Erohusat artihkkala «Eurohpá uniovdna» veršuvnnaid gaskkas
u r2.7.3) (Robot: Ändrar tl:Samahang Europeo till tl:Unyong Europeo |
Čoahkkáigeassu váilu |
||
(26 mellomliggende versjoner av 12 brukere er ikke vist) | |||
Gurgadas 1: | Gurgadas 1: | ||
[[Fiila:Flag of Europe.svg|right|thumb|Eurohpá Uniovnna leavga]] |
[[Fiila:Flag of Europe.svg|right|thumb|Eurohpá Uniovnna leavga]] |
||
[[Fiila: |
[[Fiila:Global European Union.svg |right|thumb|Kárta]] |
||
'''Eurohpá uniovdna''', '''Eurohpa uniovdna''' dahje '''Eurohpalaš Uniovdna''' (oanádus: '''EU''') lea politihkalaš ja ekonomalaš stáhtalihttu masa gullet 27 iehčanas ja sorjjasmeahttun [[eurohpa]]laš miellahttoriikka. Uniovdnii sáhttá searvvat buot Eurohpá riikkat, mat devdet lahttoriikii ásahuvvon demokráhtalaš ja ekonomalaš eavttuid. Eurohpá uniovnna namma bođii atnui jagi 1993 [[Maastrichta soahpamuš]]a maŋŋá. Uniovnna deháleamos doaibmaváldái gullet ee. [[Eurohpá uniovnna sismárkanat|sismárkaniid guovlu]], [[euroguovlu]], [[oktasaš eanadoallopolitihkka]] ja [[gávpepolitihkka]]. |
|||
'''Eurohpá Uniovdna''' ('''EU''') lea [[eurohpa]]laš stáhtalihttu. Eurohpá Uniovnnas leat 27 riikka. Dan oktasaš valuhta lea [[euro]] (''€'') |
|||
Eurohpá uniovnna miellahttoriikkain orrot goase 450 miljovnna olbmo 4 233 255,3 njealjehaskilomehteris. Ássečoahkkisvuohta |
|||
== Eurohpá Uniovnna riikkat == |
|||
lea 105,64 ássi/km². |
|||
Eurohpá Uniovnna riikkat leat: |
|||
Eurohpá uniovnna miellahttoriikkat leat [[Vuolleeatnamat]], [[Belgia]], [[Bulgária]], [[Spánia]], [[Irlánda]], [[Itália]], [[Nuortariika]], [[Greika]], [[Kroatia]], [[Kypros]], [[Latvia]], [[Lietuva]], [[Luxemburg]], [[Malta]], [[Portugála]], [[Polen]], [[Frankriika]], [[Románia]], [[Ruoŧŧa]], [[Duiska]], [[Slovakia]], [[Slovenia]], [[Suopma]], [[Dánmárku]], [[Čeahkka]], [[Ungára]] ja [[Estlánda]]. <!--EU:n jäsenehdokkaat ovat [[Durka]], [[Islánda]] (jäsenyysneuvottelut keskeytetty), [[Montenegro]], [[Serbia]], [[Davvi-Makedonia]] ja [[Albania]]. [[Ovttastuvvan gonagasriika|Ovttastuvvan gonagasriikkas]] geassemánu 2016 järjestetyn neuvoa-antavan kansanäänestyksen tuloksen seurauksena valtion hallitus käynnisti eroprosessin unionista ja erosi 31. tammikuuta 2020.--> |
|||
Eurohpá uniovdna ii leat lihttostáhta nugo [[Amerihká ovttastuvvan stáhtat]], daningo uniovnna miellahttoriikkat leat iehčanas ja sorjjasmeahttun stáhtat. Iige dát leat seammalágán ráđđehusaidgaskasaš organisašuvdna nugo [[Ovttastuvvan našuvnnat|ON]], daningo miellahttoriikkat leat searvan uniovdnii vai ožžot stuorát váikkuhanválddi nugo dain livččii uniovnna haga.<!-- Tämä on mahdollista unionin toimielinten tekemien yhteisten päätösten avulla. |
|||
