Gmach Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m źródła/przypisy |
m źródła/przypisy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Budynek infobox |
{{Budynek infobox |
||
|nazwa = Gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego |
|nazwa = Gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego |
||
|zabytek = A/1237/78 z [[2 maja]] [[1978]]<ref name="zabytkkkowy">{{zabytek|śląskie|data dostępu=2011-05- |
|zabytek = A/1237/78 z [[2 maja]] [[1978]]<ref name="zabytkkkowy">{{zabytek|śląskie|data dostępu=2011-05-25}}</ref> |
||
|zdjęcie = Katowice - BSK-ING przy Rynku.jpg |
|zdjęcie = Katowice - BSK-ING przy Rynku.jpg |
||
|opis zdjęcia = widok gmachu banku od strony [[Rynek w Katowicach|Rynku]] |
|opis zdjęcia = widok gmachu banku od strony [[Rynek w Katowicach|Rynku]] |
||
| Linia 31: | Linia 31: | ||
|www = |
|www = |
||
}} |
}} |
||
'''Gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach''' − obecnie budynek Banku Śląskiego przy [[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ulicy Adama Mickiewicza]] 3, na rogu z [[Ulica Piotra Skargi w Katowicach|ulicą księdza Piota Skargi]]. Budynek wpisano do [[Rejestr zabytków|rejestru zabytków]] dnia 2 maja 1978 (nr rej.: A/1237/78<ref name="zabytkkkowy"/>). |
'''Gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach''' − obecnie budynek Banku Śląskiego przy [[Ulica Adama Mickiewicza w Katowicach|ulicy Adama Mickiewicza]] 3<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 51| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>, na rogu z [[Ulica Piotra Skargi w Katowicach|ulicą księdza Piota Skargi]]. Budynek wpisano do [[Rejestr zabytków|rejestru zabytków]] dnia 2 maja 1978 (nr rej.: A/1237/78<ref name="zabytkkkowy"/>). |
||
Bank zbudowano w 1930<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 33| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>, w stylu ekspresjonistycznym, według projektu Stanisława Tabeńskiego i Jana Noworyty z 1928<ref name="autonazwa11">{{cytuj stronę| url = http://www.wkz.katowice.pl/documents/rejestr_zabytkow/gmina_katowice.doc| tytuł = Rejestr zabytków w Katowicach| data dostępu = 2011-05- |
Bank zbudowano w 1930<ref>{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 33| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>, w stylu ekspresjonistycznym, według projektu Stanisława Tabeńskiego i Jana Noworyty z 1928<ref name="autonazwa11">{{cytuj stronę| url = http://www.wkz.katowice.pl/documents/rejestr_zabytkow/gmina_katowice.doc| tytuł = Rejestr zabytków w Katowicach| data dostępu = 2011-05-25| autor = Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach| język =pl | opublikowany = www.wkz.katowice.pl}}</ref>; jego [[fasada]] jest ukośna z powodu umiejscowienia przy nieistniejącej już [[Ulica Skośna w Katowicach|ulicy Skośnej]], której zabudowania wyburzono w latach sześćdziesiątych XX wieku. W witrażu głównej klatki schodowej zachował się napis ''A 1930''. Na [[dach]]u budynku umiejscowiono zegar oraz [[kurant]]y, które od 26 kwietnia 1975 wygrywały melodię ''"Płynie Wisła błękitna"''<ref name="piecdziewiec">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy | autor = Jerzy Abramski |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 59| isbn = 83-913341-0-4}}</ref>. W latach trzydziestych XX wieku miał tu także swoją siedzibę Wyższy Urząd Górniczy<ref name="szescjeden">{{cytuj książkę |nazwisko =Abramski | imię = Jerzy | autor = Jerzy Abramski |tytuł = Ulice Katowic| wydawca = Graf−Mar| miejsce =Zawiercie | rok =2000 | strony = 61| isbn = 83-913341-0-4}}</ref><ref name="iso123">{{cytuj książkę |nazwisko =Janota | imię = Wojciech | autor = Wojciech Janota |tytuł = Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939| wydawca = Księży Młyn| miejsce =Łódź | rok =2010 | strony = 17| isbn = 978-83-7729-021-7}}</ref>. |
||
Sześciokondygnacyjny budynek powstał na działce w kształcie [[trapez]]u przy [[Ulica Skośna w Katowicach|ulicy Skośnej]] 2<ref name="iso123"/>. Dlatego w jego wschodniej fasadzie (od strony [[Ulica Skośna w Katowicach|ul. Skośnej]]) zastosowano graniaste bryły, uskokowo rozczłonkowane (sześć uskoków). [[Boniowanie]] tworzy dekoracyjny [[cokół]], optycznie podtrzymujący żłobkowane pilastry. Wraz z szatą dekoracyjną całość przedstawia styl "maniery na trójkątno". |
