Przejdź do zawartości

Ystad: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MerlIwBot (dyskusja | edycje)
m Robot usunął fi:Ystadin kunta (strongly connected to pl:Gmina Ystad)
zbędny przecinek
 
(Nie pokazano 36 wersji utworzonych przez 27 użytkowników)
Linia 1: Linia 1:
{{Miasto zagranica infobox
{{Miejscowość infobox
|Miasto = Ystad
|nazwa = Ystad
|nazwa oryginalna =
|dopełniacz_miasta = Ystad
|herb_miasta = Plik:Ystad vapen.svg
|zdjęcie =
|flaga_miasta =
|opis zdjęcia =
|nazwa_państwa = SWE
|herb = Ystad vapen.svg
|jednostka_adm = Gmina
|flaga =
|dopełniacz nazwy = Ystad
|nazwa_jednostki_adm = [[Plik:Ystad vapen.svg|18px]] [[Gmina Ystad|Ystad]]
|jednostka_adm_2 = Region
|państwo = SWE
|nazwa_jednostki_adm_2 =[[Plik:Skåne län vapen.svg|18px]] [[Skåne]]
|1. jednostka administracyjna = [[Plik:Skåne län vapen.svg|20px]] [[Skania (region)|Skania]]
|2. jednostka administracyjna = [[Gmina Ystad|Ystad]]
|jednostka_adm_3 = Kraina
|powierzchnia = 10,93<ref name="scb" />
|nazwa_jednostki_adm_3 =[[Plik:Skåne vapen.svg|18px]] [[Skania]]
|zarządzający = burmistrz
|wysokość =
|burmistrz =
|rok = 2018
|liczba ludności = 19 705<ref name="scb">{{Cytuj stronę |url = https://www.scb.se/contentassets/2ae651f3169142a7a5812c0aaa4a6070/mi0810_2019a01_tatorter2018_bef_arealer.xlsx |tytuł = Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet |opublikowany = Statistikmyndigheten SCB |język = sv |data = 2020-03-20 |data dostępu = 2020-09-08 |archiwum = https://web.archive.org/web/20200324084732/https://www.scb.se/contentassets/2ae651f3169142a7a5812c0aaa4a6070/mi0810_2019a01_tatorter2018_bef_arealer.xlsx |zarchiwizowano = 2020-03-24 }}</ref>
|stopniN = 55
|minutN = 25
|gęstość zaludnienia = 1803<ref name="scb" />
|sekundN =
|numer kierunkowy =
|szerokość = N
|kod pocztowy =
|stopniE = 13
|tablice rejestracyjne =
|minutE = 50
|kod mapy = Skania
|sekundE =
|współrzędne = 55°25′N 13°50′E
|długość = E
|commons = Category:Ystad
|wysokość =
|www =
|powierzchnia = 7,92
|populacja = 17&nbsp;286
|gęstość =
|aglomeracja =
|rok = 2005
| nr_kier =
| kod_poczt =
| tablica_rej =
| miasta_partnerskie =
| mapa_miasta =
| www =
| podział miasta =
| galeria_commons = Category:Ystad
| wikinews =
| wikiquote =
| zdjęcie =
}}
}}


[[Plik:Ystad Saint Petri Church.jpg|right|thumb|200px|[[Kościół św. Piotra w Ystad|Kościół św. Piotra]].]]
[[Plik:Ystad Saint Petri Church.jpg|mały|200px|[[Kościół św. Piotra w Ystad|Kościół św. Piotra]].]]
[[Plik:Ystad City Street.jpg|right|thumb|200px|Średniowieczna zabudowa.]]
[[Plik:Ystad City Street.jpg|mały|200px|Średniowieczna zabudowa]]
'''Ystad''' – miasto w południowej [[Szwecja|Szwecji]], siedziba władz administracyjnych gminy [[Gmina Ystad|Ystad]] w regionie [[Skåne]] ([[szw.]] ''[[län]]'') (w krainie [[Skania]]), [[port morski|port]] nad [[Morze Bałtyckie|Morzem Bałtyckim]].
'''Ystad''' – miasto w południowej [[Szwecja|Szwecji]], siedziba władz administracyjnych gminy [[Gmina Ystad|Ystad]] w regionie ([[Język szwedzki|szw.]] ''[[Podział administracyjny Szwecji|län]]'') [[Skania (region)|Skania]] (w krainie [[Skania]]), [[port morski|port]] nad [[Morze Bałtyckie|Morzem Bałtyckim]].


