Traktat nerczyński: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
m drobne techniczne |
m drobne merytoryczne |
||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
'''Traktat nerczyński''' – pierwsze porozumienie w sprawie regulacji spornej granicy w regionie rzeki [[Amur (rzeka)|Amur]], zawarte przez [[Carstwo Rosyjskie|Rosję]] i [[Historia Chin|Chiny]] [[27 sierpnia]] [[1689]] roku. |
'''Traktat nerczyński''' – pierwsze porozumienie w sprawie regulacji spornej granicy w regionie rzeki [[Amur (rzeka)|Amur]], zawarte przez [[Carstwo Rosyjskie|Rosję]] i [[Historia Chin|Chiny]] [[27 sierpnia]] [[1689]] roku. |
||
Traktat sporządzono z pomocą tłumaczy mongolskich (ze strony rosyjskiej) i jezuickich misjonarzy (ze strony chińskiej). Ostateczny tekst sporządzono w 5 językach ([[język rosyjski|rosyjskim]], [[łacina|łacinie]], [[język mandżurski|mandżurskim]], [[język mongolski|mongolskim]] i [[język chiński|chińskim]]). Tłumaczono jednak za pośrednictwem mongolskiego i łaciny, co spowodowało znaczne rozbieżności pomiędzy poszczególnymi wersjami. |
Traktat sporządzono w imieniu cara [[Piotr I Wielki|Piotra I]] i cesarza [[Kangxi]] z pomocą tłumaczy mongolskich (ze strony rosyjskiej) i jezuickich misjonarzy (ze strony chińskiej). Ostateczny tekst sporządzono w 5 językach ([[język rosyjski|rosyjskim]], [[łacina|łacinie]], [[język mandżurski|mandżurskim]], [[język mongolski|mongolskim]] i [[język chiński|chińskim]]). Tłumaczono jednak za pośrednictwem mongolskiego i łaciny, co spowodowało znaczne rozbieżności pomiędzy poszczególnymi wersjami. |
||
Traktat składał się z siedmiu artykułów. Przewidywał nawiązanie stosunków handlowych, regulował sprawy związane z udzielaniem azylu i sposobem karania przestępców przekraczających granicę. Najważniejsze jednak z zapisanych w nim ustaleń dotyczyły wzajemnego rozdziału terytoriów. Ustalił przebieg granicy chińsko-rosyjskiej wzdłuż rzek [[Argun (rzeka)|Argun]] i [[Gorbica]] i dalej [[Pasmo Stanowe|Pasmem Stanowym]] do [[Morze Ochockie|Morza Ochockiego]]. Ziemie położone na północ od Amuru i jego ujście przypadły Chinom, które zobowiązały się nie obwarowywać jednak tych ziem. Rosjanie wycofali się natomiast z założonej w [[1651]] roku twierdzy [[Ałbazin]]<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Historyczna Świata. Tom X| wydawca = Wydawnictwo Opres| miejsce = Kraków| rok = 2002| strony = 129| isbn = 83-85909-72-9}}</ref>. Traktat zawierał także – wprowadzoną na żądanie strony rosyjskiej – klauzulę o pozostawieniu pasa ziemi nierozgraniczonej, nie należącej do żadnej ze stron. Z powodu słabej znajomości geografii ziem nadamurskich doszło do rozbieżności w interpretacji obszaru nierozgraniczonego. Chińczycy utrzymywali, że chodzi o baseny rzek Uda i Tugur, Rosjanie, chcąc uzyskać transport wodny do [[Morze Ochockie|Morza Ochockiego]], rozszerzali ten obszar aż do ujścia Amuru. |