EU:n toimielimiä ovat vaaleilla valittu [[Euroopan parlamentti]], jäsenmaiden valtion- ja hallitusten päämiesten [[Eurooppa-neuvosto]], jäsenvaltioiden hallituksia edustava [[Euroopan unionin neuvosto|neuvosto]] sekä [[Euroopan komissio]], joka laatii ehdotuksia uudeksi EU:n lainsäädännöksi parlamentin ja neuvoston hyväksyttäväksi. Muita keskeisiä toimielimiä ovat [[Euroopan unionin tuomioistuin]], joka huolehtii siitä, että EU:n lainsäädäntöä tulkitaan ja sovelletaan samalla tavalla kaikissa jäsenvaltioissa, sekä [[Euroopan keskuspankki]] ja [[Euroopan tilintarkastustuomioistuin|tilintarkastustuomioistuin]].<ref name="europa1">{{Verkkoviite | Tekijä= Europa | Nimeke=Tehokkaat ja ajanmukaiset toimielimet | Ajankohta= | Osoite=http://europa.eu/lisbon_treaty/glance/institutions/index_fi.htm | Julkaisija= | Luettu=7.1.2009 }}</ref> EU:n toimielinten yhteenlaskettu henkilöstömäärä on noin 40 000 työntekijää. |
|||
--> |
|||
Eurohpá uniovnnas lea oktasaš valuhtan [[euro]] (''€''). |
|||
[[File:Belgique - Bruxelles - Schuman - Berlaymont - 01.jpg|thumb|center|European Commission]] |
|||
== Eurohpá Uniovnna miellahttoriikkat == |
|||
{| class="wikitable sortable" |
|||
|- |
|||
![[Riika]] |
|||
!Searvan |
|||
![[Olmmošlohku]] |
|||
![[Viidodat]] |
|||
![[Valuhta]] |
|||
!Jienastanmearri |
|||
![[MEP]]-mearri |
|||
![[Almmolaš gielat]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|NED}} [[Vuolleeatnamat]] |
|||
|1952 |
|||
|{{Nts|17082000}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|41543}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|13 |
|||
|26 |
|||
|[[hollánddagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|BEL}} [[Belgia]] |
|||
|1952 |
|||
|{{Nts|11203992}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|30528}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|12 |
|||
|21 |
|||
|[[hollánddagiella]], [[fránskkagiella]], [[duiskkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|BUL}} [[Bulgária]] |
|||
|2007 |
|||
|{{Nts|7245677}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|110994}} |
|||
|[[Bulgária lev|lev]] |
|||
|10 |
|||
|17 |
|||
|[[bulgáriagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|ESP}} [[Spánia]] |
|||
|1986 |
|||
|{{Nts|46507760}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|504030}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|27 |
|||
|54 |
|||
|[[spánskkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|IRL}} [[Irlánda]] |
|||
|1973 |
|||
|{{Nts|4604029}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|70273}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|7 |
|||
|11 |
|||
|[[iirragiella]], [[eaŋgalsgiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|ITA}} [[Itália]] |
|||
|1952 |
|||
|{{Nts|61152798}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|301338}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|29 |
|||
|73 |
|||
|[[itáliagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|AUT}} [[Nuortariika]] |
|||
|1995 |
|||
|{{Nts|8511000}}<ref name="council procedure">Council Decision of 9 December 2014 ([http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?qid=1422301917729&uri=CELEX:32014D0900]).</ref> |
|||
|{{Nts|83855}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|10 |
|||
|18 |
|||
|[[duiskkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|GRE}} [[Greika]] |
|||
|1981 |
|||
|{{Nts|10992783}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|131990}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|12 |
