Roman Kryże: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Starscream (dyskusja | edycje) m Usunięto kategorię "Ludzie urodzeni we Lwowie"; Dodano kategorię "Ludzie urodzeni we Lwowie (zabór austriacki)" za pomocą HotCat Znacznik: Wycofane |
→Życiorys: link |
||
(Nie pokazano 18 wersji utworzonych przez 11 użytkowników) | |||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Biogram infobox |
{{Biogram infobox |
||
|imię i nazwisko = Roman Józef Kryże |
|imię i nazwisko = Roman Józef Kryże |
||
| |
|grafika = |
||
| |
|opis grafiki = |
||
| |
|alt grafiki = |
||
|data urodzenia = 4 lipca 1907 |
|data urodzenia = 4 lipca 1907 |
||
|miejsce urodzenia = Lwów |
|miejsce urodzenia = Lwów |
||
|data śmierci = 23 lutego 1983 |
|data śmierci = 23 lutego 1983 |
||
|miejsce śmierci = Warszawa |
|miejsce śmierci = Warszawa |
||
|zawód = prawnik |
|zawód = prawnik |
||
|odznaczenia = {{order|KZ|S}} |
|odznaczenia = {{order|KZ|S}} |
||
|commons = |
|commons = |
||
|www = |
|||
}} |
}} |
||
[[Plik:Roman Kryże grób1.jpg|thumb|Grób Romana Kryże na |
[[Plik:Roman Kryże grób1.jpg|thumb|Grób Romana Kryże na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Powązkach Wojskowych]]]] |
||
'''Roman Józef Kryże''' (ur. [[4 lipca]] [[1907]] we [[Lwów|Lwowie]], zm. [[23 lutego]] [[1983]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[prawnik]], [[sędzia]] wojskowy orzekający w procesach politycznych, funkcjonariusz stalinowskiego aparatu represji, [[Zbrodnia komunistyczna|zbrodniarz komunistyczny]]. |
'''Roman Józef Kryże''' (ur. [[4 lipca]] [[1907]] we [[Lwów|Lwowie]], zm. [[23 lutego]] [[1983]] w [[Warszawa|Warszawie]]) – polski [[prawnik]], [[sędzia]] wojskowy orzekający w procesach politycznych, funkcjonariusz stalinowskiego aparatu represji, [[Zbrodnia komunistyczna|zbrodniarz komunistyczny]]. |
||
Do jego zbrodni nawiązuje powiedzenie „[[Sądzi Kryże – będą krzyże]]”. |
Do jego zbrodni nawiązuje powiedzenie „[[Sądzi Kryże – będą krzyże]]”. |
||
Linia 20: | Linia 19: | ||
Syn Tomasza Kryżego i Aleksandry z d. Jóźwiak. |
Syn Tomasza Kryżego i Aleksandry z d. Jóźwiak. |
||
{{fakt|Aplikację, asesurę i pierwsze lata w zawodzie sędziego odbył w sądzie grodzkim Sądu Okręgowego w [[Grudziądz]]u|data=2019-02}}. W Wojsku Polskim II RP został awansowany na stopień podporucznika piechoty ze [[Starszeństwo oficerów|starszeństwem]] z dniem 1 grudnia 1932{{odn|Rocznik Oficerski Rezerw|1934|s=110}}. W latach 30. był oficerem rezerwy [[63 Toruński Pułk Piechoty|63 Toruńskiego pułku piechoty]]{{odn|Rocznik Oficerski Rezerw|1934|s=525}}. Podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] pełnił służbę w stopniu podporucznika w szeregach [[65 Starogardzki Pułk Piechoty|65 pułku piechoty]]. Od 18 września 1939 do 5 lutego 1945 przebywał w niewoli niemieckiej – w oflagu VII C Laufen (numer jeńca 32058)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = szukaj w bazie |data = |data dostępu = 2018-09-18 |opublikowany = straty.pl |url = |
{{fakt|Aplikację, asesurę i pierwsze lata w zawodzie sędziego odbył w sądzie grodzkim Sądu Okręgowego w [[Grudziądz]]u|data=2019-02}}. W Wojsku Polskim II RP został awansowany na stopień podporucznika piechoty ze [[Starszeństwo oficerów|starszeństwem]] z dniem 1 grudnia 1932{{odn|Rocznik Oficerski Rezerw|1934|s=110}}. W latach 30. był oficerem rezerwy [[63 Toruński Pułk Piechoty|63 Toruńskiego pułku piechoty]]{{odn|Rocznik Oficerski Rezerw|1934|s=525}}. Podczas [[kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej]] pełnił służbę w stopniu podporucznika w szeregach [[65 Starogardzki Pułk Piechoty|65 pułku piechoty]]. Od 18 września 1939 do 5 lutego 1945 przebywał w niewoli niemieckiej – w [[Oflag|oflagu]] VII C Laufen (numer jeńca 32058)<ref>{{Cytuj |autor = |tytuł = szukaj w bazie |data = |data dostępu = 2018-09-18 |opublikowany = straty.pl |url = https://straty.pl/szukaj-osoby.php |język = pl}}</ref>. Po oswobodzeniu brał udział w walkach o przełamanie [[Wał Pomorski|Wału Pomorskiego]]. |
||
Od 14 maja 1945 był sędzią kolejno: Sądu Grodzkiego w Grudziądzu (do 3 lipca 1945), Wydziału I [[Najwyższy Sąd Wojskowy|Najwyższego Sądu Wojskowego]] (do 31 października 1950) i Wydziału II NSW (do 11 sierpnia 1955). 11 sierpnia 1955 został przeniesiony do rezerwy. W latach 1955–1977 był sędzią [[Sąd Najwyższy (Polska)|Sądu Najwyższego]]. Brał udział w orzekaniu wyroków skazujących, w tym również na karę śmierci, w sprawach przeciwko działaczom podziemia niepodległościowego, m.in. rotmistrza [[Witold Pilecki|Witolda Pileckiego]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.tvp.info/37344605/mordercy-w-togach-za-smierc-rtm-pileckiego-nie-odpowiedzial-nikt |tytuł = Mordercy w togach. Za śmierć rtm. Pileckiego nie odpowiedział nikt |data = 2018-05-25 |opublikowany = tvp.info |data dostępu = 2019-08-26}}</ref> i majora [[Tadeusz Pleśniak|Tadeusza Pleśniaka]]. W 1964 był przewodniczącym składu sędziowskiego, który wydał wyroki skazujące w sprawie tzw. [[afera mięsna|afery mięsnej]]. Wiele z wyroków wydanych przez niego zostało uznanych po 1989 za [[mord sądowy|mordy sądowe]]. Bezwzględność w wydawaniu wyroków śmierci w okresie stalinowskim przyczyniła się także do ukucia powiedzenia: |
Od 14 maja 1945 był sędzią kolejno: Sądu Grodzkiego w Grudziądzu (do 3 lipca 1945), Wydziału I [[Najwyższy Sąd Wojskowy|Najwyższego Sądu Wojskowego]] (do 31 października 1950) i Wydziału II NSW (do 11 sierpnia 1955). 11 sierpnia 1955 został przeniesiony do rezerwy. W latach 1955–1977 był sędzią [[Sąd Najwyższy (Polska)|Sądu Najwyższego]]. Brał udział w orzekaniu wyroków skazujących, w tym również na karę śmierci, w sprawach przeciwko działaczom podziemia niepodległościowego, m.in. rotmistrza [[Witold Pilecki|Witolda Pileckiego]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.tvp.info/37344605/mordercy-w-togach-za-smierc-rtm-pileckiego-nie-odpowiedzial-nikt |tytuł = Mordercy w togach. Za śmierć rtm. Pileckiego nie odpowiedział nikt |data = 2018-05-25 |opublikowany = tvp.info |data dostępu = 2019-08-26}}</ref> i majora [[Tadeusz Pleśniak|Tadeusza Pleśniaka]]. W 1964 był przewodniczącym składu sędziowskiego, który wydał wyroki skazujące w sprawie tzw. [[afera mięsna|afery mięsnej]]. Wiele z wyroków wydanych przez niego zostało uznanych po 1989 za [[mord sądowy|mordy sądowe]]. Bezwzględność w wydawaniu wyroków śmierci w okresie stalinowskim przyczyniła się także do ukucia powiedzenia: „Sądzi Kryże – będą krzyże”, a także określenia „ukryżować”. Określenia tego używał m.in. znany adwokat i obrońca w procesach politycznych [[Władysław Siła-Nowicki]]. |
