Przejdź do zawartości

Hierarchia kościelna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
władze
prawosławie
Linia 17: Linia 17:
Papieżowi przysługuje tytuł Jego Świątobliwości. Do kardynałów można się zwracać Wasza Eminencjo. Do arcybiskupów i biskupów (także infułatów) - Wasza Ekscelencjo. Taki sam tytuł przysługuje prezydentowi, premierowi, ministrowi spraw zagranicznych i ambasadorom (państw obcych). Do księży zakonnych można się zwracać "ojcze, proszę ojca"; forma ta pojawia się w Polsce także w odniesieniu do księży diecezjalnych. "Matkami, matkami przełożonymi" tytułowane są niektóre przełożone zakonów żeńskich.
Papieżowi przysługuje tytuł Jego Świątobliwości. Do kardynałów można się zwracać Wasza Eminencjo. Do arcybiskupów i biskupów (także infułatów) - Wasza Ekscelencjo. Taki sam tytuł przysługuje prezydentowi, premierowi, ministrowi spraw zagranicznych i ambasadorom (państw obcych). Do księży zakonnych można się zwracać "ojcze, proszę ojca"; forma ta pojawia się w Polsce także w odniesieniu do księży diecezjalnych. "Matkami, matkami przełożonymi" tytułowane są niektóre przełożone zakonów żeńskich.


Oznaką godności papieża, kardynała i biskupa jest pierścień. Papież używa białej sutanny z takimż pasem i piuską. Kardynał używa szkarłatnego pasa i piuski w tym samym kolorze. Fioletowa piuska jest noszona przez biskupa, prałata terytorialnego i opata terytorialnego. Można też się spotkać z czarną piuską jako oznaką kapłana i diakona - duchownych diecezjalnych.
Oznaką godności papieża, kardynała i biskupa jest pierścień. Papież używa białej sutanny z takimż pasem i piuską. Kardynał używa szkarłatnego pasa i piuski w tym samym kolorze. Fioletowa piuska jest noszona przez biskupa, prałata terytorialnego i opata terytorialnego. Można też się spotkać z czarną piuską jako oznaką kapłana i diakona - duchownych diecezjalnych. W Kościele prawosławnym biały kłobuk z krzyżykiem jest oznaką metropolity, czarny kłobuk z krzyżykiem - arcybiskupa, a czarny kłobuk bez krzyżyka - biskupa.


W liturgii mitra jest noszona przez biskupów, infuła - przez infułatów, pastorał (laska zakończona kurwaturą) - przez biskupa, laska zakończona krzyżem - przez papieża, paliusz na terytorium swojej metropolii - przez arcybiskupa metropolitę, a na całym świecie - przez papieża.
W liturgii mitra jest noszona przez biskupów, infuła - przez infułatów, pastorał (laska zakończona kurwaturą) - przez biskupa, laska zakończona krzyżem - przez papieża, paliusz na terytorium swojej metropolii - przez arcybiskupa metropolitę, a na całym świecie - przez papieża.

Wersja z 18:11, 15 kwi 2012

Szablon:Źródła W języku potocznym hierarchia kościelna to ogół wyższych duchownych w danym Kościele, zwanych hierarchami, do których w Kościele katolickim zwykle zalicza się papieża i prałatów, zwłaszcza prałatów wyższych: od kardynałów, poprzez arcybiskupów do biskupów.

Należy odróżnić hierarchię duchowieństwa od funkcji i godności kościelnych. Jest to podział analogiczny jak w wojsku, gdzie występują stopnie wojskowe (szeregowy, kapral czy generał) oraz funkcje (dowódca, artylerzysta, pilot), czy stanowiska i tytuły. W Kościele katolickim hierarchia kościelna składa się z trzech stopni: biskup, prezbiter, diakon. Na tej podstawie ukształtowało się podporządkowanie: papież - ordynariusze - duchowni - laicy. Nie może być duchownych nikomu nie podlegających - każdy duchowny powinien przynależeć do jakiegoś Kościoła partykularnego albo innego podmiotu Kościoła instytucjonalnego, który posiada tę zdolność. Podczas mszy świętej kapłan wymienia aktualnego Papieża i Biskupa miejscowej diecezji .

