był doktorantem w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1994 rozpoczął pracę jako asystent Instytutu Filozofii UJ. Od lutego 1995 był asystentem, a w październiku tego samego roku został adiunktem w Zakładzie Filozofii Medycyny Collegium Medicum UJ (przekształconym następnie w Zakład Filozofii i Bioetyki). W 2004 objął stanowisko kierownika tej jednostki.

Doktoryzował się na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1995 pod kierunkiem profesora Władysława Stróżewskiego (na podstawie pracy pod tytułem Problematyka heurystyki filozoficznej). Stopień doktora habilitowanego uzyskał również na Wydziale Filozoficznym UJ w 2001 w oparciu o rozprawę zatytułowaną Techniki metafilozofii. W 2008 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk humanistycznych. Następnie objął stanowisko profesora UJ (od 2011 profesora zwyczajnego). W latach 2005–2008 był profesorem Akademii Humanistycznej w Pułtusku. W 2009 został profesorem Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie, gdzie pracował do 2012[6][7].

W pracy naukowej zajmuje się metafilozofią (heurystyką filozoficzną, opracował autorski projekt tzw. teorii neutrum), filozofią polityki, etyką i bioetyką.

Autor publikacji książkowych[8]. Stały felietonista tygodnika „Polityka”. Publikował lub publikuje również w m.in. „Gazecie Wyborczej”, „Tygodniku Powszechnym”, „Dzienniku Gazecie Prawnej”, „Rzeczpospolitej”, „Newsweeku”, „Przeglądzie Politycznym”, „Liberté!”, „Przekroju”, „Marketingu w praktyce”, „Midzie” oraz na portalu wtv.pl[9]. Pisał także felietony dla tygodnika „Fakty i Mity”. Do 2015 pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma „Principia[10], które założył w 1989. W 2009 otrzymał nagrodę Grand Press w kategorii publicystyka[11]. Od lipca do sierpnia 2020 prowadził swój autorski program pt. Filozofia życia na antenie rozgłośni Halo.Radio, z którą rozstał się po zaproszeniu do studia Radosława Sikorskiego (wbrew zasadzie niezapraszania polityków do programów)[12][13].

W latach 2002–2011 był wiceprezesem Polsko-Niemieckiego Towarzystwa Akademickiego, a w latach 2003–2011 był członkiem Komitetu Nauk Filozoficznych Polskiej Akademii Nauk. W latach 2007–2013 był członkiem (w tym od 2010 – wiceprezesem) B’nai B’rith Polska. W styczniu 2007 powołano go na przewodniczącego rady programowej Forum Liberalnego[14]. W latach 2009–2010 był członkiem Zespołu ds. Etyki w Nauce przy ministrze nauki i szkolnictwa wyższego. W 2011 objął stanowisko przewodniczącego Zespołu ds. Dobrych Praktyk Akademickich w tymże resorcie, zrezygnował z niego w 2013, pozostając członkiem tego gremium.

Był członkiem Unii Wolności, a także członkiem komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego jako kandydata na urząd prezydenta RP w 2010 w przedterminowych wyborach[15]. W wyborach parlamentarnych w 2011 był bezpartyjnym kandydatem do Sejmu z listy Sojuszu Lewicy Demokratycznej (nie uzyskał mandatu)[16]. W 2012 przystąpił do think tanku Ruchu Palikota „Plan zmiany”[17], w tym samym roku został również wiceprzewodniczącym rady polityczno-programowej SLD. W 2013 został koordynatorem Europy Plus w województwie małopolskim[18]. W tym samym roku wstąpił do partii Twój Ruch (był inicjatorem jej powołania[19]), w której objął stanowisko przewodniczącego krajowej rady politycznej. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 bezskutecznie ubiegał się o mandat w okręgu małopolsko-świętokrzyskim, startując z pierwszego miejsca na liście komitetu wyborczego Europa Plus Twój Ruch i uzyskując 14 280 głosów[20].

