Warszawa Wschodnia

Warszawa Wschodnia

Warszawa Wschodnia
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Lokalizacja	{{{lokalizacja}}}
Data otwarcia	1866
Data zamknięcia	{{{data zamknięcia}}}
Poprzednie nazwy	Dworzec Brzeski Dworzec Terespolski Warszawa Wschodnia Osobowa Warschau Ost
Rodzaj	{{{rodzaj}}}
Dane techniczne
Liczba peronów	7 (5+2)
Liczba krawędzi peronowych	14
Kasy	czynne
Linie kolejowe
Linia 2 Warszawa Centralna – Terespol Linia 7 Warszawa Wschodnia – Dorohusk Linia 9 Warszawa Wschodnia – Gdańsk Główny Linia 45 Warszawa Wschodnia – Warszawa Grochów Linia 448 Warszawa Zachodnia – Warszawa Rembertów Linia 452 Warszawa Wschodnia – Warszawa Grochów Linia 901 Warszawa Wschodnia – Warszawa Antoninów
Położenie na mapie brak Brak mapy: Warszawa WK Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Położenie na mapie świata Brak współrzędnych Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}}
Nieprawidłowe parametry: {{{{współrzędne}}}|type:railwaystation}
Strona internetowa

{{Stacja kolejowa infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | lokalizacja = | rodzaj = | data zamknięcia = | współrzędne = Nieznane pola: "sekundN", "liczba torów pasażerskich", "minutN", "status", "sekundE", "stopniN", "oznaczenie stacji", "stopniE", "minutE", "dzielnica/osiedle", "przejścia nadziemne" oraz "przejścia podziemne".

Warszawa Wschodnia, znana jako Dworzec Wschodni, właściwie Warszawa Wschodnia Osobowa – jeden z ważniejszych warszawskich dworców kolejowych, położony na warszawskiej linii średnicowej.

Budynek dworca położony jest w dzielnicy Praga Północ między ulicami Kijowską a Lubelską, na zachodnim krańcu rozległych terenów stacji.

Pod względem ogólnej liczby odprawianych pociągów jest głównym dworcem Warszawy. Wszystkie pociągi zatrzymujące się na Dworcu Centralnym i Śródmieściu – dwóch dworcach o największej liczbie pasażerów – zatrzymują się również na Dworcu Wschodnim (nie dzieje się tak na Dworcu Zachodnim). Na przystanku zatrzymują się pociągi:

Koleje Mazowieckie

Przewoźnik		Trasa
Koleje Mazowieckie	KM1	Warszawa Wschodnia–Warszawa Zachodnia–Pruszków-Żyrardów-Skierniewice
Koleje Mazowieckie	KM2	Warszawa Zachodnia–Warszawa Wschodnia–Sulejówek Miłosna-Mińsk Maz.-Łuków
Koleje Mazowieckie	KM3	Warszawa Wschodnia–Warszawa Zachodnia–Błonie-Kutno
Koleje Mazowieckie	KM7	Warszawa Zachodnia–Warszawa Wschodnia–Otwock-Dęblin
Koleje Mazowieckie	KM8	Warszawa Wschodnia–Warszawa Zachodnia–Piaseczno-Skarżysko-Kamienna/Pilawa
Przewozy Regionalne	IR	Warszawa Wschodnia–Łódź Fabryczna
Przewozy Regionalne	IR	Warszawa Wschodnia–Katowice

Szybka Kolej Miejska

Linia	Trasa	Takt
S1	Otwock– Warszawa Wschodnia – Warszawa Zachodnia – Pruszków	30 min
S2	Sulejówek Miłosna – Warszawa Wschodnia – Warszawa Zachodnia	30 min.

Ruch kolejowy

Stacja przyjmuje i wyprawia pociągi dalekobieżne, kierowane przez Warszawę Centralną i Zachodnią na południe, zachód i północny zachód kraju (w tym pociągi na Śląsk przez CMK, a także międzynarodowe pociągi w kierunku Niemiec). Dla pociągów wyprawianych z Warszawy Zachodniej w kierunku wschodnim i północnym (m.in. do Gdyni, Lublina oraz w kierunku granicy z Białorusią), a także jest stacją przelotową dla pociągów przejeżdżających tranzytem przez Warszawę. Pociągi od strony Lublina jadące w kierunku Trójmiasta, zmieniają kierunek jazdy na Dworcu Wschodnim, nie przejeżdżając przez inne dworce warszawskie. Warszawa Wschodnia obsługuje także pociągi podmiejskie Kolei Mazowieckich i SKM Warszawa (obecnie linia S1 i S2).