Do sprawowania większości funkcji konieczne jest posiadanie odpowiedniego stopnia hierarchii duchowieństwa, np. tylko biskup może być papieżem (jeżeli wybrany nie ma sakry biskupiej, to zostaje papieżem w momencie jej przyjęcia). Jednak istnieją wyjątki od tej reguły, np. dawniej, aby otrzymać godność kardynała w ogóle nie trzeba było być duchownym, a otrzymywali ją np. niektórzy ministrowie) obecnie prawo kanoniczne wymaga co najmniej święceń prezbiteratu). Zwyczajowo kardynałowie są traktowani jako równi książętom krwi (po prezydentach państw). W państwach świeckich szczebel państwowy jest wyższy od szczebla kościelnego. W Wielkiej Brytanii do grona Lordów Duchownych należą arcybiskupi i biskupi Kościoła Anglikańskiego, a do XVI w. należeli także opaci i mający prawo noszenia infuły przeorzy. Od początku XVI w. obowiązywała precedencja ustalona przez papieża Juliusza II, wg której pierwszeństwo kolejno mieli: papież, cesarz, następca tronu cesarskiego i poszczególni królowie.

W Kościele władze ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza są skupione w rękach papieża, metropolitów i biskupów diecezjalnych. Najwyższą funkcją kościelną jest urząd papieża. Papieżowi podlegają (według sprawowanych urzędów) kolejno: arcybiskupi metropolici, biskupi diecezjalni wraz z ich wikariuszami generalnymi i biskupimi, dziekani, proboszczowie (oraz ewentualnie rektorzy kościołów) i wikariusze parafialni. Służąc Kościołowi powszechnemu, Ojciec Święty swobodnie dysponuje Kurią Rzymską. Ojca Świętego mogą reprezentować legaci (nawet będący kardynałami), na przykład nuncjusze apostolscy - z reguły będący arcybiskupami tytularnymi. Nuncjusze są równi ambasadorom nadzwyczajnym i pełnomocnym (z reguły są dziekanami Korpusu Dyplomatycznego), którym oddaje się tyle salw armatnich co marszałkom. Odpowiednikiem premiera jest sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej, natomiast pierwszeństwo wśród kardynałów ma dziekan kolegium kardynalskiego.

Księża diecezjalni (czasem też zakonni) są wyróżniani przez papieża godnościami prałatów niższych stopni (honorowanymi w całym Kościele katolickim): protonotariusza apostolskiego (infułata), prałata honorowego Jego Świątobliwości i kapelana honorowego Jego Świątobliwości (prałata), a przez biskupa godnością kanonika katedralnego lub kolegiackiego, gremialnego lub honorowego oraz przywilejem noszenia rokiety i mantoletu (kanonika). Do włoskich prałatów niższych zwraca się per "Monsignore". Liczba protonotariuszy apostolskich supra numerum w diecezji jest zbliżona do liczby prezbiterów na stanowiskach wikariuszy biskupa diecezjalnego.

W wojsku wikariusz ma stopień etatowy kapitana, starszy wikariusz majora, proboszcz podpułkownika lub pułkownika, dziekan pułkownika, generalny dziekan generała brygady, biskup polowy generała dywizji, nuncjusz odpowiada stopniowi generała czterogwiazdkowego. (Nie należy jednak rozumieć, że np. każdy biskup jest odpowiednikiem generała dywizji.)

Alumni w toku formacji przywdziewają sutannę, przyjmują święcenia diakonatu, diakoni przyjmują święcenia prezbiteratu i w tym momencie zostają księżmi. W pełni kapłanami są biskupi. Obecnie neoprezbiterzy mają wykształcenie na poziomie magistrów. Słowo "kleryk" zasadniczo oznaczające członka kleru jest powszechnie używane w sensie "alumn". Sakrę biskupią może otrzymać co najmniej doktor lub kandydat mający wiedzę jak doktor. W Kościele licencjat to stopień pośredni między magistrem a doktorem.