We wrześniu 2014 decyzją zarządu TR został usunięty z partii po publikacji dotyczącej kazirodztwa[21]. Również władze Uniwersytetu Jagiellońskiego[22] uznały ten artykuł za bulwersujący i odcięły się od niego[23]. W maju 2015 zapowiedział tworzenie inicjatywy politycznej pod nazwą Wolność i Równość[24], a w sierpniu tegoż roku został przewodniczącym rady politycznej partii o takiej nazwie (wcześniej działającej jako Unia Lewicy)[25]. Później zaangażował się także w działalność Komitetu Obrony Demokracji[26]. W wyborach samorządowych w 2018 kandydował bez powodzenia na radnego Warszawy z listy komitetu wyborczego SLD Lewica Razem, otrzymując 2,93% głosów w okręgu (1941 głosów)[27].

Wielokrotnie Hartman wyrażał się z pogardą o szkolnictwie wyższym (wykładowców akademickich nazywał „profestytutkami” na usługach studentów, którzy jego zdaniem są coraz bardziej egoistyczni i roszczeniowi)[28][29]. Bronił elitaryzmu uczelnianego, twierdząc że w społeczeństwie polskim „to nie biedni walczą z bogatymi ani obrońcy przywilejów z ludźmi postępu i wolności. To walczą głupcy i nieuki z ludźmi inteligentnymi”[30]. Za wypowiedzi Hartmana krytykowali go m.in. aktywista Jan Śpiewak i filozofowie Tomasz Markiewka oraz Marcin Zaród, uznając publicystykę autora Etyki życia codziennego za pogardę wobec „ludu”[31] oraz retoryczny podział społeczeństwa polskiego na „oświeconą szlachtę i ciemny motłoch”[32].

Udział w Marszu Ateistów w 2014

W marcu 2014 wziął udział w drugiej z kolei inscenizacji ścięcia ateisty Kazimierza Łyszczyńskiego na Rynku Starego Miasta w Warszawie, będącej finałowym wydarzeniem kostiumowego Marszu Ateistów. Wcielił się w rolę skazańca Łyszczyńskiego[33].

Sam marsz, jak i udział w nim Hartmana w roli centralnej postaci skazańca wywołał polemiki zarówno ze strony katolików[34], jak i ateistów. Głos zabrała m.in. Krystyna Pawłowicz, odmawiając ateistom prawa do urządzania przemarszów „w centrum stolicy Polski[35][36]. Z kolei ateiści jak Marcin Meller i Marcin Celiński zarzucili organizatorom i Hartmanowi kompromitowanie idei ateizmu poprzez jego publiczne manifestowanie w sposób ich zdaniem obraźliwy dla katolików[37][38][39]. Na ataki odpowiedzieli Jan Hartman[40], Nina Sankari[41] oraz Jacek Tabisz[42], uzasadniając prawo ateistów do manifestowania swoich poglądów. Polemiki te odbiły się echem w mediach[43][44][45].

Życie prywatne

Od 1989 żonaty z Barbarą Hartman. Ich córka Zofia Hartman urodziła się w 1998[7].

Publikacje

  • Sposób istnienia rzeczy materialnej według Sporu o istnienie świata R. Ingardena, Wyd. UMCS, Lublin 1993
  • Heurystyka filozoficzna, Monografie FNP, Wrocław 1997
  • Jak poważnie studiować filozofię, Wyd. Aureus, Kraków 1998, 2005, 2012
  • Logika i filozofia. W stronę Jana Woleńskiego (red.), Wyd. Aureus, Kraków 2000
  • Techniki metafilozofii, Wyd. Aureus, Kraków 2001
  • Medytacje o pierwszej filozofii (tłum. Kartezjusza), Zielona Sowa, Kraków 2002, 2004
  • Short Studies in Bioethics, Wyd. Aureus, Kraków 2003
  • Słownik filozofii (red.), Zielona Sowa, Kraków 2004, 2007, 2009
  • Wstęp do filozofii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005, 2006, 2008, 2013
  • Przez filozofię, Wyd. Aureus, Kraków 2007
  • Wiedza o etyce (współautor z Janem Woleńskim), Wydawnictwa Szkolne PWN, Bielsko-Biała 2008, 2009
  • Bioetyka dla lekarzy, Oficyna Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2009, 2011
  • Widzialna ręka rynku. Filozofia w marketingu, Wyd. Aureus, Kraków 2010
  • Polityka filozofii. Eseje, Universitas, Kraków 2010
  • Wiedza – Byt – Człowiek. Z głównych zagadnień filozofii, Universitas, Kraków 2011
  • Zebra Hartmana, Industrial, Łódź 2011
  • Głupie pytania, Agora, Warszawa 2013
  • Etyka! Poradnik dla grzeszników, Agora, Warszawa 2015
  • Pochwała litości. Rzecz o wspólnocie, Wyd. UJ, Kraków 2017
  • Zwierz Alpuhary. Felietony i blogi, Polityka, Warszawa 2017
  • Polityka. Władza i nadzieja, Agora, Warszawa 2017
  • Pochwała wolności, Wyd. UJ, Kraków 2020
  • Etyka życia codziennego, WN PWN, Warszawa 2022

