Przejdź do zawartości

Gabriela Kownacka: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
drobne redakcyjne
 
(Nie pokazano 47 wersji utworzonych przez 26 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Aktor infobox
{{Aktor infobox
|imię i nazwisko = Gabriela Kownacka
|imię i nazwisko = Gabriela Kownacka
⚫
|imię i nazwisko org =
⚫
|grafika = Gabriela Kownacka.jpg
|opis grafiki = Gabriela Kownacka (2006)
|grafika = Gabriela Kownacka.jpg
|opis grafiki = Gabriela Kownacka (2006)
⚫
|prawdziwe imię i nazwisko =
|alt grafiki =
|data urodzenia = [[25 maja]] [[1952]]
⚫
|prawdziwe imię i nazwisko = Gabriela Anna Kownacka
|miejsce urodzenia = [[Wrocław]]
|data śmierci = [[30 listopada]] [[2010]]
|data urodzenia = 25 maja 1952
|miejsce śmierci = [[Warszawa]]
|miejsce urodzenia = [[Wrocław]]
|data śmierci = 30 listopada 2010
⚫
|zawód = [[aktor]]ka
|miejsce śmierci = [[Warszawa]]
⚫
|współmałżonek = [[Waldemar Kownacki]] (rozwód)
⚫
|zawód = [[aktor]]ka
⚫
|lata aktywności = 1972–2009
⚫
|współmałżonek = [[Waldemar Kownacki]]<br /><small>(1975–1985)</small>
|zespół artystyczny =
⚫
|lata aktywności = 1972–2009
|nagrody =
|zespół artystyczny = [[Teatr Narodowy (Warszawa)|Teatr Narodowy]] <small>(1999–2009)</small>
|odznaczenia = [[Plik:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Złoty Krzyż Zasługi]]
|odznaczenia = [[Plik:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Złoty Krzyż Zasługi]]
⚫
|commons = category:Gabriela Kownacka
|faksymile = Kownacka_Gabriela_faksymile.jpg
⚫
|wikicytaty = Gabriela Kownacka
⚫
|commons = Category:Gabriela Kownacka
|www =
⚫
|wikicytaty = Gabriela Kownacka
|www =
}}
}}
'''Gabriela Anna Kownacka''' z domu Kwasz (ur. [[25 maja]] [[1952]] we [[Wrocław]]iu, zm. [[30 listopada]] [[2010]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polska [[aktor]]ka teatralna i telewizyjna, w latach 1999–2009 aktorka [[Teatr Narodowy w Warszawie|Teatru Narodowego w Warszawie]].
'''Gabriela Anna Kownacka''' z domu Kwasz (ur. [[25 maja]] [[1952]] we [[Wrocław]]iu, zm. [[30 listopada]] [[2010]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polska [[aktor]]ka [[teatr]]alna i [[film]]owa.


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Była córką Ottokara Kwasza (1922−1992) i Izabelli z domu Tumidajskiej (ur. 1923). W 1971 ukończyła [[Liceum Ogólnokształcące Nr III im. Adama Mickiewicza|III LO we Wrocławiu]] i zdała [[matura|maturę]]. W tym samym roku dostała się na wydział aktorski [[Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie|Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie]]. Będąc na pierwszym roku studiów, zagrała rolę Zosi w ''[[Wesele (film 1972)|Weselu]]'' [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdy]].
Była córką Ottokara Kwasza (ur. 12 stycznia 1922 zm. 3 marca 1992) i Izabelli z domu Tumidajskiej (ur. 18 września 1923 zm. 9 maja 2023)<ref>{{Cytuj |tytuł = GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie |data dostępu = 2023-05-25 |opublikowany = wawamlynarska.grobonet.com |url = https://wawamlynarska.grobonet.com/grobonet/start.php?id=wyniki&name=kwasz&submit=Szukaj}}</ref>. W 1971 ukończyła [[Liceum Ogólnokształcące Nr III im. Adama Mickiewicza|III LO we Wrocławiu]] i zdała [[matura|maturę]]. W tym samym roku dostała się na wydział aktorski [[Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie|Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie]]<ref name=filmpolski.pl>{{cytuj stronę | url=http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?osoba=111759 | tytuł=Gabriela Kownacka | opublikowany=filmpolski.pl | praca=[[FilmPolski.pl]] | data dostępu=2020-04-23}}</ref>. Będąc na pierwszym roku studiów, zagrała rolę Zosi w ''[[Wesele (film 1972)|Weselu]]'' [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdy]]<ref name=kultura.onet.pl /><ref name=filmpolski.pl />.