Liczy 17 286 mieszkańców<ref>[http://www.scb.se/MI0810 - Szwedzki Urząd Statystyczny SCB] {{lang|sv}}</ref> (dane z [[2005]] roku). Z tamtejszej bazy promowej, wypływają [[prom]]y do [[Rønne]] oraz do [[Terminal Promowy Świnoujście|Świnoujścia]]. Ystad jest dla Świnoujścia miastem partnerskim od [[1990]] roku. Średniowieczna (w większości [[XV wiek|XV]] i [[XVI wiek|XVI]]-wieczna) zabudowa [[szachulec|szachulcowa]] stanowi największy tego typu zespół w całej [[Skandynawia|Skandynawii]]<ref>http://www.forumturystyki.pl/trasy.php?id=51</ref>. Do cennych zabytków architektonicznych należą też ceglane, [[gotyk ceglany|gotyckie]] kościoły [[kościół Mariacki w Ystad|Mariacki]] i [[kościół św. Piotra w Ystad|św. Piotra]]. Z tego względu umieszczono miasto na trasie [[Europejski Szlak Gotyku Ceglanego|Europejskiego Szlaku Gotyku Ceglanego]].
Liczy 18 350 mieszkańców<ref>[http://www.scb.se/MI0810 Szwedzki Urząd Statystyczny SCB] {{lang|sv}}.</ref> (dane z 2010). Dla porównania w 1972 liczyło 23,9 tys. mieszkańców<ref>{{cytuj książkę | autor = wielu autorów | tytuł = Encyklopedia Powszechna PWN | strony = 748 | tom = 4. R-Z | rok = 1976 | wydawca = Polskie Wydawnictwo Naukowe}}</ref>. Z tamtejszej bazy promowej wypływają [[prom]]y do [[Rønne]] oraz do [[Terminal Promowy Świnoujście|Świnoujścia]]. Ystad jest dla Świnoujścia miastem partnerskim od 1990. Średniowieczna (w większości XV i XVI-wieczna) zabudowa [[szachulec|szachulcowa]] stanowi największy tego typu zespół w całej [[Skandynawia|Skandynawii]]<ref>http://www.forumturystyki.pl/trasy.php?id=51.</ref>. Do cennych zabytków architektonicznych należą też ceglane, [[gotyk ceglany|gotyckie]] kościoły [[kościół Mariacki w Ystad|Mariacki]] i [[kościół św. Piotra w Ystad|św. Piotra]]. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy oraz spożywczy<ref name=PWN>{{encyklopedia PWN|id = 3999564|tytuł= Ystad|data dostępu=2021-08-29}}</ref>.


== Ystad jako miasto portowe ==
== Ystad jako miasto portowe ==
Miasto Ystad jest istotnym elementem [[infrastruktura|infrastruktury]] transportowej Szwecji. Wraz z funkcjonującym tam morskim przejściem granicznym tworzy bardzo ważny dla transportu środkowoeuropejskiego - węzeł komunikacyjny. Łączy - poprzez połączenia morskie i lądowe - Skandynawię z [[Europa Środkowa|Europą Środkową]] i [[Europa Południowa|Europą Południową]] oraz [[kraje bałtyckie]] z [[Europa Zachodnia|Europą Zachodnią]].
Miasto Ystad jest istotnym elementem [[infrastruktura|infrastruktury]] transportowej Szwecji. Wraz z funkcjonującym tam morskim przejściem granicznym tworzy bardzo ważny dla transportu środkowoeuropejskiego węzeł komunikacyjny. Łączy poprzez połączenia morskie i lądowe Skandynawię z [[Europa Środkowa|Europą Środkową]] i [[Europa Południowa|Europą Południową]] oraz [[kraje bałtyckie]] z [[Europa Zachodnia|Europą Zachodnią]].


=== Połączenie promowe Świnoujście-Ystad ===
=== Połączenie promowe Świnoujście-Ystad ===
Połączenie promowe [[Port Świnoujście|Świnoujście]] - Ystad istnieje od 1964 roku. Linia ta rozwijała się prężnie przez następne lata, armatorzy polscy wprowadzali coraz to nowe promy na tej linii. I tak do 5 lutego 2007 roku, czyli daty uruchomienia nowego połączenia przez operatora promowego [[Unity Line]] Świnoujście - [[Trelleborg]], każdego dnia ze [[Terminal Promowy Świnoujście|Świnoujścia]] do Ystad wypływało pięć polskich promów:
Połączenie promowe [[Port morski Świnoujście|Świnoujście]] Ystad istnieje od 1964. Linia ta rozwijała się prężnie przez następne lata, armatorzy polscy wprowadzali coraz to nowe promy na tej linii.

* promy operowane przez Unity Line:
W październiku 2006 rozpoczęła się przebudowa portu w Ystad, ponieważ prom MF Wawel ze względu na brak miejsca w porcie pasażerskim, był zmuszony do cumowania przy nabrzeżu przemysłowym. Przebudowa ma kosztować 30 mln [[korona szwedzka|koron szwedzkich]]. Głębokości przy nabrzeżach w porcie Ystad wynoszą 7,2 m, a docelowo planowane jest pogłębienie portu do 8 metrów. Najbardziej odpowiednia głębokość, czyli 8,5-9 metrów jest niemożliwa do zrealizowania w basenie wewnętrznym z powodu zbyt płytkiego osadzenia stalowych ścianek nabrzeży. Rozpoczęto również rozmowy na temat uruchomienia w porcie centrum magazynowo-dystrybucyjnego<ref>http://www.gazeta.se.</ref>.

Do 5 lutego 2007, czyli daty uruchomienia nowego połączenia przez operatora promowego [[Unity Line]] Świnoujście – [[Trelleborg]], każdego dnia ze [[Terminal Promowy Świnoujście|Świnoujścia]] do Ystad wypływało pięć polskich promów. Aktualnie na tej trasie przewoźnicy uruchamiają:
* promy operowane przez Unity Line:
** [[MF Skania]]
** [[MF Skania]]
** [[MF Polonia]]
** [[MF Polonia]]
** [[MF Jan Śniadecki]]
** [[MF Jan Śniadecki]]
** [[MF Mikołaj Kopernik]]
** [[MF Kopernik]]
* promy operowane przez Polferries
** [[MF Gryf]]
**[[MF Mazovia]]<ref>[http://www.gospodarkamorska.pl/wydarzenia/juz-nie-scandinavia-tak-bedzie-sie-teraz-nazywal-statek-kursujacy-na-trasie-gdansk-nyn%C3%A4shamn-.html. Już nie Scandinavia. Tak będzie się teraz nazywał statek kursujący na trasie Gdańsk-Nynäshamn - Gospodarka morska<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>
** [[MF Galileusz]]
**MF Cracovia
* oraz prom [[MF Wawel]] eksploatowany przez [[Polska Żegluga Bałtycka|Polferries]]
**[[MF Baltivia]]
Obecnie do Ystad kursują trzy promy Unity Line (gdyż MF Gryf oraz MF Galileusz obsługują linię Świnoujście – Trelleborg) oraz prom PŻB MF Wawel.

W październiku 2006 rozpoczęła się przebudowa portu w Ystad, ponieważ prom MF Wawel ze względu na brak miejsca w porcie pasażerskim, był zmuszony do cumowania przy nabrzeżu przemysłowym. Przebudowa ma kosztować 30 mln [[korona szwedzka|koron szwedzkich]]. Głębokości przy nabrzeżach w porcie Ystad wynoszą 7,2 m, a docelowo planowane jest pogłębienie portu do 8 metrów. Najbardziej odpowiednia głębokość, czyli 8,5-9 metrów jest niemożliwa do zrealizowania w basenie wewnętrznym z powodu zbyt płytkiego osadzenia stalowych ścianek nabrzeży. Rozpoczęto również rozmowy na temat uruchomienia w porcie centrum magazynowo-dystrybucyjnego<ref>www.gazeta.se</ref>.


