Winech: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
+szablon |
Nie podano opisu zmian |
||
| (Nie pokazano 30 wersji utworzonych przez 22 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Władca infobox |
|||
'''Winech''' – [[chan]] [[Protobułgarzy|protobułgarski]] z rodu [[Ukil]]. Panował w latach [[753]]-[[760]] (daty niepewne, podaje się także lata [[756]]-[[762]], z pewnych dokumentów wiadomo, iż panował 7 lat). |
|||
|władca = Winech |
|||
|imiona = |
|||
|grafika = |
|||
|opis grafiki = |
|||
|herb = |
|||
|opis herbu = |
|||
|faksymile = |
|||
|opis faksymile = |
|||
|dewiza = |
|||
|1. tytuł = chan [[Bułgaria|Bułgarii]] |
|||
|1. sukcesja = |
|||
|1. od = [[756]] |
|||
|1. do = [[762]] |
|||
|1. koronacja = |
|||
|1. poprzednik = [[Kormisosz]] |
|||
|1. następca = [[Telec]] |
|||
|dynastia = |
|||
|data urodzenia = |
|||
|miejsce urodzenia = |
|||
|data śmierci = |
|||
|miejsce śmierci = |
|||
|przyczyna śmierci = |
|||
|miejsce spoczynku = |
|||
|ojciec = |
|||
|matka = |
|||
|rodzeństwo = |
|||
|1. związek z = |
|||
|1. związek od = |
|||
|1. związek do = |
|||
|1. dzieci = |
|||
|moneta = |
|||
|opis monety = |
|||
|odznaczenia = |
|||
|commons = |
|||
|wikiźródła = |
|||
|wikicytaty = |
|||
}} |
|||
'''Winech''' ([[język bułgarski|bułg.]] Винех) – [[chan (władca)|chan]] [[Bułgaria|Bułgarii]] z rodu [[Ukil]], panujący najprawdopodobniej w latach 756–762. |
|||
''[[Imiennik chanów protobułgarskich]]'', [[Średniowiecze|średniowieczny]] dokument, zestawiający listę władców bułgarskich, podaje, że Winech pochodził z arystokratycznego rodu Ukil i władał przez 7 lat. Ponieważ wiadomo, że Winech dowodził Bułgarami w bitwie pod Markellai w 756 roku, większość historyków przyjmuje tę datę za początek panowania Winecha, koniec ustalając na rok na 761 ([[David Marshall Lang|D. Lang]], [[Wasyl Złatarski|W. Złatarski]]) lub też na rok 762 ([[Tadeusz Wasilewski|T. Wasilewski]], [[Georg Ostrogorski|G. Ostrogoski]], [[Jordan Andrejew|J. Andrejew]]). [[Iwan Wenedikow|I. Wenedikow]] i [[Mosko Moskow|M. Moskow]] datują panowania Winecha na lata 754-760. |
|||
Za panowania Winecha [[Cesarstwo bizantyjskie|bizantyjski]] cesarz [[Konstantyn V Kopronim]] podjął szereg wypraw, mających na celu całkowite podporządkowanie [[Bułgaria|Bułgarii]] cesarstwu. W trakcie jednej z wypraw, w [[756]] r. armia Winecha została kompletnie rozbita w bitwie pod [[Markellai]]. W wyniku przegranej chan został zmuszony do podjęcia rozmów pokojowych i wysłania do [[Konstantynopol]]a zakładników, gwarantujących pokój. |
|||
Za panowania Winecha [[Cesarstwo Bizantyńskie|bizantyjski]] cesarz [[Konstantyn V Kopronim]] podjął szereg wypraw, mających na celu całkowite podporządkowanie [[Bułgaria|Bułgarii]] cesarstwu. W 756 roku wysłał do ujścia [[Dunaj]]u flotę złożoną z 500 okrętów, a sam wyruszył z drugą armią przez Trację. Bułgarzy, rozbici pod Markellai ([[Karnobat]]), schronili się w górach. Winech został zmuszony do podjęcia rokowań pokojowych, wysłania zakładników, którymi m.in. były jego własne dzieci<ref>Й. Андреев, ''Българските ханове и царе VII-XIV век. Историко-хронологичен справочник'', София 1994, s. 20.</ref> i zwrócenia cesarstwu zdobytej przez chana Terweła prowincję Zagoria. |
|||
W trakcie kolejnej wyprawy, w [[759]] r. cesarz poniósł straszliwą klęskę podczas bitwy w wąwozach [[Stara Płanina|Starej Płaniny]], chan zaś zgarnął bogate łupy. Winech nie wykorzystał jednak zwycięstwa i zamiast rozbić resztki armii bizantyjskiej, przystąpił do rokowań pokojowych, co wywołało otwarty bunt wśród arystokracji protobułgarskiej. Chan został obalony i zamordowany wraz z całym rodem. |
|||
