Gabriela Kownacka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
drobne redakcyjne |
||
(Nie pokazano 33 wersji utworzonych przez 25 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Aktor infobox |
{{Aktor infobox |
||
|imię i nazwisko = Gabriela Kownacka |
|imię i nazwisko = Gabriela Kownacka |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
| |
|grafika = Gabriela Kownacka.jpg |
||
|opis grafiki = Gabriela Kownacka (2006) |
|||
⚫ | |||
|alt grafiki = |
|||
|data urodzenia = [[25 maja]] [[1952]] |
|||
⚫ | |||
|miejsce urodzenia = [[Wrocław]] |
|||
|data |
|data urodzenia = 25 maja 1952 |
||
|miejsce |
|miejsce urodzenia = [[Wrocław]] |
||
|data śmierci = 30 listopada 2010 |
|||
⚫ | |||
|miejsce śmierci = [[Warszawa]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
|zespół artystyczny = |
|||
⚫ | |||
|nagrody = |
|||
|zespół artystyczny = [[Teatr Narodowy (Warszawa)|Teatr Narodowy]] <small>(1999–2009)</small> |
|||
|odznaczenia = [[Plik:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Złoty Krzyż Zasługi]] |
|odznaczenia = [[Plik:POL Złoty Krzyż Zasługi BAR.svg|40px|Złoty Krzyż Zasługi]] |
||
⚫ | |||
|faksymile = Kownacka_Gabriela_faksymile.jpg |
|||
⚫ | |||
⚫ | |||
|www = |
|||
⚫ | |||
|www = |
|||
}} |
}} |
||
'''Gabriela Anna Kownacka''' z domu Kwasz (ur. [[25 maja]] [[1952]] we [[Wrocław]]iu, zm. [[30 listopada]] [[2010]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polska [[aktor]]ka |
'''Gabriela Anna Kownacka''' z domu Kwasz (ur. [[25 maja]] [[1952]] we [[Wrocław]]iu, zm. [[30 listopada]] [[2010]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polska [[aktor]]ka [[teatr]]alna i [[film]]owa. |
||
== Życiorys == |
== Życiorys == |
||
Była córką Ottokara Kwasza ( |
Była córką Ottokara Kwasza (ur. 12 stycznia 1922 zm. 3 marca 1992) i Izabelli z domu Tumidajskiej (ur. 18 września 1923 zm. 9 maja 2023)<ref>{{Cytuj |tytuł = GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie |data dostępu = 2023-05-25 |opublikowany = wawamlynarska.grobonet.com |url = https://wawamlynarska.grobonet.com/grobonet/start.php?id=wyniki&name=kwasz&submit=Szukaj}}</ref>. W 1971 ukończyła [[Liceum Ogólnokształcące Nr III im. Adama Mickiewicza|III LO we Wrocławiu]] i zdała [[matura|maturę]]. W tym samym roku dostała się na wydział aktorski [[Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie|Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie]]<ref name=filmpolski.pl>{{cytuj stronę | url=http://www.filmpolski.pl/fp/index.php?osoba=111759 | tytuł=Gabriela Kownacka | opublikowany=filmpolski.pl | praca=[[FilmPolski.pl]] | data dostępu=2020-04-23}}</ref>. Będąc na pierwszym roku studiów, zagrała rolę Zosi w ''[[Wesele (film 1972)|Weselu]]'' [[Andrzej Wajda|Andrzeja Wajdy]]<ref name=kultura.onet.pl /><ref name=filmpolski.pl />. |
||
Dyplom ukończenia PWST otrzymała w 1975 z tytułem ''magister sztuki aktor dramatyczny''. W tym samym roku zaangażowała się do [[Teatr Kwadrat|Teatru Kwadrat w Warszawie]], gdzie zadebiutowała tytułową rolą w sztuce ''Pepsie'' [[Pierrette Bruno]], w reżyserii twórcy i dyrektora tego teatru [[Edward Dziewoński|Edwarda Dziewońskiego]]. Występowała też w [[Teatr Telewizji|Teatrze Telewizji]]: w 1975 zagrała rolę Maggie w sztuce [[Arthur Miller|Arthura Millera]] ''Po upadku'' w reżyserii [[Andrzej Łapicki|Andrzeja Łapickiego]], zaś w 1976 wystąpiła w roli Marysi w sztuce Roberta Thomasa ''Spółka morderców'' w reżyserii Edwarda Dziewońskiego<ref |
Dyplom ukończenia PWST otrzymała w 1975 z tytułem ''magister sztuki aktor dramatyczny''<ref name=filmpolski.pl />. W tym samym roku zaangażowała się do [[Teatr Kwadrat|Teatru Kwadrat w Warszawie]], gdzie zadebiutowała tytułową rolą w sztuce ''Pepsie'' [[Pierrette Bruno]], w reżyserii twórcy i dyrektora tego teatru [[Edward Dziewoński|Edwarda Dziewońskiego]]. Występowała też w [[Teatr Telewizji|Teatrze Telewizji]]: w 1975 zagrała rolę Maggie w sztuce [[Arthur Miller|Arthura Millera]] ''Po upadku'' w reżyserii [[Andrzej Łapicki|Andrzeja Łapickiego]], zaś w 1976 wystąpiła w roli Marysi w sztuce Roberta Thomasa ''Spółka morderców'' w reżyserii Edwarda Dziewońskiego<ref name=filmpolski.pl />. |