Dyplom ukończenia PWST otrzymała w 1975 z tytułem ''magister sztuki aktor dramatyczny''. W tym samym roku zaangażowała się do [[Teatr Kwadrat|Teatru Kwadrat w Warszawie]], gdzie zadebiutowała tytułową rolą w sztuce ''Pepsie'' [[Pierrette Bruno]], w reżyserii twórcy i dyrektora tego teatru [[Edward Dziewoński|Edwarda Dziewońskiego]]. Występowała też w [[Teatr Telewizji|Teatrze Telewizji]]: w 1975 zagrała rolę Maggie w sztuce [[Arthur Miller|Arthura Millera]] ''Po upadku'' w reżyserii [[Andrzej Łapicki|Andrzeja Łapickiego]], zaś w 1976 wystąpiła w roli Marysi w sztuce Roberta Thomasa ''Spółka morderców'' w reżyserii Edwarda Dziewońskiego<ref>[http://www.filmpolski.pl/fp/index.php/525087 ''Spółka morderców''], filmpolski.pl</ref>.
Dyplom ukończenia PWST otrzymała w 1975 z tytułem ''magister sztuki aktor dramatyczny''<ref name=filmpolski.pl />. W tym samym roku zaangażowała się do [[Teatr Kwadrat|Teatru Kwadrat w Warszawie]], gdzie zadebiutowała tytułową rolą w sztuce ''Pepsie'' [[Pierrette Bruno]], w reżyserii twórcy i dyrektora tego teatru [[Edward Dziewoński|Edwarda Dziewońskiego]]. Występowała też w [[Teatr Telewizji|Teatrze Telewizji]]: w 1975 zagrała rolę Maggie w sztuce [[Arthur Miller|Arthura Millera]] ''Po upadku'' w reżyserii [[Andrzej Łapicki|Andrzeja Łapickiego]], zaś w 1976 wystąpiła w roli Marysi w sztuce Roberta Thomasa ''Spółka morderców'' w reżyserii Edwarda Dziewońskiego<ref name=filmpolski.pl />.


W 1977 otrzymała [[Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego|Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego]] za rolę Maggie i hrabianki Rity w ''[[Trędowata (film 1976)|Trędowatej]]'' [[Jerzy Hoffman|Jerzego Hoffmana]], a w 1979 tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu” podczas [[Lubuskie Lato Filmowe|Lubuskiego Lata Filmowego]] w Łagowie za rolę Anity w komedii muzycznej ''[[Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy]]''.
W 1977 otrzymała [[Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego|Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego]] za rolę Maggie i hrabianki Rity w ''[[Trędowata (film 1976)|Trędowatej]]'' [[Jerzy Hoffman|Jerzego Hoffmana]], a w 1979 tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu” podczas [[Lubuskie Lato Filmowe|Lubuskiego Lata Filmowego]] w Łagowie za rolę Anity w komedii muzycznej ''[[Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy]]''. Także w tym samym roku zdobyła nagrodę przewodniczącego komitetu ds. Radia i Telewizji za ''wybitną współpracę artystyczną z TVP''<ref name=filmpolski.pl />.


W 1978 otrzymała od [[Erwin Axer|Erwina Axera]] propozycję angażu do [[Teatr Współczesny w Warszawie|Teatru Współczesnego w Warszawie]], a potem w 1983 od [[Jerzy Grzegorzewski|Jerzego Grzegorzewskiego]], który tworzył zespół po objęciu dyrekcji [[Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza|Teatru Studio w Warszawie]].
W latach 1975–78 występowała w stołecznym teatrze Kwadrat. W 1978 otrzymała od [[Erwin Axer|Erwina Axera]] propozycję angażu do [[Teatr Współczesny w Warszawie|Teatru Współczesnego w Warszawie]], a potem w 1983 od [[Jerzy Grzegorzewski|Jerzego Grzegorzewskiego]], który tworzył zespół po objęciu dyrekcji [[Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza|Teatru Studio w Warszawie]]. Występowała w nim do 1999<ref name=filmpolski.pl />. W 1998 zagrała gościnnie w [[Teatr Narodowy (Warszawa)|Teatrze Narodowym]] rolę siostry Dory w ''Halce Spinozie'' według [[Stanisław Ignacy Witkiewicz|Witkacego]] w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Następnie w latach 1999–2009 była stałą aktorką [[Teatr Narodowy (Warszawa)|sceny narodowej]]<ref name="filmpolski.pl" />.


W [[Lata 90. XX wieku|latach 90.]] stworzyła popularne role serialowe w ''[[Matki, żony i kochanki|Matkach, żonach i kochankach]]'' (1995–98) i ''[[Rodzina zastępcza (serial telewizyjny)|Rodzinie zastępczej]]'' (1999–2008).
W 1998, jeszcze jako aktorka Teatru Studio, zagrała gościnnie w [[Teatr Narodowy w Warszawie|Teatrze Narodowym]] rolę siostry Dory w ''Halce Spinozie'' według [[Stanisław Ignacy Witkiewicz|Witkacego]] w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Od 1999 była aktorką Teatru Narodowego.


