Przejdź do zawartości

Marta Podoska-Koch: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Oleo (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
35 532 edycje
źródła/przypisy
Oleo (dyskusja | edycje)
Redaktorzy
35 532 edycje
uzup., źródła/przypisy
Linia 33: Linia 33:
Dużą część dzieciństwa, aż do [[Rewolucja październikowa|rewolucji bolszewickiej]], spędziła na wsi [[Ukraina|ukraińskiej]]<ref name=af>{{Cytuj stronę | url = https://artinfo.pl/artysci/marta-podoska-koch | tytuł = Marta Podoska-Koch | opublikowany = artinfo.pl | język = pl | data dostępu = 2024-04-03}}</ref>. Cała jej rodzina ze strony obojga rodziców pochodziła z Ukrainy. Wszyscy jednak byli Polakami. Wywodzili się z dawno osiadłych na tamtych ziemiach polskich rodzin.
Dużą część dzieciństwa, aż do [[Rewolucja październikowa|rewolucji bolszewickiej]], spędziła na wsi [[Ukraina|ukraińskiej]]<ref name=af>{{Cytuj stronę | url = https://artinfo.pl/artysci/marta-podoska-koch | tytuł = Marta Podoska-Koch | opublikowany = artinfo.pl | język = pl | data dostępu = 2024-04-03}}</ref>. Cała jej rodzina ze strony obojga rodziców pochodziła z Ukrainy. Wszyscy jednak byli Polakami. Wywodzili się z dawno osiadłych na tamtych ziemiach polskich rodzin.


W 1918 przeniosła się z rodziną do Warszawy i już tam ukończyła [[X Liceum Ogólnokształcące im. Królowej Jadwigi w Warszawie|Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Jadwigi]]. Następnie od 1926 do 1931 studiowała w stołecznej [[Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie|Szkole Sztuk Pięknych]] (od 1932 [[Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie|ASP]]) u [[Tadeusz Pruszkowski|Tadeusza Pruszkowskiego]] (malarstwo sztalugowe i [[Leonard Pękalski|Leonarda Pękalskiego]] (malarstwo ścienne). Dyplom otrzymała dopiero w 1939<ref name=zpw>{{Cytuj stronę | url = https://www.zyciepw.pl/koch-juz-niebawem-w-galerii-przy-fabryczce | tytuł = Koch już niebawem w Galerii Przy Fabryczce | opublikowany = zyciepw.pl | język = pl | data dostępu = 2024-04-03}}</ref>. Należała do „Grupy Czwartej”, ostatniej formacji artystycznej powstałej w pracowni Pruszkowskiego.
W 1918 przeniosła się z rodziną do Warszawy i już tam ukończyła [[X Liceum Ogólnokształcące im. Królowej Jadwigi w Warszawie|Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Jadwigi]]<ref name=ai>{{Cytuj stronę | url = http://www.artifex.uksw.edu.pl/artifex/numery/artifex_04.pdf | tytuł = Od Grupy Czwartej do KERAMOSU | opublikowany = ArtIfex | język = pl | data dostępu = 2024-04-04}}</ref>. Następnie od 1926 do 1931 studiowała w stołecznej [[Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie|Szkole Sztuk Pięknych]] (od 1932 [[Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie|ASP]]) u [[Tadeusz Pruszkowski|Tadeusza Pruszkowskiego]] (malarstwo sztalugowe i [[Leonard Pękalski|Leonarda Pękalskiego]] (malarstwo ścienne). Dyplom otrzymała dopiero w 1939<ref name=zpw>{{Cytuj stronę | url = https://www.zyciepw.pl/koch-juz-niebawem-w-galerii-przy-fabryczce | tytuł = Koch już niebawem w Galerii Przy Fabryczce | opublikowany = zyciepw.pl | język = pl | data dostępu = 2024-04-03}}</ref>. Należała do „Grupy Czwartej”, ostatniej formacji artystycznej powstałej w pracowni Pruszkowskiego.


