Sigma: Różnice pomiędzy wersjami
Wygląd
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
bez źródła Znacznik: Anulowanie edycji |
m Wycofano edycję użytkownika 2A02:A313:42BE:E980:DCB:BD0E:80A6:F5AE (dyskusja). Autor przywróconej wersji to 89.64.52.122. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
(Nie pokazano 28 wersji utworzonych przez 23 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Inne znaczenia|[[Alfabet grecki|litery alfabetu greckiego]]|[[Sigma (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}} |
{{Inne znaczenia|[[Alfabet grecki|litery alfabetu greckiego]]|[[Sigma (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}} |
||
'''Sigma''' ([[język starogrecki|stgr.]] '''σῖγμα''', [[język nowogrecki|nwgr.]] '''σίγμα''', pisana '''Σ''', '''σ''' lub '''ς''') – osiemnasta litera współczesnego [[alfabet grecki|alfabetu greckiego]], przy czym „Σ” to [[majuskuła]], |
'''Sigma''' ([[język starogrecki|stgr.]] '''σῖγμα''', [[język nowogrecki|nwgr.]] '''σίγμα''', pisana '''Σ''', '''σ''' lub '''ς''') – osiemnasta litera współczesnego [[alfabet grecki|alfabetu greckiego]], przy czym „Σ” to [[majuskuła]], „σ” to [[minuskuła]] stosowana na początku lub w środku [[wyraz]]u, „ς” zaś na jego końcu. W dawnym [[grecki system liczbowy|greckim systemie liczbowym]] używano jej również do oznaczania [[200 (liczba)|liczby 200]]. Zwłaszcza w starych tekstach występują alternatywne formy „Ϲ, ϲ, Ͻ, ͻ”. |
||
== Użycie jako symbolu == |
== Użycie jako symbolu == |
||
=== Σ === |
=== Σ === |
||
* [[Sumowanie]] np. <math>\sum_{i=1}^ |
* [[Sumowanie]] np. <math>\sum_{i=1}^7 i</math> oznacza <math>1 + 2 + 3 + 4 + 5 + 6 + 7</math> (sumowanie wartości wyrażenia dla każdego <math>i\in[1; 7]\cap\mathbb Z</math>) |
||
* [[Sigma (cząstka)|Σ – hiperon]] |
* [[Sigma (cząstka)|Σ – hiperon]] |
||
Linia 17: | Linia 17: | ||
* W [[biologia molekularna|biologii molekularnej]] – model replikacji kolistej cząsteczki [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]], składający się z następujących faz: |
* W [[biologia molekularna|biologii molekularnej]] – model replikacji kolistej cząsteczki [[Kwas deoksyrybonukleinowy|DNA]], składający się z następujących faz: |
||
** Nacięcie jednej z nici. |
** Nacięcie jednej z nici. |
||
** Dobudowywanie [[Nukleotydy|nukleotydów]] Do powstałego wolnego końca 3'. Wolny koniec 5' wraz z przesuwaniem się widełek replikacyjnych oddysocjowuje. |
** Dobudowywanie [[Nukleotydy|nukleotydów]] Do powstałego wolnego końca 3'. Wolny koniec 5' wraz z przesuwaniem się widełek replikacyjnych oddysocjowuje. |
||
** Widełki replikacyjne mogą obiec genom kilka razy. W tym przypadku oprócz kolistej cząsteczki powstaje również długa cząstka |
** Widełki replikacyjne mogą obiec genom kilka razy. W tym przypadku oprócz kolistej cząsteczki powstaje również długa cząstka „[[konkatamer]]” zawierająca kilkakrotnie powtórzony genom. |
||
** Do cząstki z wolnym końcem 5' może być dosyntetyzowana nić komplementarna. |
** Do cząstki z wolnym końcem 5' może być dosyntetyzowana nić komplementarna. |
||
* [[Funkcja σ]] |
* [[Funkcja σ]] |
||
Linia 29: | Linia 29: | ||
! Znak !! Unicode !! Kod [[HTML]] !! Nazwa unikodowa !! Nazwa polska |
! Znak !! Unicode !! Kod [[HTML]] !! Nazwa unikodowa !! Nazwa polska |
||
|- |
|- |
||
| |
|style="font-size: 3em; line-height: 1.0;"| Σ |
||
| U+03A3 || <code>&Sigma;</code> '' lub'' <code>&#x03A3;</code> '' lub'' <code>&#931;</code> |
| U+03A3 || <code>&Sigma;</code> '' lub'' <code>&#x03A3;</code> '' lub'' <code>&#931;</code> |
||
| GREEK CAPITAL LETTER SIGMA || wielka litera grecka sigma |
| GREEK CAPITAL LETTER SIGMA || wielka litera grecka sigma |
||
|- |
|- |
||
| |
|style="font-size: 3em; line-height: 1.0;"| σ |