||
W 1977 otrzymała [[Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego|Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego]] za rolę Maggie i hrabianki Rity w ''[[Trędowata (film 1976)|Trędowatej]]'' [[Jerzy Hoffman|Jerzego Hoffmana]], a w 1979 tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu” podczas [[Lubuskie Lato Filmowe|Lubuskiego Lata Filmowego]] w Łagowie za rolę Anity w komedii muzycznej ''[[Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy]]''. |
W 1977 otrzymała [[Nagroda im. Zbyszka Cybulskiego|Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego]] za rolę Maggie i hrabianki Rity w ''[[Trędowata (film 1976)|Trędowatej]]'' [[Jerzy Hoffman|Jerzego Hoffmana]], a w 1979 tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu” podczas [[Lubuskie Lato Filmowe|Lubuskiego Lata Filmowego]] w Łagowie za rolę Anity w komedii muzycznej ''[[Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy]]''. Także w tym samym roku zdobyła nagrodę przewodniczącego komitetu ds. Radia i Telewizji za ''wybitną współpracę artystyczną z TVP''<ref name=filmpolski.pl />. |
||
W 1978 otrzymała od [[Erwin Axer|Erwina Axera]] propozycję angażu do [[Teatr Współczesny w Warszawie|Teatru Współczesnego w Warszawie]], a potem w 1983 od [[Jerzy Grzegorzewski|Jerzego Grzegorzewskiego]], który tworzył zespół po objęciu dyrekcji [[Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza|Teatru Studio w Warszawie]]. |
W latach 1975–78 występowała w stołecznym teatrze Kwadrat. W 1978 otrzymała od [[Erwin Axer|Erwina Axera]] propozycję angażu do [[Teatr Współczesny w Warszawie|Teatru Współczesnego w Warszawie]], a potem w 1983 od [[Jerzy Grzegorzewski|Jerzego Grzegorzewskiego]], który tworzył zespół po objęciu dyrekcji [[Teatr Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza|Teatru Studio w Warszawie]]. Występowała w nim do 1999<ref name=filmpolski.pl />. W 1998 zagrała gościnnie w [[Teatr Narodowy (Warszawa)|Teatrze Narodowym]] rolę siostry Dory w ''Halce Spinozie'' według [[Stanisław Ignacy Witkiewicz|Witkacego]] w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Następnie w latach 1999–2009 była stałą aktorką [[Teatr Narodowy (Warszawa)|sceny narodowej]]<ref name="filmpolski.pl" />. |
||
W [[Lata 90. XX wieku|latach 90.]] stworzyła popularne role serialowe w ''[[Matki, żony i kochanki|Matkach, żonach i kochankach]]'' (1995–98) i ''[[Rodzina zastępcza (serial telewizyjny)|Rodzinie zastępczej]]'' (1999–2008). |
|||
W 1998, jeszcze jako aktorka Teatru Studio, zagrała gościnnie w [[Teatr Narodowy (Warszawa)|Teatrze Narodowym]] rolę siostry Dory w ''Halce Spinozie'' według [[Stanisław Ignacy Witkiewicz|Witkacego]] w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Od 1999 była aktorką Teatru Narodowego. |
|||
⚫ | Wystąpiła w ponad 60 rolach Teatru Telewizji i zagrała w ponad 40 spektaklach teatralnych w całym kraju. W 2012 ukazała się książka autorstwa [[Roman Dziewoński|Romana Dziewońskiego]] pt. ''Gabi. Gabriela Kownacka''<ref>{{cytuj stronę|url=https://www.polskieradio24.pl/5/3/Artykul/741226,Ukazala-sie-ksiazka-o-Gabrieli-Kownackiej|data=2012-12-09|tytuł=Ukazała się książka o Gabrieli Kownackiej|opublikowany=polskieradio.pl|praca=[[Polskie Radio]]|data dostępu=2019-08-27}}</ref>. |
||
⚫ | Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2005 „za zasługi w pracy artystycznej” została odznaczona [[Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]]<ref>{{Monitor Polski|rok=2005|numer=74|pozycja=1019}} – pkt 5.</ref>. W tym samym roku podczas [[Festiwal Dobrego Humoru|Festiwalu Dobrego Humoru]] otrzymała statuetkę „Melonika” dla najlepszej aktorki komediowej<ref>{{cytuj |
||
