System wbudowany: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
Eurohunter (dyskusja | edycje) |
||
(Nie pokazano 25 wersji utworzonych przez 19 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
⚫ | [[Plik:ADSL modem router internals labeled.jpg|thumb|Zdjęcie wnętrza [[Modem]]u/[[Router]]a [[Netgear]] [[Asymmetric Digital Subscriber Line|ADSL]]. Przykład współczesnego systemu dedykowanego. Oznaczone części to między innymi [[mikroprocesor]] (4), [[RAM]] (6) oraz [[pamięć flash|FLASH]] (7).|300x300px]] |
||
⚫ | |||
[[Plik:AMD Geode LX [email protected] Processor (white background).jpg|thumb|[[Mikroprocesor]] AMD Geode LX 800 przeznaczony dla systemów wbudowanych|300x300px]] |
|||
⚫ | |||
⚫ | System wbudowany musi spełniać określone wymagania ściśle zdefiniowane pod kątem zadań, które ma wykonywać. Nie można więc nim nazywać typowego wielofunkcyjnego [[komputer osobisty|komputera osobistego]]. Każdy system wbudowany oparty jest na [[mikroprocesor]]ze (lub [[mikrokontroler]]ze) zaprogramowanym do wykonywania ograniczonej liczby zadań lub nawet wyłącznie do jednego zadania. |
||
⚫ | |||
⚫ | Zależnie od przeznaczenia może zawierać oprogramowanie przeznaczone jedynie na to urządzenie ([[Oprogramowanie sprzętowe|firmware]]) lub [[system operacyjny]] wraz ze specjalizowanym [[oprogramowanie]]m. Zwykle decyduje o tym stopień [[niezawodność|niezawodności]], jaki ma oferować dany system wbudowany. Ogólną zasadą jest, że im mniej złożone i specjalizowane jest oprogramowanie, tym bardziej system jest niezawodny i pozwala szybciej reagować na zdarzenia krytyczne. |
||
⚫ | System wbudowany |
||
⚫ | |||
⚫ | Zależnie od |
||
⚫ | |||
⚫ | |||
⚫ | |||
== Zastosowania == |
== Zastosowania == |
||
Obecnie systemy wbudowane znajdują zastosowanie praktycznie we wszystkich dziedzinach, gdyż ogólnie dąży się do tego, aby wszystkie urządzenia były tzw. „inteligentne” i zdolne do pracy autonomicznej, a także mogły wykonywać coraz to bardziej złożone zadania. |
|||
Przykłady obszarów i urządzeń technicznych, w których stosuje się systemy wbudowane: |
Przykłady obszarów i urządzeń technicznych, w których stosuje się systemy wbudowane: |
||
* układy sterujące pracą [[silnik samochodowy|silnika samochodowego]] i [[ABS (motoryzacja)|ABS]], [[komputer pokładowy|komputery pokładowe]] |
* układy sterujące pracą [[silnik samochodowy|silnika samochodowego]] i [[ABS (motoryzacja)|ABS]], [[komputer pokładowy|komputery pokładowe]]; |
||
* sprzęt sterujący [[samolot]]ami, [[ |
* sprzęt sterujący [[samolot]]ami, [[rakieta]]mi, pociskami rakietowymi, inteligentnymi bombami; |
||
* sprzęt medyczny, w tym |
* sprzęt medyczny, w tym m.in. [[holter|monitory holterowskie]]; |
||
* sprzęt pomiarowy, w tym |
* sprzęt pomiarowy, w tym m.in. [[oscyloskop]]y, [[analizator widma|analizatory widma]]; |
||
* [[bankomat]]y i podobne [[Automatic teller machine|urządzenia ATM]] |
* [[bankomat]]y i podobne [[Automatic teller machine|urządzenia ATM]]; |
||
* [[termostat]]y, [[klimatyzator]]y |
* [[termostat]]y, [[klimatyzator]]y; |
||
* [[Kuchenka mikrofalowa|kuchenki mikrofalowe]], [[Zmywarka|zmywarki]] |
* [[Kuchenka mikrofalowa|kuchenki mikrofalowe]], [[Zmywarka do naczyń|zmywarki]]; |
||
* [[ |
* [[Programowalny sterownik logiczny|sterowniki PLC]] stosowane w przemyśle do sterowania, kontroli procesów i maszyn produkcyjnych; |
||
* sterowniki do wszelkiego rodzaju [[robot]]ów mechanicznych |
* sterowniki do wszelkiego rodzaju [[robot]]ów mechanicznych; |
||
* [[system alarmowy|systemy alarmowe]] służące do ochrony osób i mienia np. antywłamaniowe, przeciwpożarowe i inne |