||
| U+03C3 || <code>&sigma;</code> '' lub'' <code>&#x03C3;</code> '' lub'' <code>&#963;</code> |
| U+03C3 || <code>&sigma;</code> '' lub'' <code>&#x03C3;</code> '' lub'' <code>&#963;</code> |
||
| GREEK SMALL LETTER SIGMA || mała litera grecka sigma |
| GREEK SMALL LETTER SIGMA || mała litera grecka sigma |
||
|- |
|- |
||
| |
|style="font-size: 3em; line-height: 1.0;"| ς |
||
| U+03C2 || <code>&sigmaf;</code> '' lub'' <code>&#x03C2;</code> '' lub'' <code>&#962;</code> |
| U+03C2 || <code>&sigmaf;</code> '' lub'' <code>&#x03C2;</code> '' lub'' <code>&#962;</code> |
||
| GREEK SMALL LETTER FINAL SIGMA || mała litera grecka sigma końcowa |
| GREEK SMALL LETTER FINAL SIGMA || mała litera grecka sigma końcowa |
||
Linia 46: | Linia 46: | ||
! Znak !! LaTeX |
! Znak !! LaTeX |
||
|- |
|- |
||
| |
|style="font-size: 2em; line-height: 1.0;"| <math>\Sigma</math> || <code>\Sigma</code> |
||
|- |
|- |
||
| |
|style="font-size: 2em; line-height: 1.0;"| <math>\sigma</math> || <code>\sigma</code> |
||
|- |
|- |
||
| |
|style="font-size: 2em; line-height: 1.0;l"| <math>\varsigma</math> || <code>\varsigma</code> |
||
|} |
|} |
||
Linia 58: | Linia 58: | ||
* [[Ʃ|esz (Ʃ ʃ)]] |
* [[Ʃ|esz (Ʃ ʃ)]] |
||
* [[lista jednoliterowych skrótów i symboli]] |
* [[lista jednoliterowych skrótów i symboli]] |
||
== Przypisy == |
|||
{{Przypisy}} |
|||
{{Alfabet grecki}} |
{{Alfabet grecki}} |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
[[Kategoria:Litery alfabetu greckiego]] |
[[Kategoria:Litery alfabetu greckiego]] |
||
[[Kategoria:Język polski]] |
[[Kategoria:Język polski]] |
Wersja z 21:54, 11 lip 2024
Sigma (stgr. σῖγμα, nwgr. σίγμα, pisana Σ, σ lub ς) – osiemnasta litera współczesnego alfabetu greckiego, przy czym „Σ” to majuskuła, „σ” to minuskuła stosowana na początku lub w środku wyrazu, „ς” zaś na jego końcu. W dawnym greckim systemie liczbowym używano jej również do oznaczania liczby 200. Zwłaszcza w starych tekstach występują alternatywne formy „Ϲ, ϲ, Ͻ, ͻ”.
Użycie jako symbolu
Σ
- Sumowanie np. oznacza (sumowanie wartości wyrażenia dla każdego )
- Σ – hiperon
σ
- Konduktywność
- Odchylenie standardowe
- Punkt kluczowy w teorii H-J
- Najmniejsze σ-ciało zawierające dany zbiór
- Przekrój czynny
- W mechanice – Naprężenie
- W chemii – typ wiązania – wiązanie czołowe σ, napięcie powierzchniowe
- W biologii molekularnej – model replikacji kolistej cząsteczki DNA, składający się z następujących faz:
- Nacięcie jednej z nici.
- Dobudowywanie nukleotydów Do powstałego wolnego końca 3'. Wolny koniec 5' wraz z przesuwaniem się widełek replikacyjnych oddysocjowuje.
- Widełki replikacyjne mogą obiec genom kilka razy. W tym przypadku oprócz kolistej cząsteczki powstaje również długa cząstka „konkatamer” zawierająca kilkakrotnie powtórzony genom.
- Do cząstki z wolnym końcem 5' może być dosyntetyzowana nić komplementarna.
- Funkcja σ
- Sylaba
Model sigma (od kształtu σ, jaki przybiera cząstka w czasie replikacji) prowadzi do szybkiego powstania ogromnej ilości cząstek potomnych. Z tego względu nie występuje on dla genomów bakterii ani organelli komórkowych. W ten sposób replikują się niektóre wirusy, np. bakteriofagi: λ, ΦX174, MB.
Kodowanie
W Unicode litera jest zakodowana:
Znak | Unicode | Kod HTML | Nazwa unikodowa | Nazwa polska |
---|---|---|---|---|
Σ | U+03A3 | Σ lub Σ lub Σ
|
GREEK CAPITAL LETTER SIGMA | wielka litera grecka sigma |
σ | U+03C3 | σ lub σ lub σ
|
GREEK SMALL LETTER SIGMA | mała litera grecka sigma |
ς | U+03C2 | ς lub ς lub ς
|
GREEK SMALL LETTER FINAL SIGMA | mała litera grecka sigma końcowa |
W LaTeX-u używa się znacznika:
Znak | LaTeX |
---|---|
\Sigma
| |
\sigma
| |
\varsigma
|
Zobacz też
Encyklopedie internetowe (litera grecka):