<center>{{Cytat|treść = '''Marta Podoska-Koch''': „Grupa Czwarta” to byli uczniowie profesora Pruszkowskiego. Grupy tworzyły się z tych, którzy w danym roku kończyli szkołę. Były to: „[[Bractwo św. Łukasza (Polska)|Bractwo św. Łukasza]]” powstałe w 1925, „[[Szkoła Warszawska]]” z 1929, „[[Loża Wolnomalarska]]” założona w 1932, która zmieniła trzy lata później nazwę na „Loża Malarska”, oraz w 1936 – „Grupa Czwarta”. „Czwarta” dlatego, że była taka w kolejności powstawania.{{r|zpw}}}}</center>
<center>{{Cytat|treść = '''Marta Podoska-Koch''': „Grupa Czwarta” to byli uczniowie profesora Pruszkowskiego. Grupy tworzyły się z tych, którzy w danym roku kończyli szkołę. Były to: „[[Bractwo św. Łukasza (Polska)|Bractwo św. Łukasza]]” powstałe w 1925, „[[Szkoła Warszawska]]” z 1929, „[[Loża Wolnomalarska]]” założona w 1932, która zmieniła trzy lata później nazwę na „Loża Malarska”, oraz w 1936 – „Grupa Czwarta”. „Czwarta” dlatego, że była taka w kolejności powstawania.{{r|zpw}}}}</center>


W 1937 jej prace były prezentowane w [[Sztokholm]]ie i [[Paryż]]u na Międzynarodowej Wystawie Plastycznej oraz paryskiej – „Les femmes artistes d`Europe”{{r|af}}. Rok później w warszawskim Salonie Sztuki Henryka Koterby miała swoją pierwszą wystawę indywidualną. W 1938 razem z mężem, [[Władysław Koch|Władysławem Kochem]], otrzymała nagrodę za projekt dekoracji barku warszawskiego [[Dworzec Główny w Warszawie|Dworca Głównego]]{{r|zpw}}.
W 1937 jej prace były prezentowane w [[Sztokholm]]ie i [[Paryż]]u na Międzynarodowej Wystawie Plastycznej oraz paryskiej – „Les femmes artistes d`Europe”{{r|af}}. Rok później w warszawskim Salonie Sztuki Henryka Koterby miała swoją pierwszą wystawę indywidualną{{r|ai}}. Pokazała na niej pejzaże znad
[[Adriatyk]]u, które były efektem jej kilkukrotnych pobytów w [[Jugosławia|Jugosławii]]. Dużo podróżowała – przeważnie sama. Zwiedziła [[Hiszpania|Hiszpanię]], [[Wielka Brytania|Wielką Brytanię]], [[Francja|Francję]] i kilka krajów w [[Afryka|Afryce]]. W 1938 razem z mężem, [[Władysław Koch|Władysławem Kochem]], otrzymała nagrodę za projekt dekoracji barku warszawskiego [[Dworzec Główny w Warszawie|Dworca Głównego]]{{r|zpw}}.


W 1944 straciła męża, który zginął walcząc w [[Powstanie warszawskie|powstaniu warszawskim]]. Wkrótce potem opuściła Warszawę i zamieszkała w nieodległej od stolicy Zielonce<ref name=zlp>{{Cytuj stronę | url = http://zielpl13.pro-linuxpl.com/artykul/wyjatkowa-wystawa-w-galerii-przy-fabryczce | tytuł = Wyjątkowa wystawa w Galerii Przy Fabryczce | opublikowany = Zielonka.pl | język = pl | data dostępu = 2024-04-03}}</ref>.
W 1944 straciła męża, który zginął walcząc w [[Powstanie warszawskie|powstaniu warszawskim]]. Wkrótce potem opuściła Warszawę i zamieszkała w nieodległej od stolicy Zielonce<ref name=zlp>{{Cytuj stronę | url = http://zielpl13.pro-linuxpl.com/artykul/wyjatkowa-wystawa-w-galerii-przy-fabryczce | tytuł = Wyjątkowa wystawa w Galerii Przy Fabryczce | opublikowany = Zielonka.pl | język = pl | data dostępu = 2024-04-03}}</ref>.