|||
|21 |
|||
|[[greikkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|CRO}} [[Kroatia]] |
|||
|2013 |
|||
|{{Nts|4246809}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|56594}} |
|||
|[[Kroatia kuna|kuna]] |
|||
|7 |
|||
|11 |
|||
|[[kroatiagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|CYP}} [[Kypros]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|858000}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|9251}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|4 |
|||
|6 |
|||
|[[greikkagiella]], [[durkkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|LVA}} [[Latvia]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|2001468}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|64589}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|4 |
|||
|8 |
|||
|[[latviagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|LTU}} [[Lietuva]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|2943472}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|65200}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|7 |
|||
|11 |
|||
|[[lietuvagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|LUX}} [[Luxemburg]] |
|||
|1952 |
|||
|{{Nts|549680}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|2586.4}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|4 |
|||
|6 |
|||
|[[fránskkagiella]], [[duiskkagiella]], [[luxemburggagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|MLT}} [[Malta]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|425384}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|316}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|3 |
|||
|6 |
|||
|[[maltagiella]], [[eaŋgalsgiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|POL}} [[Polska]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|38018000}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|312685}} |
|||
|[[Polskka złoty|złoty]] |
|||
|27 |
|||
|51 |
|||
|[[polskkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|POR}} [[Portugal]] |
|||
|1986 |
|||
|{{Nts|10427301}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|92390}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|12 |
|||
|21 |
|||
|[[portugálagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|FRA}} [[Frankriika]] |
|||
|1952 |
|||
|{{Nts|66076909}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|674843}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|29 |
|||
|74 |
|||
|[[fránskkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|ROU}} [[Románia]] |
|||
|2007 |
|||
|{{Nts|19942642}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|238391}} |
|||
|[[Romanian leu|leu]] |
|||
|14 |
|||
|32 |
|||
|[[romániagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|SWE}} [[Ruoŧŧa]] |
|||
|1995 |
|||
|{{Nts|9644864}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|449964}} |
|||
|[[Ruoŧa ruvdno|ruvdno]] |
|||
|10 |
|||
|20 |
|||
|[[ruoŧagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|GER}} [[Duiska]] |
|||
|1952 |
|||