Traktat składał się z siedmiu artykułów. Przewidywał nawiązanie stosunków handlowych, regulował sprawy związane z udzielaniem azylu i sposobem karania przestępców przekraczających granicę. Najważniejsze jednak z zapisanych w nim ustaleń dotyczyły wzajemnego rozdziału terytoriów. Ustalił przebieg granicy chińsko-rosyjskiej wzdłuż rzek [[Argun (rzeka)|Argun]] i [[Gorbica]] i dalej [[Pasmo Stanowe|Pasmem Stanowym]] do [[Morze Ochockie|Morza Ochockiego]]. Ziemie położone na północ od Amuru i jego ujście przypadły Chinom, które zobowiązały się nie obwarowywać jednak tych ziem. Rosjanie wycofali się natomiast z założonej w [[1651]] roku twierdzy [[Ałbazin]]<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Historyczna Świata. Tom X| wydawca = Wydawnictwo Opres| miejsce = Kraków| rok = 2002| strony = 129| isbn = 83-85909-72-9}}</ref>. Traktat zawierał także – wprowadzoną na żądanie strony rosyjskiej – klauzulę o pozostawieniu pasa ziemi nierozgraniczonej, nie należącej do żadnej ze stron. Z powodu słabej znajomości geografii ziem nadamurskich doszło do rozbieżności w interpretacji obszaru nierozgraniczonego. Chińczycy utrzymywali, że chodzi o baseny rzek Uda i Tugur, Rosjanie, chcąc uzyskać transport wodny do [[Morze Ochockie|Morza Ochockiego]], rozszerzali ten obszar aż do ujścia Amuru. |
||
Wersja z 22:46, 8 lis 2011
Traktat nerczyński – pierwsze porozumienie w sprawie regulacji spornej granicy w regionie rzeki Amur, zawarte przez Rosję i Chiny 27 sierpnia 1689 roku.
Traktat sporządzono w imieniu cara Piotra I i cesarza Kangxi z pomocą tłumaczy mongolskich (ze strony rosyjskiej) i jezuickich misjonarzy (ze strony chińskiej). Ostateczny tekst sporządzono w 5 językach (rosyjskim, łacinie, mandżurskim, mongolskim i chińskim). Tłumaczono jednak za pośrednictwem mongolskiego i łaciny, co spowodowało znaczne rozbieżności pomiędzy poszczególnymi wersjami.
Traktat składał się z siedmiu artykułów. Przewidywał nawiązanie stosunków handlowych, regulował sprawy związane z udzielaniem azylu i sposobem karania przestępców przekraczających granicę. Najważniejsze jednak z zapisanych w nim ustaleń dotyczyły wzajemnego rozdziału terytoriów. Ustalił przebieg granicy chińsko-rosyjskiej wzdłuż rzek Argun i Gorbica i dalej Pasmem Stanowym do Morza Ochockiego. Ziemie położone na północ od Amuru i jego ujście przypadły Chinom, które zobowiązały się nie obwarowywać jednak tych ziem. Rosjanie wycofali się natomiast z założonej w 1651 roku twierdzy Ałbazin[1]. Traktat zawierał także – wprowadzoną na żądanie strony rosyjskiej – klauzulę o pozostawieniu pasa ziemi nierozgraniczonej, nie należącej do żadnej ze stron. Z powodu słabej znajomości geografii ziem nadamurskich doszło do rozbieżności w interpretacji obszaru nierozgraniczonego. Chińczycy utrzymywali, że chodzi o baseny rzek Uda i Tugur, Rosjanie, chcąc uzyskać transport wodny do Morza Ochockiego, rozszerzali ten obszar aż do ujścia Amuru.
Korektę ustaleń traktatu nerczyńskiego wprowadził traktat kiachtański z roku 1727. Ostatecznie sprawę granicy nadamurskiej uregulowały traktaty w Aigunie (1858) i Pekinie (1860), zawarte po II wojnie opiumowej, zgodnie z którymi granica chińsko-rosyjska została ustalona wzdłuż Amuru, a tereny na północ od Amuru objęła Rosja.
- ↑ Encyklopedia Historyczna Świata. Tom X. Kraków: Wydawnictwo Opres, 2002, s. 129. ISBN 83-85909-72-9.
Bibliografia
- Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.
- Historia nowożytna Chin. Warszawa: Wyd. "Książka i Wiedza", 1979.