Po zakończeniu [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] zajmowała się głównie sztuką użytkową, grafiką, malarstwem – ściennym (fresk, [[sgraffito]]) i na szkle, oraz mozaikami. W [[Lata 50. XX wieku|latach 50.]] z inicjatywy [[Instytut Wzornictwa Przemysłowego|Instytutu Wzornictwa Przemysłowego]] zaczęła wraz z grupą kolegów współpracować z [[Fajans włocławski|włocławską fabryką fajansu]]. Wówczas po raz pierwszy zetknęła się z ceramiką, która wkrótce stała się głównym obiektem jej zainteresowań i działań twórczych. Po zakończeniu współpracy z Włocławkiem, ww. grono ceramików doprowadziło do założenia [[Stowarzyszenie KERAMOS|Grupy Twórczej KERAMOS]]. Od początku istnienia stowarzyszenia brała udział w jego wystawach. Ponadto uczestniczyła w wielu międzynarodowych i krajowych pokazach ceramiki. Miała dwie wystawy indywidualne. Ponadto jej prace były eksponowane na pokazach Grupy Artystów Plastyków „Powiśle” oraz w [[Faenza|Faenzie]] i [[Wiedeń|Wiedniu]]{{r|af}}.
Po zakończeniu [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji niemieckiej]] zajmowała się głównie sztuką użytkową, grafiką, malarstwem – ściennym (fresk, [[sgraffito]]) i na szkle, oraz mozaikami. W [[Lata 50. XX wieku|latach 50.]] z inicjatywy [[Instytut Wzornictwa Przemysłowego|Instytutu Wzornictwa Przemysłowego]] zaczęła wraz z [[Maria Wolska-Berezowska|Marią Wolską-Berezowską]], [[Wanda Zawidzka-Manteuffel|Wandą Manteuffel]], [[Henryk Gaczyński|Henrykiem Gaczyńskim]], [[Maria Gralewska|Marią Gralewską]] współpracować z [[Fajans włocławski|włocławską fabryką fajansu]]. Wówczas po raz pierwszy zetknęła się z ceramiką, która wkrótce stała się dominującym obiektem jej zainteresowań i działań twórczych. Wspólne wyjazdy i zajęcia we Włocławku skłoniły ww. grono do założenia nieformalnej „Grupy Pięciu Ceramików”{{r|ai}}. W 1974 doszło do powołania już oficjalnej [[Stowarzyszenie KERAMOS|Grupy Twórczej „Keramos”]]. Od początku istnienia nowego stowarzyszenia brała udział w jego wystawach. Ponadto uczestniczyła w wielu międzynarodowych i krajowych pokazach ceramiki. Miała dwie wystawy indywidualne. Ponadto jej prace były eksponowane na pokazach Grupy Artystów Plastyków „Powiśle” oraz w [[Faenza|Faenzie]] i [[Wiedeń|Wiedniu]]{{r|af}}.

Znaczące miejsce w jej twórczości miała tematyka sakralna, która najczęściej pojawiała się w malarstwie na szkle. Ponadto zdobiła wnętrza kaplic kościelnych w Staniszynie i [[Nieborów (województwo łódzkie)|Nieborowie]]. Wykonała też mozaikę w prezbiterium kościoła w [[Lubań (województwo dolnośląskie)|Lubaniu]]. W czasie [[Stan wojenny w Polsce (1981–1983)|stanu wojennego]] powstała ''Droga Krzyżowa'', którą pokazała na
wystawie „Obecność” w 1985 w [[Sanktuarium św. Faustyny w Warszawie|kościele Miłosierdzia Bożego]] przy ul. [[Ulica Żytnia w Warszawie|Żytniej]] w Warszawie{{r|ai}}.


