Przejdź do zawartości

Gmach Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawiam martwe linki zewnętrzne
m lit.
Linia 31: Linia 31:
|www =
|www =
}}
}}
'''Gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach''' − obecnie budynek [[ING Bank Śląski|ING Banku Śląskiego]] przy [[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ulicy Adama Mickiewicza]] 3<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 51| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>, na rogu z [[Ulica Piotra Skargi w Katowicach|ulicą księdza Piota Skargi]]. Budynek wpisano do [[Rejestr zabytków|rejestru zabytków]] dnia 2 maja 1978 (nr rej.: A/1237/78<ref name="zabytkkkowy"/>).
'''Gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach''' − obecnie budynek [[ING Bank Śląski|ING Banku Śląskiego]] przy [[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ulicy Adama Mickiewicza]] 3<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 51| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>, na rogu z [[Ulica Piotra Skargi w Katowicach|ulicą księdza Piotra Skargi]]. Budynek wpisano do [[Rejestr zabytków|rejestru zabytków]] dnia 2 maja 1978 (nr rej.: A/1237/78<ref name="zabytkkkowy"/>).


Bank zbudowano w 1930<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 33| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>, w stylu ekspresjonistycznym, według projektu Stanisława Tabeńskiego i Jana Noworyty z 1928<ref name="autonazwa11">{{cytuj stronę| url = http://www.wkz.katowice.pl/documents/rejestr_zabytkow/Gmina_Katowice.doc| tytuł = Rejestr zabytków w Katowicach| data dostępu = 2011-05-25| autor = Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach| język =pl | opublikowany = www.wkz.katowice.pl}}</ref>; jego [[fasada]] jest ukośna z powodu umiejscowienia przy nieistniejącej już [[Ulica Skośna w Katowicach|ulicy Skośnej]], której zabudowania wyburzono w latach sześćdziesiątych XX wieku. W witrażu głównej klatki schodowej zachował się napis ''A 1930''. Na [[dach]]u budynku umiejscowiono zegar oraz kuranty, które od 26 kwietnia 1975 wygrywały melodię ''"Płynie Wisła błękitna"''<ref name="piecdziewiec">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy | autor = Jerzy Abramski |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 59| isbn = 83-913341-0-4}}</ref>. W latach trzydziestych XX wieku miał tu także swoją siedzibę [[Wyższy Urząd Górniczy]]<ref name="szescjeden">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy | autor = Jerzy Abramski |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 61| isbn = 83-913341-0-4}}</ref><ref name="iso123">{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 17| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>.
Bank zbudowano w 1930<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 33| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>, w stylu ekspresjonistycznym, według projektu Stanisława Tabeńskiego i Jana Noworyty z 1928<ref name="autonazwa11">{{cytuj stronę| url = http://www.wkz.katowice.pl/documents/rejestr_zabytkow/Gmina_Katowice.doc| tytuł = Rejestr zabytków w Katowicach| data dostępu = 2011-05-25| autor = Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach| język =pl | opublikowany = www.wkz.katowice.pl}}</ref>; jego [[fasada]] jest ukośna z powodu umiejscowienia przy nieistniejącej już [[Ulica Skośna w Katowicach|ulicy Skośnej]], której zabudowania wyburzono w latach sześćdziesiątych XX wieku. W witrażu głównej klatki schodowej zachował się napis ''A 1930''. Na [[dach]]u budynku umiejscowiono zegar oraz kuranty, które od 26 kwietnia 1975 wygrywały melodię ''"Płynie Wisła błękitna"''<ref name="piecdziewiec">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy | autor = Jerzy Abramski |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 59| isbn = 83-913341-0-4}}</ref>. W latach trzydziestych XX wieku miał tu także swoją siedzibę [[Wyższy Urząd Górniczy]]<ref name="szescjeden">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy | autor = Jerzy Abramski |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 61| isbn = 83-913341-0-4}}</ref><ref name="iso123">{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 17| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>.

Wersja z 02:44, 16 gru 2015

Gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego
Symbol zabytku nr rej. A/1237/78 z 2 maja 1978[1]
Ilustracja
widok gmachu banku od strony Rynku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Katowice

Adres

ul. Adama Mickiewicza 3

Styl architektoniczny

ekspresjonizm (modernizm)

Architekt

Stanisław Tabeński i Jan Noworyta

Inwestor

Bank Gospodarstwa Krajowego w Katowicach

Kondygnacje

5

Ukończenie budowy

1930

Pierwszy właściciel

Bank Gospodarstwa Krajowego

Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego
Brak współrzędnych
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building}

Gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach − obecnie budynek ING Banku Śląskiego przy ulicy Adama Mickiewicza 3[2], na rogu z ulicą księdza Piotra Skargi. Budynek wpisano do rejestru zabytków dnia 2 maja 1978 (nr rej.: A/1237/78[1]).

Bank zbudowano w 1930[3], w stylu ekspresjonistycznym, według projektu Stanisława Tabeńskiego i Jana Noworyty z 1928[4]; jego fasada jest ukośna z powodu umiejscowienia przy nieistniejącej już ulicy Skośnej, której zabudowania wyburzono w latach sześćdziesiątych XX wieku. W witrażu głównej klatki schodowej zachował się napis A 1930. Na dachu budynku umiejscowiono zegar oraz kuranty, które od 26 kwietnia 1975 wygrywały melodię "Płynie Wisła błękitna"[5]. W latach trzydziestych XX wieku miał tu także swoją siedzibę Wyższy Urząd Górniczy[6][7].

Sześciokondygnacyjny budynek powstał na działce w kształcie trapezu przy ulicy Skośnej 2[7]. Dlatego w jego wschodniej fasadzie (od strony ul. Skośnej) zastosowano graniaste bryły, uskokowo rozczłonkowane (sześć uskoków). Boniowanie tworzy dekoracyjny cokół, optycznie podtrzymujący żłobkowane pilastry. Wraz z szatą dekoracyjną całość przedstawia styl "maniery na trójkątno".

Przed 1930 w miejscu dzisiejszego gmachu banku istniała narożna dwupiętrowa kamienica z charakterystyczną kopułą. 4 września 1939 przed budynkiem toczyły się walki polskich powstańców, ochotników i harcerzy z niemieckim Wehrmachtem[8].

Zobacz też

Szablon:Portal

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2011-05-25].
  2. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 51. ISBN 978-83-7729-021-7.
  3. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 33. ISBN 978-83-7729-021-7.
  4. Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-05-25]. (pol.).
  5. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 59. ISBN 83-913341-0-4.
  6. Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 61. ISBN 83-913341-0-4.
  7. a b Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 17. ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. Joanna Starnawska: Dzieje Katowic (1299−1945). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990, s. 54.

Bibliografia

  • Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 43. ISBN 83-85831-35-5.
  • Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 21.
  • Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, s. 329.
  • Górnośląskie Dziedzictwo: Nie bójmy się historii i zabytków Katowic (pol.) www.gornoslaskie-dziedzictwo.com [dostęp 2011-05-25]