Przypisy

  1. Justyna Melonowska, Krótkie studium zaprzaństwa. Własnego [online], christianitas.org, 19 października 2017 [dostęp 2021-10-03].
  2. Jan Hartman: Jaki tam ze mnie Żyd [online], gazetakrakowska.pl, 22 lutego 2013 [dostęp 2014-02-18].
  3. Jan Hartman. Hermes. newsweek.pl, 3 maja 2013. [dostęp 2017-05-23].
  4. W 2014 roku huczny zjazd absolwentów XIV LO we Wrocławiu [online], wyborcza.pl, 28 grudnia 2013 [dostęp 2018-10-11].
  5. Strona domowa Jana Hartmana [online], www.iphils.uj.edu.pl [dostęp 2023-04-14].
  6. Prof. dr hab. Jan Hartman, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2018-12-17].
  7. a b Jan Hartman: Życiorys [online], uj.edu.pl [dostęp 2018-12-17].
  8. Jan Hartman: Publikacje [online], uj.edu.pl [dostęp 2018-12-17].
  9. Redaktor Jan Hartman. wtv.pl. [dostęp 2021-04-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-02-27)].
  10. O nas. principia.uj.edu.pl. [dostęp 2011-08-21].
  11. Grand Press 2009. press.pl. [dostęp 2020-07-03].
  12. Jan Hartman, Tomasz Jastrun i Gabi Andrychowicz z audycjami w Halo.Radiu. wirtualnemedia.pl, 3 lipca 2020. [dostęp 2020-08-04].
  13. Jan Hartman odchodzi z Halo.Radio. Zaprosił do audycji Radosława Sikorskiego. onet.pl, 25 sierpnia 2020. [dostęp 2020-08-25].
  14. Jan Hartman: Jak być socjal-konserwatywnym liberałem?. iphils.uj.edu.pl. [dostęp 2013-07-05].
  15. Komitet poparcia Bronisława Komorowskiego. onet.pl, 16 maja 2010. [dostęp 2014-04-26].
  16. Serwis PKW – Wybory 2011 [online] [dostęp 2013-07-05].
  17. Kutz i Środa w radzie programowej think tanku RP. dziennikzachodni.pl, 14 czerwca 2012. [dostęp 2012-06-30].
  18. Ludzie. europaplus.org.pl. [dostęp 2013-07-05].
  19. Naprzód, Nowa Partio!. hartman.blog.polityka.pl, 25 sierpnia 2010. [dostęp 2013-10-10].
  20. Serwis PKW – Wybory 2014 [online] [dostęp 2014-05-30].
  21. Prof. Jan Hartman usunięty z Twojego Ruchu. money.pl, 30 września 2014. [dostęp 2014-09-30].
  22. Dyscyplinowanie Hartmana i Vetulaniego [online], www.gazetapolska.pl, 22 marca 2023 [dostęp 2023-04-13] (pol.).
  23. Oświadczenie władz UJ w sprawie wypowiedzi prof. Jana Hartmana. cm-uj.krakow.pl, 30 września 2014. [dostęp 2015-02-28].
  24. „Wolność i Równość”. Nowa inicjatywa polityczna na lewicy [online], dziennik.pl, 11 maja 2015 [dostęp 2016-03-12].
  25. Piotr Musiał: Komunikat Zarządu Ruchu i partii „Wolność i Równość” (wcześniej Unia Lewicy). unia-lewicy.pl, 7 sierpnia 2015. [dostęp 2015-08-08].
  26. Hartman ostro o Kijowskim: „pozbyliśmy się go”. Grozi PiS i jego prezesowi nowym szefem KOD: Łoziński to osobisty wróg Kaczyńskiego. polsatnews.pl, 27 maja 2017. [dostęp 2017-05-27].
  27. Serwis PKW – Wybory 2018 [online] [dostęp 2018-12-17].
  28. Frontalny atak na polską młodzież. "Liczą się piwo, muza, plaża, seks. I żeby się nie narobić", „Tygodnik Powszechny”, 17 marca 2011 [dostęp 2023-03-11] (pol.).