* [[system alarmowy|systemy alarmowe]] służące do ochrony osób i mienia np. antywłamaniowe, przeciwpożarowe i inne; |
||
* [[telefon komórkowy|telefony komórkowe]] i [[centrala telefoniczna|centrale telefoniczne]] |
* [[telefon komórkowy|telefony komórkowe]] i [[centrala telefoniczna|centrale telefoniczne]]; |
||
* [[Drukarka|drukarki]], [[Kserokopiarka|kserokopiarki]] |
* [[Drukarka|drukarki]], [[Kserokopiarka|kserokopiarki]]; |
||
* [[kalkulator]]y |
* [[kalkulator]]y; |
||
* [[sprzęt komputerowy]], w tym między innymi: [[Dysk twardy|dyski twarde]], [[Napęd optyczny|napędy optyczne]], [[router]]y, [[serwer czasu|serwery czasu]] i [[Zapora sieciowa|firewalle]] |
* [[sprzęt komputerowy]], w tym między innymi: [[Dysk twardy|dyski twarde]], [[Napęd optyczny|napędy optyczne]], [[router]]y, [[serwer czasu|serwery czasu]] i [[Zapora sieciowa|firewalle]]; |
||
* systemy rozrywki multimedialnej i interaktywnej: |
* systemy rozrywki multimedialnej i interaktywnej: |
||
** [[konsole do gier]] |
** [[Konsola gier wideo|konsole do gier]], stacjonarne i mobilne; |
||
** [[automat do gry|automaty |
** [[automat do gry|automaty do gier]] oraz o innym zastosowaniu; |
||
** [[telewizor]]y, [[DVD#Odtwarzacz DVD|odtwarzacze DVD]], [[kamera cyfrowa|kamery cyfrowe]], [[magnetowid]]y |
** [[telewizor]]y, [[DVD#Odtwarzacz DVD|odtwarzacze DVD]], [[kamera cyfrowa|kamery cyfrowe]], [[magnetowid]]y, [[set-top box]]y. |
||
⚫ | |||
== Zobacz też == |
== Zobacz też == |
||
* [[ |
* [[Arduino]] |
||
* [[ |
* [[system czasu rzeczywistego]] |
||
* [[ |
* [[system-on-a-chip]] |
||
* [[ |
* [[system operacyjny]] |
||
* [[sztuczna inteligencja]] |
|||
== Linki zewnętrzne == |
== Linki zewnętrzne == |
||
⚫ | |||
* [http://wazniak.mimuw.edu.pl/index.php?title=Systemy_wbudowane Systemy wbudowane] (materiały dydaktyczne [[ |
* [http://wazniak.mimuw.edu.pl/index.php?title=Systemy_wbudowane Systemy wbudowane] (materiały dydaktyczne [[Wydział Informatyki i Telekomunikacji Politechniki Poznańskiej|Wydziału Informatyki i Telekomunikacji Politechniki Poznańskiej]] na studia informatyczne I stopnia) |
||
{{Kontrola autorytatywna}} |
|||
<!---(?dalszy ciąg z wersji en?)---> |
|||
::::::::::: |
|||
⚫ | |||
[[Kategoria:Komputery]] |
[[Kategoria:Komputery]] |
||
[[Kategoria:Urządzenia automatyki]] |
[[Kategoria:Urządzenia automatyki]] |
||
⚫ | |||
[[als:Eingebettetes System]] |
|||
[[ar:نظام مضمن]] |
|||
[[bg:Вградена система]] |
|||
[[ca:Sistema incrustat]] |
|||
[[cs:Vestavěný systém]] |
|||
[[da:Indlejret system]] |
|||
[[de:Eingebettetes System]] |
|||
[[en:Embedded system]] |
|||
[[es:Sistema embebido]] |
|||
[[fa:سامانه توکار]] |
|||
[[fr:Système embarqué]] |
|||
[[ko:임베디드 시스템]] |
|||
[[hi:एम्बेडेड सिस्टम]] |
|||
[[id:Sistem benam]] |
|||
[[it:Sistema embedded]] |
|||
[[he:מערכת משובצת מחשב]] |
|||
[[hu:Beágyazott rendszer]] |
|||
[[ml:എംബെഡഡ് സിസ്റ്റം]] |
|||
[[nl:Embedded system]] |
|||
[[ja:組み込みシステム]] |
|||
[[no:Innebygd system]] |
|||
[[nn:Innbaka system]] |
|||
[[pt:Sistema embarcado]] |
|||
[[ro:Sistem înglobat]] |
|||
[[ru:Встраиваемая система]] |
|||
[[simple:Embedded system]] |
|||
[[sk:Vnorený systém]] |
|||
[[sr:Уграђени систем]] |
|||
[[fi:Sulautettu järjestelmä]] |
|||
[[sv:Inbyggt system]] |
|||
[[ta:பதிகணினியியல்]] |
|||
[[th:ระบบฝังตัว]] |
|||
[[tr:Gömülü sistem]] |
|||
[[uk:Вбудована система]] |
|||
[[ur:نظام مدفون]] |
|||
[[vi:Hệ thống nhúng]] |
|||
[[zh:嵌入式系统]] |
Aktualna wersja na dzień 20:23, 19 cze 2024
System wbudowany (ang. embedded system) – system komputerowy specjalnego przeznaczenia, który staje się integralną częścią obsługiwanego przez niego sprzętu komputerowego (hardware).
