Przejdź do zawartości

Roman Kryże: Różnice pomiędzy wersjami

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
 
(Nie pokazano 29 wersji utworzonych przez 21 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Biogram infobox
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Roman Józef Kryże
|imię i nazwisko = Roman Józef Kryże
⚫
|grafika =
|imię i nazwisko org =
|grafika =
|opis grafiki =
|opis grafiki =
|alt grafiki =
|data urodzenia = 4 lipca 1907
|data urodzenia = 4 lipca 1907
|miejsce urodzenia = Lwów
|miejsce urodzenia = Lwów
|data śmierci = 23 lutego 1983
|data śmierci = 23 lutego 1983
|miejsce śmierci = Warszawa
|miejsce śmierci = Warszawa
|zawód = prawnik
|zawód = prawnik
|odznaczenia = {{order|KZ|S}}
|odznaczenia = {{order|KZ|S}}
|commons =
|commons =
⚫
|www =
}}
}}
[[Plik:Roman Kryże grób1.jpg|thumb|Grób Romana Kryże na wojskowych powązkach]]
[[Plik:Roman Kryże grób1.jpg|thumb|Grób Romana Kryże na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Powązkach Wojskowych]]]]
'''Roman Józef Kryże''' (ur. [[4 lipca]] [[1907]] we [[Lwów|Lwowie]], zm. [[23 lutego]] [[1983]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[prawnik]], [[sędzia]] wojskowy orzekający w procesach politycznych, funkcjonariusz stalinowskiego aparatu represji, zbrodniarz komunistyczny.
'''Roman Józef Kryże''' (ur. [[4 lipca]] [[1907]] we [[Lwów|Lwowie]], zm. [[23 lutego]] [[1983]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[prawnik]], [[sędzia]] wojskowy orzekający w procesach politycznych, funkcjonariusz stalinowskiego aparatu represji, [[Zbrodnia komunistyczna|zbrodniarz komunistyczny]].
Do jego zbrodni nawiązuje powiedzenie [[Sądzi Kryże – będą krzyże|„Sądzi Kryże – będą krzyże”]].
Do jego zbrodni nawiązuje powiedzenie „[[Sądzi Kryże – będą krzyże]]”.


== Życiorys ==
== Życiorys ==
Syn Tomasza Kryżego i Aleksandry z d. Jóźwiak.
Syn Tomasza Kryżego i Aleksandry z d. Jóźwiak.


{{fakt|Aplikację, asesurę i pierwsze lata w zawodzie sędziego odbył w sądzie grodzkim Sądu Okręgowego w [[Grudziądz]]u|data=2019-02}}. W Wojsku Polskim II RP został awansowany na stopień podporucznika piechoty ze [[Starszeństwo oficerów|starszeństwem]] z dniem 1 grudnia 1932{{odn|Rocznik Oficerski Rezerw|1934|s=110}}. W latach 30. był oficerem rezerwy [[63 Toruński Pułk Piechoty|63 Toruńskiego pułku piechoty]]{{odn|Rocznik Oficerski Rezerw|1934|s=525}}. Podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] pełnił służbę w stopniu podporucznika w szeregach [[65 Starogardzki Pułk Piechoty|65 pułku piechoty]]. Od 18 września 1939 do 5 lutego 1945 przebywał w niewoli niemieckiej – w oflagu VII C Laufen (numer jeńca 32058)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = szukaj w bazie |data = |data dostępu = 2018-09-18 |opublikowany = straty.pl |url = http://www.straty.pl/index.php/szukaj-w-bazie |język = pl}}</ref>. Po oswobodzeniu brał udział w walkach o przełamanie [[Wał Pomorski|Wału Pomorskiego]].
{{fakt|Aplikację, asesurę i pierwsze lata w zawodzie sędziego odbył w sądzie grodzkim Sądu Okręgowego w [[Grudziądz]]u|data=2019-02}}. W Wojsku Polskim II RP został awansowany na stopień podporucznika piechoty ze [[Starszeństwo oficerów|starszeństwem]] z dniem 1 grudnia 1932{{odn|Rocznik Oficerski Rezerw|1934|s=110}}. W latach 30. był oficerem rezerwy [[63 Toruński Pułk Piechoty|63 Toruńskiego pułku piechoty]]{{odn|Rocznik Oficerski Rezerw|1934|s=525}}. Podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] pełnił służbę w stopniu podporucznika w szeregach [[65 Starogardzki Pułk Piechoty|65 pułku piechoty]]. Od 18 września 1939 do 5 lutego 1945 przebywał w niewoli niemieckiej – w [[Oflag|oflagu]] VII C Laufen (numer jeńca 32058)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = szukaj w bazie |data = |data dostępu = 2018-09-18 |opublikowany = straty.pl |url = https://straty.pl/szukaj-osoby.php |język = pl}}</ref>. Po oswobodzeniu brał udział w walkach o przełamanie [[Wał Pomorski|Wału Pomorskiego]].


