Giovanni Battista Gisleni

Giovanni Battista Gisleni

portret z nagrobka Giovanniego Battisty Gisleniego w bazylice Santa Maria del Popolo w Rzymie
Data i miejsce urodzenia	1600 Rzym
Data i miejsce śmierci	3 maja 1672 Rzym
Narodowość	Włoch

Ołtarz główny w katedrze na Wawelu

Jan Baptysta Gisleni, wł. Giovanni Battista Gisleni, Gislenius, Ghisleni (ur. w 1600 w Rzymie, zm. 3 maja 1672 tamże) – włoski architekt, scenograf i muzyk doby baroku. W latach 1630-1668 działał w Polsce na dworze królów Zygmunta III Wazy, Władysława IV i Jana II Kazimierza. Nagrobek jego znajduje się w bazylice Santa Maria del Popolo w Rzymie.

Ważniejsze dzieła

• Główny ołtarz w katedrze na Wawelu fundacji biskupa Piotra Gembickiego z około 1650,
• projekt ołtarza głównego w Katedrze w Chełmży fundacji biskupa Andrzeja Leszczyńskiego (ok. 1650),
• projekt kościoła Karmelitanek Bosych we Lwowie (1642),
• kościół Karmelitów Bosych w Warszawie (1652), przebudowany,
• klasztor zakonu kartuzów Berezie Kartuskiej (obecnie na terenie Republiki Białoruś, ruiny)
• przebudowa zamku w Płocku na klasztor,
• projekt nagrobka biskupa Piotra Gembickiego w Krakowie
• projekt nagrobka Teodory Krystyny Tarnowskiej w Wilnie
• projekt nagrobka biskupa Jerzego Tyszkiewicza w katedrze w Wilnie
• projekt wnętrz pałacu Villa Regia w Warszawie
• Castrum doloris Anny Marcybelli Pacowej w kościele karmelitów bosych w Wilnie
• projekt pałacu Stanisława Koniecpolskiego w Warszawie
• projekt pałacu podkanclerzego Bogusława Leszczyńskiego w Warszawie (obecnie przebudowany na Pałac Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu przy placu Bankowym w Warszawie)
• odbudowa kościoła pw. św. Anny oo. Bernardynów w Warszawie latach 1658-1667,
• przebudowa na klasztor Pałacu Kazanowskiego po 1663 roku (obecnego budynku Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności "Res Sacra Miser") przy Krakowskim Przedmieściu,
• pałac Karola Ferdynanda Wazy w Warszawie około 1650 (zniszczony),
• obelisk Wazów w Wyszkowie fundacji Jana Kazimierza pamięci biskupa Karola Ferdynanda Wazy, drugi pomnik świecki w Polsce
• projekt katafalku (z piramidą) na obrzęd żałobny odprawiony w Warszawie za Karola Ferdynanda Wazę, biskupa płockiego 1655,

i inne projekty dworów, pałaców, detale architektoniczne (bramy, portale), nagrobki (np nagrobek Teodory Krystyny Sapiehy w bazylice w Wilnie), dekoracje teatralne i okazjonalne.

Zachowały się zbiory jego projektów i rysunków:

• Varii Disegni/D'Architettura/Inventati e delineati/Da Gio:Battista Gisleni/Romano/Architetto delle MMta et Sermo/Prencipe di Polonia e Sueta wydany w Londynie – 116 projektów,
• 12 luźnych szkiców w Castello Sforzesco w Mediolanie,
• szkicownik z jego projektami i innych architektów w Kupferstichkab w Dreźnie Skizzenbuch des G. Chiaveri.

• 
  Ołtarz Główny w katedrze na Wawelu
• 
  Wieża Zygmunta III Wazy na Wawelu
• 
  Mauzoleum św. Stanisława w katadrze na Wawelu
• 
  Hebanowy ołtarzyk królowej Marii Ludwiki Gonzagi w klasztorze Wizytek w Warszawie
• 
  Pałacyk Karola Ferdynanda Wazy
• 
  Obelisk Wazów w Wyszkowie
• 
  Kościół SS. Karmelitanek Bosych we Lwowie
• 
  Klasztor w Berezie
• 
  Castrum doloris Anny Marcybelli Pacowej w kościele karmelitów bosych w Wilnie

Bibliografia

• Stanisław Łoza: Architekci i Budowniczowie w Polsce. Warszawa: 1954. Brak numerów stron w książce
• Gisleni Giovani Battista. portalwiedzy.onet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-24)]. na WIEM (encyklopedia)
• Giovanni Battista Gisleni (ang.)
• Lombardia BeniCulturali