== Odznaczenia i nagrody == |
|||
⚫ | |||
⚫ | Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2005 „za zasługi w pracy artystycznej” została odznaczona [[Krzyż Zasługi|Złotym Krzyżem Zasługi]]<ref>{{Monitor Polski|rok=2005|numer=74|pozycja=1019}} – pkt 5.</ref>. W tym samym roku podczas [[Festiwal Dobrego Humoru|Festiwalu Dobrego Humoru]] otrzymała statuetkę „Melonika” dla najlepszej aktorki komediowej<ref>{{cytuj |url = https://web.archive.org/web/20071202220625/http://muzyka.interia.pl/wiadomosc_dnia/news/vi-festiwal-dobrego-humoru,900955 |tytuł = VI Festiwal Dobrego Humoru |data dostępu = 2010-11-30 |opublikowany = Interia.pl |data = 2007-04-24}}</ref>. |
||
⚫ | W 2006 odcisnęła swoją dłoń na [[Bursztynowa Promenada Gwiazd|Bursztynowej Promenadzie Gwiazd]] podczas Festiwalu Gwiazd w Gdańsku<ref>{{cytuj |url = https://web.archive.org/web/20070125041823/http://www.instytutsztuki.pl/pages-245-pl.html |tytuł = Promenada Gwiazd |data dostępu = 2010-11-30 |opublikowany = Instytut Sztuki}}</ref><ref name=filmpolski.pl />. |
||
W 2007 została ambasadorem drugiej edycji programu „Szkoła bez przemocy”<ref>{{cytuj stronę | url=https://echodnia.eu/swietokrzyskie/nasza-akcja-gabriela-kownacka-ambasador-szkoly-bez-przemocy-odpowiada-na-panstwa-pytania/ar/8331132 | data=2007-11-26 | tytuł=Nasza akcja > Gabriela Kownacka Ambasador „Szkoły bez przemocy” odpowiada na Państwa pytania | opublikowany=echodnia.eu | data dostępu=2019-08-11}}</ref>. |
|||
Wystąpiła w ponad 60 rolach Teatru Telewizji i zagrała w ponad 40 spektaklach teatralnych w całym kraju. |
|||
== Życie prywatne == |
== Życie prywatne == |
||
W latach 1975–1985 była żoną [[Waldemar Kownacki|Waldemara Kownackiego]]. W 1983 urodziła syna Franciszka. Związana była także z operatorem Witoldem Adamkiem i aktorem [[Krzysztof Janczar|Krzysztofem Janczarem]]<ref name=kultura.onet.pl>{{cytuj stronę | autor=Sonia Miniewicz | tytuł=Gabriela Kownacka: po prostu Gabi | opublikowany=kultura.onet.pl | praca=[[Onet.pl]] | url=https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/gabriela-kownacka-po-prostu-gabi/hnr5bpg | data=2017-05-23 | data dostępu=2019-08-11}}</ref>. |
W latach 1975–1985 była żoną [[Waldemar Kownacki|Waldemara Kownackiego]]. W 1983 urodziła syna Franciszka. Związana była także z operatorem Witoldem Adamkiem i aktorem [[Krzysztof Janczar|Krzysztofem Janczarem]]<ref name=kultura.onet.pl>{{cytuj stronę | autor=Sonia Miniewicz | tytuł=Gabriela Kownacka: po prostu Gabi | opublikowany=kultura.onet.pl | praca=[[Onet.pl]] | url=https://kultura.onet.pl/film/wywiady-i-artykuly/gabriela-kownacka-po-prostu-gabi/hnr5bpg | data=2017-05-23 | data dostępu=2019-08-11}}</ref>. W 2007 została ambasadorem drugiej edycji programu „Szkoła bez przemocy”<ref>{{cytuj stronę|url=https://echodnia.eu/swietokrzyskie/nasza-akcja-gabriela-kownacka-ambasador-szkoly-bez-przemocy-odpowiada-na-panstwa-pytania/ar/8331132|data=2007-11-26|tytuł=Nasza akcja > Gabriela Kownacka Ambasador „Szkoły bez przemocy” odpowiada na Państwa pytania|opublikowany=echodnia.eu|data dostępu=2019-08-11}}</ref>. Zagrała także w reklamie serów Warmia<ref>{{cytuj stronę|autor=Beata Drewnowska|data=2008-08-05|url=https://www.rp.pl/artykul/172084-Gra-o-mleczne-zyski.html|tytuł=Gra o mleczne zyski|opublikowany=www.rp.pl|praca=[[Rzeczpospolita Polska (miesięcznik)|Rzeczpospolita Polska]]|język=en|data dostępu=2020-04-28}}</ref>. |
||
== Choroba i śmierć == |
== Choroba i śmierć == |
||
[[Plik:Gabriela Kownacka (grób).jpg|thumb|240px|Grób Gabrieli Kownackiej na [[ |
[[Plik:Gabriela Kownacka (grób).jpg|thumb|240px|Grób Gabrieli Kownackiej na [[cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie|cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]]]] |
||
W 2004 aktorka zachorowała na [[rak sutka| |