Sześciokondygnacyjny budynek powstał na działce w kształcie [[trapez]]u przy [[Ulica Skośna w Katowicach|ulicy Skośnej]] 2<ref name="iso123"/>. Dlatego w jego wschodniej fasadzie (od strony [[Ulica Skośna w Katowicach|ul. Skośnej]]) zastosowano graniaste bryły, uskokowo rozczłonkowane (sześć uskoków). [[Boniowanie]] tworzy dekoracyjny [[cokół]], optycznie podtrzymujący żłobkowane pilastry. Wraz z szatą dekoracyjną całość przedstawia styl "maniery na trójkątno". |
||
| Linia 51: | Linia 51: | ||
* Katowice − ''Informator'', red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 21. |
* Katowice − ''Informator'', red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 21. |
||
* ''Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku'', red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, s. 329. |
* ''Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku'', red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, s. 329. |
||
* Górnośląskie Dziedzictwo: [http://www.gornoslaskie-dziedzictwo.com/index.php?action=urbanistyczne&id=17 ''Nie bójmy się historii i zabytków Katowic''] {{lang|pl}} www.gornoslaskie-dziedzictwo.com [dostęp 2011-05- |
* Górnośląskie Dziedzictwo: [http://www.gornoslaskie-dziedzictwo.com/index.php?action=urbanistyczne&id=17 ''Nie bójmy się historii i zabytków Katowic''] {{lang|pl}} www.gornoslaskie-dziedzictwo.com [dostęp 2011-05-25] |
||
{{Bibliografia stop}} |
{{Bibliografia stop}} |
||
Wersja z 12:05, 25 maj 2011
 nr rej. A/1237/78 z 2 maja 1978[1]
| |
 widok gmachu banku od strony Rynku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Styl architektoniczny |
ekspresjonizm (modernizm) |
| Architekt |
Stanisław Tabeński i Jan Noworyta |
| Inwestor |
Bank Gospodarstwa Krajowego w Katowicach |
| Kondygnacje |
5 |
| Ukończenie budowy |
1930 |
| Pierwszy właściciel |
Bank Gospodarstwa Krajowego |
Położenie na mapie Polski  Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}} | |
| Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:building} | |
Gmach dawnego Banku Gospodarstwa Krajowego w Katowicach − obecnie budynek Banku Śląskiego przy ulicy Adama Mickiewicza 3[2], na rogu z ulicą księdza Piota Skargi. Budynek wpisano do rejestru zabytków dnia 2 maja 1978 (nr rej.: A/1237/78[1]).
Bank zbudowano w 1930[3], w stylu ekspresjonistycznym, według projektu Stanisława Tabeńskiego i Jana Noworyty z 1928[4]; jego fasada jest ukośna z powodu umiejscowienia przy nieistniejącej już ulicy Skośnej, której zabudowania wyburzono w latach sześćdziesiątych XX wieku. W witrażu głównej klatki schodowej zachował się napis A 1930. Na dachu budynku umiejscowiono zegar oraz kuranty, które od 26 kwietnia 1975 wygrywały melodię "Płynie Wisła błękitna"[5]. W latach trzydziestych XX wieku miał tu także swoją siedzibę Wyższy Urząd Górniczy[6][7].
Sześciokondygnacyjny budynek powstał na działce w kształcie trapezu przy ulicy Skośnej 2[7]. Dlatego w jego wschodniej fasadzie (od strony ul. Skośnej) zastosowano graniaste bryły, uskokowo rozczłonkowane (sześć uskoków). Boniowanie tworzy dekoracyjny cokół, optycznie podtrzymujący żłobkowane pilastry. Wraz z szatą dekoracyjną całość przedstawia styl "maniery na trójkątno".
Przed 1930 w miejscu dzisiejszego gmachu banku istniała narożna dwupiętrowa kamienica z charakterystyczną kopułą. 4 września 1939 przed budynkiem toczyły się walki polskich powstańców, ochotników i harcerzy z niemieckim Wehrmachtem[8].
Zobacz też
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2011-05-25].
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 51. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 33. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-05-25]. (pol.).
- ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 59. ISBN 83-913341-0-4.
- ↑ Jerzy Abramski: Ulice Katowic. Zawiercie: Graf−Mar, 2000, s. 61. ISBN 83-913341-0-4.
- ↑ a b Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 17. ISBN 978-83-7729-021-7.
- ↑ Joanna Starnawska: Dzieje Katowic (1299−1945). Katowice: Muzeum Historii Katowic, 1990, s. 54.
Bibliografia
- Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 43. ISBN 83-85831-35-5.
- Katowice − Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 21.
- Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku, red. Ewa Chojecka, wydawca: Muzeum Śląskie, Katowice 2004, ISBN 83-87455-77-6, s. 329.
- Górnośląskie Dziedzictwo: Nie bójmy się historii i zabytków Katowic (pol.) www.gornoslaskie-dziedzictwo.com [dostęp 2011-05-25]