|{{Nts|80704691}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|357021}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|29 |
|||
|96 |
|||
|[[duiskkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|SVK}} [[Slovákia]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|5400598}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|49035}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|7 |
|||
|13 |
|||
|[[slovákiagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|SLO}} [[Slovenia]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|2061085}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|20273}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|4 |
|||
|8 |
|||
|[[slovenagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|FIN}} [[Suopma]] |
|||
|1995 |
|||
|{{Nts|5451270}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|338424}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|7 |
|||
|13 |
|||
|[[suomagiella]], [[ruoŧagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|DEN}} [[Danmárku]] |
|||
|1973 |
|||
|{{Nts|5621607}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|43075}} |
|||
|[[Danmárkku ruvdno|ruvdno]] |
|||
|7 |
|||
|13 |
|||
|[[dánskkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|CZE}} [[Čeahkka]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|10398697}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|78866}} |
|||
|[[Čeahka ruvdno|ruvdno]] |
|||
|12 |
|||
|21 |
|||
|[[čeahkagiella]] |
|||
|- |
|||
|{{Leavga|HUN}} [[Ungára]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|9877365}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|93030}} |
|||
|[[Ungára forinta|forinta]] |
|||
|12 |
|||
|21 |
|||
|[[ungáragiella]] |
|||
|- |
|||
| {{Leavga|EST}} [[Estlánda]] |
|||
|2004 |
|||
|{{Nts|1315819}}<ref name="council procedure"/> |
|||
|{{Nts|45227}} |
|||
|[[euro]] |
|||
|4 |
|||
|6 |
|||
|[[esttegiella]] |
|||
|- |
|||
|} |
|||
<!-- |
|||
=== Entiset jäsenet === |
|||
{| class="wikitable sortable" |
|||
|- |
|||
![[Valtio]] |
|||
!Liittynyt |
|||
!Eronnut |
|||
![[Asukasluku]] |
|||
![[Pinta-ala]] |
|||
![[BKT]]$<small>(per asukas)</small><small>([[Ostovoimapariteetti|PPP]])</small> |
|||
![[Valuutta]] |
|||
![[Gini-kerroin|Gin]] |
|||
![[HDI]] |
|||
!Äänestys määrä |
|||
![[MEP]] määrä |
|||
![[Viralliset kielet]] |
|||
!Erityisalueet |
|||
|- |
|||
| {{Leavga|GBR}} [[Ovttastuvvan gonagasriika]] |
|||
|1973 |
|||
|2020 |
|||
|{{Nts|64,596,800}}<ref name="ONS 2014">{{cite web|title=ONS 2014|url=http://www.ons.gov.uk/ons/dcp171778_406922.pdf|website=Office of National Statistics|accessdate=25 June 2015}}</ref> |
|||
|{{Nts|243610}} |
|||
|{{Nts|40,676}}<ref name="GDP09"/> |
|||
|[[Englannin punta|punta]] |
|||
|{{Nts|36.0}}<ref name="GINI09"/> |
|||
|{{Nts|0.875}}<ref name="HDI11"/> |
|||
|29 |
|||
|73 |
|||
|[[eaŋgalsgiella]] |
|||
| <div class="NavFrame" style="border-style:none; padding:0;"> |
|||
<div class="NavHead" style="background:none; font-weight:normal">1 + 13 </div><div class="NavContent" style="display:none; line-height: 0.8em; text-align:left"> |
|||
<div style="background:#dfd;">sisältää: |
|||
* {{Gibraltar}}</div> |
|||
|} |
|||
--> |
|||
==Gáldut== |
|||
{{Gáldut}} |
|||
* [[Fiila:Flag of Belgium.svg|border|19px]] [[Belgia]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Bulgaria.svg|border|19px]] [[Bulgária]] |
|||
* [[Fiila:Flag of the Czech Republic.svg|border|19px]] [[Čeahkka]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Denmark.svg|border|19px]] [[Dánmárku]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Germany.svg|border|19px]] [[Duiska]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Estonia.svg|border|19px]] [[Estlánda]] |
|||
* [[Fiila:Flag of France.svg|border|19px]] [[Frankriika]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Greece.svg|border|19px]] [[Greika]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Ireland.svg|border|19px]] [[Irlánda]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Italy.svg|border|19px]] [[Itália]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Cyprus.svg|border|19px]] [[Kypros]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Latvia.svg|border|19px]] [[Látvia]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Lithuania.svg|border|19px]] [[Lietuva]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Luxembourg.svg|border|19px]] [[Luxemburg]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Malta.svg|border|19px]] [[Málta]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Austria.svg|border|19px]] [[Nuortariika]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Poland.svg|border|19px]] [[Polen]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Portugal.svg|border|19px]] [[Portugála]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Romania.svg|border|19px]] [[Románia]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Sweden.svg|border|19px]] [[Ruoŧŧa]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Slovakia.svg|border|19px]] [[Slovákia]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Slovenia.svg|border|19px]] [[Slovenia]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Spain.svg|border|19px]] [[Spánia]] |
|||
* [[Fiila:Flag of the United Kingdom.svg|border|19px]] [[Stuorra-Británnia]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Finland.svg|border|19px]] [[Suopma]] |
|||
* [[Fiila:Flag of Hungary.svg|border|19px]] [[Ungár]] |
|||
* [[Fiila:Flag of the Netherlands.svg|border|19px]] [[Vuolleeatnamat]] |
|||
{{EU}} |
{{EU}} |
||
{{Substub}} |
|||
[[Kategoriija:Politihkka]] |
[[Kategoriija:Politihkka]] |
||
[[Kategoriija:Eurohpá]] |
[[Kategoriija:Eurohpá]] |
||
[[Kategoriija:Eurohpá uniovdna]] |
|||
{{Link FA|ro}} |
|||
[[ab:Европатәи Аидгыла]] |
|||
[[af:Europese Unie]] |
|||
[[als:Europäische Union]] |
|||
[[am:አውሮፓ ህብረት]] |
|||
[[an:Unión Europea]] |
|||
[[ang:Europisce Gesamnung]] |
|||
[[ar:الاتحاد الأوروبي]] |
|||
[[arc:ܚܘܝܕܐ ܐܘܪܘܦܝܐ]] |
|||
[[arz:اتحاد اوروبى]] |
|||
[[ast:Xunión Europea]] |
|||
[[az:Avropa İttifaqı]] |
|||
[[ba:Европа Берләшмәһе]] |
|||
[[bar:Eiropäische Union]] |
|||
[[bat-smg:Euruopas Sājonga]] |