Od 14 maja 1945 był sędzią kolejno: Sądu Grodzkiego w Grudziądzu (do 3 lipca 1945), Wydziału I [[Najwyższy Sąd Wojskowy|Najwyższego Sądu Wojskowego]] (do 31 października 1950) i Wydziału II NSW (do 11 sierpnia 1955). 11 sierpnia 1955 został przeniesiony do rezerwy. W latach 1955–1977 był sędzią [[Sąd Najwyższy (Polska)|Sądu Najwyższego]]. Brał udział w orzekaniu wyroków skazujących, w tym również na karę śmierci, w sprawach przeciwko działaczom podziemia niepodległościowego, m.in. rotmistrza [[Witold Pilecki|Witolda Pileckiego]]{{fakt}} i majora [[Tadeusz Pleśniak|Tadeusza Pleśniaka]]. W 1964 był przewodniczącym składu sędziowskiego, który wydał wyroki skazujące w sprawie tzw. [[afera mięsna|afery mięsnej]]. Wiele z wyroków wydanych przez niego zostało uznanych po 1989 za [[mord sądowy|mordy sądowe]]. Bezwzględność w wydawaniu wyroków śmierci w okresie stalinowskim przyczyniła się także do ukucia powiedzenia: „[[Sądzi Kryże – będą krzyże]]”, a także określenia „ukryżować”. Określenia tego używał m.in. znany adwokat i obrońca w procesach politycznych [[Władysław Siła-Nowicki]].
Od 14 maja 1945 był sędzią kolejno: Sądu Grodzkiego w Grudziądzu (do 3 lipca 1945), Wydziału I [[Najwyższy Sąd Wojskowy|Najwyższego Sądu Wojskowego]] (do 31 października 1950) i Wydziału II NSW (do 11 sierpnia 1955). 11 sierpnia 1955 został przeniesiony do rezerwy. W latach 1955–1977 był sędzią [[Sąd Najwyższy (Polska)|Sądu Najwyższego]]. Brał udział w orzekaniu wyroków skazujących, w tym również na karę śmierci, w sprawach przeciwko działaczom podziemia niepodległościowego, m.in. rotmistrza [[Witold Pilecki|Witolda Pileckiego]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.tvp.info/37344605/mordercy-w-togach-za-smierc-rtm-pileckiego-nie-odpowiedzial-nikt |tytuł = Mordercy w togach. Za śmierć rtm. Pileckiego nie odpowiedział nikt |data = 2018-05-25 |opublikowany = tvp.info |data dostępu = 2019-08-26}}</ref> i majora [[Tadeusz Pleśniak|Tadeusza Pleśniaka]]. W 1964 był przewodniczącym składu sędziowskiego, który wydał wyroki skazujące w sprawie tzw. [[afera mięsna|afery mięsnej]]. Wiele z wyroków wydanych przez niego zostało uznanych po 1989 za [[mord sądowy|mordy sądowe]]. Bezwzględność w wydawaniu wyroków śmierci w okresie stalinowskim przyczyniła się także do ukucia powiedzenia: „Sądzi Kryże – będą krzyże”, a także określenia „ukryżować”. Określenia tego używał m.in. znany adwokat i obrońca w procesach politycznych [[Władysław Siła-Nowicki]].