=== Autostrada morska Świnoujście-Ystad ===
=== Autostrada morska Świnoujście-Ystad ===
W styczniu 2007 zawiązało się [[konsorcjum]] firm, w skład którego weszły [[Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście|Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA]], miasto Ystad, Ystad Hamn Logistic AB, Polska Żegluga Bałtycka i Unity Line sp. z o.o. W Ministerstwie Gospodarki konsorcjum złożyło wspólną aplikację w ramach projektu "Autostrady Morskie".
W styczniu 2007 zawiązało się [[konsorcjum]] firm, w skład którego weszły [[Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście|Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA]], miasto Ystad, Ystad Hamn Logistic AB, Polska Żegluga Bałtycka i Unity Line sp. z o.o. W Ministerstwie Gospodarki konsorcjum złożyło wspólną aplikację w ramach projektu „Autostrady Morskie”.


Celem aplikacji jest wpisanie morskiego połączenia promowego [[Port Szczecin|Szczecin]]-[[Port Świnoujście|Świnoujście]]-Ystad do unijnego programu "Autostrad Morskich". Status taki daje przewagę w dostępie do [[fundusze unijne|funduszy unijnych]] (TEN, [[Marco Polo]], ERDF, [[INTERREG]], [[Fundusz Spójności]]), ma także dla obu portów znaczenie marketingowe.
Celem aplikacji jest wpisanie morskiego połączenia promowego [[Port morski Szczecin|Szczecin]]-[[Port morski Świnoujście|Świnoujście]]-Ystad do unijnego programu „Autostrad Morskich”. Status taki daje przewagę w dostępie do [[Fundusze Unii Europejskiej|funduszy unijnych]] (TEN, Marco Polo, ERDF, [[INTERREG]], [[Fundusz Spójności]]), ma także dla obu portów znaczenie marketingowe.


== Ystad w literaturze ==
== Ystad w literaturze ==
Ystad jest jednym z głównych miejsc akcji cyklu powieści detektywistycznych szwedzkiego pisarza [[Henning Mankell|Henninga Mankella]] (ur. 1948). To właśnie w tym mieście, przy ul. Mariagatan, mieszka główny bohater cyklu - prowincjonalny komisarz śledczy [[Kurt Wallander]].
Ystad jest jednym z głównych miejsc akcji cyklu powieści detektywistycznych szwedzkiego pisarza [[Henning Mankell|Henninga Mankella]] (ur. 1948). To właśnie w tym mieście, przy ul. Mariagatan, mieszka główny bohater cyklu prowincjonalny komisarz śledczy [[Kurt Wallander]].


== Przypisy ==
{{Przypisy}}
{{Przypisy}}


{{Gmina Ystad}}
[[Kategoria:Miasta regionu Skania]]

{{Kontrola autorytatywna}}


[[Kategoria:Miejscowości w gminie Ystad]]
[[bg:Юстад]]
[[Kategoria:Miasta w regionie Skania]]
[[cs:Ystad]]
[[da:Ystad]]
[[Kategoria:Ystad| ]]
[[de:Ystad]]
[[et:Ystad]]
[[en:Ystad]]
[[es:Ystad]]
[[eo:Ystad]]
[[eu:Ystad]]
[[fa:ایستد]]
[[fr:Ystad]]
[[ko:위스타드]]
[[hr:Ystad]]
[[id:Ystad]]
[[os:Истад]]
[[it:Ystad]]
[[kl:Ystad]]
[[sw:Ystad]]
[[la:Istadium]]
[[lt:Istadas]]
[[hu:Ystad]]
[[nl:Ystad (stad)]]
[[ja:イースタッド]]
[[frr:Ystad]]
[[no:Ystad]]
[[nn:Ystad]]
[[pt:Ystad]]
[[ro:Ystad]]
[[ru:Истад]]
[[sr:Истад]]
[[sv:Ystad]]
[[tr:Ystad]]
[[vo:Ystad]]
[[zh:于斯塔德]]

Aktualna wersja na dzień 20:21, 4 cze 2024

Ystad
ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Szwecja

Region

Skania

Gmina

Ystad

Powierzchnia

10,93[1] km²

Populacja (2018)
• liczba ludności
• gęstość


19 705[1]
1803[1] os./km²

Nr kierunkowy

0411

Położenie na mapie Skanii
Mapa konturowa Skanii, na dole znajduje się punkt z opisem „Ystad”
Położenie na mapie Szwecji
Mapa konturowa Szwecji, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „Ystad”
Ziemia55°25′N 13°50′E/55,416667 13,833333
Strona internetowa
Kościół św. Piotra.
Średniowieczna zabudowa

Ystad – miasto w południowej Szwecji, siedziba władz administracyjnych gminy Ystad w regionie (szw. län) Skania (w krainie Skania), port nad Morzem Bałtyckim.