⚫
Wystąpiła w ponad 60 rolach Teatru Telewizji i zagrała w ponad 40 spektaklach teatralnych w całym kraju. W 2012 ukazała się książka autorstwa [[Roman Dziewoński|Romana Dziewońskiego]] pt. ''Gabi. Gabriela Kownacka''<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.polskieradio24.pl/5/3/Artykul/741226,Ukazala-sie-ksiazka-o-Gabrieli-Kownackiej|data=2012-12-09|tytuł=Ukazała się książka o Gabrieli Kownackiej|opublikowany=polskieradio.pl|praca=[[Polskie Radio]]|data dostępu=2019-08-27}}</ref>.
⚫
Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2005 „za zasługi w pracy artystycznej” została odznaczona [[Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]]<ref>{{Monitor Polski|rok=2005|numer=74|pozycja=1019}} – pkt 5.</ref>. W tym samym roku podczas [[Festiwal Dobrego Humoru|Festiwalu Dobrego Humoru]] otrzymała statuetkę „Melonika” dla najlepszej aktorki komediowej<ref>{{cytuj stronę| url = http://muzyka.interia.pl/wiadomosc_dnia/news/vi-festiwal-dobrego-humoru,900955| tytuł = VI Festiwal Dobrego Humoru| data dostępu = 2010-11-30| opublikowany = interia.pl| data = 2007-04-25}}</ref>.


== Odznaczenia i nagrody ==
⚫
W 2006 odcisnęła swoją dłoń na [[Bursztynowa Promenada Gwiazd|Bursztynowej Promenadzie Gwiazd]] podczas Festiwalu Gwiazd w Gdańsku<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.instytutsztuki.pl/pages-245-pl.html| tytuł = Promenada Gwiazd| data dostępu = 2010-11-30| opublikowany = instytutsztuki.pl}}</ref>.
⚫
Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2005 „za zasługi w pracy artystycznej” została odznaczona [[Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]]<ref>{{Monitor Polski|rok=2005|numer=74|pozycja=1019}} – pkt 5.</ref>. W tym samym roku podczas [[Festiwal Dobrego Humoru|Festiwalu Dobrego Humoru]] otrzymała statuetkę „Melonika” dla najlepszej aktorki komediowej<ref>{{cytuj |url = https://web.archive.org/web/20071202220625/http://muzyka.interia.pl/wiadomosc_dnia/news/vi-festiwal-dobrego-humoru,900955 |tytuł = VI Festiwal Dobrego Humoru |data dostępu = 2010-11-30 |opublikowany = Interia.pl |data = 2007-04-24}}</ref>.


⚫
W 2006 odcisnęła swoją dłoń na [[Bursztynowa Promenada Gwiazd|Bursztynowej Promenadzie Gwiazd]] podczas Festiwalu Gwiazd w Gdańsku<ref>{{cytuj |url = https://web.archive.org/web/20070125041823/http://www.instytutsztuki.pl/pages-245-pl.html |tytuł = Promenada Gwiazd |data dostępu = 2010-11-30 |opublikowany = Instytut Sztuki}}</ref><ref name=filmpolski.pl />.
W 2007 została ambasadorem drugiej edycji programu "Szkoła bez przemocy"<ref>{{cytuj stronę | url=https://echodnia.eu/swietokrzyskie/nasza-akcja-gabriela-kownacka-ambasador-szkoly-bez-przemocy-odpowiada-na-panstwa-pytania/ar/8331132 | archiwum=https://echodnia.eu/swietokrzyskie/nasza-akcja-gabriela-kownacka-ambasador-szkoly-bez-przemocy-odpowiada-na-panstwa-pytania/ar/8331132 | zarchiwizowano=2007-11-26 | tytuł=Nasza akcja > Gabriela Kownacka Ambasador "Szkoły bez przemocy" odpowiada na Państwa pytania | opublikowany=echodnia.eu | data dostępu=2019-08-11}}</ref>.

Wystąpiła w ponad 60 rolach Teatru Telewizji i zagrała w ponad 40 spektaklach teatralnych w całym kraju.


