Katar sienny

Uczuleniowe zapalenie błony śluzowej nosa spowodowane pyłkami kwiatowymi

{{{nazwa naukowa}}}
{{{opis grafiki}}}
Synonimy	{{{synonimy}}}
Specjalizacja	{{{specjalizacja}}}
Objawy	{{{objawy}}}
Powikłania	{{{powikłania}}}
Początek	{{{początek}}}
Czas trwania	{{{czas trwania}}}
Typy	{{{typy}}}
Przyczyny	{{{przyczyny}}}
Czynniki ryzyka	{{{czynniki ryzyka}}}
Rozpoznanie	{{{rozpoznanie}}}
Różnicowanie	{{{różnicowanie}}}
Zapobieganie	{{{zapobieganie}}}
Leczenie	{{{leczenie}}}
Leki	{{{leki}}}
Rokowanie	{{{rokowanie}}}
Zapadalność	{{{zapadalność}}}
Śmiertelność	{{{śmiertelność}}}
Klasyfikacje
ICD-11	{{{ICD11}}} {{{ICD11 nazwa}}}
ICD-10	J30.1
DSM-5	{{{DSM-5}}} {{{DSM-5 nazwa}}}
DSM-IV	{{{DSM-IV}}} {{{DSM-IV nazwa}}}
DiseasesDB	31140
OMIM	607154
MedlinePlus	000813
MeSH	D012221

{{Choroba infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | zapadalność = | commons = | ICD11 nazwa = | DSM-5 = | DSM-5 nazwa = | typy = | specjalizacja = | czas trwania = | leki = | synonimy = | powikłania = | DSM-IV = | śmiertelność = | DSM-IV nazwa = | czynniki ryzyka = | leczenie = | zapobieganie = | objawy = | rozpoznanie = | początek = | nazwa naukowa = | ICD11 = | opis grafiki = | różnicowanie = | alt grafiki = | przyczyny = | rokowanie = Nieznane pola: "DSM nazwa łacińska", "MeshYear", "DSM", "nazwa łacińska", "DSM nazwa" oraz "podpis grafiki".

Katar sienny – alergiczny nieżyt nosa lub alergiczne sezonowe zapalenie błony śluzowej nosa (ang. Seasonal Allergic Rhinitis – SAR). Wskutek reakcji organizmu na alergen (głównie pyłki roślin) immunoglobuliny dróg oddechowych powodują uwalnianie przez mastocyty i bazofile histaminy drażniącej błonę śluzową nosa. Odnośnie do kataru siennego używa się też pojęcia pyłkowica (pollinosis), które obejmuje sezonowe, alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa i spojówek wraz z dolegliwościami towarzyszącymi, jak napady astmy oskrzelowej, alergiczne reakcje skóry lub przewodu pokarmowego.

Objawy

• wielokrotne kichnięcia
• obfita wydzielina z nosa (wodnista lub wodnistośluzowa)
• świąd w nosie
• zatkanie nosa - jedno lub obustronne
• zapalenie spojówek objawiające się zaczerwienieniem, łzawieniem, światłowstrętem oraz świądem oczu
• ból głowy
• zaburzenia snu
• problemy z koncentracją
• ogólne przemęczenie
• w mniejszej liczbie przypadków występują objawy ze strony oskrzeli oraz napady astmatyczne

Objawy te występują u alergików, przeważnie w okresie kwitnienia roślin (od lutego do sierpnia), gdyż okresy pylenia roślin mają bezpośredni wpływ na sezonowość występowania objawów. Sezony pylenia roślin są dostępne w opracowywanych przez stacje monitoringu aerobiologicznego kalendarzach pylenia roślin

Sezonowy alergiczny nieżyt nosa jest jedną z najbardziej popularnych chorób w krajach wysokorozwiniętych na Zachodzie. Wpływa ona na obniżenie jakości życia ze względu na objawy ze strony układu oddechowego i narządu wzroku, jak też zaburzenia snu, ogólne przemęczenie czy problemy z koncentracją.

Przyczyny

Powstanie kataru siennego uwarunkowane jest dwoma czynnikami: predyspozycją genetyczną, a także kontaktami z alergenem, inicjującym objawy chorobowe. Uczulenie sienne jest wywoływane w przeważającej liczbie przypadków przez pyłki roślinne. Pozostałymi alergenami mogą być - roztocze, spory pleśniowe, pierze, sierść zwierząt. Patomechanizm alergicznego nieżytu nosa polega na kontakcie alergenu z komórkami tucznymi, które występują w błonie śluzowej. Komórki te posiadają na swojej powierzchni przeciwciała - immunoglobuliny E (IgE). W chwili kontaktu z alergenem ulegają one aktywacji i wydzielają zawarte w komórkach przekaźniki, a także czynne biologicznie substancje (prostaglandyny, leukotrieny). Uwolnione przekaźniki powodują rozszerzenie naczyń krwionośnych zwiększając ich przepustowość, oraz pobudzają gruczoły śluzowe do wydzielania dużej ilości śluzu.

Powikłania

• zwiększenie objawów alergicznych
• rozwój astmy oskrzelowej

Leczenie

• Nieleczony katar sienny nie tylko obniża jakość życia, ale także ma tendencję do nasilania się, a jego konsekwencją mogą być groźne dla życia choroby. Poważnym zagrożeniem jest progresja objawów chorobowych, tzw. “marsz alergiczny”, który może prowadzić do astmy oskrzelowej. Celem leczenia alergicznego nieżytu nosa jest redukowanie dokuczliwych objawów alergicznych, zaburzeń snu i poczucia ogólnego rozbicia oraz powrót do codziennej aktywności społecznej. Postępowanie terapeutyczne u chorych na alergiczny nieżyt nosa obejmuje różne formy leczenia, w tym leczenie farmakologiczne.
• Diagnostyce alergii służą testy alergiczne (najczęściej skórne punktowe). Pozwalają one na rozpoznanie alergenów, które wywołują reakcję uczuleniową.
• W leczeniu kataru siennego stosuje się środki antyhistaminowe, których rola polega na hamowaniu dystrybucji mediatorów odczynu zapalnego - histamin, prostaglandyn i leukotrienów, które pełnią zasadniczą rolę w alergicznym procesie zapalnym. Do antagonistów receptorów H1 nowej generacji należy substancja czynna azelastyna.Jej działanie polega na stabilizacji błon komórkowych komórek tucznych, co w konsekwencji zapobiega uwalnianiu z nich histaminy - substancji odpowiedzialnej za reakcje alergiczne.

Ciekawostki

• Katar sienny jest przypadłością, która dosięga w większym stopniu mężczyzn niż kobiety.
• Najmniejsze stężenie pyłków roślinnych, które wywołują reakcje alergiczne, odnotowuje się po deszczu, a największe podczas dni wietrznych.
• Praktycznym narzędziem dla alergików, które pozwala rozpoznać okresy najwyższego ryzyka wystąpienia reakcji alergicznych, jest kalendarz pyleń pyłków roślinnych opracowywany przez stacje aerobiologiczne.

Zobacz też

• Nieżyt nosa
• Azelastyna
• Kalendarz pylenia roślin

Bibliografia

• Bolesław Samoliński, Mariola Śliwińska-Kowalska, Alergiczne i niealergiczne nieżyty nosa, wyd. I, Mediton, Łódź 2003, ISBN 83-913433-7-5

Linki zewnętrzne

• Artykuł w serwisie alergie.mp.pl
• Artykuł w serwisie biomedical.pl
• http://www.azelastine.info/

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.