System wbudowany musi spełniać określone wymagania ściśle zdefiniowane pod kątem zadań, które ma wykonywać. Nie można więc nim nazywać typowego wielofunkcyjnego komputera osobistego. Każdy system wbudowany oparty jest na mikroprocesorze (lub mikrokontrolerze) zaprogramowanym do wykonywania ograniczonej liczby zadań lub nawet wyłącznie do jednego zadania.
Zależnie od przeznaczenia może zawierać oprogramowanie przeznaczone jedynie na to urządzenie (firmware) lub system operacyjny wraz ze specjalizowanym oprogramowaniem. Zwykle decyduje o tym stopień niezawodności, jaki ma oferować dany system wbudowany. Ogólną zasadą jest, że im mniej złożone i specjalizowane jest oprogramowanie, tym bardziej system jest niezawodny i pozwala szybciej reagować na zdarzenia krytyczne.
Niezawodność systemu może być zwiększona poprzez rozdzielenie zadań na mniejsze podsystemy, a także przez redundancję. Może ona polegać na zastosowaniu do jednego zadania dwóch identycznych urządzeń, z których jedno przejmuje zadania drugiego w przypadku jego awarii.
Za pierwszy komputer wbudowany jest uznawany komputer sterujący amerykańskim statkiem kosmicznym Apollo. Natomiast pierwszy komputer wbudowany produkowany masowo służył do sterowania rakietą LGM-30 Minuteman I.
Zastosowania[edytuj | edytuj kod]
Obecnie systemy wbudowane znajdują zastosowanie praktycznie we wszystkich dziedzinach, gdyż ogólnie dąży się do tego, aby wszystkie urządzenia były tzw. „inteligentne” i zdolne do pracy autonomicznej, a także mogły wykonywać coraz to bardziej złożone zadania.
Przykłady obszarów i urządzeń technicznych, w których stosuje się systemy wbudowane:
- układy sterujące pracą silnika samochodowego i ABS, komputery pokładowe;
- sprzęt sterujący samolotami, rakietami, pociskami rakietowymi, inteligentnymi bombami;
- sprzęt medyczny, w tym m.in. monitory holterowskie;
- sprzęt pomiarowy, w tym m.in. oscyloskopy, analizatory widma;
- bankomaty i podobne urządzenia ATM;
- termostaty, klimatyzatory;
- kuchenki mikrofalowe, zmywarki;
- sterowniki PLC stosowane w przemyśle do sterowania, kontroli procesów i maszyn produkcyjnych;
- sterowniki do wszelkiego rodzaju robotów mechanicznych;
- systemy alarmowe służące do ochrony osób i mienia np. antywłamaniowe, przeciwpożarowe i inne;
- telefony komórkowe i centrale telefoniczne;
- drukarki, kserokopiarki;
- kalkulatory;
- sprzęt komputerowy, w tym między innymi: dyski twarde, napędy optyczne, routery, serwery czasu i firewalle;
- systemy rozrywki multimedialnej i interaktywnej:
- konsole do gier, stacjonarne i mobilne;
- automaty do gier oraz o innym zastosowaniu;
- telewizory, odtwarzacze DVD, kamery cyfrowe, magnetowidy, set-top boxy.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Systemy wbudowane (materiały dydaktyczne Wydziału Informatyki i Telekomunikacji Politechniki Poznańskiej na studia informatyczne I stopnia)