== Życie prywatne ==
== Życie prywatne ==
W latach 1975–1985 była żoną [[Waldemar Kownacki|Waldemara Kownackiego]]. W 1983 urodziła syna Franciszka. Związana była także z operatorem Witoldem Adamkiem i aktorem [[Krzysztof Janczar|Krzysztofem Janczarem]]<ref>{{cytuj stronę | autor=Sonia Miniewicz | tytuł=Gabriela Kownacka: po prostu Gabi {{!}} Onet.pl Film | opublikowany=kultura.onet.pl | url=https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/gabriela-kownacka-po-prostu-gabi/hnr5bpg | archiwum=https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/gabriela-kownacka-po-prostu-gabi/hnr5bpg | zarchiwizowano=2017-05-23 | data dostępu=2019-08-11}}</ref>.
W latach 1975–1985 była żoną [[Waldemar Kownacki|Waldemara Kownackiego]]. W 1983 urodziła syna Franciszka. Związana była także z operatorem Witoldem Adamkiem i aktorem [[Krzysztof Janczar|Krzysztofem Janczarem]]<ref name=kultura.onet.pl>{{cytuj stronę | autor=Sonia Miniewicz | tytuł=Gabriela Kownacka: po prostu Gabi | opublikowany=kultura.onet.pl | praca=[[Onet.pl]] | url=https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/gabriela-kownacka-po-prostu-gabi/hnr5bpg | data=2017-05-23 | data dostępu=2019-08-11}}</ref>. W 2007 została ambasadorem drugiej edycji programu „Szkoła bez przemocy”<ref>{{cytuj stronę|url=https://echodnia.eu/swietokrzyskie/nasza-akcja-gabriela-kownacka-ambasador-szkoly-bez-przemocy-odpowiada-na-panstwa-pytania/ar/8331132|data=2007-11-26|tytuł=Nasza akcja > Gabriela Kownacka Ambasador „Szkoły bez przemocy” odpowiada na Państwa pytania|opublikowany=echodnia.eu|data dostępu=2019-08-11}}</ref>. Zagrała także w reklamie serów Warmia<ref>{{cytuj stronę|autor=Beata Drewnowska|data=2008-08-05|url=https://www.rp.pl/artykul/172084-Gra-o-mleczne-zyski.html|tytuł=Gra o mleczne zyski|opublikowany=www.rp.pl|praca=[[Rzeczpospolita Polska (miesięcznik)|Rzeczpospolita Polska]]|język=en|data dostępu=2020-04-28}}</ref>.


== Choroba i śmierć ==
== Choroba i śmierć ==
[[Plik:Gabriela Kownacka (grób).jpg|thumb|240px|Grób Gabrieli Kownackiej na [[Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie|Cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]]]]
[[Plik:Gabriela Kownacka (grób).jpg|thumb|240px|Grób Gabrieli Kownackiej na [[cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie|cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]]]]
W 2004 aktorka zachorowała na [[rak sutka|nowotwór piersi]]. Kilkumiesięczne zabiegi chemioterapii i radioterapii dały pozytywny efekt, dzięki czemu mogła powrócić do pracy na planie serialu ''[[Rodzina zastępcza (serial telewizyjny)|Rodzina zastępcza]]''<ref>{{cytuj stronę | url=https://www.polskieradio24.pl/5/3/Artykul/278999,Zmarla-aktorka-Gabriela-Kownacka | archiwum=https://www.polskieradio24.pl/5/3/Artykul/278999,Zmarla-aktorka-Gabriela-Kownacka | zarchiwizowano=2010-12-01 | tytuł=Zmarła aktorka Gabriela Kownacka | opublikowany=polskieradio24.pl | data dostępu=2019-08-11}}</ref>.
W 2004 aktorka zachorowała na [[rak sutka|raka piersi]]. Kilkumiesięczne zabiegi chemioterapii i radioterapii dały pozytywny efekt, dzięki czemu mogła powrócić do pracy na planie serialu ''[[Rodzina zastępcza (serial telewizyjny)|Rodzina zastępcza]]''<ref>{{cytuj stronę | url=http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/8837,druk.html | data=2005-02-11 | tytuł=Gabriela Kownacka wróciła do pracy | opublikowany=e-teatr.pl | data dostępu=2020-01-04}}</ref>.

⚫
Na przełomie maja i czerwca 2008 nastąpił gwałtowny nawrót choroby i stan zdrowia aktorki bardzo się pogorszył. 9 marca 2009 w Teatrze Narodowym odbył się koncert charytatywny, z którego cały dochód został przeznaczony na leczenie aktorki<ref>{{Cytuj stronę |tytuł=Nadzwyczajny koncert dla Gabrysi |url=http://www.komorow.net/node/2347|opublikowany=komorow.net}}</ref>.

Zmarła 30 listopada 2010, po sześciu latach walki z rakiem<ref>{{Cytuj stronę| url = http://tvp.info/informacje/kultura/zmarla-gabriela-kownacka/3487525| tytuł = Zmarła Gabriela Kownacka| data dostępu = 2010-11-30| opublikowany = tvp.info| data = 2010-11-30}}<ref name= />.


⚫
Na przełomie maja i czerwca 2008 nastąpił gwałtowny nawrót choroby i stan zdrowia aktorki bardzo się pogorszył<ref name=se.pl>{{cytuj stronę | url=https://www.se.pl/wiadomosci/gwiazdy/Gabriela-Kownacka-przegrywa-walke-z-rakiem-aa-RsSz-nFAG-5gw7.html | data=2010-04-11 | tytuł=Gabriela Kownacka przegrywa walkę z rakiem | opublikowany=se.pl | praca=[[Super Express]] | data dostępu=2020-01-04}}</ref>. 9 marca 2009 w Teatrze Narodowym odbył się koncert charytatywny, z którego cały dochód został przeznaczony na leczenie aktorki<ref>{{Cytuj |tytuł = Nadzwyczajny koncert dla Gabrysi |url = https://web.archive.org/web/20090417183643/http://www.komorow.net/node/2347 |opublikowany = komorow.net |data = 2009-03-24}}</ref><ref name=se.pl />.
7 grudnia 2010 została pochowana na [[Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie|cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]]. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in. [[Maja Komorowska]], [[Joanna Szczepkowska]], [[Piotr Fronczewski]], [[Gołda Tencer]], [[Ewa Ziętek]], [[Marian Opania]], [[Wojciech Malajkat]] i inni<ref>{{Cytuj stronę| url = http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80273,8781022,_Byla_kobieta_z_niezwykla_klasa___Pogrzeb_Gabrieli.html| tytuł = „Była kobietą z niezwykłą klasą”. Pogrzeb Gabrieli Kownackiej| data dostępu = 2010-12-07| opublikowany = gazeta.pl| data = 2010-12-07}}</ref>. Aktor [[Marcin Hycnar]] odczytał list pożegnalny w imieniu [[Jan Englert|Jana Englerta]] – dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie.


Zmarła 30 listopada 2010<ref>{{Cytuj stronę| url = http://tvp.info/informacje/kultura/zmarla-gabriela-kownacka/3487525| tytuł = Zmarła Gabriela Kownacka| data dostępu = 2010-11-30| opublikowany = tvp.info| praca = [[TVP Info]]| data = 2010-11-30| archiwum = https://web.archive.org/web/20101205012913/http://tvp.info/informacje/kultura/zmarla-gabriela-kownacka/3487525| zarchiwizowano = 2010-12-05}}</ref>. 7 grudnia 2010 została pochowana na [[Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie|cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]] (aleja 41, grób 27)<ref>{{Cytuj |tytuł = GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie |data dostępu = 2023-05-25 |opublikowany = wawamlynarska.grobonet.com |url = https://wawamlynarska.grobonet.com/grobonet/start.php?id=wyniki&name=kownacka+gabriela}}</ref><ref>[https://wawamlynarska.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=9397&inni=0&cinki=1| śp. Gabriela Kownacka]</ref>. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in.: [[Maja Komorowska]], [[Joanna Szczepkowska]], [[Gołda Tencer]], [[Ewa Ziętek]], [[Marian Opania]], [[Wojciech Malajkat]] oraz obsada serialu ''[[Rodzina zastępcza (serial telewizyjny)|Rodzina zastępcza]]'' ([[Piotr Fronczewski]], [[Jarosław Boberek]] i inni)<ref>{{Cytuj |url = https://web.archive.org/web/20101210193450/http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80273,8781022,_Byla_kobieta_z_niezwykla_klasa___Pogrzeb_Gabrieli.html |tytuł = „Kochaliśmy ją”. Pogrzeb Gabrieli Kownackiej |data dostępu = 2010-12-07 |opublikowany = Gazeta.pl |data = 2010-12-07}}</ref>. Aktor [[Marcin Hycnar]] odczytał list pożegnalny w imieniu [[Jan Englert|Jana Englerta]] – dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie.
⚫
W 2012 roku ukazała się książka autorstwa [[Roman Dziewoński|Romana Dziewońskiego]] pt. ''Gabi. Gabriela Kownacka''<ref>{{cytuj stronę | url=https://www.polskieradio24.pl/5/3/Artykul/741226,Ukazala-sie-ksiazka-o-Gabrieli-Kownackiej | tytuł=Ukazała się książka o Gabrieli Kownackiej | archiwum=https://www.polskieradio24.pl/5/3/Artykul/741226,Ukazala-sie-ksiazka-o-Gabrieli-Kownackiej | zarchiwizowano=2012-12-09 | opublikowany=polskieradio.pl | data dostępu=2019-08-27}}</ref>.