Liczy 18 350 mieszkańców[2] (dane z 2010). Dla porównania w 1972 liczyło 23,9 tys. mieszkańców[3]. Z tamtejszej bazy promowej wypływają promy do Rønne oraz do Świnoujścia. Ystad jest dla Świnoujścia miastem partnerskim od 1990. Średniowieczna (w większości XV i XVI-wieczna) zabudowa szachulcowa stanowi największy tego typu zespół w całej Skandynawii[4]. Do cennych zabytków architektonicznych należą też ceglane, gotyckie kościoły Mariacki i św. Piotra. W mieście rozwinął się przemysł maszynowy, metalowy oraz spożywczy[5].

Ystad jako miasto portowe[edytuj | edytuj kod]

Miasto Ystad jest istotnym elementem infrastruktury transportowej Szwecji. Wraz z funkcjonującym tam morskim przejściem granicznym tworzy bardzo ważny dla transportu środkowoeuropejskiego – węzeł komunikacyjny. Łączy – poprzez połączenia morskie i lądowe – Skandynawię z Europą Środkową i Europą Południową oraz kraje bałtyckie z Europą Zachodnią.

Połączenie promowe Świnoujście-Ystad[edytuj | edytuj kod]

Połączenie promowe Świnoujście – Ystad istnieje od 1964. Linia ta rozwijała się prężnie przez następne lata, armatorzy polscy wprowadzali coraz to nowe promy na tej linii.

W październiku 2006 rozpoczęła się przebudowa portu w Ystad, ponieważ prom MF Wawel ze względu na brak miejsca w porcie pasażerskim, był zmuszony do cumowania przy nabrzeżu przemysłowym. Przebudowa ma kosztować 30 mln koron szwedzkich. Głębokości przy nabrzeżach w porcie Ystad wynoszą 7,2 m, a docelowo planowane jest pogłębienie portu do 8 metrów. Najbardziej odpowiednia głębokość, czyli 8,5-9 metrów jest niemożliwa do zrealizowania w basenie wewnętrznym z powodu zbyt płytkiego osadzenia stalowych ścianek nabrzeży. Rozpoczęto również rozmowy na temat uruchomienia w porcie centrum magazynowo-dystrybucyjnego[6].

Do 5 lutego 2007, czyli daty uruchomienia nowego połączenia przez operatora promowego Unity Line Świnoujście – Trelleborg, każdego dnia ze Świnoujścia do Ystad wypływało pięć polskich promów. Aktualnie na tej trasie przewoźnicy uruchamiają:

Autostrada morska Świnoujście-Ystad[edytuj | edytuj kod]

W styczniu 2007 zawiązało się konsorcjum firm, w skład którego weszły Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście SA, miasto Ystad, Ystad Hamn Logistic AB, Polska Żegluga Bałtycka i Unity Line sp. z o.o. W Ministerstwie Gospodarki konsorcjum złożyło wspólną aplikację w ramach projektu „Autostrady Morskie”.

Celem aplikacji jest wpisanie morskiego połączenia promowego Szczecin-Świnoujście-Ystad do unijnego programu „Autostrad Morskich”. Status taki daje przewagę w dostępie do funduszy unijnych (TEN, Marco Polo, ERDF, INTERREG, Fundusz Spójności), ma także dla obu portów znaczenie marketingowe.

Ystad w literaturze[edytuj | edytuj kod]

Ystad jest jednym z głównych miejsc akcji cyklu powieści detektywistycznych szwedzkiego pisarza Henninga Mankella (ur. 1948). To właśnie w tym mieście, przy ul. Mariagatan, mieszka główny bohater cyklu – prowincjonalny komisarz śledczy Kurt Wallander.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet. Statistikmyndigheten SCB, 2020-03-20. [dostęp 2020-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)]. (szw.).
  2. Szwedzki Urząd Statystyczny SCB (szw.).
  3. wielu autorów: Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Polskie Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 748.
  4. http://www.forumturystyki.pl/trasy.php?id=51.
  5. Ystad, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-08-29].
  6. http://www.gazeta.se.
  7. Już nie Scandinavia. Tak będzie się teraz nazywał statek kursujący na trasie Gdańsk-Nynäshamn - Gospodarka morska