Ruch towarowy omija Dworzec Wschodni, jest bowiem prowadzony przez stację Warszawa Gdańska. Dotyczy to jednak tylko znajdującej się na krańcu linii średnicowej, pasażerskiej części stacji. Na wschód od niej położona jest duża stacja towarowa, pełniąca funkcje stacji rozrządowej pod nazwą Warszawa Wschodnia Towarowa (spotykana jest także nazwa Warszawa Wschodnia Rozrządowa).

Historia

Wmurowanie kamienia węgielnego pod budowę Dworca Terespolskiego, 18 maja 1866

Parowóz Friedriech Rembert przed Dworcem Terespolskim, 1866

Kamień pamiątkowy poświęcony sanitariuszkom poległym podczas bombardowań dworca we wrześniu 1939

Powstanie Dworca Wschodniego wiąże się z budową Kolei Warszawsko-Terespolskiej, w ramach której w roku 1866 oddano do użytku Dworzec Terespolski (zwany także Dworcem Brzeskim), położony mniej więcej w połowie drogi między obecnym dworcem a ul. Targową. Ten dworzec czołowy obsługiwał głównie pociągi w kierunku Brześcia i Lublina. Jako jeden z nielicznych warszawskich dworców uniknął w 1915 większych zniszczeń ze strony wycofujących się wojsk rosyjskich.

Podczas przebudowy Warszawskiego Węzła Kolejowego rozpoczętej w 1919 dworzec został przebudowany na czołowo-przelotowy i od 1933 stał się elementem warszawskiej linii średnicowej.

W pierwszych dniach września 1939 dworzec był wielokrotnie bombardowany, wielu ewakuujących się mieszkańców Warszawy zostało rannych. Pomoc niosły im warszawskie harcerki i uczennice, z których część zginęła 5 września w kolejnym bombardowaniu. Ich pamięci poświęcony jest głaz ustawiony naprzeciwko jednego z wejść do dworca od strony ul. Kijowskiej.

W 1944 dotychczasowy budynek uległ zniszczeniu. Po wojnie jego funkcje przejęły obiekty prowizoryczne, nazwane nieco na wyrost Dworcem Wschodnim.

Budynek stacji

Elementem całkowitej przebudowy tego rejonu Pragi po zakończeniu II wojny światowej była przebudowa i gruntowna modernizacja układu torowego stacji Warszawa Wschodnia. W jej ramach oddano do użytku w 1969 nowy budynek dworca oddalony od dotychczasowego o ok. 200 metrów w kierunku wschodnim, co wynikało z zamiaru poprowadzenia w tamtym rejonie alei Tysiąclecia – części planowanej obwodnicy śródmiejskiej Warszawy. W odległości ok. 100 metrów od obecnego gmachu dworcowego w kierunku ul. Targowej zachował się niewielki fragment skrzydła budynku dawnego Dworca Terespolskiego, obecnie zaadaptowany na punkt skupu złomu.

Zaprojektowany przez Arseniusza Romanowicza Dworzec Wschodni otrzymał formę dwubryłową, z głównym wejściem i zespołem handlowo-usługowym od strony północnej układu torowego oraz mniejszym terminalem do obsługi linii podmiejskich od strony południowej. Dworzec posiada siedem peronów typu wyspowego, numerowanych od strony głównego budynku przy ul. Kijowskiej. Perony od 1 do 4 obsługują ruch dalekobieżny, perony 6 i 7 przeznaczone są do obsługi ruchu podmiejskiego, zaś peron 5 jest uniwersalny. Perony są częściowo zadaszone i połączone trzema przejściami podziemnymi.

Przez kilka lat, aż do wybudowania Dworca Centralnego, Dworzec Wschodni był najnowocześniejszą i najbardziej reprezentacyjną budowlą tego typu w Warszawie (otrzymał tytuł Mistera Warszawy), jednak wiele lat zaniedbania i braku remontów spowodowało, że obecnie znajduje się on w bardzo złym stanie. Projektant dworca już w połowie lat 70. alarmował, że oszczędności materiałowe do jakich został zmuszony przez władze podczas projektowania i budowy sprawiają, iż dworzec nadaje się do natychmiastowego remontu.