W 1946 został odznaczony [[Krzyż Zasługi|Srebrnym Krzyżem Zasługi]]<ref>{{Monitor Polski|1947|51|332}}.</ref>.
W 1946 został odznaczony [[Krzyż Zasługi|Srebrnym Krzyżem Zasługi]]<ref>{{Monitor Polski|1947|51|332}}.</ref>.


Zmarł w 1983 i został pochowany w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze Ł]] [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarza Wojskowego na Powązkach]]<ref>[http://www.cmentarzekomunalne.com.pl/mapa/wyniki.php?imie=Roman&nazwisko=Kry%C5%BCe&check_nazwisko=on&rok=1800&miesiac=1&dzien=1&rok2=2014&miesiac2=9&dzien2=2&rok_zg1=1800&miesiac_zg1=1&dzien_zg1=1&rok_zg2=2014&miesiac_zg2=9&dzien_zg2=2&cmentarz=&send=Szukaj Wyszukiwarka cmentarna – warszawskie cmentarze].</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://wpolityce.pl/historia/211187-pod-tymi-grobami-leza-zolnierze-wykleci-to-apel-do-wladz-nie-wyklinajcie-ich-ponownie-zobacz-zdjecia |tytuł = „Pod tymi grobami leżą Żołnierze Wyklęci” – to apel do władz. Nie wyklinajcie ich ponownie! |data = 2014-08-28 |opublikowany = wpolityce.pl |data dostępu = 2015-10-08}}</ref>.
Zmarł w 1983 i został pochowany w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze Ł]] [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarza Wojskowego na Powązkach]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://wpolityce.pl/historia/211187-pod-tymi-grobami-leza-zolnierze-wykleci-to-apel-do-wladz-nie-wyklinajcie-ich-ponownie-zobacz-zdjecia |tytuł = „Pod tymi grobami leżą Żołnierze Wyklęci” – to apel do władz. Nie wyklinajcie ich ponownie! |data = 2014-08-28 |opublikowany = wpolityce.pl |data dostępu = 2015-10-08}}</ref>.


Był ojcem [[Andrzej Kryże|Andrzeja Kryżego]].
Był ojcem [[Andrzej Kryże|Andrzeja Kryżego]].
Linia 34: Linia 33:


== Bibliografia ==
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę|tytuł=Rocznik Oficerski Rezerw 1934|url= http://www.wbc.poznan.pl/publication/39606|wydawca=[[Ministerstwo Spraw Wojskowych]]|miejsce=Warszawa|data=1934|odn={{odn/id|Rocznik Oficerski Rezerw|1934}}}}
* {{Cytuj książkę |tytuł = Rocznik Oficerski Rezerw 1934 |url = http://www.wbc.poznan.pl/publication/39606 |wydawca = [[Ministerstwo Spraw Wojskowych]] |miejsce = Warszawa |data = 1934 |odn = {{odn/id|Rocznik Oficerski Rezerw|1934}}}}
* [[Krzysztof Szwagrzyk]], ''Prawnicy czasu bezprawia: sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944–1956'', Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2005, {{ISBN|83-88385-65-8}}.
* [[Krzysztof Szwagrzyk]], ''Prawnicy czasu bezprawia: sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944–1956'', Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2005, {{ISBN|83-88385-65-8}}.


Linia 40: Linia 39:


{{SORTUJ:Kryże, Roman}}
{{SORTUJ:Kryże, Roman}}
[[Kategoria:Jeńcy polscy w niewoli niemieckiej (kampania wrześniowa)]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Lwowie]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Lwowie]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Grudziądzem]]
[[Kategoria:Ludzie związani z Grudziądzem]]
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (1944–1989)]]
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)]]
[[Kategoria:Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie]]
[[Kategoria:Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie]]
[[Kategoria:Podporucznicy piechoty II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Podporucznicy piechoty II Rzeczypospolitej]]
[[Kategoria:Polscy jeńcy wojenni w niewoli niemieckiej 1939–1945]]
[[Kategoria:Sędziowie Polski Ludowej]]
[[Kategoria:Polscy sędziowie]]
[[Kategoria:Sędziowie i prokuratorzy aparatu represji w Polsce (1944–1956)]]
[[Kategoria:Sędziowie i prokuratorzy aparatu represji w Polsce (1944–1956)]]
[[Kategoria:Sędziowie ludowego Wojska Polskiego]]
[[Kategoria:Sędziowie ludowego Wojska Polskiego]]