Zmarła w swojej ukochanej Zielonce. Została pochowana na tamtejszym [[Cmentarz parafialny w Zielonce (powiat wołomiński)|cmentarzu parafialnym]] (sektor F, rząd 10, nr grobu 25)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://zielonka.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=4638 | tytuł = Cmentarz parafialny w Zielonce | opublikowany = Grobonet | język = pl | data dostępu = 2024-04-03}}</ref>.
Zmarła w swojej ukochanej Zielonce. Została pochowana na tamtejszym [[Cmentarz parafialny w Zielonce (powiat wołomiński)|cmentarzu parafialnym]] (sektor F, rząd 10, nr grobu 25)<ref>{{Cytuj stronę | url = https://zielonka.grobonet.com/grobonet/start.php?id=detale&idg=4638 | tytuł = Cmentarz parafialny w Zielonce | opublikowany = Grobonet | język = pl | data dostępu = 2024-04-03}}</ref>.
Linia 50: Linia 54:
== Wybrana twórczość ==
== Wybrana twórczość ==
=== Malarstwo ===
=== Malarstwo ===
* ''Portret'', [[Lata 30. XX wieku|lata 30.]]
* ''W ogrodzie''
* ''W ogrodzie''
* ''Pejzaż'', 1947
* ''Pejzaż'', 1947

Wersja z 11:09, 4 kwi 2024

Marta Podoska-Koch
Data i miejsce urodzenia

12 sierpnia 1905
Kijów

Data i miejsce śmierci

24 października 2003
Zielonka

Narodowość

polska

Alma Mater

Szkoła Sztuk Pięknych w Warszawie

Dziedzina sztuki

malarstwo, rzeźba, ceramika

Marta Podoska-Koch h. Junosza[1] (ur. 12 sierpnia 1905 w Kijowie, zm. 24 października 2003 w Zielonce)[1] – polska malarka, rzeźbiarka i ceramiczka.

Życiorys

Była córką Romana – uczonego-elektryka i Marii z d. Zakrzewskiej. Miała starszego brata Jana Józefa – profesora Politechniki Warszawskiej.

Dużą część dzieciństwa, aż do rewolucji bolszewickiej, spędziła na wsi ukraińskiej[2]. Cała jej rodzina ze strony obojga rodziców pochodziła z Ukrainy. Wszyscy jednak byli Polakami. Wywodzili się z dawno osiadłych na tamtych ziemiach polskich rodzin.

W 1918 przeniosła się z rodziną do Warszawy i już tam ukończyła Państwowe Gimnazjum Żeńskie im. Królowej Jadwigi[3]. Następnie od 1926 do 1931 studiowała w stołecznej Szkole Sztuk Pięknych (od 1932 ASP) u Tadeusza Pruszkowskiego (malarstwo sztalugowe i Leonarda Pękalskiego (malarstwo ścienne). Dyplom otrzymała dopiero w 1939[4]. Należała do „Grupy Czwartej”, ostatniej formacji artystycznej powstałej w pracowni Pruszkowskiego.

Marta Podoska-Koch: „Grupa Czwarta” to byli uczniowie profesora Pruszkowskiego. Grupy tworzyły się z tych, którzy w danym roku kończyli szkołę. Były to: „Bractwo św. Łukasza” powstałe w 1925, „Szkoła Warszawska” z 1929, „Loża Wolnomalarska” założona w 1932, która zmieniła trzy lata później nazwę na „Loża Malarska”, oraz w 1936 – „Grupa Czwarta”. „Czwarta” dlatego, że była taka w kolejności powstawania.[4]

W 1937 jej prace były prezentowane w Sztokholmie i Paryżu na Międzynarodowej Wystawie Plastycznej oraz paryskiej – „Les femmes artistes d`Europe”[2]. Rok później w warszawskim Salonie Sztuki Henryka Koterby miała swoją pierwszą wystawę indywidualną[3]. Pokazała na niej pejzaże znad Adriatyku, które były efektem jej kilkukrotnych pobytów w Jugosławii. Dużo podróżowała – przeważnie sama. Zwiedziła Hiszpanię, Wielką Brytanię, Francję i kilka krajów w Afryce. W 1938 razem z mężem, Władysławem Kochem, otrzymała nagrodę za projekt dekoracji barku warszawskiego Dworca Głównego[4].

