آخال معاہدہ
آخال معاہدہ اُتے فارس تے شاہی روس نے 21 ستمبر 1881 نوں دستخط کیتے سن ۔ اس معاہدے وچ روسی سلطنت دے خوارزم دے الحاق نوں فارس نے سرکاری طور اُتے تسلیم کيتا گیا سی۔ اگرچہ فارس نے آخری عثمانی فارسی جنگ (1821–23) وچ اپنے عثمانی حریفاں دے مقابلہ وچ واضح کامیابی حاصل کرلئی سی ، لیکن ایہ کئی سالاں دے بے اثر حکمراناں دے ذریعہ کافی حد تک کمزور ہوچکيتی سی ، 1813 تے 1828 وچ روس دے خلاف شکست جس وچ انہاں نے مکمل قفقاز کھو دتا۔ تے مصر وچ برطانیہ دے بڑھدے ہوئے قبضے دے نال ، 1873 توں 1881 دے برساں دے دوران ، تے اس دی زوال پذیر عثمانی سلطنت نے ، شاہی روس نے وسطی ایشیاء اُتے مکمل کنٹرول حاصل کرنے دے لئی اپنی مہم تیز کردتی۔ گریٹ گیم دیکھو۔ لہذا جنرلز میخائل اسکویلیف ، ایوان لازاریف ، تے کونسٹنٹن کوفمان دی سربراہی وچ فورسز نے اس مہم دی سربراہی دی ، تے فارس اس اُتے کوئی رد عمل ظاہر کرنے توں قاصر سی۔ متحرک ناصر الدین شاہ قاجار نے سیکرٹری خارجہ مرزا سعید خان معتمد الملک نوں ایوان زینوف نال ملن تے تہران تہران اک معاہدے اُتے دستخط کرنے دے لئی بھیجیا۔
اس معاہدے دی وجہ توں ، اس دے بعد ،ایران ترکستان تے ماوراء النہر دے تمام حصےآں دے لئی کِسے وی دعوے نوں ختم کردے گا ، تے دریائے ایتریک نوں نويں حد دے طور اُتے متعین کريں گا۔ لہذا مرو، سارخس ، اشک آباد تے آس پاس دے علاقےآں نوں 1884 وچ جنرل الیگزینڈر کوماروف دی سربراہی وچ روسی کنٹرول وچ منتقل کردتا گیا۔
حوالے
- مہدوی ، HA TARI۔I RAVIBIT-I کھارجی- ایران ۔ 1985. پی. 286-287۔
- ناصر تکمیل ہمایون ۔ خرم: وچ ایران دے بارے وچ کیہ جاندا ہاں؟ . 2004۔ سانچہ:آئی ایس بی این ، ص۔ 85-87۔
ایہ وی دیکھو
- گیوک تیپے دی لڑائی
- معاہداں دی لسٹ
- ترکمانچی دا معاہدہ
- معاہدہ گلستان
- اخال۔ٹیکے