Papieżowi przysługuje tytuł Jego Świątobliwości. Do kardynałów można się zwracać Wasza Eminencjo. Do arcybiskupów i biskupów (także infułatów) - Wasza Ekscelencjo. Taki sam tytuł przysługuje prezydentowi, premierowi, ministrowi spraw zagranicznych i ambasadorom (państw obcych). Do księży zakonnych można się zwracać "ojcze, proszę ojca"; forma ta pojawia się w Polsce także w odniesieniu do księży diecezjalnych. "Matkami, matkami przełożonymi" tytułowane są niektóre przełożone zakonów żeńskich.

Oznaką godności papieża, kardynała i biskupa jest pierścień. Papież używa białej sutanny z takimż pasem i piuską. Kardynał używa szkarłatnego pasa i piuski w tym samym kolorze. Fioletowa piuska jest noszona przez biskupa, prałata terytorialnego i opata terytorialnego. Można też się spotkać z czarną piuską jako oznaką kapłana i diakona - duchownych diecezjalnych. W Kościele prawosławnym biały kłobuk z krzyżykiem jest oznaką metropolity, czarny kłobuk z krzyżykiem - arcybiskupa, a czarny kłobuk bez krzyżyka - biskupa.

W liturgii mitra jest noszona przez biskupów, infuła - przez infułatów, pastorał (laska zakończona kurwaturą) - przez biskupa, laska zakończona krzyżem - przez papieża, paliusz na terytorium swojej metropolii - przez arcybiskupa metropolitę, a na całym świecie - przez papieża.

Także zgromadzenia zakonne mają określoną strukturę organizacyjną, której wzór jest następujący: najwyższy przełożony wraz z jego radą, prowincjałowie wraz z ich radami, przełożeni i pozostali członkowie domów zakonnych. Dom zakonny (jak i kapituła kanoników) jest wzorowany na gronie apostołów z Jezusem jako jego Mistrzem i w związku z tym często liczy 12 lub 13 członków, z tym że nie jest to regułą. Chociaż każdy zakon ma swoją hierarchię, podczas procesji itp. po kapłanach diecezjalnych następują zakonnicy poszczególnych zakonów męskich, a po nich siostry poszczególnych zakonów żeńskich.

Schemat szat papieża, kardynała i biskupa.

Zgodnie z Kodeksem prawa kanonicznego z 1983 r. precedencja w Kościele katolickim przedstawia się następująco:

Hierarchia zakonna

W Kościele łacińskim istotne są urzędy i tytuły umocowane w Kodeksie Prawa Kanonicznego. Można utracić nawet stan duchowny, jednakże święcenia raz ważnie przyjęte nigdy nie tracą ważności. Kanon 185 stanowi: Temu, kto utracił urząd przez osiągnięcie wyznaczonego wieku albo przez przyjętą rezygnację, można przyznać tytuł emeryta.

Aktualnie Papieżem jest Benedykt XVI, Nuncjuszem Apostolskim w Polsce - Abp Celestino Migliore, Prymasem Polski - Abp Józef Kowalczyk, metropolita gnieźnieński, Przewodniczącym Konferencji Episkopatu Polski - Abp Józef Michalik, metropolita przemyski, Biskupem Polowym Wojska Polskiego - Józef Guzdek.

Zhierarchizowane są także kościoły np. bazyliki mniejsze, kościoły katedralne, kolegiackie i parafialne.

Bibliografia

  • Instrukcja w sprawie szat, tytułów i godeł Kardynałów, Biskupów i Prałatów niższych stopni Stolica Apostolska 1969 r.
  • Nasi księża, nasi zakonnicy, nasze siostry - Bogumił Łoziński, Ks. Krzysztof Konecki - Włocławek 1999

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Hierarchia_kościelna&oldid=30678702”