Koncert skrzypcowy Beethovena: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m poprawiam niezamknięte nawiasy |
m MalarzBOT: {{ka}} jest redirectem {{Kontrola autorytatywna}} |
||
(Nie pokazano 9 wersji utworzonych przez 4 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Koncert skrzypcowy D-dur op. 61 Ludwiga van Beethovena''' – jedyny, zachowany w całości, [[Koncert |
'''Koncert skrzypcowy D-dur op. 61 Ludwiga van Beethovena''' – jedyny, zachowany w całości, [[Koncert skrzypcowy|koncert na skrzypce]] [[solo]] [[Ludwig van Beethoven|Ludwiga van Beethovena]]. Koncert jest uważany za jeden z najwspanialszych przykładów [[Lista gatunków muzycznych|gatunku]]. |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
Linia 14: | Linia 14: | ||
== Części utworu == |
== Części utworu == |
||
Koncert składa się z trzech części: |
Koncert składa się z trzech części: |
||
# '' |
# ''Allegro ma non troppo'' (D-dur) |
||
# ''Larghetto'' ( |
# ''Larghetto'' (G-dur) |
||
# '' |
# ''Rondo. Allegro'' (D-dur) |
||
== Obsada orkiestry == |
== Obsada orkiestry == |
||
Linia 29: | Linia 29: | ||
* sekcja smyczkowa |
* sekcja smyczkowa |
||
Koncert skrzypcowy D-dur Ludwiga van Beethovena obok |
Koncert skrzypcowy D-dur Ludwiga van Beethovena obok Koncertu skrzypcowego D-dur [[Johannes Brahms|Johannesa Brahmsa]], Koncertu skrzypcowego D-dur [[Piotr Czajkowski|Piotra Czajkowskiego]] oraz Koncertu skrzypcowego e-moll [[Felix Mendelssohn-Bartholdy|Feliksa Mendelssohna]] należy do najczęściej wykonywanych koncertów skrzypcowych. |
||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
{{Przypisy}} |
||
== Bibliografia == |
== Bibliografia == |
||
* |
* Chylińska T., Haraschin S., Schaeffer B. ''Przewodnik Koncertowy'', PWM, Kraków, 1991, późn. [w:] Chylińska T., Haraschin S., Schaeffer B. ''Przewodnik po muzyce koncertowej tom I A-Ł'', PWM, Kraków, 2007. |
||
* George R. Marek – Beethoven, PIW, Warszawa, 1997. |
* George R. Marek – Beethoven, PIW, Warszawa, 1997. |
||
Linia 42: | Linia 43: | ||
{{Beethoven|koncerty}} |
{{Beethoven|koncerty}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Dzieła Ludwiga van Beethovena]] |
[[Kategoria:Dzieła Ludwiga van Beethovena]] |
Aktualna wersja na dzień 07:39, 14 kwi 2020
Koncert skrzypcowy D-dur op. 61 Ludwiga van Beethovena – jedyny, zachowany w całości, koncert na skrzypce solo Ludwiga van Beethovena. Koncert jest uważany za jeden z najwspanialszych przykładów gatunku.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wiele lat wcześniej Ludwig van Beethoven skomponował Koncert skrzypcowy C-dur WoO 5 (1790/1792), z którego zachowały się tylko fragmenty[1].
Koncert skrzypcowy D-dur op. 61 został skomponowany przez Beethovena w 1806 dla Franza Clementa[2], skrzypka i dyrygenta orkiestry „Theater an der Wien” i jemu też został pierwotnie dedykowany. Premiera odbyła się 23 grudnia 1806 w „Theater an der Wien”.
Koncert nie wzbudził entuzjazmu zarówno wśród krytyki oraz publiczności[3]. Przyczyną niepowodzenia była z pewnością opieszałość kompozytora, który nanosił poprawki na partyturę do ostatniej chwili. Według relacji ucznia Beethovena, Carla Czernego, koncert został ukończony na dwa dni przed premierą[4]. Clement wykonał zatem swoją partię niemal a vista. Na rękopisie widnieje napis Concerto par Clemenza pour Clement primo Violino e direttore al theatro vienna[5].
Po niepowodzeniu premierowego wykonania koncertu oraz po namowach Muzio Clementiego, Beethoven w 1807 dokonał jego transkrypcji na fortepian i orkiestrę. Beethoven napisał jeszcze kilka kadencji do koncertu w wersji na fortepian i orkiestrę w 1809.
Obydwie wersje koncertu zostały wydane drukiem w sierpniu 1808 w Wiedniu przez Bureau des Arts et d’Industrie. Beethoven dedykował Koncert skrzypcowy swojemu przyjacielowi Stephanowi Breuningowi, natomiast wersję fortepianową dedykował jego żonie – Julie von Breuning.
Części utworu[edytuj | edytuj kod]
Koncert składa się z trzech części:
- Allegro ma non troppo (D-dur)
- Larghetto (G-dur)
- Rondo. Allegro (D-dur)
Obsada orkiestry[edytuj | edytuj kod]
Koncert skrzypcowy D-dur Ludwiga van Beethovena obok Koncertu skrzypcowego D-dur Johannesa Brahmsa, Koncertu skrzypcowego D-dur Piotra Czajkowskiego oraz Koncertu skrzypcowego e-moll Feliksa Mendelssohna należy do najczęściej wykonywanych koncertów skrzypcowych.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Zachowały się fragmenty części I Allegro con brio; koncert dedykowany Gerhardowi von Breuningowi.
- ↑ George R. Marek – Beethoven, PIW, Warszawa, 1997, s.142.
- ↑ Chylinska T., Haraschin S., Schaeffer B. Przewodnik Koncertowy, PWM, Kraków, 1991, s. 91.
- ↑ Anthony Burton, książeczka do nagrania płytowego Beethoven Complete Concertos 2, Philips, 1994, s.6.
- ↑ George R. Marek – Beethoven, PIW, Warszawa, 1997, s. 400.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Chylińska T., Haraschin S., Schaeffer B. Przewodnik Koncertowy, PWM, Kraków, 1991, późn. [w:] Chylińska T., Haraschin S., Schaeffer B. Przewodnik po muzyce koncertowej tom I A-Ł, PWM, Kraków, 2007.
- George R. Marek – Beethoven, PIW, Warszawa, 1997.