W 2004 aktorka zachorowała na [[rak sutka|raka piersi]]. Kilkumiesięczne zabiegi chemioterapii i radioterapii dały pozytywny efekt, dzięki czemu mogła powrócić do pracy na planie serialu ''[[Rodzina zastępcza (serial telewizyjny)|Rodzina zastępcza]]''<ref>{{cytuj stronę | url=http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/8837,druk.html | data=2005-02-11 | tytuł=Gabriela Kownacka wróciła do pracy | opublikowany=e-teatr.pl | data dostępu=2020-01-04}}</ref>. |
||
⚫ | Na przełomie maja i czerwca 2008 nastąpił gwałtowny nawrót choroby i stan zdrowia aktorki bardzo się pogorszył<ref name=se.pl>{{cytuj stronę | url=https://www.se.pl/wiadomosci/gwiazdy/Gabriela-Kownacka-przegrywa-walke-z-rakiem-aa-RsSz-nFAG-5gw7.html | data=2010-04-11 | tytuł=Gabriela Kownacka przegrywa walkę z rakiem | opublikowany=se.pl | data dostępu=2020-01-04}}</ref>. 9 marca 2009 w Teatrze Narodowym odbył się koncert charytatywny, z którego cały dochód został przeznaczony na leczenie aktorki<ref>{{Cytuj |
||
Zmarła 30 listopada 2010, po sześciu latach walki z rakiem<ref>{{Cytuj stronę| url = http://tvp.info/informacje/kultura/zmarla-gabriela-kownacka/3487525| tytuł = Zmarła Gabriela Kownacka| data dostępu = 2010-11-30| opublikowany = tvp.info| data = 2010-11-30}}</ref>. |
|||
⚫ | Na przełomie maja i czerwca 2008 nastąpił gwałtowny nawrót choroby i stan zdrowia aktorki bardzo się pogorszył<ref name=se.pl>{{cytuj stronę | url=https://www.se.pl/wiadomosci/gwiazdy/Gabriela-Kownacka-przegrywa-walke-z-rakiem-aa-RsSz-nFAG-5gw7.html | data=2010-04-11 | tytuł=Gabriela Kownacka przegrywa walkę z rakiem | opublikowany=se.pl | praca=[[Super Express]] | data dostępu=2020-01-04}}</ref>. 9 marca 2009 w Teatrze Narodowym odbył się koncert charytatywny, z którego cały dochód został przeznaczony na leczenie aktorki<ref>{{Cytuj |tytuł = Nadzwyczajny koncert dla Gabrysi |url = https://web.archive.org/web/20090417183643/http://www.komorow.net/node/2347 |opublikowany = komorow.net |data = 2009-03-24}}</ref><ref name=se.pl />. |
||
7 grudnia 2010 została pochowana na [[Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie|cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]]. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in. [[Maja Komorowska]], [[Joanna Szczepkowska]], [[Piotr Fronczewski]], [[Gołda Tencer]], [[Ewa Ziętek]], [[Marian Opania]], [[Wojciech Malajkat]] i inni<ref>{{Cytuj stronę| url = http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80273,8781022,_Byla_kobieta_z_niezwykla_klasa___Pogrzeb_Gabrieli.html| tytuł = „Była kobietą z niezwykłą klasą”. Pogrzeb Gabrieli Kownackiej| data dostępu = 2010-12-07| opublikowany = gazeta.pl| data = 2010-12-07}}</ref>. Aktor [[Marcin Hycnar]] odczytał list pożegnalny w imieniu [[Jan Englert|Jana Englerta]] – dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie. |
|||
Zmarła 30 listopada 2010<ref>{{Cytuj stronę| url = http://tvp.info/informacje/kultura/zmarla-gabriela-kownacka/3487525| tytuł = Zmarła Gabriela Kownacka| data dostępu = 2010-11-30| opublikowany = tvp.info| praca = [[TVP Info]]| data = 2010-11-30| archiwum = https://web.archive.org/web/20101205012913/http://tvp.info/informacje/kultura/zmarla-gabriela-kownacka/3487525| zarchiwizowano = 2010-12-05}}</ref>. 7 grudnia 2010 została pochowana na [[Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie|cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]] (aleja 41, grób 27)<ref>{{Cytuj |tytuł = GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie |data dostępu = 2023-05-25 |opublikowany = wawamlynarska.grobonet.com |url = https://wawamlynarska.grobonet.com/grobonet/start.php?id=wyniki&name=kownacka+gabriela}}</ref><ref>[https://wawamlynarska.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=9397&inni=0&cinki=1| śp. Gabriela Kownacka]</ref>. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in.: [[Maja Komorowska]], [[Joanna Szczepkowska]], [[Gołda Tencer]], [[Ewa Ziętek]], [[Marian Opania]], [[Wojciech Malajkat]] oraz obsada serialu ''[[Rodzina zastępcza (serial telewizyjny)|Rodzina zastępcza]]'' ([[Piotr Fronczewski]], [[Jarosław Boberek]] i inni)<ref>{{Cytuj |url = https://web.archive.org/web/20101210193450/http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80273,8781022,_Byla_kobieta_z_niezwykla_klasa___Pogrzeb_Gabrieli.html |tytuł = „Kochaliśmy ją”. Pogrzeb Gabrieli Kownackiej |data dostępu = 2010-12-07 |opublikowany = Gazeta.pl |data = 2010-12-07}}</ref>. Aktor [[Marcin Hycnar]] odczytał list pożegnalny w imieniu [[Jan Englert|Jana Englerta]] – dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie. |