W 1944 straciła męża, który zginął walcząc w powstaniu warszawskim. Wkrótce potem opuściła Warszawę i zamieszkała w nieodległej od stolicy Zielonce[5].

Po zakończeniu okupacji niemieckiej zajmowała się głównie sztuką użytkową, grafiką, malarstwem – ściennym (fresk, sgraffito) i na szkle, oraz mozaikami. W latach 50. z inicjatywy Instytutu Wzornictwa Przemysłowego zaczęła wraz z Marią Wolską-Berezowską, Wandą Manteuffel, Henrykiem Gaczyńskim, Marią Gralewską współpracować z włocławską fabryką fajansu. Wówczas po raz pierwszy zetknęła się z ceramiką, która wkrótce stała się dominującym obiektem jej zainteresowań i działań twórczych. Wspólne wyjazdy i zajęcia we Włocławku skłoniły ww. grono do założenia nieformalnej „Grupy Pięciu Ceramików”[3]. W 1974 doszło do powołania już oficjalnej Grupy Twórczej „Keramos”. Od początku istnienia nowego stowarzyszenia brała udział w jego wystawach. Ponadto uczestniczyła w wielu międzynarodowych i krajowych pokazach ceramiki. Miała dwie wystawy indywidualne. Ponadto jej prace były eksponowane na pokazach Grupy Artystów Plastyków „Powiśle” oraz w Faenzie i Wiedniu[2].

Znaczące miejsce w jej twórczości miała tematyka sakralna, która najczęściej pojawiała się w malarstwie na szkle. Ponadto zdobiła wnętrza kaplic kościelnych w Staniszynie i Nieborowie. Wykonała też mozaikę w prezbiterium kościoła w Lubaniu. W czasie stanu wojennego powstała Droga Krzyżowa, którą pokazała na wystawie „Obecność” w 1985 w kościele Miłosierdzia Bożego przy ul. Żytniej w Warszawie[3].

Zmarła w swojej ukochanej Zielonce. Została pochowana na tamtejszym cmentarzu parafialnym (sektor F, rząd 10, nr grobu 25)[6].

Małżeństwo

Jej mężem był Władysław Koch – malarz i grafik. Poznała go podczas studiów w SSP. Po ślubie często pracowali razem. Mieli córkę Magdalenę.

Wybrana twórczość

Malarstwo

  • Portret, lata 30.
  • W ogrodzie
  • Pejzaż, 1947

Obrazki na szkle

  • Grójec, 1947
  • Czarna Madonna, 1957
  • Matka Boska Ostrobramska, 1958
  • Matka Boska – miniatura
  • Madonna z dzieciątkiem

Ceramika

  • Pikasiak, talerz porcelanowy, lata 50.
  • Talerz fajansowy z motywami instrumentów muzycznych, 1955
  • Wazon fajansowy, malowany pod glazurą, 1955
  • Wazon ceramiczny, dwuuszny, fajans zdobiony, lata 60.
  • Czarka fajansowa w kolorze szarym, o nieregularnym kształcie, glazurowana, lata 60.

Upamiętnienie

W 2011 w Galerii Przy Fabryczce w Wołominie została zorganizowana wystawa poświęcona artystycznemu małżeństwu – Marcie i Władysławowi Kochom[5]. Pokazano ich prace z zakresu malarstwa, grafiki, rzeźby i ceramiki.

Przypisy

  1. ↑ a b Marta Podoska h. Junosza. sejm-wielki.pl. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).
  2. ↑ a b c Marta Podoska-Koch. artinfo.pl. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).
  3. ↑ a b c d Od Grupy Czwartej do KERAMOSU. ArtIfex. [dostęp 2024-04-04]. (pol.).
  4. ↑ a b c Koch już niebawem w Galerii Przy Fabryczce. zyciepw.pl. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).
  5. ↑ a b Wyjątkowa wystawa w Galerii Przy Fabryczce. Zielonka.pl. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).
  6. ↑ Cmentarz parafialny w Zielonce. Grobonet. [dostęp 2024-04-03]. (pol.).

Bibliografia

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Marta_Podoska-Koch&oldid=73415277”