W 758 roku cesarz najechał Sklawinię – tereny zamieszkane przez Słowian macedońskich i wielkie ich masy przesiedlił do Azji Mniejszej. W trakcie kolejnej wyprawy, w 759, Winech rozbił armię cesarską w wąwozie [[Beregawa]] w masywie górskim [[Stara Płanina|Starej Płaniny]], zgarniając bogate łupy. Winech nie wykorzystał jednak zwycięstwa do całkowitego rozbicia resztek armii bizantyjskiej lecz przystąpił do rokowań pokojowych. Ród Ukil stał na czele prosłowiańskiego obozu bojarstwa bułgarskiego i utrzymywał się przy władzy dzięki współpracy z plemienną arystokracją słowiańską, a ta mogła utrzymywać swoją pozycję w państwie jedynie prowadząc politykę probizantyjską. Bunt opozycji wielkobojarskiej doprowadził w 762 roku do obalenia chana i wymordowania jego rodziny wraz ze wszystkimi przedstawicielami rodu Ukil na dworze w [[Pliska|Plisce]]. |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | |||
{{Władca-Bułgaria|urząd=chan Bułgarii|lata=753-760|poprzednik=[[Sewar]]|następca=[[Telec]]}} |
|||
== Przypisy == |
|||
| ⚫ | |||
{{Przypisy}} |
|||
== Bibliografia == |
|||
[[bg:Винех]] |
|||
* {{Cytuj|autor = [[David Marshall Lang]]; |tytuł = Bułgarzy |data = 1983 |isbn = 83-06-00831-6 |inni = Hanna Olędzka (tłum.) |miejsce = Warszawa |wydawca = Państwowy Instytut Wydawniczy |s = 50 |oclc = 749601279 }} |
|||
* [[Tadeusz Wasilewski|T. Wasilewski]], ''Dzieje Bułgarii'', Ossolineum, Wrocław [[1970]], s. 45. |
|||
{{Władcy pierwszego państwa bułgarskiego}} |
|||
[[Kategoria:Pierwsze państwo bułgarskie]] |
|||
| ⚫ | |||
Aktualna wersja na dzień 20:01, 18 maj 2024
| chan Bułgarii | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
Winech (bułg. Винех) – chan Bułgarii z rodu Ukil, panujący najprawdopodobniej w latach 756–762.
Imiennik chanów protobułgarskich, średniowieczny dokument, zestawiający listę władców bułgarskich, podaje, że Winech pochodził z arystokratycznego rodu Ukil i władał przez 7 lat. Ponieważ wiadomo, że Winech dowodził Bułgarami w bitwie pod Markellai w 756 roku, większość historyków przyjmuje tę datę za początek panowania Winecha, koniec ustalając na rok na 761 (D. Lang, W. Złatarski) lub też na rok 762 (T. Wasilewski, G. Ostrogoski, J. Andrejew). I. Wenedikow i M. Moskow datują panowania Winecha na lata 754-760.
Za panowania Winecha bizantyjski cesarz Konstantyn V Kopronim podjął szereg wypraw, mających na celu całkowite podporządkowanie Bułgarii cesarstwu. W 756 roku wysłał do ujścia Dunaju flotę złożoną z 500 okrętów, a sam wyruszył z drugą armią przez Trację. Bułgarzy, rozbici pod Markellai (Karnobat), schronili się w górach. Winech został zmuszony do podjęcia rokowań pokojowych, wysłania zakładników, którymi m.in. były jego własne dzieci[1] i zwrócenia cesarstwu zdobytej przez chana Terweła prowincję Zagoria.
W 758 roku cesarz najechał Sklawinię – tereny zamieszkane przez Słowian macedońskich i wielkie ich masy przesiedlił do Azji Mniejszej. W trakcie kolejnej wyprawy, w 759, Winech rozbił armię cesarską w wąwozie Beregawa w masywie górskim Starej Płaniny, zgarniając bogate łupy. Winech nie wykorzystał jednak zwycięstwa do całkowitego rozbicia resztek armii bizantyjskiej lecz przystąpił do rokowań pokojowych. Ród Ukil stał na czele prosłowiańskiego obozu bojarstwa bułgarskiego i utrzymywał się przy władzy dzięki współpracy z plemienną arystokracją słowiańską, a ta mogła utrzymywać swoją pozycję w państwie jedynie prowadząc politykę probizantyjską. Bunt opozycji wielkobojarskiej doprowadził w 762 roku do obalenia chana i wymordowania jego rodziny wraz ze wszystkimi przedstawicielami rodu Ukil na dworze w Plisce.
Zobacz też: imiennik chanów bułgarskich.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Й. Андреев, Българските ханове и царе VII-XIV век. Историко-хронологичен справочник, София 1994, s. 20.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- David Marshall Lang, Bułgarzy, Hanna Olędzka (tłum.), Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1983, s. 50, ISBN 83-06-00831-6, OCLC 749601279.
- T. Wasilewski, Dzieje Bułgarii, Ossolineum, Wrocław 1970, s. 45.