|||
[[be:Еўрапейскі Саюз]] |
|||
[[be-x-old:Эўрапейскі Зьвяз]] |
|||
[[bg:Европейски съюз]] |
|||
[[bm:Eropa Jɛkulu]] |
|||
[[bn:ইউরোপীয় ইউনিয়ন]] |
|||
[[br:Unaniezh Europa]] |
|||
[[bs:Evropska unija]] |
|||
[[ca:Unió Europea]] |
|||
[[cbk-zam:Unión Europea]] |
|||
[[ceb:Unyong Uropeyo]] |
|||
[[ckb:یەکێتیی ئەورووپا]] |
|||
[[co:Unioni Auropea]] |
|||
[[crh:Avropa Birligi]] |
|||
[[cs:Evropská unie]] |
|||
[[csb:Eùropejskô Ùnijô]] |
|||
[[cv:Европа Пĕрлешĕвĕ]] |
|||
[[cy:Undeb Ewropeaidd]] |
|||
[[da:Den Europæiske Union]] |
|||
[[de:Europäische Union]] |
|||
[[diq:Yewiya Ewropa]] |
|||
[[dsb:Europska unija]] |
|||
[[el:Ευρωπαϊκή Ένωση]] |
|||
[[en:European Union]] |
|||
[[eo:Eŭropa Unio]] |
|||
[[es:Unión Europea]] |
|||
[[et:Euroopa Liit]] |
|||
[[eu:Europar Batasuna]] |
|||
[[ext:Unión Uropea]] |
|||
[[fa:اتحادیه اروپا]] |
|||
[[fi:Euroopan unioni]] |
|||
[[fiu-vro:Õuruupa Liit]] |
|||
[[fo:ES]] |
|||
[[fr:Union européenne]] |
|||
[[frp:Union eropèèna]] |
|||
[[frr:Europäisch Unjoon]] |
|||
[[fur:Union Europeane]] |
|||
[[fy:Jeropeeske Uny]] |
|||
[[ga:An tAontas Eorpach]] |
|||
[[gag:Evropa Birlii]] |
|||
[[gd:An t-Aonadh Eòrpach]] |
|||
[[gl:Unión Europea]] |
|||
[[got:𐌰𐌹𐍅𐍂𐍉𐍀𐌰𐌹𐍃𐌺𐌰 𐌿𐌽𐌹𐍉]] |
|||
[[gv:Yn Unnaneys Oarpagh]] |
|||
[[hak:Êu-chû Lièn-mèn]] |
|||
[[he:האיחוד האירופי]] |
|||
[[hi:यूरोपीय संघ]] |
|||
[[hif:European Union]] |
|||
[[hr:Europska unija]] |
|||
[[hsb:Europska unija]] |
|||
[[ht:Inyon Ewopeyèn]] |
|||
[[hu:Európai Unió]] |
|||
[[hy:Եվրոպական Միություն]] |
|||
[[ia:Union Europee]] |
|||
[[id:Uni Eropa]] |
|||
[[ie:Europan Union]] |
|||
[[ilo:Kappon ti Europa]] |
|||
[[io:Europana Uniono]] |
|||
[[is:Evrópusambandið]] |
|||
[[it:Unione europea]] |
|||
[[ja:欧州連合]] |
|||
[[jbo:ropno gunma]] |
|||
[[jv:Uni Éropah]] |
|||
[[ka:ევროპის კავშირი]] |
|||
[[kk:Еуропа одағы]] |
|||
[[kl:EU]] |
|||
[[km:សហភាពអឺរ៉ុប]] |
|||
[[kn:ಯುರೋಪಿನ ಒಕ್ಕೂಟ]] |
|||
[[ko:유럽 연합]] |
|||
[[koi:Ӧтласа Европа]] |
|||
[[krc:Европа бирлик]] |
|||
[[ku:Yekîtiya Ewropayê]] |
|||
[[kv:Европаса Союз]] |
|||
[[kw:Unyans Europek]] |
|||
[[la:Unio Europaea]] |
|||
[[lad:אוניון איברופיה]] |
|||
[[lb:Europäesch Unioun]] |
|||
[[lez:Европадин Садвал]] |
|||
[[li:Europese Unie]] |
|||
[[lij:Comunitæ Europea]] |
|||
[[lmo:Üniun Eurupea]] |
|||
[[lt:Europos Sąjunga]] |
|||
[[lv:Eiropas Savienība]] |
|||
[[mdf:Явропонь Соткс]] |
|||
[[mg:Vondrona Eoropeana]] |
|||
[[mi:Kotahitanga o Ūropi]] |
|||
[[mk:Европска Унија]] |
|||
[[ml:യൂറോപ്യൻ യൂണിയൻ]] |
|||
[[mn:Европын Холбоо]] |
|||
[[mr:युरोपियन संघ]] |
|||
[[ms:Kesatuan Eropah]] |
|||
[[mt:Unjoni Ewropea]] |
|||
[[mwl:Ounion Ouropeia]] |
|||
[[my:ဥရောပ သမဂ္ဂ]] |
|||
[[mzn:اتحادیه اروپا]] |
|||
[[nah:Europan Cētiliztli]] |
|||
[[nds:Europääsche Union]] |
|||
[[nds-nl:Europese Unie]] |
|||
[[ne:युरोपेली संघ]] |
|||
[[new:युरोपियन युनियन]] |
|||
[[nl:Europese Unie]] |
|||
[[nn:Den europeiske unionen]] |
|||
[[no:Den europeiske union]] |
|||
[[nov:Europan Unione]] |
|||
[[nrm:Unnion Ûropéenne]] |
|||
[[oc:Union Europèa]] |
|||
[[os:Европæйы Цæдис]] |
|||
[[pa:ਯੂਰਪੀ ਸੰਘ]] |