|||
⚫ | W 2012 |
||
== Filmografia == |
== Filmografia == |
||
Źródło: [[FilmPolski.pl]]<ref name="filmpolski.pl" />. |
|||
* [[1972 w filmie|1972]]: ''[[Wesele (film 1972)|Wesele]]'' – Zosia |
* [[1972 w filmie|1972]]: ''[[Wesele (film 1972)|Wesele]]'' – Zosia |
||
* [[1976 w filmie|1976]]: ''[[Skazany (film 1976)|Skazany]]'' – Kasia |
* [[1976 w filmie|1976]]: ''[[Skazany (film 1976)|Skazany]]'' – Kasia |
||
Linia 74: | Linia 72: | ||
* 1984: ''[[Jak się pozbyć czarnego kota]]'' – Krystyna Danek |
* 1984: ''[[Jak się pozbyć czarnego kota]]'' – Krystyna Danek |
||
* 1984: ''[[Pismak (film)|Pismak]]'' – Maria |
* 1984: ''[[Pismak (film)|Pismak]]'' – Maria |
||
* 1984: ''Zamiana'' – Ola |
* 1984: ''Zamiana'' – Ola |
||
* [[1985 w filmie|1985]]: ''[[Kronika wypadków miłosnych (film)|Kronika wypadków miłosnych]]'' – Olimpia |
* [[1985 w filmie|1985]]: ''[[Kronika wypadków miłosnych (film)|Kronika wypadków miłosnych]]'' – Olimpia |
||
* 1985: ''[[Ga, ga. Chwała bohaterom]]'' – blondynka z komputera |
* 1985: ''[[Ga, ga. Chwała bohaterom]]'' – blondynka z komputera |
||
Linia 86: | Linia 84: | ||
* 1992: ''[[Sauna (film)|Sauna]]'' – Masza |
* 1992: ''[[Sauna (film)|Sauna]]'' – Masza |
||
* 1992: ''[[Zwolnieni z życia]]'' – Elżbieta |
* 1992: ''[[Zwolnieni z życia]]'' – Elżbieta |
||
* [[1993 w filmie|1993]]: ''[[Powrót Arsène’a Lupin|Nowe przygody Arsena Lupin]]'' |
* [[1993 w filmie|1993]]: ''[[Powrót Arsène’a Lupin|Nowe przygody Arsena Lupin]]'' |
||
* [[1995 w filmie|1995]]–[[1998 w filmie|1998]]: ''[[Matki, żony i kochanki]]'' – Dorota Padlewska-Lindner |
* [[1995 w filmie|1995]]–[[1998 w filmie|1998]]: ''[[Matki, żony i kochanki]]'' – Dorota Padlewska-Lindner |
||
* [[1996 w filmie|1996]]: ''Cesarska tabakierka'' – baronowa |
* [[1996 w filmie|1996]]: ''Cesarska tabakierka'' – baronowa |
||
Linia 96: | Linia 94: | ||
* 1999: ''Bratobójstwo'' |
* 1999: ''Bratobójstwo'' |
||
* [[2001 w filmie|2001]]: ''[[Pas de deux (film 2001)|Pas de deux]]'' – Anna Struziakowa |
* [[2001 w filmie|2001]]: ''[[Pas de deux (film 2001)|Pas de deux]]'' – Anna Struziakowa |
||
* [[2002 w filmie|2002]]: ''[[Na dobre i na złe]]'' – Lidia Kornecka |
* [[2002 w filmie|2002]]: ''[[Na dobre i na złe]]'' – Lidia Kornecka (odc. 93) |
||
* [[2003 w filmie|2003]]: ''[[Powiedz to, Gabi]]'' – aktorka |
* [[2003 w filmie|2003]]: ''[[Powiedz to, Gabi]]'' – aktorka |
||
* [[2006 w filmie|2006]]: ''[[Przebacz]]'' – matka |
* [[2006 w filmie|2006]]: ''[[Przebacz]]'' – matka |
||
Linia 102: | Linia 100: | ||
* 2007: ''[[Niania (polski serial telewizyjny)|Niania]]'' – ona sama |
* 2007: ''[[Niania (polski serial telewizyjny)|Niania]]'' – ona sama |
||
== Dubbing == |
|||
=== Filmy === |
|||
* 1977: ''[[Hotel Zacisze]]'' |
|||
** [[1976 w filmie|1976]]: ''[[Ja, Klaudiusz (serial telewizyjny)|Ja, Klaudiusz]]'' − Druzylla |
|||
* [[1979 w filmie|1979]]: ''[[Ja, Klaudiusz (serial telewizyjny)|Ja, Klaudiusz]]'' − Druzylla <small>(odc. 9)</small> |
|||
* 1981: ''[[Życie jest piękne (film 1979)|Życie jest piękne]]'' |
|||
** [[2006 w filmie|2007]]: ''[[Artur i Minimki]]'' – babcia Arthura |
|||
* 1986: ''[[Annie Hall]]'' |
|||
⚫ | |||
* 1983: ''[[Goście z galaktyki Arkana]]'' − Biba |
|||
* 1984: ''[[Wybory w VII c]]'' − pani Kunze |
|||
* 2003: ''[[Nawiedzony dwór]]'' – Madame Liota |
|||
* 2007: ''[[Artur i Minimki]]'' – babcia Arthura |