Ranking dworców

Peron na stacji Warszawa Wschodnia

W rankingu przeprowadzonym podczas wakacji 2008 przez Gazetę Wyborczą Dworzec Wschodni oceniono jako najgorszy spośród 23 dworców największych polskich miast (choć np. pod względem czystości i poczucia bezpieczeństwa jeszcze gorsze oceny otrzymał Dworzec Centralny). Zdaniem dziennikarzy działa tu zbyt mało kas biletowych, hol dworca jest zanieczyszczony przez gołębie, a wieczorem i nocą zaciemniony jak podczas nalotów w czasie wojny. Dworzec jest też zupełnie nieprzyjazny dla niepełnosprawnych. Źle oceniono estetykę dworca, toalety, poczekalnie i przechowalnie bagażu, stosunkowo dobrze – dostępność usług i połączenia komunikacyjne z miastem.

Również Najwyższa Izba Kontroli w październiku 2008 po kontroli przeprowadzonej na 223 dworcach kolejowych w Polsce stwierdziła, że Dworzec Wschodni jest jednym z najgorszych pod względem stanu technicznego. Uznano, że jest niedostosowany do obsługi osób niepełnosprawnych (bariery architektoniczne, zbyt wysokie pulpity kasowe, mało miejsca w toaletach) oraz że PKP nie zapewniają tu pasażerom wystarczającego bezpieczeństwa i pozwalają na stałe przebywanie na dworcu osób bezdomnych (w raporcie NIK znalazły się nawet zdjęcia kloszardów). Nie utrzymują też czystości w budynku dworca (w holu stale żerują gołębie) i terenach przyległych, a nawet stwarzają zagrożenie sanitarne (wskutek zamykania toalet).

Plany budowy obwodnicy

Niewygodne oddalenie Dworca Wschodniego od ul. Targowej wynikało z planów budowy alei Tysiąclecia, mającej stanowić część obwodnicy śródmiejskiej Warszawy (wg obecnych założeń obwodnica będzie znajdowała się dalej na wschód). Pamiątką po nich jest przedłużona i ślepa ul. Kijowska oraz zachowany pod peronami 6. i 7. dworca niedokończony tunel dla dwupasmowej ulicy wraz z linią tramwajową, której budowa była planowana na lata 2008-2011. Połączyć miała ulicę Grochowską z rondem Żaba.

Plany przebudowy dworca i ich realizacja

Panorama stacji od strony Wisły

W związku z mistrzostwami Euro 2012 PKP planowały wyburzenie dotychczasowego dworca i budowę całkiem nowego, połączonego z centrum handlowym. W 2007 miały się rozpocząć prace architektoniczne, a do 2012 miał powstać nowy dworzec wybudowany przez prywatnego inwestora wybranego na drodze negocjacji.

W 2009, tłumacząc to kryzysem gospodarczym i ograniczeniem inwestycji przez potencjalnych partnerów, kolej zrezygnowała z budowy centrum handlowego. Ogłoszono, że obecny dworzec zostanie poddany przebudowie. Budynki pozostaną te same, ale zmieni się ich wystrój zewnętrzny, wnętrze będzie bardziej przeszklone i wyposażone w nowoczesne urządzenia obsługi podróżnych (biletomaty, elektroniczne tablice informacyjne) oraz nowe toalety. Perony miały otrzymać nowoczesne zadaszenie, możliwy miał być wjazd na nie ruchomymi schodami. Prace porządkowe i rozbiórkowe przygotowujące budynek dworca i jego otoczenie do remontu rozpoczęto w czerwcu 2010. Remont rozpoczął się w trzecim kwartale 2010, miał kosztować 35 mln zł i zakończyć się przed Euro 2012.

W 2011 ogłoszono, że zakres prac rewitalizacyjnych przed mistrzostwami Euro 2012 zostanie jeszcze bardziej ograniczony - wyrównana zostanie nawierzchnia peronów, poprawiona estetyka przejść przez tunele pod peronami oraz informacji dla podróżnych. Nie będzie urządzeń umożliwiających przedostanie się na perony osób niepełnosprawnych. Według zapewnień ministerstwa infrastruktury rozpoczęcie modernizacji dworca w pełnym zakresie nastąpi już po Euro 2012.

W 2010 uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego rejonu dworca. Plan przewiduje m.in.:

• przedłużenie ul. Kijowskiej na północny wschód aż do ul. Zabranieckiej oraz na południowy zachód do ul. Sokolej, z przebudową skrzyżowania z ul. Targową,
• budowę al. Tysiąclecia z tunelem pod torami,
• utworzenie po obu stronach dworca, od ul. Kijowskiej i Lubelskiej, placów miejskich,
• budowę stacji metra pod placem od strony Kijowskiej,
• przeniesienie dworca autobusowego spod stadionu na teren między ul. Lubelską a projektowaną al. Tysiąclecia,
• wzniesienie nowych budynków mieszkalnych i usługowych wzdłuż ul. Kijowskiej oraz wokół obu placów.