== Filmografia ==
== Filmografia ==
Źródło: [[FilmPolski.pl]]<ref name="filmpolski.pl" />.
* [[1972 w filmie|1972]]: ''[[Wesele (film 1972)|Wesele]]'' – Zosia
* [[1972 w filmie|1972]]: ''[[Wesele (film 1972)|Wesele]]'' – Zosia
* [[1976 w filmie|1976]]: ''[[Skazany (film 1976)|Skazany]]'' – Kasia
* [[1976 w filmie|1976]]: ''[[Skazany (film 1976)|Skazany]]'' – Kasia
Linia 72: Linia 70:
* [[1983 w filmie|1983]]: ''[[Nadzór (film)|Nadzór]]'' – Danusia Wabik
* [[1983 w filmie|1983]]: ''[[Nadzór (film)|Nadzór]]'' – Danusia Wabik
* [[1984 w filmie|1984]]: ''[[5 dni z życia emeryta]]'' – sekretarka w Wytwórni Filmów Dokumentalnych
* [[1984 w filmie|1984]]: ''[[5 dni z życia emeryta]]'' – sekretarka w Wytwórni Filmów Dokumentalnych
* 1984: ''Jak się pozbyć czarnego kota'' – Krystyna Danek
* 1984: ''[[Jak się pozbyć czarnego kota]]'' – Krystyna Danek
* 1984: ''[[Pismak (film)|Pismak]]'' – Maria
* 1984: ''[[Pismak (film)|Pismak]]'' – Maria
* 1984: ''Zamiana'' – Ola, była kochanka Tolka
* 1984: ''Zamiana'' – Ola
* [[1985 w filmie|1985]]: ''[[Kronika wypadków miłosnych]]'' – Olimpia
* [[1985 w filmie|1985]]: ''[[Kronika wypadków miłosnych (film)|Kronika wypadków miłosnych]]'' – Olimpia
* 1985: ''[[Ga, ga. Chwała bohaterom]]'' – blondynka z komputera
* 1985: ''[[Ga, ga. Chwała bohaterom]]'' – blondynka z komputera
* 1985: ''Żaglowiec'' – mama Michała
* 1985: ''Żaglowiec'' – mama Michała
Linia 86: Linia 84:
* 1992: ''[[Sauna (film)|Sauna]]'' – Masza
* 1992: ''[[Sauna (film)|Sauna]]'' – Masza
* 1992: ''[[Zwolnieni z życia]]'' – Elżbieta
* 1992: ''[[Zwolnieni z życia]]'' – Elżbieta
* [[1993 w filmie|1993]]: ''[[Powrót Arsène’a Lupin|Nowe przygody Arsena Lupin]]'' (''Les Nouveaux Exploits d'Arsène Lupin'')
* [[1993 w filmie|1993]]: ''[[Powrót Arsène’a Lupin|Nowe przygody Arsena Lupin]]''
* [[1995 w filmie|1995]]–[[1998 w filmie|1998]]: ''[[Matki, żony i kochanki]]'' – Dorota Padlewska-Lindner
* [[1995 w filmie|1995]]–[[1998 w filmie|1998]]: ''[[Matki, żony i kochanki]]'' – Dorota Padlewska-Lindner
* [[1996 w filmie|1996]]: ''Cesarska tabakierka'' – baronowa
* [[1996 w filmie|1996]]: ''Cesarska tabakierka'' – baronowa
Linia 96: Linia 94:
* 1999: ''Bratobójstwo''
* 1999: ''Bratobójstwo''
* [[2001 w filmie|2001]]: ''[[Pas de deux (film 2001)|Pas de deux]]'' – Anna Struziakowa
* [[2001 w filmie|2001]]: ''[[Pas de deux (film 2001)|Pas de deux]]'' – Anna Struziakowa
* [[2002 w filmie|2002]]: ''[[Na dobre i na złe]]'' – Lidia Kornecka, menadżerka Niki (gościnnie)
* [[2002 w filmie|2002]]: ''[[Na dobre i na złe]]'' – Lidia Kornecka (odc. 93)
* [[2003 w filmie|2003]]: ''[[Powiedz to, Gabi]]'' – aktorka
* [[2003 w filmie|2003]]: ''[[Powiedz to, Gabi]]'' – aktorka
* [[2006 w filmie|2006]]: ''[[Przebacz]]'' – matka
* [[2006 w filmie|2006]]: ''[[Przebacz]]'' – matka
Linia 102: Linia 100:
* 2007: ''[[Niania (polski serial telewizyjny)|Niania]]'' – ona sama
* 2007: ''[[Niania (polski serial telewizyjny)|Niania]]'' – ona sama


=== Polski dubbing ===
== Dubbing ==
* Filmy
=== Filmy ===
* 1977: ''[[Hotel Zacisze]]''
** [[1976 w filmie|1976]]: ''[[Ja, Klaudiusz (serial telewizyjny)|Ja, Klaudiusz]]'' − Druzylla
** [[2003 w filmie|2003]]: ''[[Nawiedzony dwór]]'' – Liota
* [[1979 w filmie|1979]]: ''[[Ja, Klaudiusz (serial telewizyjny)|Ja, Klaudiusz]]'' − Druzylla <small>(odc. 9)</small>
* 1981: ''[[Życie jest piękne (film 1979)|Życie jest piękne]]''
** [[2006 w filmie|2007]]: ''[[Artur i Minimki]]'' – babcia Arthura
* 1986: ''[[Annie Hall]]''
⚫
* Gry komputerowe
** 1999: ''[[Wrota Baldura (gra komputerowa)|Baldur’s Gate]]'' – Viconia
* 1983: ''[[Goście z galaktyki Arkana]]'' − Biba
** 2000: ''[[Airline Tycoon]]''
* 1984: ''[[Wybory w VII c]]'' − pani Kunze
** 2000: ''[[Baldur’s Gate II: Cienie Amn]]'' – Viconia
* 2003: ''[[Nawiedzony dwór]]'' – Madame Liota
** 2000: ''[[Planescape: Torment]]'' – Nie-Sława
* 2007: ''[[Artur i Minimki]]'' – babcia Arthura

⚫
=== Gry komputerowe ===
* [[1999 w grach komputerowych|1999]]: ''[[Wrota Baldura (gra komputerowa)|Baldur’s Gate]]'' – Viconia DeVir
* 1999: ''[[Airline Tycoon]]''
* [[2000 w grach komputerowych|2000]]: ''[[Planescape: Torment]]'' – Nie-Sława
* 2000: ''[[Baldur’s Gate II: Cienie Amn]]'' – Viconia DeVir
* [[2001 w grach komputerowych|2001]]: ''[[Baldur’s Gate II: Tron Bhaala]]'' – Viconia DeVir