|||
⚫ | |||
* [[1999 w grach komputerowych|1999]]: ''[[Wrota Baldura (gra komputerowa)|Baldur’s Gate]]'' – Viconia DeVir |
|||
* 1999: ''[[Airline Tycoon]]'' |
|||
* [[2000 w grach komputerowych|2000]]: ''[[Planescape: Torment]]'' – Nie-Sława |
|||
* 2000: ''[[Baldur’s Gate II: Cienie Amn]]'' – Viconia DeVir |
|||
* [[2001 w grach komputerowych|2001]]: ''[[Baldur’s Gate II: Tron Bhaala]]'' – Viconia DeVir |
|||
== Przypisy == |
== Przypisy == |
||
Linia 120: | Linia 125: | ||
* {{Filmweb|osoba|476|Gabriela Kownacka}} |
* {{Filmweb|osoba|476|Gabriela Kownacka}} |
||
* {{Filmpolski|osoba|111759|Gabriela Kownacka}} |
* {{Filmpolski|osoba|111759|Gabriela Kownacka}} |
||
* {{ |
* {{EncyklopediaTeatru |o |id = 474 |nazwa = Gabriela Kownacka |data dostępu = 2021-04-09}} |
||
* {{Fototeka|osoba zdjęcia|Kownacka+Gabriela|Gabriela Kownacka}} |
* {{Fototeka|osoba zdjęcia|Kownacka+Gabriela|Gabriela Kownacka}} |
||
* [http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/aktorzy/gabriela-kownacka/22 Gabriela Kownacka] w bazie [http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/ Akademii Polskiego Filmu] |
* [http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/historia-polskiego-filmu/aktorzy/gabriela-kownacka/22 Gabriela Kownacka] w bazie [http://akademiapolskiegofilmu.pl/pl/ Akademii Polskiego Filmu] |
||
Linia 136: | Linia 141: | ||
[[Kategoria:Zmarli w 2010]] |
[[Kategoria:Zmarli w 2010]] |
||
[[Kategoria:Pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]] |
[[Kategoria:Pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie]] |
||
[[Kategoria:Laureaci |
[[Kategoria:Laureaci Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Wrocławiu]] |
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Wrocławiu]] |
||
[[Kategoria:Osobowości telewizyjne związane z Polsatem]] |
[[Kategoria:Osobowości telewizyjne związane z Polsatem]] |
||
[[Kategoria:Absolwenci Liceum Ogólnokształcącego nr III im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu]] |
Aktualna wersja na dzień 20:23, 18 cze 2024
Gabriela Kownacka (2006) | |
Imię i nazwisko |
Gabriela Anna Kownacka |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
25 maja 1952 |
Data i miejsce śmierci |
30 listopada 2010 |
Zawód | |
Współmałżonek |
Waldemar Kownacki |
Lata aktywności |
1972–2009 |
Zespół artystyczny | |
Teatr Narodowy (1999–2009) | |
Odznaczenia | |
Gabriela Anna Kownacka z domu Kwasz (ur. 25 maja 1952 we Wrocławiu, zm. 30 listopada 2010 w Warszawie) – polska aktorka teatralna i filmowa.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Była córką Ottokara Kwasza (ur. 12 stycznia 1922 zm. 3 marca 1992) i Izabelli z domu Tumidajskiej (ur. 18 września 1923 zm. 9 maja 2023)[1]. W 1971 ukończyła III LO we Wrocławiu i zdała maturę. W tym samym roku dostała się na wydział aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie[2]. Będąc na pierwszym roku studiów, zagrała rolę Zosi w Weselu Andrzeja Wajdy[3][2].
Dyplom ukończenia PWST otrzymała w 1975 z tytułem magister sztuki aktor dramatyczny[2]. W tym samym roku zaangażowała się do Teatru Kwadrat w Warszawie, gdzie zadebiutowała tytułową rolą w sztuce Pepsie Pierrette Bruno, w reżyserii twórcy i dyrektora tego teatru Edwarda Dziewońskiego. Występowała też w Teatrze Telewizji: w 1975 zagrała rolę Maggie w sztuce Arthura Millera Po upadku w reżyserii Andrzeja Łapickiego, zaś w 1976 wystąpiła w roli Marysi w sztuce Roberta Thomasa Spółka morderców w reżyserii Edwarda Dziewońskiego[2].
W 1977 otrzymała Nagrodę im. Zbyszka Cybulskiego za rolę Maggie i hrabianki Rity w Trędowatej Jerzego Hoffmana, a w 1979 tytuł „Gwiazdy Filmowego Sezonu” podczas Lubuskiego Lata Filmowego w Łagowie za rolę Anity w komedii muzycznej Hallo Szpicbródka, czyli ostatni występ króla kasiarzy. Także w tym samym roku zdobyła nagrodę przewodniczącego komitetu ds. Radia i Telewizji za wybitną współpracę artystyczną z TVP[2].