|||
[[pap:Union Oropeo]] |
|||
[[pcd:Union uropéyine]] |
|||
[[pdc:Eiropeeische Union]] |
|||
[[pl:Unia Europejska]] |
|||
[[pms:Union Europenga]] |
|||
[[pnb:یورپی یونین]] |
|||
[[ps:اروپايي اتحاديه]] |
|||
[[pt:União Europeia]] |
|||
[[qu:Iwrupa Huñu]] |
|||
[[rmy:Europikano Ekipen]] |
|||
[[ro:Uniunea Europeană]] |
|||
[[roa-rup:Unia europeanã]] |
|||
[[roa-tara:Aunìone europèe]] |
|||
[[ru:Европейский союз]] |
|||
[[rue:Европска унія]] |
|||
[[rw:Umuryango w’Ubumwe bw’Ibihugu by’i Burayi]] |
|||
[[sah:Эуропа Холбоhуга]] |
|||
[[sc:Unioni europea]] |
|||
[[scn:Unioni Europea]] |
|||
[[sco:European Union]] |
|||
[[sh:Evropska unija]] |
|||
[[simple:European Union]] |
|||
[[sk:Európska únia]] |
|||
[[sl:Evropska unija]] |
|||
[[sq:Bashkimi Evropian]] |
|||
[[sr:Европска унија]] |
|||
[[stq:Europäiske Union]] |
|||
[[su:Uni Éropa]] |
|||
[[sv:Europeiska unionen]] |
|||
[[sw:Umoja wa Ulaya]] |
|||
[[szl:Ojropejsko Uńijo]] |
|||
[[ta:ஐரோப்பிய ஒன்றியம்]] |
|||
[[te:ఐరోపా సమాఖ్య]] |
|||
[[tet:Uniaun Europeia]] |
|||
[[tg:Иттиҳодияи Аврупо]] |
|||
[[th:สหภาพยุโรป]] |
|||
[[tl:Unyong Europeo]] |
|||
[[tr:Avrupa Birliği]] |
|||
[[tt:Awrupa Berlege]] |
|||
[[ug:ياۋروپا ئىتتىپاقى]] |
|||
[[uk:Європейський Союз]] |
|||
[[ur:یورپی اتحاد]] |
|||
[[uz:Yevropa Ittifoqi]] |
|||
[[vec:Union Eoropea]] |
|||
[[vep:EÜ]] |
|||
[[vi:Liên minh châu Âu]] |
|||
[[vls:Europese Unie]] |
|||
[[wa:Union Uropeyinne]] |
|||
[[war:Unyon Europea]] |
|||
[[wuu:欧洲国家联盟]] |
|||
[[yi:אייראפעישער פארבאנד]] |
|||
[[yo:Ìṣọ̀kan Europe]] |
|||
[[zea:Europese Unie]] |
|||
[[zh:欧洲联盟]] |
|||
[[zh-classical:歐羅巴聯盟]] |
|||
[[zh-min-nan:Europa Liân-bêng]] |
|||
[[zh-yue:歐洲聯盟]] |
Maŋemus veršuvdna guovvamánnu 4 b. 2023 dii. 15.54 is
Eurohpá uniovdna, Eurohpa uniovdna dahje Eurohpalaš Uniovdna (oanádus: EU) lea politihkalaš ja ekonomalaš stáhtalihttu masa gullet 27 iehčanas ja sorjjasmeahttun eurohpalaš miellahttoriikka. Uniovdnii sáhttá searvvat buot Eurohpá riikkat, mat devdet lahttoriikii ásahuvvon demokráhtalaš ja ekonomalaš eavttuid. Eurohpá uniovnna namma bođii atnui jagi 1993 Maastrichta soahpamuša maŋŋá. Uniovnna deháleamos doaibmaváldái gullet ee. sismárkaniid guovlu, euroguovlu, oktasaš eanadoallopolitihkka ja gávpepolitihkka.
Eurohpá uniovnna miellahttoriikkain orrot goase 450 miljovnna olbmo 4 233 255,3 njealjehaskilomehteris. Ássečoahkkisvuohta lea 105,64 ássi/km².
Eurohpá uniovnna miellahttoriikkat leat Vuolleeatnamat, Belgia, Bulgária, Spánia, Irlánda, Itália, Nuortariika, Greika, Kroatia, Kypros, Latvia, Lietuva, Luxemburg, Malta, Portugála, Polen, Frankriika, Románia, Ruoŧŧa, Duiska, Slovakia, Slovenia, Suopma, Dánmárku, Čeahkka, Ungára ja Estlánda.
Eurohpá uniovdna ii leat lihttostáhta nugo Amerihká ovttastuvvan stáhtat, daningo uniovnna miellahttoriikkat leat iehčanas ja sorjjasmeahttun stáhtat. Iige dát leat seammalágán ráđđehusaidgaskasaš organisašuvdna nugo ON, daningo miellahttoriikkat leat searvan uniovdnii vai ožžot stuorát váikkuhanválddi nugo dain livččii uniovnna haga. Eurohpá uniovnnas lea oktasaš valuhtan euro (€).