  29. Znany profesor: Studenci to barany, wykładowcy to profestytutki. - To skandaliczna wypowiedź - oburza się minister Kudrycka, „Gazeta Wyborcza”, 10 maja 2013 [dostęp 2022-03-11].
  30. Jan Hartman, Jan Hartman: To nie biedni walczą z bogatymi ani obrońcy przywilejów z ludźmi postępu i wolności. To walczą głupcy i nieuki z ludźmi inteligentnymi, „Gazeta Wyborcza”, 11 marca 2023 [dostęp 2022-03-11].
  31. Tomasz Markiewka, Lewica bez języka [online], Nowy Obywatel, 3 października 2017 [dostęp 2023-03-11] (pol.).
  32. Marcin Zaród, Zaród: Tekst Hartmana to zbiór szkodliwych ogólników [online], KrytykaPolityczna.pl, 24 maja 2013 [dostęp 2023-03-11] (pol.).
  33. Wojciech Karpieszuk, Marsz Ateistów i prof. Hartman w stroju skazańca [online], warszawa.wyborcza.pl, 29 marca 2014 [dostęp 2021-10-03].
  34. PIOTR MUCHARSKI, Kraj stosów [online], www.tygodnikpowszechny.pl, 31 marca 2014 [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  35. Tomasz Urzykowski, Burza wokół Dni Ateizmu. Pawłowicz: Bluźniercza inicjatywa wspierana przez UE [online], warszawa.wyborcza.pl, 26 marca 2014 [dostęp 2021-10-03].
  36. Piotr Markiewicz, Kuriozalna tyrada Pawłowicz. Popierasz "Dni Ateizmu"? To na Białoruś! A obowiązkiem każdego Polaka jest... [online], gazeta.pl, 27 lutego 2014 [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  37. Marcin Meller: Chrońcie ateizm przed Hartmanem! [online], Newsweek.pl [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  38. Turniej Sekt, czyli Marcin Meller felietonem odpowiada Hartmanowi [online], Newsweek.pl [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  39. Marcin Celiński, Krucjata wierzących ateistów [online], Liberté!, 16 października 2011 [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  40. Jan Hartman, Meller – rydzykowy playboy, „Polityka”, Loose blues, 10 kwietnia 2014 [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  41. Nina Sankari, Odpowiedź na tekst M.Celińskiego "O wierzących ateistach" [online], Liberté!, 8 kwietnia 2014 [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  42. Jacek Tabisz, Jaki ateizm? Hartman czy Meller? [online], naTemat.pl, 7 kwietnia 2014 [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  43. Piotr Markiewicz, "Robią z ateizmu pośmiewisko, a z nas, ateistów, pajaców" - Meller ostro krytykuje Hartmana, Palikota i Ryfińskiego [online], gazeta.pl, 7 kwietnia 2014 [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  44. Michał Gąsior, Schizma u ateistów. Hartman odpowiada Mellerowi: "Kojarzenie mnie z wulgarnym antyklerykalizmem to podłość!" [online], naTemat.pl, 7 kwietnia 2014 [dostęp 2021-10-03] (pol.).
  45. Agnieszka Wądołowska, Hartman robi z ateizmu pośmiewisko? Prof. odpowiada: "Meller doskonale wie, że nie jestem pałkarzem czy nienawistnikiem" [online], gazeta.pl, 8 kwietnia 2014 [dostęp 2021-10-03] (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne