Zduństwo: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
m Popups: Ujednoznacznienie linku z Piec na piec kaflowy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Zduństwo''' - dział [[rzemiosło|rzemiosła]] zajmujący się budową i naprawą [[piec|pieców]] ([[piec kaflowy|kaflowych]], kuchennych, chlebowych, pieco-kominków, [[kominek|kominków]]). Rzemieślnik uprawiający to rzemiosło to '''zdun'''. |
'''Zduństwo''' - dział [[rzemiosło|rzemiosła]] zajmujący się budową i naprawą [[piec kaflowy|pieców]] ([[piec kaflowy|kaflowych]], kuchennych, chlebowych, pieco-kominków, [[kominek|kominków]]). Rzemieślnik uprawiający to rzemiosło to '''zdun'''. |
||
Początkowo nie był to wyodrębniony zawód. Przygotowywaniem kafli i stawianiem pieców kaflowych zajmowali się [[garncarstwo|garncarze]] natomiast budowa kominków należała do obowiązków [[budownictwo|budowniczych]]. Z czasem zdunowie byli coraz liczniejsi i zakładali własne [[cech]]y. Nauka zawodu rozpoczynała się wcześnie, kandydat na zduna najpierw [[terminator|terminował]] u mistrza, potem zostawał [[czeladnik]]iem, a następnie [[mistrz]]em. |
Początkowo nie był to wyodrębniony zawód. Przygotowywaniem kafli i stawianiem pieców kaflowych zajmowali się [[garncarstwo|garncarze]] natomiast budowa kominków należała do obowiązków [[budownictwo|budowniczych]]. Z czasem zdunowie byli coraz liczniejsi i zakładali własne [[cech]]y. Nauka zawodu rozpoczynała się wcześnie, kandydat na zduna najpierw [[terminator|terminował]] u mistrza, potem zostawał [[czeladnik]]iem, a następnie [[mistrz]]em. |
||
Wersja z 18:24, 19 lis 2008
Zduństwo - dział rzemiosła zajmujący się budową i naprawą pieców (kaflowych, kuchennych, chlebowych, pieco-kominków, kominków). Rzemieślnik uprawiający to rzemiosło to zdun.
Początkowo nie był to wyodrębniony zawód. Przygotowywaniem kafli i stawianiem pieców kaflowych zajmowali się garncarze natomiast budowa kominków należała do obowiązków budowniczych. Z czasem zdunowie byli coraz liczniejsi i zakładali własne cechy. Nauka zawodu rozpoczynała się wcześnie, kandydat na zduna najpierw terminował u mistrza, potem zostawał czeladnikiem, a następnie mistrzem.
Historia
Piece wiejskie były przeważnie wielofunkcyjne i do połowy XIX wieku zajmowały około 25% powierzchni pomieszczenia. Od początku XX wieku zmniejszały się ich rozmiary i poszerzała funkcjonalność.
Do pierwszej wojny światowej piece na wsi stawiane były tylko z cegły. Bardziej eleganckie i droższe piece kaflowe można było znaleźć w pałacach, u właścicieli ziemskich i bogatszych mieszkańców.
Po drugiej wojnie światowej, w odbudowywanej Polsce, w tym także Warszawie, jeszcze przez wiele lat głównym źródłem ciepła w mieszkaniach były piece. Od tamtych czasów wiele się zmieniło w technologiach grzewczych i zduństwo jest zanikającym zawodem. Na przełomie wieków XX/XXI nastąpiło niewielkie ożywienie w tej branży, gdyż wzrosło zainteresowanie kominkami i tradycyjnymi metodami ogrzewania, jednak specjalistów jest niewielu, a szkoły zawodowe zaniechały kształcenia w tym kierunku.
Materiały i narzędzia
Materiały używane do budowy pieców to m.in.: cegła pełna, klinkierowa, szamotowa, płyty szamotowe, kafle, płytki wykładzinowe, pręty zbrojeniowe, drut stalowy, materiały wiążące, izolacyjne, wykończeniowe (płytki ceramiczne, elementy metalowe).
Narzędzia używane przez zdunów: piła do drewna, do betonu, elektryczna, szlifierka ręczna, maszyna do cięcia kamienia, obcęgi, nóż do cięcia kafli, wiertarka, młot, przecinak, dornik (stalowy punktak do cięcia kafli i wycinania w nich otworów) gąbka, pędzel malarski, wygładzarka, wkrętak, mieszadło, wiadro, kielnia, przybory pomiarowe (pion murarski, poziomica, kątownica, calówka, miara taśmowa).
Zobacz też: ogrzewanie