Eurohpá Uniovnna miellahttoriikkat[rievdat | rievdat wikiteavsttain]
Riika | Searvan | Olmmošlohku | Viidodat | Valuhta | Jienastanmearri | MEP-mearri | Almmolaš gielat |
---|---|---|---|---|---|---|---|
Vuolleeatnamat | 1952 | [1] | 17 082 00041 543 | euro | 13 | 26 | hollánddagiella |
Belgia | 1952 | [1] | 11 203 99230 528 | euro | 12 | 21 | hollánddagiella, fránskkagiella, duiskkagiella |
Bulgária | 2007 | [1] | 7 245 677110 994 | lev | 10 | 17 | bulgáriagiella |
Spánia | 1986 | [1] | 46 507 760504 030 | euro | 27 | 54 | spánskkagiella |
Irlánda | 1973 | [1] | 4 604 02970 273 | euro | 7 | 11 | iirragiella, eaŋgalsgiella |
Itália | 1952 | [1] | 61 152 798301 338 | euro | 29 | 73 | itáliagiella |
Nuortariika | 1995 | [1] | 8 511 00083 855 | euro | 10 | 18 | duiskkagiella |
Greika | 1981 | [1] | 10 992 783131 990 | euro | 12 | 21 | greikkagiella |
Kroatia | 2013 | [1] | 4 246 80956 594 | kuna | 7 | 11 | kroatiagiella |
Kypros | 2004 | [1] | 858 0009 251 | euro | 4 | 6 | greikkagiella, durkkagiella |
Latvia | 2004 | [1] | 2 001 46864 589 | euro | 4 | 8 | latviagiella |
Lietuva | 2004 | [1] | 2 943 47265 200 | euro | 7 | 11 | lietuvagiella |
Luxemburg | 1952 | [1] | 549 6802 586,4 | euro | 4 | 6 | fránskkagiella, duiskkagiella, luxemburggagiella |
Malta | 2004 | [1] | 425 384316 | euro | 3 | 6 | maltagiella, eaŋgalsgiella |
Polska | 2004 | [1] | 38 018 000312 685 | złoty | 27 | 51 | polskkagiella |
Portugal | 1986 | [1] | 10 427 30192 390 | euro | 12 | 21 | portugálagiella |
Frankriika | 1952 | [1] | 66 076 909674 843 | euro | 29 | 74 | fránskkagiella |
Románia | 2007 | [1] | 19 942 642238 391 | leu | 14 | 32 | romániagiella |
Ruoŧŧa | 1995 | [1] | 9 644 864449 964 | ruvdno | 10 | 20 | ruoŧagiella |
Duiska | 1952 | [1] | 80 704 691357 021 | euro | 29 | 96 | duiskkagiella |
Slovákia | 2004 | [1] | 5 400 59849 035 | euro | 7 | 13 | slovákiagiella |
Slovenia | 2004 | [1] | 2 061 08520 273 | euro | 4 | 8 | slovenagiella |
Suopma | 1995 | [1] | 5 451 270338 424 | euro | 7 | 13 | suomagiella, ruoŧagiella |
Danmárku | 1973 | [1] | 5 621 60743 075 | ruvdno | 7 | 13 | dánskkagiella |
Čeahkka | 2004 | [1] | 10 398 69778 866 | ruvdno | 12 | 21 | čeahkagiella |
Ungára | 2004 | [1] | 9 877 36593 030 | forinta | 12 | 21 | ungáragiella |
Estlánda | 2004 | [1] | 1 315 81945 227 | euro | 4 | 6 | esttegiella |
Gáldut[rievdat | rievdat wikiteavsttain]
|