||
W 1946 został odznaczony [[Krzyż Zasługi|Srebrnym Krzyżem Zasługi]]<ref>{{Monitor Polski|1947|51|332}}.</ref>. |
W 1946 został odznaczony [[Krzyż Zasługi|Srebrnym Krzyżem Zasługi]]<ref>{{Monitor Polski|1947|51|332}}.</ref>. |
||
Zmarł w 1983 i został pochowany w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze Ł]] [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarza Wojskowego na Powązkach]] |
Zmarł w 1983 i został pochowany w [[Kwatera na Łączce|Kwaterze Ł]] [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarza Wojskowego na Powązkach]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://wpolityce.pl/historia/211187-pod-tymi-grobami-leza-zolnierze-wykleci-to-apel-do-wladz-nie-wyklinajcie-ich-ponownie-zobacz-zdjecia |tytuł = „Pod tymi grobami leżą Żołnierze Wyklęci” – to apel do władz. Nie wyklinajcie ich ponownie! |data = 2014-08-28 |opublikowany = wpolityce.pl |data dostępu = 2015-10-08}}</ref>. |
||
Był ojcem [[Andrzej Kryże|Andrzeja Kryżego]]. |
Był ojcem [[Andrzej Kryże|Andrzeja Kryżego]]. |
||
Linia 41: | Linia 40: | ||
{{SORTUJ:Kryże, Roman}} |
{{SORTUJ:Kryże, Roman}} |
||
[[Kategoria:Jeńcy polscy w niewoli niemieckiej (kampania wrześniowa)]] |
[[Kategoria:Jeńcy polscy w niewoli niemieckiej (kampania wrześniowa)]] |
||
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Lwowie |
[[Kategoria:Ludzie urodzeni we Lwowie]] |
||
[[Kategoria:Ludzie związani z Grudziądzem]] |
[[Kategoria:Ludzie związani z Grudziądzem]] |
||
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi ( |
[[Kategoria:Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)]] |
||
[[Kategoria:Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie]] |
[[Kategoria:Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie]] |
||
[[Kategoria:Podporucznicy piechoty II Rzeczypospolitej]] |
[[Kategoria:Podporucznicy piechoty II Rzeczypospolitej]] |
||
[[Kategoria:Polscy jeńcy wojenni w niewoli niemieckiej 1939–1945]] |
|||
[[Kategoria:Sędziowie Polski Ludowej]] |
[[Kategoria:Sędziowie Polski Ludowej]] |
||
[[Kategoria:Sędziowie i prokuratorzy aparatu represji w Polsce (1944–1956)]] |
[[Kategoria:Sędziowie i prokuratorzy aparatu represji w Polsce (1944–1956)]] |
Aktualna wersja na dzień 23:27, 6 kwi 2024
Data i miejsce urodzenia |
4 lipca 1907 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
23 lutego 1983 |
Zawód, zajęcie |
prawnik |
Odznaczenia | |
Roman Józef Kryże (ur. 4 lipca 1907 we Lwowie, zm. 23 lutego 1983 w Warszawie) – polski prawnik, sędzia wojskowy orzekający w procesach politycznych, funkcjonariusz stalinowskiego aparatu represji, zbrodniarz komunistyczny. Do jego zbrodni nawiązuje powiedzenie „Sądzi Kryże – będą krzyże”.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Tomasza Kryżego i Aleksandry z d. Jóźwiak.
