Przejdź do zawartości

Prowincja Poznańska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Prowincja Poznańska
Provinz Posen
prowincja
1848–1919
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Królestwo Prus

Siedziba

Poznań

Data powstania

1848

Data likwidacji

1919

Powierzchnia

28,970 km²

Populacja (1905)
• liczba ludności


2,099,831

• gęstość

72.5 osób/km²

Położenie na mapie
Położenie na mapie
Podział Prowincji Poznańskiej na rejencje i powiaty
Procentowy udział ludności pod względem językowym, z podziałem na powiaty.

     język niemiecki

     język polski

     inne języki

Siedziba Sejmu Prowincjonalnego w Poznaniu

Prowincja Poznańska (niem. Provinz Posen) – pruska prowincja istniejąca w latach 1848–1918. Utworzona z Wielkiego Księstwa Poznańskiego.

Po I wojnie światowej większość prowincji weszła w skład Polski i utworzono z niej województwo poznańskie, z części pozostałej przy Republice Weimarskiej utworzono nową Marchię Graniczną Poznańsko-Zachodniopruską.

Podział administracyjny

[edytuj | edytuj kod]

1. Powiaty grodzkie

2. Powiaty ziemskie

1. Powiaty grodzkie

2. Powiaty ziemskie

Nadprezydenci prowincji

[edytuj | edytuj kod]

Demografia i religia

[edytuj | edytuj kod]

Demografia prowincji poznańskiej w latach 1871–1910:

  • 1871 – 1 583 843 w tym:
    • Katolicy – 63,7%(głównie Polacy)
    • Protestanci – 32,3%
    • Żydzi – 3,9%
    • Inni – 0,1%
  • 1890 – 1 751 642 w tym:
  • 1910 – 2 099 831 w tym:

Wykaz miast 1848–1918 (stan ludności na 1 grudnia 1905)

[edytuj | edytuj kod]
Herb Miasto Nazwa niem. 1905 Ludność 1905 Rejencja 1905 Powiat 1905 Obecna lokacja
Poznań Posen 136 808 poznańska Poznań-Miasto (Posen-Stadt) Polska
Bydgoszcz Bromberg 54 231 bydgoska Bydgoszcz-Miasto (Bromberg-Stadt) Polska
Gniezno Gnesen 23 726 bydgoska gnieźnieński (Gnesen) Polska
Piła Schneidemühl 21 624 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
Leszno Lissa 14 282 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
Ostrów Wielkopolski Ostrowo 13 115 poznańska ostrowski (Ostrowo) Polska
Krotoszyn Krotoschin 12 665 poznańska krotoszyński (Krotoschin) Polska
Inowrocław Hohensalza 12 555 bydgoska inowrocławski (Hohensalza) Polska
Rawicz Rawitsch 11 403 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
Nakło nad Notecią Nakel 8176 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
Pleszew Pleschen 7553 poznańska pleszewski (Pleschen) Polska
Wschowa Fraustadt 7452 poznańska wschowski (Fraustadt) Polska
Trzcianka Schönlanke 7296 bydgoska czarnkowski (Czarnikau) Polska
Września Wreschen 7007 poznańska wrzesiński (Wreschen) Polska
Kościan Kosten 6868 poznańska kościański (Kosten) Polska
Skwierzyna Schwerin an der Warthe 6768 poznańska skwierzyński (Schwerin) Polska
Śrem Schrimm 6625 poznańska śremski (Schrimm) Polska
Środa Wielkopolska Schroda 6597 poznańska średzki (Schroda) Polska
Szamotuły Samter 6423 poznańska szamotulski (Samter) Polska
Chodzież Kolmar in Posen 6348 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
Wągrowiec Wongrowitz 6040 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
Kępno Kempen 5879 poznańska kępiński (Kempen) Polska
Międzyrzecz Meseritz 5800 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
Gostyń Gostyn 5318 poznańska gostyński (Gostyn)[1] Polska
Rogoźno Rogasen 5305 poznańska obornicki (Obornik) Polska
Koronowo Krone an der Brahe 5268 bydgoska bydgoski (Bromberg-Land) Polska
Jarocin Jarotschin 5230 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
Trzemeszno Tremessen 5195 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
Międzychód Birnbaum 5126 poznańska międzychodzki (Birnbaum) Polska
Ostrzeszów Schildberg 4946 poznańska ostrzeszowski (Schildberg) Polska
Strzelno Strelno 4897 bydgoska strzelneński (Strelno) Polska
Czarnków Czarnikau 4859 bydgoska czarnkowski (Czarnikau) Polska
Koźmin Wielkopolski Koschmin 4812 poznańska koźmiński (Koschmin) Polska
Wronki Wronke 4722 poznańska szamotulski (Samter) Polska
Wieleń Filehne 4407 bydgoska wieleński (Filehne) Polska
Solec Kujawski Schulitz 4326 bydgoska bydgoski (Bromberg-Land) Polska
Mogilno Mogilno 4280 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
Żnin Znin 4088 bydgoska żniński (Znin) Polska
Oborniki Obornik 4007 poznańska obornicki (Obornik) Polska
Zbąszyń Bentschen 3905 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
Śmigiel Schmiegel 3872 poznańska śmigielski (Schmiegel) Polska
Wolsztyn Wollstein 3692 poznańska babimojski (Bomst) Polska
Buk Buk 3672 poznańska grodziski (Grätz)[2] Polska
Pakość Pakosch 3517 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
Kcynia Exin 3367 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
Opalenica Opalenitza 3310 poznańska grodziski (Grätz)[2] Polska
Zduny Zduny 3285 poznańska krotoszyński (Krotoschin) Polska
Gniewkowo Argenau 3135 bydgoska inowrocławski (Hohensalza) Polska
Szubin Schubin 3114 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
Pobiedziska Pudewitz 3070 poznańska poznański wschodni (Posen-Ost) Polska
Swarzędz Schwersenz 3050 poznańska poznański wschodni (Posen-Ost) Polska
Sieraków Zirke 3024 poznańska międzychodzki (Birnbaum) Polska
Kruszwica Kruschwitz 2937 bydgoska strzelneński (Strelno) Polska
Kostrzyn Kostschin 2882 poznańska średzki (Schroda) Polska
Sulmierzyce Sulmirschütz 2829 poznańska odolanowski (Adelnau) Polska
Fordon Fordon 2785 bydgoska bydgoski (Bromberg-Land) Polska
Lwówek Neustadt bei Pinne 2731 poznańska nowotomyski (Neutomischel)[2] Polska
Pniewy Pinne 2681 poznańska szamotulski (Samter) Polska
Miłosław Miloslaw 2549 poznańska wrzesiński (Wreschen) Polska
Poniec Punitz 2537 poznańska gostyński (Gostyn)[1] Polska
Kórnik Kurnik 2521 poznańska śremski (Schrimm) Polska
Grodzisk Wielkopolski Grätz 2505 poznańska grodziski (Grätz)[2] Polska
Miejska Górka Görchen 2472 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
Mrocza Mrotschen 2427 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
Ujście Usch 2336 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
Krobia Kröben 2335 poznańska gostyński (Gostyn)[1] Polska
Odolanów Adelnau 2286 poznańska odolanowski (Adelnau) Polska
Kobylin Kobylin 2234 poznańska krotoszyński (Krotoschin) Polska
Trzciel Tirschtiegel 2229 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
Łobżenica Lobsens 2216 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
Rakoniewice Rakwitz 2198 poznańska babimojski (Bomst) Polska
Łabiszyn Labischin 2181 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
Czempiń Czempin 2153 poznańska kościański (Kosten) Polska
Bojanowo Bojanowo 2106 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
Borek Wielkopolski Borek 2086 poznańska koźmiński (Koschmin) Polska
Szamocin Samotschin 2003 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
Budzyń Budsin 2002 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
Babimost Bomst 1985 poznańska babimojski (Bomst) Polska
Nowy Tomyśl Neutomischel 1985 poznańska nowotomyski (Neutomischel)[2] Polska
Pszczew Betsche 1902 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
Jutrosin Jutroschin 1896 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
Janowiec Wielkopolski Janowitz 1891 bydgoska żniński (Znin) Polska
Margonin Margonin 1867 bydgoska chodzieski (Kolmar) Polska
Wielichowo Wielichowo 1829 poznańska śmigielski (Schmiegel) Polska
Grabów nad Prosną Grabow 1806 poznańska ostrzeszowski (Schildberg) Polska
Kłecko Kletzko 1779 bydgoska gnieźnieński (Gnesen) Polska
Mosina Moschin 1751 poznańska śremski (Schrimm) Polska
Dolsk Dolzig 1735 poznańska śremski (Schrimm) Polska
Pogorzela Pogorzela 1732 poznańska koźmiński (Koschmin) Polska
Kargowa Unruhstadt 1695 poznańska babimojski (Bomst) Polska
Witkowo Witkowo 1685 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
Bledzew Blesen 1634 poznańska skwierzyński (Schwerin) Polska
Żerków Zerkow 1631 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
Kębłowo (miasto do 1883) Kiebel 1585 poznańska babimojski (Bomst) Polska
Krzywiń Kriewen 1576 poznańska kościański (Kosten) Polska
Osieczna Storchnest 1562 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
Stęszew Stenschewo 1547 poznańska poznański zachodni (Posen-West) Polska
Raszków Raschkow 1540 poznańska odolanowski (Adelnau) Polska
Wyrzysk Wirsitz 1532 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
Obrzycko Obersitzko 1521 poznańska szamotulski (Samter) Polska
Murowana Goślina Murowana Goslin 1514 poznańska obornicki (Obornik) Polska
Święciechowa Schwetzkau 1505 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
Mikstat Mikstat 1468 poznańska ostrzeszowski (Schildberg) Polska
Piaski Sandberg 1419 poznańska gostyński (Gostyn)[1] Polska
Zaniemyśl Santomischel 1409 poznańska średzki (Schroda) Polska
Brójce Brätz 1385 poznańska międzyrzecki (Meseritz) Polska
Czerniejewo Schwarzenau 1378 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
Skoki Schokken 1363 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
Wysoka Wissek 1346 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
Gębice Gembitz 1329 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
Sarnowa Sarne 1321 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
Dobrzyca Dobrzyca 1309 poznańska krotoszyński (Krotoschin) Polska
Bnin Bnin 1273 poznańska śremski (Schrimm) Polska
Barcin Bartschin 1255 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
Mieścisko Markstädt 1196 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
Rostarzewo Rothenburg an der Obra 1187 poznańska babimojski (Bomst) Polska
Powidz Powidz 1137 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
Rydzyna Reisen 1123 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
Ryczywół Ritschenwalde 1122 poznańska obornicki (Obornik) Polska
Łopienno (miasto do 8.VIII.1888) Lopienno 1108 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
Ostroróg Scharfenort 1069 poznańska szamotulski (Samter) Polska
Nowe Miasto nad Wartą Neustadt an der Warthe 1067 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
Gołańcz Gollantsch 1036 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
Miasteczko Krajeńskie Friedheim 1012 bydgoska wyrzyski (Wirsitz) Polska
Kwieciszewo (miasto do 14.X.1874) Blütenau 1006 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
Zaborowo (miasto do 1893) Zaborowo 953 poznańska leszczyński (Lissa) Polska
Kamionna (miasto do 7.IX.1874) Kähme 908 poznańska międzychodzki (Birnbaum) Polska
Książ Wielkopolski Xions 898 poznańska śremski (Schrimm) Polska
Wylatowo (miasto do 28.II.1871) Wilatowen 882 bydgoska mogileński (Mogilno) Polska
Baranów (miasto do 31.III.1908) Baranow 877 poznańska kępiński (Kempen) Polska
Rynarzewo Netzwalde 856 bydgoska szubiński (Schubin) Polska
Jaraczewo Jaratschewo 850 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
Kopanica Kopnitz 850 poznańska babimojski (Bomst) Polska
Rogowo Rogowo 841 bydgoska żniński (Znin) Polska
Gąsawa Gonsawa 827 bydgoska żniński (Znin) Polska
Szlichtyngowa Schlichtingsheim 748 poznańska wschowski (Fraustadt) Polska
Dubin (miasto do 15.V.1895) Dubin 696 poznańska rawicki (Rawitsch)[1] Polska
Łekno (miasto do 8.VIII.1888) Lekno 663 bydgoska wągrowiecki (Wongrowitz) Polska
Wartosław (miasto do 1859) Neubrück 617 poznańska szamotulski (Samter) Polska
Kiszkowo (miasto do 1880) Welnau 612 bydgoska gnieźnieński (Gnesen) Polska
Radolin (miasto do 23.XII.1857) Radolin 564 bydgoska czarnkowski (Czarnikau) Polska
Mieszków (miasto do 26.XI.1873) Mieschkow Flecken 508 poznańska jarociński (Jarotschin) Polska
Mielżyn (miasto do 30.IX.1907) Mieltschin 461 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
Żydowo (miasto do 5.IV.1869) Zydowo 432 poznańska wikowski (Witkowo) Polska
Żerniki (miasto do 10.I.1859) Zerniki 311 bydgoska żniński (Znin) Polska

Największe miasta

[edytuj | edytuj kod]
Poznań na pocztówce z ok. 1906

Populacja największych miast prowincji w 1905 roku według danych niemieckich oraz przynależność wojewódzka w Polsce przed rozbiorami i współcześnie:

miasto pop. 1905 rejencja województwo w 1771 województwo w 2016
1. Poznań 137.067 poznańska poznańskie wielkopolskie
2. Bydgoszcz 54.235 bydgoska inowrocławskie kujawsko-pomorskie
3. Inowrocław 24.551 bydgoska inowrocławskie kujawsko-pomorskie
4. Gniezno 23.727 bydgoska gnieźnieńskie wielkopolskie
5. Piła 21.622 bydgoska poznańskie wielkopolskie

Zobacz też

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d e f g h i j Do 30 września 1887 powiat krobski (Kröben).
  2. a b c d e Do 30 września 1887 powiat bukowski (Buk).