Aktualna wersja na dzień 23:27, 6 kwi 2024

Roman Józef Kryże
Data i miejsce urodzenia

4 lipca 1907
Lwów

Data i miejsce śmierci

23 lutego 1983
Warszawa

Zawód, zajęcie

prawnik

Odznaczenia
Srebrny Krzyż Zasługi
Grób Romana Kryże na Powązkach Wojskowych

Roman Józef Kryże (ur. 4 lipca 1907 we Lwowie, zm. 23 lutego 1983 w Warszawie) – polski prawnik, sędzia wojskowy orzekający w procesach politycznych, funkcjonariusz stalinowskiego aparatu represji, zbrodniarz komunistyczny. Do jego zbrodni nawiązuje powiedzenie „Sądzi Kryże – będą krzyże”.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Tomasza Kryżego i Aleksandry z d. Jóźwiak.

Aplikację, asesurę i pierwsze lata w zawodzie sędziego odbył w sądzie grodzkim Sądu Okręgowego w Grudziądzu[potrzebny przypis]. W Wojsku Polskim II RP został awansowany na stopień podporucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 grudnia 1932[1]. W latach 30. był oficerem rezerwy 63 Toruńskiego pułku piechoty[2]. Podczas kampanii wrześniowej pełnił służbę w stopniu podporucznika w szeregach 65 pułku piechoty. Od 18 września 1939 do 5 lutego 1945 przebywał w niewoli niemieckiej – w oflagu VII C Laufen (numer jeńca 32058)[3]. Po oswobodzeniu brał udział w walkach o przełamanie Wału Pomorskiego.

Od 14 maja 1945 był sędzią kolejno: Sądu Grodzkiego w Grudziądzu (do 3 lipca 1945), Wydziału I Najwyższego Sądu Wojskowego (do 31 października 1950) i Wydziału II NSW (do 11 sierpnia 1955). 11 sierpnia 1955 został przeniesiony do rezerwy. W latach 1955–1977 był sędzią Sądu Najwyższego. Brał udział w orzekaniu wyroków skazujących, w tym również na karę śmierci, w sprawach przeciwko działaczom podziemia niepodległościowego, m.in. rotmistrza Witolda Pileckiego[4] i majora Tadeusza Pleśniaka. W 1964 był przewodniczącym składu sędziowskiego, który wydał wyroki skazujące w sprawie tzw. afery mięsnej. Wiele z wyroków wydanych przez niego zostało uznanych po 1989 za mordy sądowe. Bezwzględność w wydawaniu wyroków śmierci w okresie stalinowskim przyczyniła się także do ukucia powiedzenia: „Sądzi Kryże – będą krzyże”, a także określenia „ukryżować”. Określenia tego używał m.in. znany adwokat i obrońca w procesach politycznych Władysław Siła-Nowicki.

W 1946 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[5].

Zmarł w 1983 i został pochowany w Kwaterze Ł Cmentarza Wojskowego na Powązkach[6].

Był ojcem Andrzeja Kryżego.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 110.
  2. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 525.
  3. ↑ szukaj w bazie [online], straty.pl [dostęp 2018-09-18] (pol.).
  4. ↑ Mordercy w togach. Za śmierć rtm. Pileckiego nie odpowiedział nikt. tvp.info, 2018-05-25. [dostęp 2019-08-26].
  5. ↑ M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 332.
  6. ↑ „Pod tymi grobami leżą Żołnierze Wyklęci” – to apel do władz. Nie wyklinajcie ich ponownie!. wpolityce.pl, 2014-08-28. [dostęp 2015-10-08].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Roman_Kryże&oldid=73438506”