Aplikację, asesurę i pierwsze lata w zawodzie sędziego odbył w sądzie grodzkim Sądu Okręgowego w Grudziądzu[potrzebny przypis]. W Wojsku Polskim II RP został awansowany na stopień podporucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 grudnia 1932[1]. W latach 30. był oficerem rezerwy 63 Toruńskiego pułku piechoty[2]. Podczas kampanii wrześniowej pełnił służbę w stopniu podporucznika w szeregach 65 pułku piechoty. Od 18 września 1939 do 5 lutego 1945 przebywał w niewoli niemieckiej – w oflagu VII C Laufen (numer jeńca 32058)[3]. Po oswobodzeniu brał udział w walkach o przełamanie Wału Pomorskiego.
Od 14 maja 1945 był sędzią kolejno: Sądu Grodzkiego w Grudziądzu (do 3 lipca 1945), Wydziału I Najwyższego Sądu Wojskowego (do 31 października 1950) i Wydziału II NSW (do 11 sierpnia 1955). 11 sierpnia 1955 został przeniesiony do rezerwy. W latach 1955–1977 był sędzią Sądu Najwyższego. Brał udział w orzekaniu wyroków skazujących, w tym również na karę śmierci, w sprawach przeciwko działaczom podziemia niepodległościowego, m.in. rotmistrza Witolda Pileckiego[4] i majora Tadeusza Pleśniaka. W 1964 był przewodniczącym składu sędziowskiego, który wydał wyroki skazujące w sprawie tzw. afery mięsnej. Wiele z wyroków wydanych przez niego zostało uznanych po 1989 za mordy sądowe. Bezwzględność w wydawaniu wyroków śmierci w okresie stalinowskim przyczyniła się także do ukucia powiedzenia: „Sądzi Kryże – będą krzyże”, a także określenia „ukryżować”. Określenia tego używał m.in. znany adwokat i obrońca w procesach politycznych Władysław Siła-Nowicki.
W 1946 został odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi[5].
Zmarł w 1983 i został pochowany w Kwaterze Ł Cmentarza Wojskowego na Powązkach[6].
Był ojcem Andrzeja Kryżego.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 110.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 525.
- ↑ szukaj w bazie [online], straty.pl [dostęp 2018-09-18] (pol.).
- ↑ Mordercy w togach. Za śmierć rtm. Pileckiego nie odpowiedział nikt. tvp.info, 2018-05-25. [dostęp 2019-08-26].
- ↑ M.P. z 1947 r. nr 51, poz. 332.
- ↑ „Pod tymi grobami leżą Żołnierze Wyklęci” – to apel do władz. Nie wyklinajcie ich ponownie!. wpolityce.pl, 2014-08-28. [dostęp 2015-10-08].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1934.
- Krzysztof Szwagrzyk, Prawnicy czasu bezprawia: sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944–1956, Instytut Pamięci Narodowej – Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2005, ISBN 83-88385-65-8.
- Jeńcy polscy w niewoli niemieckiej (kampania wrześniowa)
- Ludzie urodzeni we Lwowie
- Ludzie związani z Grudziądzem
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (Polska Ludowa)
- Pochowani na Powązkach-Cmentarzu Wojskowym w Warszawie
- Podporucznicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Sędziowie Polski Ludowej
- Sędziowie i prokuratorzy aparatu represji w Polsce (1944–1956)
- Sędziowie ludowego Wojska Polskiego
- Sędziowie sądów grodzkich II Rzeczypospolitej
- Sędziowie Sądu Najwyższego (Polska Ludowa)
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Uczestnicy walk o przełamanie Wału Pomorskiego (1945)
- Urodzeni w 1907
- Zmarli w 1983