== Przypisy ==
== Przypisy ==
Linia 120: Linia 125:
* {{Filmweb|osoba|476|Gabriela Kownacka}}
* {{Filmweb|osoba|476|Gabriela Kownacka}}
* {{Filmpolski|osoba|111759|Gabriela Kownacka}}
* {{Filmpolski|osoba|111759|Gabriela Kownacka}}
* {{e-teatr|474|Gabriela Kownacka}}
* {{EncyklopediaTeatru |o |id = 474 |nazwa = Gabriela Kownacka |data dostępu = 2021-04-09}}
* {{Fototeka|osoba zdjęcia|Kownacka+Gabriela|Gabriela Kownacka}}
* {{Fototeka|osoba zdjęcia|Kownacka+Gabriela|Gabriela Kownacka}}
* [http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/aktorzy/gabriela-kownacka/22 Gabriela Kownacka] w bazie [http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/ Akademii Polskiego Filmu]
* [http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/aktorzy/gabriela-kownacka/22 Gabriela Kownacka] w bazie [http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/ Akademii Polskiego Filmu]
Linia 136: Linia 141:
[[Kategoria:Zmarli w 2010]]
[[Kategoria:Zmarli w 2010]]
[[Kategoria:Pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]]
[[Kategoria:Pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]]
[[Kategoria:Laureaci nagrody imienia Zbyszka Cybulskiego]]
[[Kategoria:Laureaci Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Wrocławiu]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Wrocławiu]]
[[Kategoria:Osobowości telewizyjne związane z Polsatem]]
[[Kategoria:Osobowości telewizyjne związane z Polsatem]]
[[Kategoria:Absolwenci Liceum Ogólnokształcącego nr III im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu]]

Aktualna wersja na dzień 20:23, 18 cze 2024

Gabriela Kownacka
Ilustracja
Gabriela Kownacka (2006)
Imię i nazwisko

Gabriela Anna Kownacka

Data i miejsce urodzenia

25 maja 1952
Wrocław

Data i miejsce śmierci

30 listopada 2010
Warszawa

Zawód

aktorka

Współmałżonek

Waldemar Kownacki
(1975–1985)

Lata aktywności

1972–2009

Zespół artystyczny
Teatr Narodowy (1999–2009)
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Gabriela Anna Kownacka z domu Kwasz (ur. 25 maja 1952 we Wrocławiu, zm. 30 listopada 2010 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Była córką Ottokara Kwasza (ur. 12 stycznia 1922 zm. 3 marca 1992) i Izabelli z domu Tumidajskiej (ur. 18 września 1923 zm. 9 maja 2023)[1]. W 1971 ukończyła III LO we Wrocławiu i zdała maturę. W tym samym roku dostała się na wydział aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie[2]. Będąc na pierwszym roku studiów, zagrała rolę Zosi w Weselu Andrzeja Wajdy[3][2].

Dyplom ukończenia PWST otrzymała w 1975 z tytułem magister sztuki aktor dramatyczny[2]. W tym samym roku zaangażowała się do Teatru Kwadrat w Warszawie, gdzie zadebiutowała tytułową rolą w sztuce Pepsie Pierrette Bruno, w reżyserii twórcy i dyrektora tego teatru Edwarda Dziewońskiego. Występowała też w Teatrze Telewizji: w 1975 zagrała rolę Maggie w sztuce Arthura Millera Po upadku w reżyserii Andrzeja Łapickiego, zaś w 1976 wystąpiła w roli Marysi w sztuce Roberta Thomasa Spółka morderców w reżyserii Edwarda Dziewońskiego[2].

W 1977 otrzymała Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego za rolę Maggie i hrabianki Rity w Trędowatej Jerzego Hoffmana, a w 1979 tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu” podczas Lubuskiego Lata Filmowego w Łagowie za rolę Anity w komedii muzycznej Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy. Także w tym samym roku zdobyła nagrodę przewodniczącego komitetu ds. Radia i Telewizji za wybitną współpracę artystyczną z TVP[2].

W latach 1975–78 występowała w stołecznym teatrze Kwadrat. W 1978 otrzymała od Erwina Axera propozycję angażu do Teatru Współczesnego w Warszawie, a potem w 1983 od Jerzego Grzegorzewskiego, który tworzył zespół po objęciu dyrekcji Teatru Studio w Warszawie. Występowała w nim do 1999[2]. W 1998 zagrała gościnnie w Teatrze Narodowym rolę siostry Dory w Halce Spinozie według Witkacego w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Następnie w latach 1999–2009 była stałą aktorką sceny narodowej[2].

W latach 90. stworzyła popularne role serialowe w Matkach, żonach i kochankach (1995–98) i Rodzinie zastępczej (1999–2008).