Dworzec w filmie

W czasach swojej świetności dworzec kilkakrotnie "występował" w filmach fabularnych, m.in.

• w komedii Tadeusza Chmielewskiego Nie lubię poniedziałku z 1971 na Dworzec Wschodni przyjechał zaopatrzeniowiec z prowincji (grany przez Jerzego Turka), który uciekając przed tłumem pasażerów pociągu podmiejskiego, jako pierwszy dopadł feralnej dla siebie taksówki.
• na Dworzec Wschodni przyjeżdżał też teść Stefana Karwowskiego ze sprzętem do polowania i psem Ugryziem w odcinku Czterdziestolatka p.t. W obronie własnej czyli polowanie z 1977
• w hali głównej dworca nakręcono scenę z udziałem dwóch pasażerów filmowanych przez telewizję w czasie miesięcznego zamknięcia stacji z powodu wystawy plakatów p.t. "Podróż koleją skraca czas" w komedii Stanisława Barei pt. Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz? z 1978
• pierwszy odcinek serialu Ranczo również nakręcono na Dworcu Wschodnim. Scena, kiedy Lucy i Jerry czekają na autobus do Wilkowyj
• dworzec ten można zobaczyć także w filmie Druga młodość z 1938 roku( wysiada na nim powracająca z zagranicznych wojaży główna bohaterka filmu)
• w pierwszym odcinku serialu Całkiem Nowe Lata Miodowe Karol i Tadziu siedzą przed Dworcem Wschodnim. Tu Tadziu chce się rzucić pod pociąg

Dojazd

SKM:

• S1 stacja Warszawa Wschodnia
• S2 stacja Warszawa Wschodnia

autobusami:

• 115 Aleksandrów (Wawer)
• 120 Olesin
• 123 Dw. Wschodni Lubelska / Dw. Wschodni Kijowska (Warszawska Praga
• 140 Centrum Handlowe Marki (Marki)
• 146 Falenica (Wawer)
• 147 Wiśniowa Góra (Wawer)
• 166 Stacja Techniczno-Postojowa Kabaty (Ursynów)
• 169 Bródno - Podgrodzie (Targówek)
• 302 (ex 144) Buków (Białołęka)
• 315 Stara Miłosna (Wesoła)
• 718 Marki
• 738 Radzymin
• 805 Marki
• Linie nocne: N02, N21, N71

tramwajami:

• 7 Okęcie (Włochy)
• 13 Koło (Wola)

W związku z zamknięciem wiaduktu drogowego przy Dworcu Gdańskim i zawieszeniem kursowania linii 6, tramwaje linii 28 zostały skierowane na trasę wydłużoną aż do pętli Wiatraczna ulicami Targową, Zamojskiego i Grochowską.

Linki zewnętrzne

• Szablon:Kolej.one.pl
• Szablon:PKP
• Dworzec Terespolski przed I Wojną Światową
• Historia Dworca Terespolskiego
• Warszawa Wschodnia w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej
• Zdjęcie satelitarne w serwisie Google Maps
• interaktywna mapa instytucji i organizacji kolejowych w Warszawie
• sztuka.net, Dworzec PKP Warszawa Wschodnia
• Informacja o Dworcu na stronie SISKOM

Warszawa Wschodnia
Linia 2 Warszawa Centralna – Terespol (4,254 km)
Warszawa Centralna odległość: 3,908 km		Warszawa Rembertów odległość: 7,499 km
Linia 7 Warszawa Wschodnia – Dorohusk
		Warszawa Olszynka Grochowska odległość: 4,08 km
Linia 9 Warszawa Wschodnia – Gdańsk Główny (4,408 km)
Warszawa Praga odległość: 5,692 km		Warszawa Targówek odległość: 3,997 km
Linia 45 Warszawa Wschodnia – Warszawa Grochów
		Warszawa Grochów odległość: 1,611 km
Linia 448 Warszawa Zachodnia – Warszawa Rembertów
Warszawa Stadion odległość: 1,058 km		Warszawa Rembertów odległość: 7,499 km
Linia 452 Warszawa Wschodnia – Warszawa Grochów
		Warszawa Grochów odległość: 2,810 km
Linia 901 Warszawa Wschodnia – Warszawa Antoninów