W latach 1975–78 występowała w stołecznym teatrze Kwadrat. W 1978 otrzymała od Erwina Axera propozycję angażu do Teatru Współczesnego w Warszawie, a potem w 1983 od Jerzego Grzegorzewskiego, który tworzył zespół po objęciu dyrekcji Teatru Studio w Warszawie. Występowała w nim do 1999[2]. W 1998 zagrała gościnnie w Teatrze Narodowym rolę siostry Dory w Halce Spinozie według Witkacego w reżyserii Jerzego Grzegorzewskiego. Następnie w latach 1999–2009 była stałą aktorką sceny narodowej[2].
W latach 90. stworzyła popularne role serialowe w Matkach, żonach i kochankach (1995–98) i Rodzinie zastępczej (1999–2008).
Wystąpiła w ponad 60 rolach Teatru Telewizji i zagrała w ponad 40 spektaklach teatralnych w całym kraju. W 2012 ukazała się książka autorstwa Romana Dziewońskiego pt. Gabi. Gabriela Kownacka[4].
Odznaczenia i nagrody
[edytuj | edytuj kod]Postanowieniem Prezydenta RP z dnia 22 sierpnia 2005 „za zasługi w pracy artystycznej” została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi[5]. W tym samym roku podczas Festiwalu Dobrego Humoru otrzymała statuetkę „Melonika” dla najlepszej aktorki komediowej[6].
W 2006 odcisnęła swoją dłoń na Bursztynowej Promenadzie Gwiazd podczas Festiwalu Gwiazd w Gdańsku[7][2].
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]W latach 1975–1985 była żoną Waldemara Kownackiego. W 1983 urodziła syna Franciszka. Związana była także z operatorem Witoldem Adamkiem i aktorem Krzysztofem Janczarem[3]. W 2007 została ambasadorem drugiej edycji programu „Szkoła bez przemocy”[8]. Zagrała także w reklamie serów Warmia[9].
Choroba i śmierć
[edytuj | edytuj kod]W 2004 aktorka zachorowała na raka piersi. Kilkumiesięczne zabiegi chemioterapii i radioterapii dały pozytywny efekt, dzięki czemu mogła powrócić do pracy na planie serialu Rodzina zastępcza[10].
Na przełomie maja i czerwca 2008 nastąpił gwałtowny nawrót choroby i stan zdrowia aktorki bardzo się pogorszył[11]. 9 marca 2009 w Teatrze Narodowym odbył się koncert charytatywny, z którego cały dochód został przeznaczony na leczenie aktorki[12][11].
Zmarła 30 listopada 2010[13]. 7 grudnia 2010 została pochowana na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie (aleja 41, grób 27)[14][15]. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyli m.in.: Maja Komorowska, Joanna Szczepkowska, Gołda Tencer, Ewa Ziętek, Marian Opania, Wojciech Malajkat oraz obsada serialu Rodzina zastępcza (Piotr Fronczewski, Jarosław Boberek i inni)[16]. Aktor Marcin Hycnar odczytał list pożegnalny w imieniu Jana Englerta – dyrektora Teatru Narodowego w Warszawie.
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]Źródło: FilmPolski.pl[2].
- 1972: Wesele – Zosia
- 1976: Skazany – Kasia
- 1976: Trędowata – Rita Szylinżanka
- 1977: Ciuciubabka – Grażyna
- 1977: Pani Bovary to ja – sąsiadka
- 1977: Rebus – Ania
- 1977: Rekolekcje – Myszka
- 1977: Szarada – Ewa
- 1978: Hallo Szpicbródka – Anita
- 1980: Urodziny młodego warszawiaka – Jadźka
- 1980: Ukryty w słońcu – Joanna
- 1980: Bo oszalałem dla niej – Sylwia
- 1981: Dziecinne pytania – Bożena
- 1981: Przypadki Piotra S. – prostytutka
- 1981: Spokojne lata – Iza
- 1983: Nadzór – Danusia Wabik
- 1984: 5 dni z życia emeryta – sekretarka w Wytwórni Filmów Dokumentalnych
- 1984: Jak się pozbyć czarnego kota – Krystyna Danek
- 1984: Pismak – Maria
- 1984: Zamiana – Ola
- 1985: Kronika wypadków miłosnych – Olimpia
- 1985: Ga, ga. Chwała bohaterom – blondynka z komputera
- 1985: Żaglowiec – mama Michała
- 1986: Nieproszony gość – Micia
- 1987: Hanussen – żona szefa propagandy
- 1988: Niezwykła podróż Baltazara Kobera – Gertruda
- 1989: Kapitał, czyli jak zrobić pieniądze w Polsce – Barbara
- 1989: Yacht – żona
- 1992: Smacznego telewizorku – Teresa Adler
- 1992: Sauna – Masza
- 1992: Zwolnieni z życia – Elżbieta
- 1993: Nowe przygody Arsena Lupin
- 1995–1998: Matki, żony i kochanki – Dorota Padlewska-Lindner