Wystąpiła w ponad 60 rolach Teatru Telewizji i zagrała w ponad 40 spektaklach teatralnych w całym kraju. W 2012 ukazała się książka autorstwa Romana Dziewońskiego pt. Gabi. Gabriela Kownacka[4].

Odznaczenia i nagrody

[edytuj | edytuj kod]

Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2005 „za zasługi w pracy artystycznej” została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi[5]. W tym samym roku podczas Festiwalu Dobrego Humoru otrzymała statuetkę „Melonika” dla najlepszej aktorki komediowej[6].

W 2006 odcisnęła swoją dłoń na Bursztynowej Promenadzie Gwiazd podczas Festiwalu Gwiazd w Gdańsku[7][2].

Życie prywatne

[edytuj | edytuj kod]

W latach 1975–1985 była żoną Waldemara Kownackiego. W 1983 urodziła syna Franciszka. Związana była także z operatorem Witoldem Adamkiem i aktorem Krzysztofem Janczarem[3]. W 2007 została ambasadorem drugiej edycji programu „Szkoła bez przemocy”[8]. Zagrała także w reklamie serów Warmia[9].

Choroba i śmierć

[edytuj | edytuj kod]
Grób Gabrieli Kownackiej na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie

W 2004 aktorka zachorowała na raka piersi. Kilkumiesięczne zabiegi chemioterapii i radioterapii dały pozytywny efekt, dzięki czemu mogła powrócić do pracy na planie serialu Rodzina zastępcza[10].

Na przełomie maja i czerwca 2008 nastąpił gwałtowny nawrót choroby i stan zdrowia aktorki bardzo się pogorszył[11]. 9 marca 2009 w Teatrze Narodowym odbył się koncert charytatywny, z którego cały dochód został przeznaczony na leczenie aktorki[12][11].

Zmarła 30 listopada 2010[13]. 7 grudnia 2010 została pochowana na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 41, grób 27)[14][15]. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in.: Maja Komorowska, Joanna Szczepkowska, Gołda Tencer, Ewa Ziętek, Marian Opania, Wojciech Malajkat oraz obsada serialu Rodzina zastępcza (Piotr Fronczewski, Jarosław Boberek i inni)[16]. Aktor Marcin Hycnar odczytał list pożegnalny w imieniu Jana Englerta – dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie.

Filmografia

[edytuj | edytuj kod]

Źródło: FilmPolski.pl[2].

Dubbing

[edytuj | edytuj kod]

Filmy

[edytuj | edytuj kod]

Gry komputerowe

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie [online], wawamlynarska.grobonet.com [dostęp 2023-05-25].
  2. ↑ a b c d e f g h i Gabriela Kownacka. [w:] FilmPolski.pl [on-line]. filmpolski.pl. [dostęp 2020-04-23].
  3. ↑ a b Sonia Miniewicz: Gabriela Kownacka: po prostu Gabi. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2017-05-23. [dostęp 2019-08-11].
  4. ↑ Ukazała się książka o Gabrieli Kownackiej. [w:] Polskie Radio [on-line]. polskieradio.pl, 2012-12-09. [dostęp 2019-08-27].
  5. ↑ M.P. z 2005 r. nr 74, poz. 1019 – pkt 5.
  6. ↑ VI Festiwal Dobrego Humoru [online], Interia.pl, 24 kwietnia 2007 [dostęp 2010-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2007-12-02].
  7. ↑ Promenada Gwiazd [online], Instytut Sztuki [dostęp 2010-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2007-01-25].
  8. ↑ Nasza akcja > Gabriela Kownacka Ambasador „Szkoły bez przemocy” odpowiada na Państwa pytania. echodnia.eu, 2007-11-26. [dostęp 2019-08-11].
  9. ↑ Beata Drewnowska: Gra o mleczne zyski. [w:] Rzeczpospolita Polska [on-line]. www.rp.pl, 2008-08-05. [dostęp 2020-04-28]. (ang.).
  10. ↑ Gabriela Kownacka wróciła do pracy. e-teatr.pl, 2005-02-11. [dostęp 2020-01-04].
  11. ↑ a b Gabriela Kownacka przegrywa walkę z rakiem. [w:] Super Express [on-line]. se.pl, 2010-04-11. [dostęp 2020-01-04].
  12. ↑ Nadzwyczajny koncert dla Gabrysi [online], komorow.net, 24 marca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-04-17].
  13. ↑ Zmarła Gabriela Kownacka. [w:] TVP Info [on-line]. tvp.info, 2010-11-30. [dostęp 2010-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-05)].
  14. ↑ GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie [online], wawamlynarska.grobonet.com [dostęp 2023-05-25].
  15. ↑ śp. Gabriela Kownacka
  16. ↑ „Kochaliśmy ją”. Pogrzeb Gabrieli Kownackiej [online], Gazeta.pl, 7 grudnia 2010 [dostęp 2010-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-10].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gabriela_Kownacka&oldid=74042967”