- 1996: Cesarska tabakierka – baronowa
- 1996: Dzieci i ryby – Ewelina
- 1996: Drugie zabicie psa – kobieta
- 1999: Fuks – matka Aleksa
- 1999: Kiler-ów 2-óch – prezydentowa
- 1999–2008: Rodzina zastępcza – Anna Kwiatkowska
- 1999: Bratobójstwo
- 2001: Pas de deux – Anna Struziakowa
- 2002: Na dobre i na złe – Lidia Kornecka (odc. 93)
- 2003: Powiedz to, Gabi – aktorka
- 2006: Przebacz – matka
- 2006–2007: Dwie strony medalu – Jolanta Wysocka
- 2007: Niania – ona sama
Dubbing
[edytuj | edytuj kod]Filmy
[edytuj | edytuj kod]- 1977: Hotel Zacisze
- 1979: Ja, Klaudiusz − Druzylla (odc. 9)
- 1981: Życie jest piękne
- 1986: Annie Hall
- 1983: Goście z galaktyki Arkana − Biba
- 1984: Wybory w VII c − pani Kunze
- 2003: Nawiedzony dwór – Madame Liota
- 2007: Artur i Minimki – babcia Arthura
Gry komputerowe
[edytuj | edytuj kod]- 1999: Baldur’s Gate – Viconia DeVir
- 1999: Airline Tycoon
- 2000: Planescape: Torment – Nie-Sława
- 2000: Baldur’s Gate II: Cienie Amn – Viconia DeVir
- 2001: Baldur’s Gate II: Tron Bhaala – Viconia DeVir
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie [online], wawamlynarska.grobonet.com [dostęp 2023-05-25] .
- ↑ a b c d e f g h i Gabriela Kownacka. [w:] FilmPolski.pl [on-line]. filmpolski.pl. [dostęp 2020-04-23].
- ↑ a b Sonia Miniewicz: Gabriela Kownacka: po prostu Gabi. [w:] Onet.pl [on-line]. kultura.onet.pl, 2017-05-23. [dostęp 2019-08-11].
- ↑ Ukazała się książka o Gabrieli Kownackiej. [w:] Polskie Radio [on-line]. polskieradio.pl, 2012-12-09. [dostęp 2019-08-27].
- ↑ M.P. z 2005 r. nr 74, poz. 1019 – pkt 5.
- ↑ VI Festiwal Dobrego Humoru [online], Interia.pl, 24 kwietnia 2007 [dostęp 2010-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2007-12-02] .
- ↑ Promenada Gwiazd [online], Instytut Sztuki [dostęp 2010-11-30] [zarchiwizowane z adresu 2007-01-25] .
- ↑ Nasza akcja > Gabriela Kownacka Ambasador „Szkoły bez przemocy” odpowiada na Państwa pytania. echodnia.eu, 2007-11-26. [dostęp 2019-08-11].
- ↑ Beata Drewnowska: Gra o mleczne zyski. [w:] Rzeczpospolita Polska [on-line]. www.rp.pl, 2008-08-05. [dostęp 2020-04-28]. (ang.).
- ↑ Gabriela Kownacka wróciła do pracy. e-teatr.pl, 2005-02-11. [dostęp 2020-01-04].
- ↑ a b Gabriela Kownacka przegrywa walkę z rakiem. [w:] Super Express [on-line]. se.pl, 2010-04-11. [dostęp 2020-01-04].
- ↑ Nadzwyczajny koncert dla Gabrysi [online], komorow.net, 24 marca 2009 [zarchiwizowane z adresu 2009-04-17] .
- ↑ Zmarła Gabriela Kownacka. [w:] TVP Info [on-line]. tvp.info, 2010-11-30. [dostęp 2010-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-05)].
- ↑ GROBONET - wyszukiwarka osób pochowanych - Cmentarz Ewangelicko-Augsburski w Warszawie [online], wawamlynarska.grobonet.com [dostęp 2023-05-25] .
- ↑ śp. Gabriela Kownacka
- ↑ „Kochaliśmy ją”. Pogrzeb Gabrieli Kownackiej [online], Gazeta.pl, 7 grudnia 2010 [dostęp 2010-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2010-12-10] .
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Gabriela Kownacka w bazie IMDb (ang.)
- Gabriela Kownacka w bazie Filmweb
- Gabriela Kownacka w bazie filmpolski.pl
- Gabriela Kownacka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby). [dostęp 2021-04-09] .
- Gabriela Kownacka na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Gabriela Kownacka w bazie Akademii Polskiego Filmu
- Absolwenci Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza
- Aktorki związane z Wrocławiem
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (III Rzeczpospolita)
- Polskie aktorki filmowe
- Polskie aktorki teatralne
- Polskie aktorki dubbingowe
- Urodzeni w 1952
- Zmarli w 2010
- Pochowani na cmentarzu ewangelicko-augsburskim w Warszawie
- Laureaci Nagrody im. Zbyszka Cybulskiego
- Ludzie urodzeni we Wrocławiu
- Osobowości telewizyjne związane z Polsatem
- Absolwenci Liceum Ogólnokształcącego nr III im. Adama Mickiewicza we Wrocławiu